પાકિસ્તાની ફિલ્મોની આઈટમ ગર્લ હતાં હીરામંડી નિગો: પ્રોડ્યુસર સાથે ઘર માંડ્યું, પરિવારે લાલચમાં પરત બોલાવી લીધા ત્યારે પતિના હાથે થઈ હત્યા

લાહોરના હીરામંડી માર્કેટમાં રહેતી ગણિકાઓની વાર્તા પર સંજય લીલા ભણસાલી ટૂંક સમયમાં ‘હીરામંડી’ સિરીઝ લઈને આવી રહ્યા છે. એ જ હીરામંડીની એક ગણિકા હતી, જેણે પોતાના ઉત્તમ નૃત્યથી પાકિસ્તાની સિનેમાના દરેક નિર્માતાનું દિલ જીતી લીધું હતું. નામ હતું નિગો ઉર્ફે નરગિસ બેગમ.

પાકિસ્તાની ફિલ્મોમાં દર્શાવવામાં આવતા મુજરાની પહેલી પસંદ નિગો હતાં. આ જ કારણ હતું કે તે 100થી વધુ પાકિસ્તાની ફિલ્મોમાં જોવા મળી હતી. જો કે, પડદા પર તેમનું જીવન જેટલુ ચમકદાર અને લોકોથી ઘેરાયેલું હતું, તેમનું અંગત જીવન પણ એટલું જ રંગહીન અને પીડાદાયક હતું.

લાહોરના સૌથી કુખ્યાત રેડ લાઈટ એરિયા હીરામંડીમાં જન્મેલા નિગોની માતા પણ ગણિકા હતા. તેમના પરિવાર માટે જીવન ટકાવી રાખવાનું એકમાત્ર સાધન મહેફિલ અને મુજરા હતા.

તેમની માતાના પગલે પગલે, નિગો પણ એક ઉચ્ચ-વર્ગના પરંપરાગત નૃત્યાંગના બન્યા હતા, જેને માત્ર તેમને જોવા માટે શાહી મોહલ્લામાં ભીડ એકઠી થતી હતી. આ ભીડમાં ઊભેલા એક નિર્માતાએ નિગોનું જીવન હંમેશ માટે બદલી નાખ્યું. તે નિર્માતાએ નિગોની કૌશલ્યની કસોટી કર્યા પછી તેમને હિરામંડીની ગલિયોમાંથી બહાર આવવાની તક આપી. 1968માં પાકિસ્તાની સિનેમા સાથે જોડાઈને નિગોએ નામ, દરજ્જો અને ખ્યાતિ મેળવી અને એક સાથીદાર પણ મેળવ્યો.

એક નિર્માતા સાથે લગ્ન કર્યા પછી નિગો સ્થાયી થઇ ગઈ અને હીરામંડીને કાયમ માટે છોડી દીધી હતી, પરંતુ તેમના લોભી પરિવારના સભ્યોએ નિગોને ક્યાંય લગ્ન કરવા ન દીધા. જ્યારે નિગોના પરિવારે થોડા લાખના લોભમાં તેમના લગ્ન તોડવાની કોશિશ કરી ત્યારે પતિએ ગુસ્સામાં તેમની હત્યા કરી નાખી.

આજે વણકહી વાર્તામાં ગણિકામાંથી પાકિસ્તાની સિનેમાની પ્રખ્યાત ડાન્સર બની ગયેલી નિગોની વાત…

