નવી દિલ્હી13 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
ભારત અને ચીનની સેનાઓએ ગુરુવારે દિવાળીના અવસર પર એકબીજાને મીઠાઈઓ વહેંચી હતી. પૂર્વ લદ્દાખમાં હોટ સ્પ્રિંગ્સ, કારાકોરમ પાસ, દૌલત બેગ ઓલ્ડી, કોંગકલા અને ચુશુલ-મોલ્ડો સાથેની લાઈન ઓફ કંટ્રોલ (LOC) પર બંને દેશોના અધિકારીઓએ એકબીજાને મીઠાઈ ખવડાવી અને દિવાળીની શુભેચ્છા પાઠવી હતી.
અગાઉ ડેપસાંગ અને ડેમચોકમાં સરહદ પરના બંને સૈનિકોને પાછા ખેંચવાની પ્રક્રિયા 30 ઓક્ટોબરે પૂર્ણ થઈ હતી. પેટ્રોલિંગને લઈને ગ્રાઉન્ડ કમાન્ડરના અધિકારીઓ વચ્ચે ટૂંક સમયમાં વાતચીત થશે. રક્ષા મંત્રી રાજનાથ સિંહે અરુણાચલના તવાંગમાં કહ્યું- અમારો પ્રયાસ હશે કે મામલાને છૂટા કરીને આગળ લઈ જવામાં આવે, પરંતુ આ માટે અમારે થોડી વધુ રાહ જોવી પડશે.
LAC પર પેટ્રોલિંગને લઈને ભારત અને ચીન વચ્ચેના કરાર પર વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે 27 ઓક્ટોબરે કહ્યું હતું કે, સૈનિકો પાછા ખેંચવા એ પહેલું પગલું છે. આગળનું પગલું તણાવ ઘટાડવાનું છે. આ તણાવ ત્યારે જ ઘટશે જ્યારે ભારતને ખાતરી થશે કે ચીન પણ એવું જ ઈચ્છે છે. તણાવ ઓછો કર્યા બાદ સરહદનું સંચાલન કેવી રીતે કરવું તે અંગે ચર્ચા કરવામાં આવશે.
પૂર્વ લદ્દાખના ચુશુલ મોલ્ડોમાં બંને દેશના સૈનિકોએ એકબીજાને ભેટ આપી.
લદ્દાખના કોંગકાલામાં બંને દેશોના સૈનિકોએ હાથ મિલાવ્યા.
ભારત-ચીનના સૈનિકોએ હોટ સ્પ્રિંગ્સ વિસ્તારમાં એક પુલ પર એકસાથે ઉભા રહીને ફોટો પડાવ્યો.
કારાકોરમ પાસ પર બંને દેશોના સૈનિકોએ એકબીજા સાથે હાથ મિલાવ્યા.
દૌલત બેગ ઓલ્ડીમાં ભારત અને ચીનના સૈનિકોએ એકસાથે ફોટો પડાવ્યો.
જાણો ભારત-ચીન બોર્ડર પર સેના કેવી રીતે પીછેહઠ કરી પૂર્વ લદ્દાખમાં સરહદ વિવાદને લઈને ભારત અને ચીન વચ્ચે ચાર વર્ષથી તણાવ હતો. બે વર્ષની લાંબી વાટાઘાટો બાદ તાજેતરમાં એક સમજૂતી થઈ છે. બંને સેના વિવાદિત બિંદુઓ ડેપસાંગ અને ડેમચોકથી પીછેહઠ કરશે.
18 ઓક્ટોબર: ડેપસાંગ અને ડેમચોકમાંથી પીછેહઠની માહિતી બહાર આવી. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે, અહીંથી બંને સેના એપ્રિલ 2020થી તેમની પાછલી સ્થિતિ પર પાછા આવશે. ઉપરાંત તે એ જ વિસ્તારોમાં પેટ્રોલિંગ કરશે જ્યાં તે એપ્રિલ 2020 પહેલા પેટ્રોલિંગ કરતી હતી. આ સિવાય કમાન્ડર સ્તરની બેઠકો ચાલુ રહેશે.
