નવી દિલ્હી28 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
વિશ્વવ્યાપી કમાણીના મામલે સની દેઓલની ફિલ્મ ‘ગદર 2’ને પછાડી દેનાર ફિલ્મ ‘એનિમલ’માં રણબીર કપૂરનું પાત્ર એક એવા માણસનું છે જે દરેકને ધમકાવે છે. આ ફિલ્મને યુવાનોમાં એટલી પસંદ કરવામાં આવી રહી છે કે ફિલ્મ સમીક્ષકો રણબીર કપૂરને શાહરૂખ ખાન, સલમાન ખાન અને હૃતિક રોશન સાથે સ્પર્ધામાં જોઈ રહ્યા છે.
ફિલ્મમાં રણબીર કપૂરનું પાત્ર પોતાને ‘આલ્ફા મેલ’ કહે છે. ‘આલ્ફા મેલ’નો અર્થ એવો થાય છે કે જે માત્ર તેના વર્તન અને દેહભાષાથી સામેની વ્યક્તિને પરાજિત કરે છે પરંતુ તેની ઈચ્છા મુજબ કોઈપણ પરિસ્થિતિને અનુકૂળ પણ કરે છે. દરેક પરિસ્થિતિ પર તેનું નિયંત્રણ છે. એક માણસ જે કોઈપણ પરિસ્થિતિમાં નેતૃત્વ કરી શકે છે, આક્રમક, અહંકારથી ભરેલો અને ખૂબ મહત્વાકાંક્ષી છે, જે તેના માર્ગમાં આવતા દરેક અવરોધને કેવી રીતે દૂર કરવું તે જાણે છે. આવા માણસને આલ્ફા નર કહેવાય છે.
જેમ આલ્ફા મેલ છે તેમ ‘આલ્ફા ફીમેલ’ પણ છે. યુએસ જીઓલોજિકલ સર્વેના વૈજ્ઞાનિક ડૉ. એલ. ડેવિડ મેકનું પુસ્તક ‘ધ વુલ્ફ’ બહાર આવ્યું ત્યારે પણ આ શબ્દ આવ્યો. યુરોપમાં, આલ્ફા વુમન એટલે પુરૂષવાચી ગુણો ધરાવતી સ્ત્રી.
‘A’ પ્રકારનું વ્યક્તિત્વ ધરાવતી સ્ત્રી. તેનો અર્થ છે આત્મવિશ્વાસથી ભરપૂર, આત્મ-નિયંત્રણ, મલ્ટિ-ટાસ્કર, એનર્જીથી ભરપૂર, કંઈપણ હાંસલ કરવાની ઈચ્છાથી ભરપૂર, દરેક યુદ્ધ જીતવાની ઈચ્છા ધરાવનાર, કોઈપણ પ્રકારની હારનો સામનો કરવો પસંદ નથી, કોઈપણ વસ્તુ પર પકડ છે. ઢીલું પડશો નહીં અને દરેક પ્રકારની સફળતા પર મજબૂત પકડ જાળવી રાખો.
આલ્ફા પ્રકૃતિ સામાજિક રીતે સ્ત્રીઓમાં ઉભરી આવતી નથી
આલ્ફા પ્રકૃતિ મનોવૈજ્ઞાનિક નથી, કે તે કોઈ વૈજ્ઞાનિક શબ્દ નથી. આ એક પ્રકારનું વ્યક્તિત્વ લક્ષણ છે. ડો.સાઠે કહે છે કે સ્ત્રી હોય કે પુરુષ બંને આલ્ફા સ્વભાવ ધરાવે છે. જો કે, 100માંથી, 60 પુરૂષો આલ્ફા હશે અને માત્ર 40 સ્ત્રીઓ હશે. કારણ કે છોકરીઓ પાસે સામાજિક શિક્ષણ છે. કેવી રીતે ઉઠવું, કેવી રીતે બેસવું, કેવી રીતે ઓછું બોલવું, હસતાં-હસતાં વાત ન કરવી, આ બધી બાબતોને લીધે તેમનામાં આલ્ફા સ્વભાવ ઉભરતો નથી.
‘આલ્ફા ફીમેલ’ સર્વત્ર છે
‘આલ્ફા ફીમેલ’ દરેક જગ્યાએ છે. આલ્ફા સ્ત્રી આપણા પોતાના ઘર, ઓફિસ, બજારમાં ગમે ત્યાં જોવા મળે છે. કોલકાતામાં સિનિયર કન્સલ્ટન્ટ ક્લિનિકલ સાયકોલોજિસ્ટ ડૉ. ઈન્દ્રાણી દત્તા કહે છે કે અમે અમારા જીવનના દરેક વળાંક પર આત્મવિશ્વાસ, આત્મનિર્ભર અને સફળ મહિલાઓને મળતા રહીએ છીએ. તે બીજું કોઈ નહીં પણ આલ્ફા વુમન છે.
