બ્રસેલ્સ9 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
યુરોપિયન કમિશનના પ્રમુખ ઉર્સુલા વોન ડેર લેયેને યુરોપને સશસ્ત્ર બનાવવા માટે $842 બિલિયન એકત્ર કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. મંગળવારે રજૂ કરાયેલ આ પ્રસ્તાવ પાંચ ભાગોમાં લાગુ કરવામાં આવશે, જેમાં યુરોપિયન યુનિયન (EU)ના સભ્ય દેશોને સશસ્ત્ર બનાવવા માટે $160 બિલિયન (150 બિલિયન યુરો)નું સંરક્ષણ ભંડોળ બનાવવાનો પ્રસ્તાવ શામેલ છે.
આ સંરક્ષણ ભંડોળ એકત્ર કરવા માટે, યુરોપિયન યુનિયન યુદ્ધ બોન્ડ જારી કરશે. યુક્રેનને મદદ કરવા માટે EU એ પહેલાથી જ $54 બિલિયન (50 બિલિયન યુરો)ના બોન્ડ જારી કર્યા છે.
ન્યૂ યોર્ક ટાઈમ્સના અહેવાલ મુજબ, આ પ્રસ્તાવ પ્રકાશમાં આવતાની સાથે જ બ્રિટિશ સંરક્ષણ કંપની BAE સિસ્ટમ્સ, જર્મન શસ્ત્રો ઉત્પાદક રેઈનમેટલ અને ઇટાલિયન એરોસ્પેસ અને સંરક્ષણ કંપની લિયોનાર્ડોના શેરમાં રેકોર્ડ ઉછાળો જોવા મળ્યો.
પ્રસ્તાવ કેમ લાવવામાં આવ્યો ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર દ્વારા લેવામાં આવેલા તાજેતરના પગલાંને કારણે, યુરોપ અમેરિકા પરની તેની સુરક્ષા નિર્ભરતા ઘટાડવા માગે છે. ટ્રમ્પ વારંવાર અમેરિકાને નાટોથી અલગ કરવાની વાત કરી ચૂક્યા છે.
વ્હાઇટ હાઉસમાં ટ્રમ્પ અને ઝેલેન્સકી વચ્ચેની ચર્ચા પછી 3 માર્ચે લંડનમાં યુરોપિયન દેશોના શિખર સંમેલનમાં ઉર્સુલા વોન ડેર લેયેને યુરોપને તાત્કાલિક પોતાને સશસ્ત્ર બનાવવા હાકલ કરી.
તેમણે કહ્યું હતું કે આપણે સંરક્ષણ રોકાણ વધારવું પડશે. યુરોપિયન યુનિયનની સુરક્ષા માટે આ મહત્વપૂર્ણ છે. આપણે અત્યારે સૌથી ખરાબ માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ.
યુક્રેનિયન રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકી રવિવારે ટ્રમ્પને મળવા માટે અમેરિકા પહોંચ્યા હતા, જ્યાં દલીલ બાદ તેમને વ્હાઇટ હાઉસમાંથી બહાર કાઢી મૂકવામાં આવ્યા હતા. આ પછી ઘણા યુરોપિયન દેશો ઝેલેન્સકીના સમર્થનમાં આવ્યા.
યુરોપ સુરક્ષા માટે અમેરિકા પર નિર્ભર યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને યુએસએસઆર (હાલનું રશિયા) વચ્ચેના શીત યુદ્ધ (1947-91)થી યુરોપ તેની સુરક્ષા માટે ખંડ પર ખૂબ આધાર રાખે છે. સંરક્ષણ નિષ્ણાત મનોજ જોશીના મતે યુરોપના ઘણા દેશો સંરક્ષણ પર તેમના GDPના 2% કરતા પણ ઓછો ખર્ચ કરી રહ્યા છે. તેમના દળો એટલા નબળા પડી ગયા છે કે તેમને સ્વસ્થ થવામાં સમય લાગશે.
બીજી બાજુ, ટ્રમ્પ નાટો જોડાણને સમય અને પૈસાનો બગાડ માને છે. જો અમેરિકા નાટો છોડી દે છે, તો યુરોપિયન દેશોએ તેમની યોજનાઓ પૂર્ણ કરવા માટે સંરક્ષણ પર ઓછામાં ઓછા 3% ખર્ચ કરવો પડશે.