2020માં ભારત અને ચીનના સૈનિકો વચ્ચે ગલવાન અથડામણ બાદ ડેપસાંગ અને ડેમચોકમાં તણાવ હતો. લગભગ 4 વર્ષ બાદ 21 ઓક્ટોબરે બંને દેશો વચ્ચે નવા પેટ્રોલિંગ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે કહ્યું હતું કે તેનો ઉદ્દેશ્ય લદ્દાખમાં ગલવાન જેવી અથડામણોને રોકવા અને પહેલા જેવી સ્થિતિને પુનઃસ્થાપિત કરવાનો છે.
ઓક્ટોબર 25: શુક્રવાર, ઓક્ટોબર 25 થી ભારત અને ચીનની સેનાએ પૂર્વ લદ્દાખ સરહદેથી પીછેહઠ કરવાનું શરૂ કર્યું છે. ન્યૂઝ એજન્સી ANI અનુસાર, બંને સેનાઓએ પૂર્વી લદ્દાખના ડેમચોક અને ડેપસાંગ પોઈન્ટમાં પોતાના કામચલાઉ ટેન્ટ અને શેડ હટાવી લીધા છે. વાહનો અને લશ્કરી સાધનો પણ પાછા લેવામાં આવી રહ્યા છે.
સેનાના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, 28 અને 29 ઓક્ટોબર સુધીમાં બંને દેશ ડેપસાંગ અને ડેમચોકમાંથી પોતાની સેનાને સંપૂર્ણપણે હટાવી લેશે. પેટ્રોલિંગ માટે મર્યાદિત સંખ્યામાં સૈનિકો નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. આ નંબર શું છે તે અંગેની માહિતી હજુ સુધી સામે આવી નથી.
હવે વાંચો ભારત-ચીન સરહદ વિવાદની સંપૂર્ણ વિગતો…
ગાલવાન વેલી-ગોગરા હોટ સ્પ્રિંગ્સ પર પેટ્રોલિંગ કરવા અંગે હજુ સુધી કોઈ નિર્ણય નથી કરારમાં લદ્દાખમાં ડેપસાંગ હેઠળ 4 મુદ્દાઓને લઈને સમજૂતી થઈ છે, પરંતુ ગલવાન ખીણ અને ડેમચોકમાં ગોગરા હોટ સ્પ્રિંગ્સમાં પેટ્રોલિંગ અંગે કંઈ કહેવામાં આવ્યું નથી.
ડેપસાંગઃ ભારતીય સેનાના જણાવ્યા અનુસાર, સૈનિકો હવે પેટ્રોલિંગ માટે ડેપસાંગમાં પેટ્રોલિંગ પોઇન્ટ 10, 11, 11-A, 12 અને 13 પર જઈ શકશે.
ડેમચોક: પેટ્રોલિંગ પોઈન્ટ-14 એટલે કે. ગલવાન વેલી, ગોગરા હોટ સ્પ્રિંગ્સ એટલે કે PP-15 અને PP-17 બફર ઝોન છે. અહેવાલોમાં સૂત્રોને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે અહીં પેટ્રોલિંગ પર પછીથી વિચારણા કરવામાં આવશે. બફર ઝોનનો અર્થ એવો થાય છે કે જ્યાં બંને સેનાઓ સામસામે ન આવી શકે. આ ઝોન વિરોધી દળોને અલગ કરે છે.
ભારત-ચીન વચ્ચે 3 મુદ્દાઓમાં પેટ્રોલિંગ કરાર
1. પીએમ નરેન્દ્ર મોદીની બ્રિક્સ મુલાકાત પહેલા કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું હતું. બ્રિક્સમાં મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ વચ્ચે મુલાકાત થઈ હતી. મોદીએ અહીં કહ્યું હતું કે દરેક સંજોગોમાં શાંતિ જાળવવી જરૂરી છે.
