નવી દિલ્હી12 કલાક પેહલાલેખક: મરજિયા જાફર
- કૉપી લિંક
મોસમી ફળો ખાવા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. શિયાળાની શરૂઆત થઈ ચૂકી છે. તેથી સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. ખરેખર, મોટાભાગના ફળો અને શાકભાજી ફક્ત શિયાળાની ઋતુમાં જ ઉપલબ્ધ હોય છે.
આવી સ્થિતિમાં, શિયાળામાં શું ખાવું અને શું નહીં તે નક્કી કરવું મુશ્કેલ છે. ઘણી વખત આપણે ફળોની અસરને જાણ્યા વગર ખાતાં હોઈએ છીએ જેના કારણે આપણે શરદી અને ઉધરસ જેવી અનેક બીમારીઓનો શિકાર બની શકીએ છીએ.
ચાલો આજે ડૉ. સુબાસ રાય પાસેથી ‘જાન જહાનમાં શિયાળામાં ખાવામાં આવતાં ફળો અને તેના ફાયદાઓ વિશે જાણીએ.
શિયાળામાં મોસમી ફળો શા માટે ખાવા જોઈએ?
શિયાળાની ઋતુમાં શરીરને પોષણની જરૂર હોય છે. જો કે, આ સિઝનમાં કેલરી અને ચરબીયુક્ત ખોરાક લેવાનું ટાળવું જોઈએ.
શિયાળાની ઋતુમાં વિટામિન, મિનરલ્સ, ફોલેટ, એન્ટીઓક્સિડેન્ટ અને એન્ટી-બેક્ટેરિયલ ગુણોથી ભરપૂર ખોરાક લો. આ ફળો ખાવાથી વજન ઘટાડવા, શુગર કંટ્રોલ, કેન્સરથી બચવા, ત્વચા અને વાળ માટે પણ ફાયદાકારક છે. આ તમામ ફળો શિયાળામાં થતી સમસ્યાઓ સામે લડવાની શક્તિ આપે છે.
શિયાળામાં ફળ ક્યારે ખાવા જોઈએ?
શિયાળામાં ફળો ખાવાનો કોઈ નિશ્ચિત સમય નથી. આનો અર્થ એ છે કે, તમે તેને તમારી અનુકૂળતા મુજબ ગમે ત્યારે ખાઈ શકો છો.
નિષ્ણાતો માને છે કે આ ફળો નાસ્તા દરમિયાન અને બપોરના ભોજન પહેલાં ખાવાનું વધુ સારું છે. ખાલી પેટે ફળ ખાવાના પણ ફાયદ વધુ છે.
લંચ પહેલાં લગભગ 15 થી 20 મિનિટ અથવા લંચ પછી લગભગ 1 થી 2 કલાકનો શ્રેષ્ઠ સમય છે. આમ કરવાથી ફ્રૂટને પચાવવામાં સરળતા રહે છે. આમ કરવાથી તેમના સંપૂર્ણ પોષક તત્વો અને ખનિજોનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. જો કે, ફળો રાત્રે ખાવાનું ટાળવું જોઈએ.
શિયાળામાં ખાવામાં આવતાં ફળો
દરેક ઋતુમાં આપણી પાસે એવા ફળ હોય છે જે આપણા શરીર માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક હોય છે. પરંતુ શિયાળામાં કેટલાક ખાસ ફળ ખાવા જરૂરી છે. આવો જાણીએ શિયાળામાં કયા ફળોનું સેવન કરવું જોઈએ.
ખજૂર પણ છે ખાસ
ખજૂરના ઘણા ફાયદા છે. ખજૂરમાં ઘણા બધા વિટામિન્સ અને મિનરલ્સ વધુ માત્રામાં હોય છે. જેના કારણે શિયાળાની ઋતુમાં ખજૂર ખાવામાં આવે છે.
ખજૂરમાં આયર્ન અને કેલ્શિયમની વધુ માત્રા એનિમિયાની સારવારમાં મદદ કરી શકે છે.