તેમણે દારૂગોળો, પરિવહન, રિફ્યુઅલિંગ એરક્રાફ્ટ, કમાન્ડ અને કંટ્રોલ સિસ્ટમ્સ, ઉપગ્રહો અને ડ્રોનની અછતને પૂર્ણ કરવી પડશે, જે હાલમાં યુએસ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે છે.
યુકે અને ફ્રાન્સ જેવા નાટો સભ્ય દેશો પાસે લગભગ 500 પરમાણુ શસ્ત્રો છે, જ્યારે એકલા રશિયા પાસે 6,000 પરમાણુ શસ્ત્રો છે. જો અમેરિકા નાટો છોડી દેશે, તો જોડાણને તેની પરમાણુ નીતિમાં ફેરફાર કરવો પડશે.
EUની અંદર સર્વસંમતિ બનાવવાનો એક મોટો પડકાર યુરોપિયન યુનિયનને યુદ્ધ બોન્ડ જારી કરવા માટે સભ્ય દેશોના વિરોધનો સામનો કરવો પડી શકે છે. અગાઉ પણ યુક્રેનને ટેકો આપવાના મુદ્દા પર સ્લોવાકિયાના વડાપ્રધાન રોબર્ટ ફિકોએ કહ્યું હતું કે તેઓ યુક્રેનને આર્થિક અને લશ્કરી સહાય આપશે નહીં.
તે જ સમયે હંગેરીના વડાપ્રધાન વિક્ટર ઓર્બને પણ ઝેલેન્સકી વિરુદ્ધ યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પને ટેકો આપ્યો. વ્હાઇટ હાઉસમાં બંને વચ્ચેની ચર્ચા પછી તેમણે ટ્રમ્પને મજબૂત અને ઝેલેન્સકીને નબળા કહ્યા. ઓર્બને ટ્રમ્પનો પણ આભાર માન્યો.
સંયુક્ત યુરોપિયન સેનાની રચના શરૂ થઈ શકે નિષ્ણાતો માને છે કે ઉર્સુલા દ્વારા લાવવામાં આવેલ પ્રસ્તાવ સંયુક્ત યુરોપિયન સેના બનાવવાની શરૂઆત હોઈ શકે છે. CNN અનુસાર, યુરોપની કુલ સંયુક્ત સેનામાં 20 લાખ સૈનિકો છે.
શીત યુદ્ધના શરૂઆતના દિવસોથી જ એક સામાન્ય યુરોપીયન સૈન્યની રચનાની ચર્ચા સતત થતી રહી છે. 1953થી 1961 સુધી અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ રહેલા આઈઝનહોવરે પણ યુરોપિયન દેશોને આ માટે મનાવી લીધા હતા, પરંતુ પછી ફ્રેન્ચ સંસદે તેના પર પ્રતિબંધ મૂકી દીધો હતો.
1990ના દાયકામાં યુરોપિયન યુનિયનની રચના પછી ફરીથી એક સામાન્ય યુરોપિયન સેનાનો વિચાર રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ યુએસ વિરોધ અને નાટો પ્રત્યે યુરોપિયન દેશોની પ્રતિબદ્ધતાને કારણે તેને સમર્થન મળ્યું ન હતું.
ડિસેમ્બર 1998માં ફ્રાન્સના સેન્ટ-માલોમાં ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ જેક્સ શિરાક અને બ્રિટિશ વડાપ્રધાન ટોની બ્લેર દ્વારા યુરોપિયન દળની રચના પર સંમતિ આપવામાં આવી હતી, પરંતુ આ દરખાસ્ત આગળ વધી શકી ન હતી.
1998માં બ્રિટિશ વડાપ્રધાન ટોની બ્લેર (ડાબે) અને ફ્રેન્ચ રાષ્ટ્રપતિ જેક્સ શિરાક (જમણે) યુરોપિયન દળ બનાવવાની દરખાસ્ત પર સંમત થયા હતા, પરંતુ આ દરખાસ્ત આગળ વધી શકી નહીં.