2. ચીન અને ભારત પૂર્વી લદ્દાખમાં લાઈન ઓફ એક્ચ્યુલ કંટ્રોલ (LAC) પર એપ્રિલ 2020 માં યથાવત સ્થિતિ પુનઃસ્થાપિત કરવા સંમત થયા હતા. આનો અર્થ એ થયો કે હવે ચીની સેના તે વિસ્તારોમાંથી હટી જશે જ્યાં તેણે અતિક્રમણ કર્યું હતું.
3. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા વિક્રમ મિસરીએ કહ્યું હતું કે ભારત અને ચીનના સરહદી વિસ્તારોમાં પેટ્રોલિંગ સાથે 2020 પછી ઉદ્ભવતા મુદ્દાઓને ઉકેલવા માટે એક પ્રસ્તાવ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. બંને દેશો આ અંગે પગલાં લેશે.
15 જૂન 2020ના રોજ ગલવાનમાં થયેલી અથડામણમાં 20 ભારતીય જવાનો શહીદ થયા હતા
આ તસવીર લદ્દાખની ગલવાન ખીણમાં 15 જૂન 2020ના રોજ ભારત અને ચીનના સૈનિકો વચ્ચે થયેલી લોહિયાળ અથડામણની છે. આ પછી બંને દેશો વચ્ચેનો વિવાદ વધુ ઘેરો બન્યો.
15 જૂન 2020ના રોજ ચીને પૂર્વ લદ્દાખના સરહદી વિસ્તારોમાં કવાયતના બહાને સૈનિકો તૈનાત કર્યા હતા. આ પછી ઘણી જગ્યાએ ઘૂસણખોરીની ઘટનાઓ બની હતી.
ભારત સરકારે પણ આ વિસ્તારમાં ચીન જેટલી જ સંખ્યામાં સૈનિકો તૈનાત કર્યા હતા. સ્થિતિ એટલી ખરાબ થઈ ગઈ કે LAC પર ગોળીઓ છોડવામાં આવી.
આ દરમિયાન 15 જૂને ગલવાન ઘાટીમાં ચીની સેના સાથેની અથડામણમાં 20 ભારતીય જવાનો શહીદ થયા હતા. બાદમાં ભારતે પણ આનો જડબાતોડ જવાબ આપ્યો હતો. જેમાં લગભગ 60 ચીની સૈનિકો માર્યા ગયા હતા.
ડેપસાંગ અને ડેમચોકમાં પેટ્રોલિંગ માટે જવાનોની સંખ્યા કેટલી હશે? ભારત અને ચીનના સૈનિકો હટી ગયા બાદ બીજી ચર્ચા પેટ્રોલિંગ પર થશે. ટૂંક સમયમાં ગ્રાઉન્ડ કમાન્ડરના અધિકારીઓ વચ્ચે વાતચીત થશે. ગ્રાઉન્ડ કમાન્ડરોમાં બ્રિગેડિયર અને તેનાથી નીચેના રેન્કના અધિકારીઓનો સમાવેશ થાય છે. આ બેઠકમાં પેટ્રોલિંગ માટે જવાનોની સંખ્યા અંગે ચર્ચા કરવામાં આવશે.
2020 માં ગલવાન અથડામણ પછી મોદી અને જિનપિંગ કેટલી વાર મળ્યા? રશિયાના કઝાન શહેરમાં 23 ઓક્ટોબરે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ વચ્ચે 5 વર્ષ બાદ દ્વિપક્ષીય વાતચીત થઈ હતી. બંને નેતાઓએ સરહદ વિવાદનો શક્ય તેટલો જલ્દી ઉકેલ લાવવા, પરસ્પર સહયોગ અને પરસ્પર વિશ્વાસ જાળવી રાખવા પર ભાર મૂક્યો હતો. જે બાદ ડી-એસ્કેલેશનનો મામલો સામે આવ્યો હતો.