માતા ગણિકા હતી,જન્મ હીરામંડીમાં થયો હતો
હીરામંડી લાહોરનો તે કુખ્યાત વિસ્તાર જે મુગલ શાસનથી ગણિકાઓની જગ્યા હતી. મુગલ યુગ દરમિયાન રાજાઓ માટે આ સ્થળની મુલાકાત લેવાનું ગૌરવ હતું, પરંતુ સમયની સાથે તે લાહોરનો સૌથી કુખ્યાત વિસ્તાર બની ગયો. આ કુખ્યાત વિસ્તારમાં 40-50ના દાયકા વચ્ચે ગણિકાના ઘરે દીકરીનો જન્મ થયો હતો. તમામ ગણિકાઓએ તેનું નામ નરગિસ બાનો રાખ્યું હતું. એ જ નરગિસ જે પાકિસ્તાની સિનેમાની પ્રખ્યાત ડાન્સર નિગો તરીકે જાણીતી બની હતી. પાકિસ્તાની સિનેમાના ઈતિહાસમાં ક્યાંય પણ તેમની જન્મતારીખનો ઉલ્લેખ નથી અને ન તો તેમના પિતા કે માતાના નામનો ક્યાંય ઉલ્લેખ છે.

હીરામંડીમાં ઉછરેલા નરગિસ બેગમ પોતાની માતાના પગલે ચાલી અને પોતે પરંપરાગત નૃત્યાંગના બન્યાં હતાં. બાળપણથી જ પારંપરિક નૃત્ય શીખતાં નરગિસ એટલા નિપુણ બની ગયા હતા કે હીરામંડીમાં યોજાતા મેળાવડામાં મુજરા જોવા માટે મોટી ભીડ એકઠી થઈ જતી હતી.

40ના દાયકાના અંતમાં જ્યારે રાજાશાહી પતનની આરે હતી, ત્યારે દરેક ગણિકા તેમના કુખ્યાત વ્યવસાયને બદલવા માગતી હતી. આ તે સમયગાળો હતો જ્યારે સિનેમા શરૂ થયું હતું, પરંતુ મહિલાઓ ફિલ્મોમાં કામ કરતા શરમાતી હતી. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે પણ કોઈ ફિલ્મમાં સ્ત્રીની જરૂર પડતી, ત્યારે મોટાભાગના નિર્માતાઓ હિરોઈનની શોધમાં ગણિકાઓ તરફ વળતા હતા.

નિર્માતાએ તેમની પ્રતિભાને જોઈને ફિલ્મોમાં કામ આપ્યું
એક દિવસ પાકિસ્તાનના એક પ્રોડ્યુસર પોતાની ફિલ્મ માટે હીરોઈનની શોધ માટે હીરામંડી પહોંચ્યા હતા. જ્યારે તેમણે વેશ્યાલયમાં ભીડને ભેગી થતી જોઈ ત્યારે તે પોતે પણ તેમનો એક ભાગ બની ગયા. નરગિસ બાનોનો મુજરા જોવા માટે લોકોની ભીડ ઉમટી પડી હતી. ટોપ ક્લાસ ટ્રેડિશનલ ડાન્સર નરગિસની બોડી ફ્લેક્સિબિલિટી અને ચહેરાના હાવભાવ જોઈને નિર્માતા એટલા પ્રભાવિત થયા કે થોડા સમય પછી તેમણે તેમને પોતાની ફિલ્મ ઓફર કરી. ગણિકાઓનું બદનામ જીવન જીવતી નરગિસ પણ અહીંથી બહાર આવવા માગતી હતી, તેથી તે તરત જ ફિલ્મોમાં કામ કરવા રાજી થયાં હતાં.

મુજરાના કારણે ફિલ્મોમાં કામ મળ્યું
તેના ઉત્તમ નૃત્ય કૌશલ્ય અને અભિવ્યક્તિના કારણે નિગોને 1964ની પાકિસ્તાની ફિલ્મ ઈશરતમાં સ્થાન મળ્યું. તેના એક્ટિંગ અને નૃત્યના કારણે નિગોને એક પછી એક ફિલ્મો મળવા લાગી. તેમણે ‘શહેનશાહ-એ-જહાંગીર’ (1968), ‘નયી લૈલા નયા મજનૂ’ (1969), ‘અંદાલિબ’ (1969), ‘લવ ઇન ધ જંગલ’ (1970), ‘અફસાના’ (1970), ‘મોહબ્બત’ (1972) જેવી 100 થી વધુ ફિલ્મોમાં કામ કર્યું. તેમને મોટાભાગે મુજરા માટે જ ફિલ્મોમાં રાખવામાં આવ્યા હતા.

