નવી દિલ્હી7 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
અમેરિકા 2 એપ્રિલથી ભારત પર ‘આંખના બદલે આંખ’ની તર્જ પર પારસ્પરિક ટેરિફ લાદશે. આનો અર્થ એ થયો કે ભારત અમેરિકન કંપનીઓ તરફથી આવતા માલ પર જે પણ ટેરિફ લાદશે, અમેરિકા ભારતીય કંપનીઓ દ્વારા અમેરિકા જતા માલ પર પણ તે જ ટેરિફ લાદશે.
ભારતીય સમય મુજબ 5 માર્ચે સવારે અમેરિકન સંસદના સંયુક્ત સત્રમાં અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આ જાહેરાત કરી હતી. તેમણે 1 કલાક 44 મિનિટનું રેકોર્ડ ભાષણ આપ્યું.
આ અમેરિકન નિર્ણયની ભારત પર શું અસર પડશે? શું અમેરિકન વસ્તુઓ સસ્તી થશે? અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ આવું કેમ કરી રહ્યા છે? સમજો આ 7 સવાલ-જવાબમાં…
ફરીથી રાષ્ટ્રપતિ બન્યા પછી ટ્રમ્પે પહેલીવાર યુએસ સંસદના સંયુક્ત સત્રને સંબોધિત કર્યું.
1. ટેરિફ શું છે?
ટેરિફ એ બીજા દેશમાંથી આવતા માલ પર લાદવામાં આવતો કર છે. જે કંપનીઓ વિદેશી માલ દેશમાં લાવે છે તેઓ આ કર સરકારને ચૂકવે છે. આને એક ઉદાહરણથી સમજો…
- ટેસ્લાનો સાયબર ટ્રક અમેરિકન બજારમાં લગભગ 90 લાખ રૂપિયામાં વેચાય છે.
- જો ટેરિફ 100% હોય તો ભારતમાં તેની કિંમત લગભગ 2 કરોડ રૂપિયા થશે.
2. પારસ્પરિક ટેરિફનો અર્થ શું છે?
પારસ્પરિક એટલે ત્રાજવાની બંને બાજુઓને સમાન બનાવવી. એટલે કે, જો એક બાજુ 1 કિલો વજન હોય તો બીજી બાજુ પણ 1 કિલો વજન મૂકીને બરાબર કરવું.
ટ્રમ્પ આને જ વધારવાની વાત કરી રહ્યા છે. તેનો અર્થ એ કે જો ભારત પસંદગીની વસ્તુઓ પર 100% ટેરિફ લાદે છે, તો અમેરિકા પણ સમાન ઉત્પાદનો પર 100% ટેરિફ લાદશે.
3. ટ્રમ્પ આવું કેમ કરી રહ્યા છે?
ટેરિફ ટ્રમ્પની આર્થિક યોજનાઓનો એક ભાગ છે. તેમનું કહેવું છે કે ટેરિફથી અમેરિકન ઉત્પાદન વધશે અને રોજગાર વધશે. કરવેરા આવક વધશે અને અર્થતંત્રનો વિકાસ થશે.
2024માં અમેરિકામાં 40%થી વધુ આયાત ચીન, મેક્સિકો અને કેનેડાથી આવતા માલની હશે. ઓછા ટેરિફને કારણે અમેરિકામાં વેપાર ખાધ વધી રહ્યો છે.
2023માં અમેરિકાને ચીન સાથે 30.2%, મેક્સિકો સાથે 19% અને કેનેડા સાથે 14.5%ની વેપાર ખાધનો સામનો કરવો પડશે. એકંદરે, આ ત્રણેય દેશો 2023માં અમેરિકાની 670 બિલિયન ડોલર એટલે કે લગભગ 40 લાખ કરોડ રૂપિયાની વેપાર ખાધ માટે જવાબદાર છે.
ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર આ ખાધ ઘટાડવા માગે છે. તેથી, મેક્સિકો અને કેનેડા પર 4 માર્ચ, 2025થી 25% ટેરિફ લાગુ થયો છે. ચીન પર વધારાનો 10% ટેરિફ પણ લાદવામાં આવ્યો છે. 2 એપ્રિલથી ભારત પર પારસ્પરિક ટેરિફ પણ લાદવામાં આવશે.
ચાલો એક ઉદાહરણ દ્વારા સમજીએ કે ઓછા ટેરિફને કારણે અમેરિકા કેવી રીતે નુકસાન ભોગવી રહ્યું છે. ભારતમાં હાર્લી-ડેવિડસન સહિત યુએસ-નિર્મિત મોટરસાયકલ પર 100% ટેરિફ છે, પરંતુ ભારતમાંથી યુએસમાં નિકાસ કરવામાં આવતા વાહનો પર ઘણો ઓછો ટેરિફ છે.
આનાથી અમેરિકાને 2 નુકસાન છે…
- પ્રથમ– કારની ઊંચી કિંમતને કારણે કંપની ભારતમાં ક્યારેય તેનો વ્યવસાય વિસ્તારી શકશે નહીં.
- બીજું- ઓછી નિકાસમાંથી ધંધો વધે છે અને ઘટે છે. એટલે કે, અર્થતંત્ર ધીમી ગતિએ વધશે.
4. ભારત પર શું અસર પડશે?
