56 મિનિટ પેહલાલેખક: સંદીપ સિંહ
- કૉપી લિંક
દિવાળીના તહેવારને હવે ગણતરીના દિવસો જ બાકી રહ્યા છે. દરેક લોકો દિવાળીની તૈયારીમાં વ્યસ્ત છે. તહેવારોને લઈને બાળકોમાં સૌથી વધુ ઉત્સાહ અને ઉમંગ જોવા મળે છે. તેમને ખૂબ મજા આવે છે. દિવાળી દરમિયાન તેમને મીઠાઈ ખાવાની સાથે ફટાકડા ફોડવાની તક મળે છે.
જો કે, ઘણી વખત બાળકો અવિચારી રીતે ફટાકડાથી તેમના હાથ દઝાડે છે અથવા ઘણી બધી મીઠાઈઓ ખાય છે, જેના કારણે તેઓ ફૂડ પોઈઝનિંગનો શિકાર બને છે. તેથી, માતા-પિતાએ તહેવારો દરમિયાન ખોરાકથી લઈને તેમના બાળકોની સલામતી સુધી વિશેષ તકેદારી રાખવાની જરૂર છે.
તો ચાલો આજે કામના સમાચારમાં જણાવીએ કે દિવાળી પર માતા-પિતાએ તેમના બાળકોની કઈ કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ. તમે એ પણ જાણી શકશો કે-
- દિવાળીના દિવસે બાળકો માટે કેવી સાવચેતી રાખવી જોઈએ?
- બાળકોને સલામતી વિશે શીખવવા માટે કઈ બાબતો મહત્ત્વપૂર્ણ છે?
નિષ્ણાત: ડૉ. અંશુ શર્મા, બાળરોગ નિષ્ણાત (મથુરા)
પ્રશ્ન- દિવાળી દરમિયાન બાળકોની સુરક્ષાને લઈને માતા-પિતાએ શું સાવચેતી રાખવી જોઈએ?
જવાબ- તહેવારના સમયમાં પરિવારના મોટાભાગના સભ્યો નાના-મોટા કામો અને જવાબદારીઓમાં વ્યસ્ત હોય છે. અહીં-ત્યાં સળગતા દીવાઓ અને શેરીઓમાં ફટાકડાના જોરદાર અવાજ વચ્ચે બાળકોની વિશેષ કાળજી જરૂરી છે. દિવાળી દરમિયાન બનતા સૌથી સામાન્ય અકસ્માતોમાં ફટાકડાના કારણે બાળકો દાઝી જવાના કિસ્સા વધારે બને છે. આવી સ્થિતિમાં માતા-પિતાએ બિલકુલ બેદરકાર ન રહેવું જોઈએ. થોડી બેદરકારી તહેવારની ખુશી બગાડી શકે છે.
નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી સમજો કે દિવાળી પર બાળકો માટે કેવા પ્રકારની સાવચેતી રાખવી જોઈએ.
ચાલો ગ્રાફિકમાં આપેલા આ મુદ્દાઓને વિગતવાર સમજીએ.
બાળકોને એકલા બહાર ન જવા દો દિવાળી દરમિયાન શેરીઓમાં ફટાકડાનો અવાજ આવે છે. લોકો રસ્તા પર ફટાકડા ફોડતા હોય છે. ઘણી વખત બાળકો તેમને જોવા ઘરની બહાર નીકળે છે અને અકસ્માતનો ભોગ બને છે. તેથી દિવાળી દરમિયાન બાળકોને ક્યારેય એકલા બહાર ન જવા દો. હંમેશા તેમની દેખરેખ રાખો.
દિવાળી પર ખાવા-પીવામાં ધ્યાન રાખો દિવાળી દરમિયાન ઘરોમાં વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓ અને મીઠાઈઓ બનાવવામાં આવે છે. કેટલાક લોકો માટે, તળેલા ખોરાક ખાધા વિના તહેવાર પૂર્ણ થતો નથી. બાળકોને આવી ખાદ્ય વસ્તુઓ ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ લાગે છે. ઘણી વખત બાળકો સ્વાદના કારણે જરૂરિયાત કરતાં વધુ ખાય છે, જેનાથી ફૂડ પોઈઝનિંગ, અપચો અથવા પેટ સંબંધિત અન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. આથી તહેવાર દરમિયાન બાળકોની ખાવા-પીવાની આદતોનું ખાસ ધ્યાન રાખો, જેથી તમારી સાથે બાળકો પણ ઉત્સવનો ઉત્સાહપૂર્વક આનંદ માણી શકે.
