49 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
- વેદો, પુરાણોમાં અખાત્રીજના દાનનું મહત્ત્વ બતાવ્યું છે, શ્રીકૃષ્ણએ યુધિષ્ઠરને બતાવી હતી દાનના મહત્ત્વની કથા
જે કંઈ સુખ-સુવિધાઓ, અભાવ, વેદનાઓ વગેરે આપણને આ જન્મમાં મળે છે, તેનો સંબંધ આપણા અગાઉના કર્મોમાં રહેલો છે. વિશ્વ એ કાર્યોનો હિસાબ અને કાયદાઓનો સમૂહ છે. વર્તમાનમાં કરવામાં આવેલ દાન ભવિષ્યમાં અનંત શુભ ફળ આપે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર અક્ષયતૃતીયા જેવા પવિત્ર તહેવારનો ઉદ્દેશ્ય આ દુનિયાની સાથે સાથે આગામી દુનિયાને પણ સુધારવાનો છે. અક્ષય તૃતીયા કથાનું મહત્ત્વ નીચે મુજબ છે.
શ્રીકૃષ્ણએ યુધિષ્ઠિરને જણાવી હતી અખાત્રીજની કથા-
જ્યારે યુધિષ્ઠિરે ભગવાન કૃષ્ણને અક્ષય તૃતીયાના મહત્ત્વ વિશે પૂછ્યું તો તેમણે કહ્યું કે અક્ષય તૃતીયાની પવિત્ર તિથિએ કરેલાં પુણ્ય કર્મોનું શાશ્વત ફળ મળે છે. અક્ષય તૃતીયાની કથાનો સાર તેનું મહત્ત્વ જણાવે છે, પ્રાચીન કાળમાં એક ગરીબ પરંતુ સત્યનિષ્ઠ અને શ્રદ્ધાળુ વ્યક્તિ હતા, તેમણે અક્ષય તૃતીયાના મહત્વ વિશે સાંભળ્યું હતું કે, આ તિથિ પર દાન કરવાથી વિશેષ ફળ મળે છે, તેથી અક્ષય તૃતીયા પર તૃતીયાના દિવસે તેણે દાન કરવાનું વિચાર્યું.
દાન માટે ભગવાનના ચરણોમાં સોનું, ચાંદી, કપડાં, ઘડા, પંખો, જવ, સત્તુ, ચોખા, ઘઉં, ગોળ, ઘી વગેરે વસ્તુઓનું દાન કરવાનો સંકલ્પ કરવામાં આવ્યો હતો. જેવી પત્નીને ખબર પડી કે તેનો પતિ દાન માટે સોનું વગેરે ભેગો કરી રહ્યો છે તો તેની પત્નીએ પતિને રોકવાનો પ્રયાસ કર્યો, પત્નીએ કહ્યું, ‘જો તે બધું દાન કરી દે તો પરિવારનું ભરણપોષણ કેવી રીતે થશે?
તે પુરુષ તેની પત્નીની વાતથી જરાય પરેશાન ન થયો અને અક્ષય તૃતીયાના આગમન પર પોતાનો સંકલ્પ પૂરો કરવા તેણે નિર્ધારિત વિધિ પ્રમાણે દાન કર્યું. અક્ષય તૃતીયાના શુભ મુહૂર્તમાં કરેલા દાનને કારણે તે વ્યક્તિ આગલા જન્મમાં એક નગરનો રાજા બની ગયો અને પાછલા જન્મમાં અક્ષય તૃતીયાના દિવસે દાનમાં આપેલી સંપત્તિ વ્યાજ સહિત સુખ, આરામ અને ઐશ્વર્યના રૂપમાં પ્રાપ્ત થઈ.
અક્ષય તૃતીયા પર અક્ષય વરદાન માંગો –
અક્ષય તૃતીયા ભગવાન પરશુરામની જન્મજયંતિ પણ છે. આ દિવસે સત્યયુગનો પ્રારંભ થયો હોવાથી તેને યુગાદિ તિથિ પણ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે મહિલાઓ શાંતિ અને સુખ અને તેમના પરિવારની સુખાકારી માટે દસ દિશાઓની પૂજા કરે છે. અક્ષય તૃતીયાના દિવસે ભગવાનના ચરણોમાં પોતાના ખરાબ ગુણોને કાયમ માટે અર્પણ કરવાની અને સારા ગુણોના વરદાન માંગવાની પરંપરા છે. હવે તમે સમજી જ ગયા હશો કે અક્ષય તૃતીયા પર દાન અને દાનનું વિશેષ મહત્વ છે.