પોતાની ફિલ્મના નિર્માતા સાથે પ્રેમ થયો
70ના દાયકાની શરૂઆત હતી. નિર્માતા ખ્વાજા મઝહરની ફિલ્મ ‘કાસુ’માં નરગિસને કામ મળ્યું. ફિલ્મના શૂટિંગના સંબંધમાં તેઓ ઘણીવાર નિર્માતા ખ્વાજા મઝહરને મળતા હતા. સાથે સમય વિતાવતા બંને એકબીજાને પ્રેમ કરવા લાગ્યા. ખ્વાજા મઝહર નિગોના પ્રેમમાં એટલા બધા ગળાડૂબ બની ગયા કે, તેમણે કોઈ પણ ખચકાટ વગર તેમની સાથે લગ્ન કરવાનું નક્કી કર્યું. ઘણા લોકો તેમના નિર્ણયની વિરુદ્ધ હતા, તેનું કારણ એ હતું કે નિગો ગણિકાઓના પરિવારની હતી, પરંતુ ઘણા વિરોધ હોવા છતાં ખ્વાજા મઝહર પાછળ હટ્યા નહીં.

લગ્ન પછી હીરામંડી છોડ્યું
ખ્વાજા મઝહર સાથેના લગ્ન પછી જ નિગો હીરામંડીની કુખ્યાત શેરીઓથી બહાર થઇ ગયા હતા. નિગોના લગ્ન પછી હીરામંડીમાં રહેતા તેમના પરિવારની આજીવિકાનું સાધન સમાપ્ત થઈ ગયું હતું. નિગો મઝહર સાથે રહેવા લાગ્યા અને તેમણે ફિલ્મોમાં કામ કરવાનું લગભગ બંધ કરી દીધું.

લોભના કારણે પરિવારે લગ્ન તોડવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો
જ્યારે ગણિકા સંસ્કૃતિનો અંત આવ્યો, ત્યારે શાહી વિસ્તારમાં એક રિવાજ શરૂ થયો. રિવાજ એવો હતો કે જો કોઈ વ્યક્તિ શાહી વિસ્તારના ગણિકાલયની છોકરી સાથે લગ્ન કરે તો તેમણે છોકરીના પરિવારને રકમ ચૂકવવી પડશે.

લગ્ન પછી નિગોએ સન્માનજનક જીવન જીવવાનું શરૂ કર્યું હતું, પરંતુ તેમના પરિવારના સભ્યોને આ મંજૂર ન હતું. નિગોના ગયા પછી પરિવારની આજીવિકાનું સાધન સમાપ્ત થઈ ગયું હતું, તેથી તેમનો પરિવાર ઈચ્છતો હતો કે નિગો પાછી ફરે. પરિવારે નિગોને હીરામંડી પરત ફરવા માટે આગ્રહ કરવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ જ્યારે તેમણે પાછા ફરવાનો સ્પષ્ટ ઇનકાર કર્યો, ત્યારે પરિવારે તેના પતિ પાસેથી રિવાજ મુજબ મોટી રકમની માગ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું.

માતાએ હીરામંડીમાં બોલાવવાનું કાવતરું ઘડ્યું
જ્યારે નિગોએ તમામ પ્રયત્નો છતાં ઘરે પરત ફરવાનો ઇનકાર કર્યો, ત્યારે તેમની માતાએ તેમને લાવવાનું કાવતરું ઘડ્યું. તેઓએ અસ્વસ્થ હોવાનો ઢોંગ કર્યો અને નિગોને ફોન કર્યો અને કહ્યું કે તેઓ મૃત્યુ પામતા પહેલાં એક વાર તેમને મળવા માગે છે.