આ ઉપરાંત જે લોકોના હાડકાં નબળા હોય અથવા હાડકાંની ઘનતા ઓછી હોય તેવા લોકો માટે પણ ખજૂર ફાયદાકારક છે.
ખજૂર ખાવાનો સૌથી મોટો ફાયદો તેમાં રહેલા ફાઈબરને કારણે થાય છે. જે તમારી પાચન સંબંધી સમસ્યાઓને દૂર કરવામાં અસરકારક છે. જો તમે શિયાળાની ઋતુમાં કબજિયાતથી પરેશાન છો, તો ખજૂર તમારા માટે શ્રેષ્ઠ ઘરગથ્થુ ઉપચાર સાબિત થઈ શકે છે.
ચકોતરું પણ ફાયદાકારક
શિયાળાની ઋતુમાં ચકોતરુંનો પણ સમાવેશ થાય છે. ચકોતરું એ શિયાળાનું પૌષ્ટિક ફળ છે જે ગરમ આબોહવામાં ઉગે છે.
શિયાળાની ઋતુમાં ચકોતરાંનો રસ સૌથી વધુ પીવામાં આવે છે. શિયાળાની ઋતુમાં આપણા શરીરને બેક્ટેરિયાની અસરો સામે લડવા માટે મજબૂત રોગપ્રતિકારક શક્તિની જરૂર હોય છે. જેના માટે તમે ચકોતરાંનું સેવન કરી શકો છો. કારણ કે ચકોતરાંમાં વિટામીન સી વધુ માત્રામાં હોય છે. જે શિયાળાની ઋતુમાં તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. શિયાળાની ઋતુમાં શરદી અને ઉધરસથી બચવા માટે તમે ચકોતરું ખાઈ શકો છો.
પપૈયું પણ ખાઈ શકો
ઘણીવાર જ્યારે આપણે બીમાર પડીએ છીએ ત્યારે ડોક્ટરો આપણને પપૈયાનું સેવન કરવાની સલાહ આપે છે. કારણ કે પપૈયામાં એવા પોષક તત્ત્વો અને મિનરલ્સ હોય છે જે આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદ કરે છે.
જોકે, પપૈયા વર્ષના 12 મહિના બજારમાં મળે છે. પરંતુ શિયાળાની ઋતુમાં પપૈયું ખાવું વધુ ફાયદાકારક છે. કારણ કે પપૈયામાં માત્ર વિટામિન સી જ નહીં પરંતુ વિટામિન બી પણ સારી માત્રામાં હોય છે.
આ સિવાય તેમાં ઘણા એન્ટીઓક્સિડેન્ટ અને મિનરલ્સ પણ હોય છે. જે હૃદય અને પાચન સંબંધી સમસ્યાઓથી બચવાની ક્ષમતા આપે છે. તેથી તમે માત્ર શિયાળામાં જ નહીં પરંતુ આખા વર્ષ દરમિયાન પપૈયાનું સેવન કરી શકો છો.
શિયાળામાં હેલ્ધી રહેવા માટે ફળો ખાવાં જરૂરી છે
સંતરા છે બેસ્ટ ફ્રેન્ડ
સંતરા ઠંડી સિઝનમાં ખાવામાં આવતું સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ ફળ છે. કારણ કે, આ દિવસોમાં સમગ્ર માર્કેટમાં માત્ર નારંગીનો સોનેરી રંગ જ જોવા મળે છે. શિયાળામાં ફ્લૂ અને શરદીથી બચવા માટે તમે નારંગીનું સેવન કરી શકો છો.
દરેક વ્યક્તિ જાણે છે કે નારંગી વિટામિન સીનો ભરપૂર પ્રમાણમાં હોય છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે સંતરામાં ફાયટોકેમિકલ્સ પણ હોય છે જેમાં કેન્સર વિરોધી ગુણ હોય છે.