અક્ષય તૃતીયા પર દાન કરવાથી સુખી ભવિષ્ય બને છે-
પરિવારની સમૃદ્ધિ માટે, આ તહેવાર પર, પ્રાચીન રિવાજો અનુસાર, એક તરફ, સૌભાગ્યવતી સ્ત્રીઓ સોનું, ધાતુ વગેરે ખરીદીને દેવી લક્ષ્મીના સ્વરૂપમાં ઘરમાં સંગ્રહિત કરે છે, તો બીજી તરફ, દાન અને સારા કાર્યો, તેઓ તેને આવનારી પેઢીઓ માટે સુખ અને સમૃદ્ધિ પ્રદાન કરે છે. અક્ષય તૃતીયાના દિવસે પરંપરા મુજબ પાણીથી ભરેલું પાત્ર, છત્ર અને પંખાનું દાન કરવાનું મહત્ત્વ છે. આ દિવસે ખાસ કરીને જવ અને ચોખાનું દાન કરવામાં આવે છે. અક્ષય તૃતીયાનો સંબંધ ચંદ્ર સાથે હોવાથી આ દિવસે સૌથી પહેલા પિતૃ કર્મ કરવાનું છે. કહેવાય છે કે, આ દિવસે પિતૃઓને તેમના પૂર્વજોના કર્મોનું હજાર ગણું ફળ મળે છે. આ દિવસે પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરવું જોઈએ અથવા સ્નાન કરતી વખતે પવિત્ર જળ અને અક્ષત પાણીમાં ઉમેરવા જોઈએ.
દાન શા માટે એટલું મહત્ત્વનું છે?
ભૂતકાળમાં ઉપાર્જિત કષ્ટોનું નિવારણ દાન દ્વારા થાય છે, જો કોઈ સામાન્ય વ્યક્તિ પોતાની કુંડળી જાણ્યા પછી આ તહેવારના શુભ અવસર પર તેની રાશિ પ્રમાણે દાન કરે તો તેનું મહત્ત્વ અનેકગણું થઈ જાય છે અને ગ્રહોને લગતી પીડાઓ દૂર થાય છે. પરંતુ રાશિ પ્રમાણે દાન સામાન્ય રીતે કોઈપણ સમયે કરી શકાય છે, પરંતુ તહેવારના દિવસોમાં દાન કરવાથી તહેવારની ઊર્જા દાનને એક વિશિષ્ટ મહત્ત્વ આપે છે.
પુરાણોમાં દાનનું મહત્ત્વ-
સ્કંદ પુરાણના પ્રભાસખંડમાં મહાદાનનું મહત્ત્વ સમજાવવામાં આવ્યું છે. આમાં ગાય, સોનું, ચાંદી, રત્ન, જ્ઞાન, તલ, કન્યા, હાથી, ઘોડો, પલંગ, કપડાં, જમીન, અન્ન, દૂધ, છત્ર અને જરૂરી વસ્તુઓની સાથે ઘરનું દાન કરવું જોઈએ. આ સિવાય અગ્નિ પુરાણ કહે છે કે સોનું, ઘોડો, તલ, હાથી, રથ, જમીન, ઘર, કન્યા અને કપિલા ગાયનું દાન કરવું જોઈએ.
ગરુડ પુરાણ કહે છે કે દાન ન કરવાથી વ્યક્તિ ગરીબ બની જાય છે અને ગરીબ થયા પછી તે પાપ કરે છે. શ્રીમદ્ ભાગવત પુરાણ કહે છે કે, વ્યક્તિએ જીવન માટે જરૂરી મિલકતો, વસ્તુઓ અને પૈસા રાખવા જોઈએ. અન્યને દાન આપવું જોઈએ. મહાભારતમાં કહેવાયું છે કે, મળેલ ધનને ભોગવવા કે ભેગું કરવા કરતાં દાન કરવું વધુ સારું છે.
વેદ અને ઉપનિષદમાં દાનનું મહત્ત્વ-
વેદોમાં પણ દાનનો ઉલ્લેખ છે. તેમાં કહેવાયું છે કે ધર્મની પ્રગતિ માટે આપેલું દાન શ્રેષ્ઠ છે. આ સિવાય પ્રસિદ્ધિ કે સ્વાર્થ માટે કરવામાં આવેલું દાન મધ્યમ હોય છે. શુક્લ યજુર્વેદના બૃહદારણ્યક ઉપનિષદ અનુસાર, બ્રહ્માએ મનુષ્યોને પોતાના ઉપદેશમાં ‘द’ અક્ષર કહ્યો હતો. ત્યારે માનવીને તેનો અર્થ સમજાયો, દાન કરો. આના પર બ્રહ્માજીએ કહ્યું કે તમે બરાબર સમજી ગયા છો. આ સિવાય તૈત્તિરીય ઉપનિષદમાં કહેવાયું છે કે આદર, શરમ કે ડરથી પણ કરવામાં આવેલાં દાનનું પણ ફળ મળે છે.
