નવી દિલ્હી15 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
દેશના 12 રાજ્યોમાં હીટ વેવની અસર શરૂ થઈ ગઈ છે. ઉત્તર પ્રદેશ, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, છત્તીસગઢ, બિહાર, ઝારખંડ, આંધ્રપ્રદેશ, કર્ણાટક, મહારાષ્ટ્ર, તેલંગાણા, ઓડિશા અને પશ્ચિમ બંગાળમાં તાપમાન 43 ડિગ્રીએ પહોંચી ગયું છે. હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર આગામી દિવસોમાં અહીં ગરમી વધુ વધશે.
હવામાન વિભાગના અહેવાલ મુજબ રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, આસામ, મેઘાલય, અરુણાચલ પ્રદેશ, કેરળ અને સિક્કિમમાં વરસાદની સંભાવના છે. આ સિવાય જમ્મુ-કાશ્મીર અને હિમાચલ પ્રદેશના પર્વતીય રાજ્યોના કેટલાક વિસ્તારોમાં હિમવર્ષા થવાની આગાહી કરવામાં આવી છે.
આ સિવાય મધ્યપ્રદેશના 33 જિલ્લામાં કરા સાથે વરસાદની સંભાવના છે. આ દરમિયાન 30 થી 50 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે પવન ફૂંકાશે. હવામાન વિભાગે બિહારના 24 જિલ્લામાં હીટ વેવનું યલો એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. અહીં શાળાઓનો સમય બદલવા અથવા સમય પહેલા રજા આપવા સૂચના આપવામાં આવી છે.
હીટવેવથી 17 કે 18 એપ્રિલ સુધી રાહત મળશે
સ્કાયમેટના અહેવાલ મુજબ, મધ્યપ્રદેશ પર ચક્રવાતનું પરિભ્રમણ થતું જોવા મળે છે, જ્યારે એક ટ્રફ લાઇન કર્ણાટકથી પૂર્વ મધ્ય પ્રદેશ સુધી લંબાશે. આ ઉપરાંત પશ્ચિમ મધ્ય બંગાળની ખાડી પર એક વિરોધી ચક્રવાત સિસ્ટમ રચાઈ રહી છે જે હવામાન સિસ્ટમમાં ભેજ ઉમેરશે. જેના આધારે 17 કે 18 એપ્રિલ સુધીમાં લોકોને ગરમીથી રાહત મળી શકે છે.
9 શહેરોમાં 10 વર્ષમાં હીટ પેટર્ન: જયપુર, પુણેના 80% હિટ સેન્ટર બન્યા
એપ્રિલથી જૂન દરમિયાન સરેરાશ હીટવેવ (લૂ) કરતાં બમણી હવામાન વિભાગની આગાહી વચ્ચે દેશના મોટા ભાગનાં શહેરો ગરમ છે. ઉનાળાના બાકીના મહિનાઓમાં પણ રેકોર્ડ બ્રેક ગરમી પડવાની સંભાવના છે.
આ બધાની વચ્ચે ગ્રીન સ્પેસ (હરિયાળી) અને વાદળી તત્વ (પાણીના સ્ત્રોત)ના ક્ષેત્રમાં ઘટાડો અને ગ્રે કવરમાં વધારો થવાને કારણે દેશના ગીચ વસ્તીવાળા મોટા શહેરોમાં ‘અર્બન હીટ આઇલેન્ડ’ની અસર ઝડપથી વધી રહી છે.
સેન્ટર ફોર સાયન્સ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટ (CSE) એ 2014 થી 2023 દરમિયાન દેશના 9 મોટા શહેરોના અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે નાગપુર, અમદાવાદ, ચેન્નાઈ, પુણે અને જયપુરનો 80 ટકાથી વધુ વિસ્તાર હીટ સેન્ટરમાં ફેરવાઈ ગયો છે.
જે શહેરોમાં ગરમીનું કેન્દ્ર બની ગયું છે, ત્યાં ઉનાળામાં જમીનની સપાટીનું તાપમાન છેલ્લા દસમાંથી સતત છ વર્ષથી 42 થી 45 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું છે. સેટેલાઇટ ઈમેજીસ પરથી જાણવા મળ્યું છે કે નાગપુરનો 97% ભાગ ભઠ્ઠી જેવો બની ગયો છે. મે 2017માં, જયપુરનો 99.54% હિટ સેન્ટર બન્યો.
ટાઇલ્સ-વ્હાઇટ પેઇન્ટ ઘરની અંદરનું તાપમાન 50% ઘટાડશે
સસ્ટેનેબલ હેબિટેટ પ્રોગ્રામ CSE ના ડિરેક્ટર રજનીશ સરીને જણાવ્યું હતું કે શહેરોમાં ગરમીનો સામનો કરવા માટે કુદરતી કૂલિંગ સિસ્ટમ્સ એટલે કે ગ્રીન અને બ્લુ માસ્ટર પ્લાન બનાવવો જોઈએ. ઈમારતોની છત પર હીટ રિફ્લેક્ટિવ ટાઈલ્સ, સફેદ રંગ અથવા લીલા વેલા જેવી પ્રતિબિંબીત સામગ્રી સ્થાપિત કરીને, ઘરની અંદરના તાપમાનને 5 ડિગ્રી સુધી ઘટાડી શકાય છે. શહેરી ગરમીના ટાપુની અસરને ઘટાડવા માટે, તેલંગાણાએ તેની કૂલ રૂફ નીતિમાં 2028 સુધીમાં 300 ચોરસ કિમી વિસ્તારમાં ઠંડી છત બાંધવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે.