માતાની બગડતી તબિયતના સમાચાર મળતાં જ નિગોએ તેમના પતિ પાસેથી પરવાનગી લીધી અને તેમને મળવા હીરામંડી આવ્યા હતા. ઘરે પહોંચતાં જ તેમના પરિવારજનોએ તેમને ઠપકો આપવાનું શરૂ કર્યું. તેમને પહેલાં જૂઠું બોલીને રોકવામાં આવી અને છતાં પણ તે પરત ફરવા ઇચ્છતા હતા ત્યારે માતાએ તેમને સમ આપીને રહેવા માટે સમજાવ્યા હતા. માતાએ નિગોને તેમની સાથે રહેવા માટે સંમત થવા માટે સમજાવ્યું હતું.

પરિવારના દબાણ હેઠળ પતિ પાસે પરત ફરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો
જ્યારે નિગો ઘણા દિવસો સુધી ઘરે પરત ન ફર્યા ત્યારે મઝહર ખ્વાજા ચિંતિત થયા હતા. થોડા દિવસો પછી તેઓ તેમને લેવા હીરામંડી આવ્યા હતા, પરંતુ પરિવારના દબાણ હેઠળ નિગોએ મઝહર સાથે પાછા ફરવાની સ્પષ્ટ ના પાડી. આ ક્રમ ઘણા મહિનાઓ સુધી ચાલતો રહ્યો. મઝહરે નિગો અને તેમના પરિવારને સમજાવવાનો પૂરો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ દરેક વખતે તે નિરાશા જ મળી હતી.

લગભગ 5મી જાન્યુઆરી, 1972ની વાત છે. મઝહર ખ્વાજા નિગો અને તેના પરિવારને સમજાવીને થાક્યા હતા. તેઓ છેલ્લો પ્રયાસ કરવા હીરામંડી પહોંચ્યા હતા પરંતુ આ વખતે પણ તેમને જવાબમાં નિરાશા મળી. જ્યારે નિગોએ તેમની સાથે આવવાનો સ્પષ્ટ ઇનકાર કર્યો, ત્યારે મઝહર ખ્વાજા નિગોની ઉદાસીનતાથી એટલા નારાજ થયા કે તેમણે પોતાના ખિસ્સામાં રાખેલી પિસ્તોલ કાઢી અને નિગો પર ગોળીબાર શરૂ કરી દીધો.

પતિએ ગોળીથી વિંધી નાખી, હીરામંડીમાં જ મોત
મઝહર એટલા ગુસ્સામાં હતા કે, તેમણે નિગો પર એક પછી એક અનેક ગોળીઓ ચલાવી. ગોળીઓનો અવાજ સાંભળીને વેશ્યાલયના બે સંગીતકારો અને નિગોના કાકા પણ તેમને બચાવવા આવ્યા, પરંતુ મઝહર ખ્વાજાએ તેમના પર પણ ગોળીબાર શરૂ કર્યો. આ અકસ્માતમાં નિગોનું હિરામંડીમાં તેમના ઘરમાં મૃત્યુ થયું હતું અને તેની સાથે 2 સંગીતકારો અને કાકાનું પણ મોત થયું હતું.

નિગોના મૃત્યુ બાદ તેના પતિ મઝહર ખ્વાજાને ટ્રાયલ દરમિયાન કોર્ટે આજીવન કેદની સજા ફટકારી હતી. મઝહર ખ્વાજા પણ જેલમાં સજા ભોગવતા મૃત્યુ પામ્યા હતા અને ગુંજરવાલા કબ્રસ્તાનમાં દફનાવવામાં આવ્યા હતા. નિગો ઉર્ફે નરગિસ બેગમને લાહોરના મિયામી સાહિબ કબ્રસ્તાનમાં દફનાવવામાં આવ્યા હતા.