જન્મોજન્મ સુધી દાનનું ફળ પ્રાપ્ત થાય છે-
ધાર્મિક શાસ્ત્રો અનુસાર કેટલાક દાનનું ફળ આ જન્મમાં મળે છે અને કેટલાક દાનનું ફળ આગામી જન્મમાં મળે છે. જેના કારણે જીવનમાં અચાનક મોટા ફેરફારો આવે છે. ગરુડ પુરાણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પાણીનું દાન કરવાથી સંતોષ મળે છે. અન્નનું દાન કરીને શાશ્વત સુખ મેળવી શકાય છે, તલનું દાન કરીને સંતાન સુખ મેળવી શકાય છે, ભૂમિ દાન કરીને મનવાંછિત વસ્તુ મેળવી શકાય છે. સોનાનું દાન કરવાથી લાંબુ આયુષ્ય મળે છે. ઘરનું દાન કરવાથી સારી ઈમારત મળે છે અને ચાંદીનું દાન કરવાથી સુંદર દેખાવ મળે છે. આ સાથે એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે વ્યક્તિની સ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને દાન આપવું જોઈએ.
તમારી રાશિ પ્રમાણે આ વસ્તુઓનું દાન કરો
મેષ રાશિઃ-
આ રાશિના લોકોએ અક્ષય તૃતીયાના દિવસે જવ અથવા જવની વસ્તુઓ, સત્તુ અને ઘઉંનું દાન કરવું જોઈએ.
વૃષભ રાશિઃ-
અક્ષય તૃતીયાના દિવસે વૃષભ રાશિના જાતકોએ ઉનાળુ ફળ, પાણી અને દૂધથી ભરેલા ત્રણ વાસણનું દાન કરવું જોઈએ.
મિથુન રાશિઃ-
આ રાશિના લોકોએ અક્ષય તૃતીયાના દિવસે મંદિરમાં કાકડી, સત્તુ અને લીલા ચણાનું દાન કરવું જોઈએ.
કર્ક રાશિઃ-
અક્ષય તૃતીયાના દિવસે કર્ક રાશિના જાતકોએ કોઈ સંતને પાણી, દૂધ અને સાકરથી ભરેલું માટલું દાન કરવું જોઈએ.
સિંહ રાશિઃ-
આ રાશિના લોકોએ અક્ષય તૃતીયાના દિવસે મંદિરમાં જઈને સત્તુ, જવ અને ઘઉંમાંથી કોઈપણ એક વસ્તુનું દાન કરવું જોઈએ.
કન્યા રાશિઃ-
કન્યા રાશિવાળા લોકોએ અક્ષય તૃતીયાના દિવસે કાકડી અને તરબૂચનું દાન કરવું જોઈએ.
તુલા રાશિઃ-
આ રાશિના જાતકોએ આ શુભ દિવસે મજૂર કે પસાર થતા લોકોને પાણી આપવું જોઈએ. સાથે જ કોઈ ગરીબ વ્યક્તિને પગરખાં અને ચપ્પલ દાન કરવા જોઈએ. તેનાથી ગ્રહદોષ ઓછો થાય છે.
વૃશ્ચિક રાશિઃ-
આ રાશિના જાતકોએ પાણીથી ભરેલું પાત્ર, છત્રી કે પંખો કોઈ ગરીબ વ્યક્તિને દાનમાં આપવું જોઈએ. તેનાથી તમે તમારી પરેશાનીઓમાંથી રાહત અનુભવશો.
ધન રાશિઃ-
ધનુ રાશિના લોકોએ આ દિવસે ચણાના લોટ, ચણાની દાળ, મોસમી ફળ અથવા સત્તુમાંથી બનેલી કોઈપણ વસ્તુનું દાન કરવું જોઈએ.
મકર રાશિઃ-
મકર રાશિના લોકોએ આજે ગરીબોને પાણી, દૂધ અને મીઠાઈઓથી ભરેલું વાસણ દાન કરવું જોઈએ.
કુંભ રાશિઃ-
કુંભ રાશિના જાતકોએ અક્ષય તૃતીયાના દિવસે પાણી, મોસમી ફળો અને ઘઉંથી ભરેલું વાસણ કોઈ ગરીબને દાનમાં આપવું જોઈએ.
મીન રાશિઃ-
આ રાશિના લોકોએ બ્રાહ્મણને હળદરની ચાર ગઠ્ઠી દાન કરવી જોઈએ. ચણાના લોટ અને સત્તુમાંથી બનેલી વસ્તુઓનું મંદિરમાં દાન કરો.