બાળકોને વધતા વાયુ-પ્રદૂષણથી બચાવો
ફટાકડામાંથી નીકળતા ધુમાડાને કારણે હવામાં પ્રદુષણનું સ્તર સામાન્ય કરતાં અનેકગણું વધી જાય છે, જે તમામ ઉંમરના લોકો માટે અત્યંત જોખમી છે, પરંતુ બાળકોને વધુ જોખમ છે.
યુનિસેફના રિપોર્ટ અનુસાર, વાયુ પ્રદૂષણને કારણે 2021માં વિશ્વભરમાં 81 લાખ લોકોનાં મોત થયાં હતાં, જેમાં 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના 7 લાખ બાળકોનો સમાવેશ થાય છે. તેથી, આપણા બાળકોને ફટાકડામાંથી નીકળતા ખતરનાક ધુમાડાથી સુરક્ષિત રાખવાં જરૂરી છે. આ જ કારણ છે કે દિવાળી દરમિયાન દિલ્હી-એનસીઆર જેવા કેટલાક મોટા શહેરોમાં ખરાબ હવાની ગુણવત્તાને કારણે બાળકોને ઘરની અંદર રાખવાની અપીલ કરવામાં આવે છે.
બાળકોને ઇલેક્ટ્રિક વાયર કે બોર્ડને સ્પર્શવા ન દો તહેવારના સમયે દરેક વ્યક્તિ ઘરને શણગારે છે. આ માટે લોકો પોતાના ઘરને રંગબેરંગી લાઈટો અને ઝાલરોથી સજાવે છે. નાના બાળકો આ ઝાલર તરફ ખૂબ જ આકર્ષિત થાય છે અને તેમને સ્પર્શ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. જેના કારણે તેઓને વીજ કરંટ લાગી શકે છે. તેથી, ઘરની સજાવટ કરતી વખતે, ઝાલરોને બાળકોની પહોંચથી દૂર રાખો. આ ઉપરાંત, બાળકો ઝાલર બોર્ડની આસપાસ ન રમે તેનું ખાસ ધ્યાન રાખો.
ફટાકડાના મોટા અવાજથી કાનને નુકસાન થાય છે બાળકોના કાન પુખ્ત વયના લોકો કરતા વધુ સંવેદનશીલ હોય છે. તેમની કાનની નળી પુખ્ત વયના લોકો કરતા નાની હોય છે. તેથી કાનમાં પ્રવેશતા અવાજનું દબાણ વધારે બને છે. ફટાકડાના મોટા અવાજના લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવાથી બાળકોના કાનના પડદાને નુકસાન થાય છે. આ તેમની સાંભળવાની ક્ષમતાને અસર કરી શકે છે. તેથી બાળકોને ફટાકડાના મોટા અવાજથી દૂર રાખો.
પ્રશ્ન- દિવાળી પર માતા-પિતાએ બાળકોને કેવા પ્રકારની સેલ્ફ કેર ટિપ્સ શીખવવી જોઈએ? જવાબ- તહેવારોના સમયમાં માતા-પિતા ઘરની સાફ-સફાઈ, સજાવટ કે ખરીદી માટે બજારમાં જવાનું જેવા અનેક મહત્ત્વના કામોમાં વ્યસ્ત હોય છે. આવી સ્થિતિમાં બાળકોની સંભાળ રાખવી મુશ્કેલ બની જાય છે.
તેથી, માતાપિતાની જવાબદારી છે કે તેઓ તેમના બાળકોને સેલ્ફ-કેર કેટલીક ટિપ્સ શીખવે, જેથી તેઓ એકલા હોય ત્યારે પણ સતર્ક અને સાવચેત રહી શકે.
નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી સમજો કે બાળકોને સેલ્ફ-કેર વિશે કઈ બાબતો શીખવવી જોઈએ.
જેમ જેમ બાળક મોટું થાય છે તેમ તેમ તે ચાલતા શીખે છે, ખુરશીઓ, ટેબલ અને સીડીઓ પર ચઢી જાય છે અથવા બધું મોંમાં નાખે છે. તેથી, એવું નથી કે ઘરની બહાર બાળકો માટે જ જોખમો છે. ઘરની અંદર એવી ઘણી વસ્તુઓ છે જે બાળકો માટે જોખમી બની શકે છે. ઉપરોક્ત ગ્રાફિકમાં દર્શાવેલ આ સેલ્ફ કેર ટિપ્સની મદદથી, બાળકો સંભવિત જોખમોથી બચી શકે છે અને તમે આનંદ અને ઉત્સાહ સાથે તહેવારનો આનંદ માણી શકો છો.