નારંગીમાં રહેલા અન્ય પોષક તત્ત્વો કિડની સંબંધિત રોગો સામે લડવામાં મદદરૂપ છે. સારી વાત એ છે કે આજકાલ સંતરા ફક્ત શિયાળામાં જ નહીં પરંતુ વર્ષના અમુક મહિનામાં પણ ઉપલબ્ધ હોય છે. તમે તમારા શરીરને વિવિધ પ્રકારના રોગોથી બચાવવા અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટે નિયમિતપણે સંતરાનું સેવન કરી શકો છો.
તમારા ડાયટમાં વિવિધ પ્રકારના ફળોનો સમાવેશ કરો.
દાડમથી બીમારી રહે છે દૂર
શિયાળાની ઋતુમાં રોજ દાડમ ખાવું સ્વાસ્થ્ય માટે ઘણું સારું છે. દાડમમાં ઈલાજિક એસિડ, ઈલાજીટેનિન્સ, પ્યુનિકિક એસિડ, ફ્લેવોનોઈડ્સ, એન્થોકયાનિન જેવા બાયોએક્ટિવ સંયોજનો મળી આવે છે જે સ્વાસ્થ્ય માટે ઘણી રીતે ફાયદાકારક છે.
દાડમનો ઉપયોગ સદીઓથી રોગોની સારવારમાં કરવામાં આવે છે. દાડમનો ઉપયોગ પરોપજીવી અને માઇક્રોબાયલ ચેપ, ઝાડા, અલ્સર, રક્તસ્ત્રાવ અને શ્વસન સમસ્યાઓની સારવારમાં થાય છે.
દાડમ પ્રોબાયોટિક બેક્ટેરિયાને ઉત્તેજિત કરે છે, જે તેને ઇન્ફેક્શન સામે લડવામાં સક્ષમ બનાવે છે અને આપણને રોગોથી રાહત આપે છે. દાડમ વર્ષના 12 મહિના ઉપલબ્ધ છે. પરંતુ શિયાળામાં રોજ આ ફળ ખાવાથી ફાયદો થાય છે.
સફરજન આરોગ્યનો રાજા છે
શિયાળાની ઋતુમાં ફળો મોટાભાગે બહાર આવે છે. જેના કારણે બજારમાં અનેક રંગોના ફળ દેખાવા લાગે છે. સફરજન પણ તેમાંથી એક ફળ છે.
B આપણા શરીરમાં ગ્લુકોઝનું લેવલ ઘટાડવાની અને કેન્સર સામે લડવાની ક્ષમતા આપે છે. શિયાળામાં સફરજનનું સેવન કરવાથી આપણી સમગ્ર સિસ્ટમને ડિટોક્સ કરવામાં મદદ મળે છે. તમે શિયાળામાં ખાવાના ફળોની યાદીમાં સફરજનનો પણ સમાવેશ કરી શકો છો.
સ્ટાર ફળ
સ્ટાર ફ્રૂટમાં વિટામિન સી સારી માત્રામાં હોય છે. વિટામિન સી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટે જાણીતું છે. તમે આ ફળની ચટણીનો ઉપયોગ કરી શકો છો.
આ ફળ શરીરમાં વિટામિન સીની જરૂરિયાત પૂરી કરે છે. તેને દરરોજ ખાવાથી શરીરમાં શ્વેત રક્તકણો વધારવાને પ્રોત્સાહન આપવામાં પણ મદદ મળી શકે છે. શ્વેત રક્ત કોશિકાઓ રોગપ્રતિકારક તંત્રનો મુખ્ય ભાગ છે.
કેળું સ્વાસ્થ્ય માટે બેસ્ટ
લોકોનું માનવું છે કે, શિયાળાની ઋતુમાં કેળા ખાવાથી શરદી થઈ શકે છે. જ્યારે તેમાં એવા પોષક તત્ત્વો અને ખનિજો હોય છે જે આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે તમે શિયાળાની ઋતુમાં કેળાને તમારા રોજિંદા આહારમાં સામેલ કરી શકો છો. આ એક ઉત્તમ આહાર છે.