એક સમયે ઈન્દિરા ગાંધીને રાજકારણની ‘આલ્ફા વુમન’ કહેવામાં આવતી હતી. કિરણ બેદી, પ્રથમ મહિલા IPS, વિદ્યા બાલન, કલ્કી કોચલીન જેવી ફિલ્મોમાં આલ્ફા વુમન છે. આ એવા નામ છે જે બધા જાણે છે. પરંતુ વાસ્તવમાં ઘર, પરિવાર અને ઓફિસની સંભાળ રાખનારી દરેક મહિલા આલ્ફા વુમન છે.
દિલ્હી સ્થિત ઇન્ટરનેશનલ આર્ટિસ્ટ મિથુ સેન, જેઓ પોતાની ‘મધરટૉન્ગ’ સોલો એક્ઝિબિશનથી પ્રસિદ્ધિમાં આવ્યા હતા, કહે છે, ‘મારા માટે આલ્ફા વુમન એ છે જે પોતાની જાતને પ્રેમ કરે છે, જે કોઈપણ પૂર્વગ્રહથી ડરતી નથી અને જે પોતાની જાતીયતા વિશે વિશ્વાસ રાખે છે. ‘ આત્મવિશ્વાસુ સ્ત્રી જાણે છે કે તેણી તેના જીવનમાંથી શું ઇચ્છે છે, અને તેણી તેના મનની વાત કરવામાં ડરતી નથી કે તેના લક્ષ્યો સુધી પહોંચવામાં ડરતી નથી.
મીઠુ કહે છે કે તે બાળપણમાં જ ગોરી અને કાળી ત્વચા વચ્ચેનો તફાવત સમજી ગઈ હતી. તે કહેશે, ‘હું શ્યામ દેખાવું છું જ્યારે મારી બહેન ગોરી છે. દુર્ગા પૂજા દરમિયાન, માતાએ અમે બંને બહેનોને ગુલાબી ફ્રોક પહેરાવ્યાં. ત્યારે પંડાલમાં કોઈએ કહ્યું કે ગુલાબી રંગ મારી બહેન પર સારો લાગે છે અને મને શોભતો નથી.
આ ઘટનાએ મારા વિચારને પ્રભાવિત કર્યો. મેં ‘આઈ હેટ પિંક’ એક્ઝિબિશનનું આયોજન બહુ પછી કર્યું. મારું જીવનનું લક્ષ્ય પીટી ઉષા જેવું બનવાનું હતું. ત્યાં 10 ગુણો છે જે આલ્ફા સ્ત્રી વિશે કહેવામાં આવે છે. જો કોઈ સ્ત્રીમાં આ ગુણો જોવા મળે તો સમજવું કે તે આલ્ફા વુમન છે.
આલ્ફા વુમન અર્થ: કામ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત, શિસ્તબદ્ધ અને વ્યવહારુ.
કાર્નિવલ મોશન પિક્ચર્સના સીઈઓ વૈશાલી સરવંકર કહે છે કે કોઈપણ આલ્ફા મહિલા માટે તેના કામ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું, જીવનમાં શિસ્તબદ્ધ અને સૌથી વધુ વ્યવહારુ હોવું મહત્વપૂર્ણ છે. હું સમસ્યાઓ વિશે વધુ ચર્ચા કરતો નથી. જો કોઈ સમસ્યા હોય તો યોજના A, B અને Cની ચર્ચા કરવી જોઈએ. તે વ્યવહારુ બનવું પડશે.
જો સ્ત્રીમાં પોતાના કામ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની ક્ષમતા હોય તો તે ગમે ત્યાં ટકી શકે છે. 10 વર્ષથી મેં આંતરરાષ્ટ્રીય કોમોડિટી ટ્રેડિંગમાં સંઘર્ષ કર્યો છે. પરંતુ હું મારું કામ કરતો રહ્યો અને આજે લોકો મારું ઉદાહરણ આપે છે.
શું પુરુષો આલ્ફા લેડીઝથી ડરે છે?