- નિકાસ મોંઘી થઈ શકે છે: પારસ્પરિક ટેરિફને કારણે ભારતીય નિકાસ જેમ કે ખાદ્ય ઉત્પાદનો, કાપડ, કપડાં, ઇલેક્ટ્રિકલ મશીનરી, રત્નો અને ઝવેરાત, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ અને ઓટોમોબાઇલ્સ યુએસ બજારમાં વધુ મોંઘા થઈ શકે છે. આ કારણે, આ ઉત્પાદનો ત્યાં સ્પર્ધા કરી શકશે નહીં.
- વેપાર સરપ્લસ ઘટશે: હવે અમેરિકા ભારતીય માલ પર ઓછા ટેરિફ લાદે છે, જેના કારણે ભારતને વેપાર સરપ્લસનો લાભ મળે છે. ટેરિફ વધારવાથી ભારતને વેપાર સરપ્લસમાંથી થતા ફાયદામાં ઘટાડો થઈ શકે છે.
- આયાત વધી શકે છે: જો ભારત ઉચ્ચ યુએસ ટેરિફ ટાળવા માટે અમેરિકન માલ પર ટેરિફ ઘટાડે છે, તો ભારતીય બજારમાં અમેરિકન ઉત્પાદનો સસ્તા થશે. આ કારણે, આ માલની આયાત વધી શકે છે.
- રૂપિયો નબળો પડી શકે છે: વધુ આયાત એટલે ડોલરની માગમાં વધારો. આનાથી રૂપિયો નબળો પડશે અને ભારતના આયાત બિલમાં વધારો થશે. આનો અર્થ એ થયો કે હવે આપણે અમેરિકાથી માલ ખરીદવા માટે વધુ પૈસા ચૂકવવા પડશે.
- વિદેશી રોકાણ વધશે: જો ભારત ટેરિફ ઘટાડશે નહીં, તો અમેરિકન કંપનીઓ ઊંચા ટેરિફથી બચવા માટે ભારતમાં ઉત્પાદન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકે છે, આનાથી સીધા વિદેશી રોકાણ એટલે કે FDI વધશે.
- 7 અબજ ડોલરનું નુકસાન: ટેરિફથી ભારતના ઓટોથી લઈને કૃષિ ક્ષેત્ર સુધીના નિકાસ ક્ષેત્રોમાં ચિંતા વધી છે. વ્યાપાર વિશ્લેષકો માને છે કે ટ્રમ્પના ટેરિફ વધારાને કારણે ભારતને દર વર્ષે લગભગ 7 અબજ ડોલર (61 હજાર કરોડ રૂપિયા)નું નુકસાન થઈ શકે છે.
5. શું અમેરિકન વસ્તુઓના ભાવ ઘટશે?
નોમુરાના અહેવાલ મુજબ, અમેરિકાના પારસ્પરિક ટેરિફથી બચવા માટે ભારત 30થી વધુ વસ્તુઓ પર ટેરિફ ઘટાડી શકે છે. આનાથી ભારતમાં અમેરિકન વસ્તુઓ સસ્તી થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, તે અમેરિકન સંરક્ષણ અને ઉર્જા ઉત્પાદનોની ખરીદી વધારી શકે છે.
બજેટમાં સરકારે ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, કાપડ અને હાઇ-એન્ડ મોટરસાયકલો સહિત અનેક ઉત્પાદનો પર આયાત ડ્યુટી ઘટાડી હતી. હવે, ભારત વેપાર સંબંધોને અકબંધ રાખવા માટે લક્ઝરી વાહનો, સોલાર સેલ અને રસાયણો પર વધુ ટેરિફ ઘટાડવાનું વિચારી રહ્યું છે.
6. ભારતના કયા ક્ષેત્રને સૌથી વધુ અસર થશે?
અમેરિકાએ 2024માં ભારતને $42 બિલિયન (લગભગ રૂ. 3.6 લાખ કરોડ)ની કિંમતનો માલ વેચ્યો છે. આમાં, ભારત સરકારે લાકડાના ઉત્પાદનો અને મશીનરી પર 7%, ફૂટવેર અને પરિવહન સાધનો પર 15% થી 20% અને ખાદ્ય ઉત્પાદનો પર 68% સુધીનો ટેરિફ લાદ્યો છે.
કૃષિ ઉત્પાદનો પર અમેરિકાનો ટેરિફ 5% છે, જ્યારે ભારતમાં 39% છે. જો અમેરિકા કૃષિ ઉત્પાદનો પર પારસ્પરિક ટેરિફ લાદવાનો નિર્ણય લે છે, તો ભારતની કૃષિ અને ખાદ્ય નિકાસને સૌથી વધુ અસર થશે. અહીં ટેરિફ તફાવત સૌથી વધુ છે, પરંતુ વેપારનું પ્રમાણ ઓછું છે.
7. ટેરિફ વધારાની જાહેરાત 2 એપ્રિલથી જ કેમ કરવામાં આવી?
ટ્રમ્પ 1 એપ્રિલ, 2025થી ટેરિફમાં વધારાની જાહેરાત કરવાના હતા, પરંતુ આ દિવસ એપ્રિલ ફૂલનો દિવસ હોવાથી, લોકો તેને મજાક માની લેત. તેથી તેમણે 2 એપ્રિલથી ટેરિફ વધારવાનો નિર્ણય લીધો. ટ્રમ્પે કહ્યું કે તેઓ ટેરિફ અંગે ખૂબ જ ગંભીર છે અને તેને મજાક બનાવવા નથી માંગતા.