લીંબુ પણ રામબાણ
લીંબુમાં સૌથી વધુ માત્રામાં વિટામિન સી હોય છે. વિટામિન સી એક પ્રકારનું એન્ટીઑકિસડન્ટ છે જે શરીરને મુક્ત રેડિકલ દ્વારા થતા નુકસાનથી બચાવે છે. શિયાળાની ઋતુમાં તાજા લીંબુના રસને આહારમાં સામેલ કરી શકાય છે. રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટે તે મહત્વપૂર્ણ છે.
શક્કરિયાં રાખશે સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન
શક્કરિયાંમાં વિટામિન એ અને વિટામિન સી પૂરતા પ્રમાણમાં હોય છે. આ સિવાય શક્કરિયાની ગરમ પ્રકૃતિ શિયાળાની ઋતુમાં આપણા શરીરને ગરમ રાખવામાં મદદ કરી શકે છે. તે ફાઈબરનો શ્રેષ્ઠ સ્ત્રોત છે જે પાચન સંબંધી સમસ્યાઓને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. આ ઋતુમાં તમારા શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે તમે નિયમિત રીતે શક્કરિયાંનું સેવન પણ કરી શકો છો.
આમળા ફાયદાકારક છે
આમળામાં વિટામીન A, C અને ઘણા ખનિજો વધુ માત્રામાં હોય છે. આમળાનું નિયમિત સેવન કરવાથી બ્લડ શુગર લેવલને નિયંત્રિત કરવામાં પણ મદદ મળે છે.
જામફળ અનેક બીમારીથી બચાવશે
શિયાળામાં જામફળ ખાવું સ્વાસ્થ્ય માટે ઘણું સારું છે. કારણ કે જામફળમાં ભરપૂર માત્રામાં ફોલેટ, ફાઈબર, વિટામિન અને અનેક પ્રકારના એન્ટીઓક્સિડેન્ટ હોય છે. જેના કારણે જામફળ શિયાળામાં થતી અનેક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી બચવામાં મદદ કરે છે.
સીતાફળ ત્વચાને સ્વસ્થ બનાવે છે
કસ્ટર્ડ એપલ, જેને કસ્ટાર્ડ એપલ અથવા સીતાફળ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. સીતાફળ શિયાળાની ઋતુમાં થાય છે. દરરોજ સીતાફળ ખાવાથી ત્વચાને કુદરતી રીતે સુંદર બનાવવામાં મદદ મળે છે. આ ફળમાં ભરપૂર માત્રામાં વિટામિન એ ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.
બોર પણ બેસ્ટ
પાકેલા બોર નામ સાંભળતાં જ મોઢામાં પાણી આવવું સ્વાભાવિક છે કારણ કે આ ફળ ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ હોય છે. બોર ખાવાથી વજન ઓછું થાય અને હૃદયનું સ્વાસ્થ્ય વધે છે. કેન્સરથી બચાવે અને બીપી પણ કંટ્રોલ કરે.
શિંગોડા
શિયાળાની ઋતુમાં બજારમાં શિંગોડા જોવા મળે છે. શિંગોડામાં સાઇટ્રિક એસિડ, કાર્બોહાઇડ્રેટ, પ્રોટીન, ચરબી, નિકોટિનિક એસિડ, રિબોફ્લેવિન, થાઇમીન, વિટામિન એ, સી, મેંગેનીઝ અને ફોસ્ફરસ વગેરે હોય છે.શિંગોડા શિયાળામાં ખાવા માટે બેસ્ટ ફળ છે.
શિયાળામાં વધુ પડતા ફળો ખાવાથી ગેરફાયદા
શિયાળાની ઋતુમાં કોઈપણ ફળનો વધુ ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ. કારણ કે આ ફળોમાં વધુ માત્રામાં પોષક તત્ત્વો હોય છે જે પાચન સંબંધી સમસ્યાઓ વધારી શકે છે. કેટલાક લોકોને વધુ પડતા ફળ ખાવાથી ત્વચા અને શ્વસનની એલર્જી થઈ શકે છે.