જો તમે કપલ ડેટ પર જાઓ અને છોકરી રેસ્ટોરન્ટનું બિલ ચૂકવે તો શું? મોટે ભાગે છોકરો આ સહન કરશે નહીં. મહાત્મા ગાંધી ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મેડિકલ સાયન્સ, વર્ધાના મનોચિકિત્સક ડૉ.હર્ષલ સાઠે કહે છે કે પુરુષો આલ્ફા સ્ત્રીઓથી ડરે છે.
જો કોઈ પત્ની તેના પતિ કરતા વધુ કમાય છે, સ્વતંત્ર છે અને પોતાના નિર્ણયો લે છે, તો ભારતીય પુરુષ તેને પસંદ નથી કરતો. છોકરી નોકરી કરે છે, ઘરનો ખર્ચ ઉઠાવે છે અને અત્યાર સુધી તે ઠીક છે. પરંતુ પરિવારની અપેક્ષા છે કે તેણી ઘરના કામ પણ કરે. ખોરાક રાંધો, કપડાં ધોઈ લો, સાફ કરો અને મોપ કરો. આપણા સમાજ માટે આલ્ફા ફીમેલનો વિચાર પચાવવો મુશ્કેલ છે. જો કોઈ સ્ત્રી નોકરી કરતી હોય અને ઘરનું કોઈ કામ કરતી ન હોય તો તેના સાસરિયાંમાં સાંભળવા મળે છે કે ‘માએ અમને કંઈ શીખવ્યું નથી’. ડો.સાઠે કહે છે કે આ પિતૃસત્તાની અસર છે.
શું તમે તમારી જાતને આલ્ફા વુમન તરીકે જોવા માંગો છો?
આલ્ફા વુમન બનવા માટે ત્રણ બાબતો જરૂરી છે: નેતૃત્વની ગુણવત્તા, આત્મવિશ્વાસ અને સંચાર કૌશલ્ય. કોલકાતાના સિનિયર કન્સલ્ટન્ટ ક્લિનિકલ સાયકોલોજિસ્ટ ડૉ. ઈન્દ્રાણી દત્તા કહે છે કે…
- આલ્ફા વુમન પૂરા આત્મવિશ્વાસ સાથે બોલે છે. વાત કરતી વખતે આંખનો સંપર્ક જાળવો. શાંત અવાજમાં સ્પષ્ટ બોલે છે.
- તે ટીમની વાત પણ ધ્યાનથી સાંભળે છે. શારીરિક ભાષા હકારાત્મક છે.
- જો તમે તમારી જાતને આલ્ફા વુમન તરીકે જોવા માંગતા હોવ તો તમારી બોડી લેંગ્વેજ પોઝીટીવ રાખો.
- દબાણમાં પણ તમારી જાતને શાંત રાખો. રાજદ્વારી રીતે સમસ્યાઓ ઉકેલતા શીખો.
- તમારી લાગણીઓનું સંચાલન કરો એટલે કે ભાવનાત્મક બુદ્ધિ વિકસાવો.
- નવી વસ્તુઓ શીખો, પુસ્તકો વાંચો, સેમિનારમાં જાઓ, કોમ્યુનિકેશન સ્કીલ્સ સુધરશે.
પુરુષ આલ્ફા અને ફિમેલ આલ્ફા વચ્ચે કોણ વધુ સારું છે?
ડૉ. સાઠે સમજાવે છે કે આલ્ફા પોતે ખરાબ કે સારું નથી. આલ્ફા એટલે અગ્રણી. તે કહી શકાય નહીં કે કોણ શ્રેષ્ઠ છે, પુરુષ આલ્ફા કે સ્ત્રી આલ્ફા.
હાર્વર્ડ બિઝનેસ રિવ્યુ મુજબ, તમામ વરિષ્ઠ અધિકારીઓમાંથી 70% થી વધુ આલ્ફા પુરુષો છે. ભારતમાં આલ્ફા માદાઓની સંખ્યા પણ ઓછી છે. ડૉ. સાઠે સમજાવે છે કે પુરુષોને વધુ તકો મળે છે, તેથી તેમની વચ્ચે આલ્ફા પુરુષો વધુ છે. નેતૃત્વ, આત્મવિશ્વાસ અને સમર્પણના સ્તરે આલ્ફા પુરુષ અને સ્ત્રી વચ્ચે કોઈ તફાવત નથી.
જો કે, આલ્ફા સ્ત્રીઓ ક્યારેક તેમના પોતાના નિર્ણયો વિશે ઉદાસી અથવા પસ્તાવો અનુભવે છે, જ્યારે આલ્ફા પુરુષો તેમના નિર્ણયો અને ભૂલો પર ગર્વથી ભરેલા હોય છે.
