નવી દિલ્હી1 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
20 એપ્રિલ, 2024ના રોજ દિલ્હીના ગ્રીન પાર્ક વિસ્તારમાં કેટલીક મહિલાઓ રાત્રે 10 વાગ્યે ઘરની બહાર આવશે અને અડધી રાત સુધી રસ્તાઓ પર ફરશે. જો તમે મોડી રાત સુધી ચાલતા બજારોમાં ઠંડી લસ્સીનો આનંદ માણો છો, તો તમે થાકી જાઓ ત્યારે ચાની ચૂસકી પણ લો છો.
આ મહિલાઓ ‘વુમન વોક એટ મિડનાઈટ’ નામના અભિયાનનો ભાગ છે. તેની શરૂઆત મલ્લિકા તનેજાએ 2016માં દિલ્હીથી કરી હતી. 8 વર્ષમાં દિલ્હીમાં અત્યાર સુધીમાં 55 વોક થઈ છે.
બેંગલુરુમાં 10 ‘વુમન વોક્સ એટ મિડનાઈટ’, 3 ફરીદાબાદમાં, 2 નોઈડામાં અને 2 ગુવાહાટીમાં થઈ છે.
માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ દક્ષિણ આફ્રિકાના કેપટાઉનમાં પણ આવી 10 મહિલાઓની વોક કરવામાં આવી છે. સાઓ પાઉલો, બ્રસેલ્સ અને શિકાગોમાં પણ આ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે કે મહિલાઓ કોઈ પણ જાતના ડર વગર બહાર જઈ શકે છે, પછી તે દિવસ હોય કે રાત હોય, ભીડવાળા કે નિર્જન રસ્તા પર.
કંઈપણ થાય તો મહિલાઓને દોષ દેવાની માનસિકતા
મહિલાઓ ઘરેથી ઓફિસ, સ્કૂલ કે માર્કેટ જાય છે, પરંતુ તેઓ હંમેશા મુસાફરી કરતી વખતે તેમની સલામતીની ચિંતા કરે છે.
પંજાબ યુનિવર્સિટીમાં વુમન સ્ટડીઝ એન્ડ ડેવલપમેન્ટના આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર ડૉ. અમીર સુલતાના કહે છે કે તેમનો સૌથી મોટો ડર પિતૃસત્તાનો છે.
જો રસ્તામાં મુસાફરી કરતી વખતે મહિલાઓની છેડતી કરવામાં આવે કે ઈવ ટીઝ કરવામાં આવે તો તેનો સંપૂર્ણ દોષ મહિલા પર નાખવામાં આવે છે. જો છોકરી અંધારું થયા પછી ઘરે પહોંચે તો તેને દોષિત માનવામાં આવે છે.
જ્યારે ટૂંકા કપડા પહેરીને અથવા પરિવારના કોઈ પુરુષ વગર બહાર ગઈ ત્યારે તેની સાથે આવું થયું.
ડૉ.સુલતાન કહે છે કે આ માનસિકતાને કારણે જ્યારે કોઈ છોકરી ઘરની બહાર જાય છે ત્યારે તેની સુરક્ષા માટે નાના છોકરાઓને પણ તેની સાથે મોકલવામાં આવે છે.

સ્ત્રી ક્યારે, ક્યાં અને કેવી રીતે જશે તે સમાજ નક્કી કરે છે
‘વૉક’ પ્રખ્યાત થિયેટર કલાકાર માયા કૃષ્ણ રાવનું નાટક છે. આ નાટક દ્વારા તે જણાવે છે કે મહિલાને સુરક્ષાની ચિંતા કર્યા વિના ભારતના કોઈપણ શહેરમાં દિવસ કે રાત કોઈપણ સમયે કોઈપણ રસ્તા પર જવાનો અધિકાર છે.
ડો.સુલતાના કહે છે કે મહિલાઓએ ક્યારે, ક્યાં અને કેવી રીતે ફરવું જોઈએ તે આપણો સમાજ નક્કી કરે છે. મહિલાઓની સ્વતંત્રતા તેમની આસપાસ ફરવાની અને કોઈ પણ ભય વિના એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ જવાની સ્વતંત્રતા સાથે જોડાયેલી છે.
માત્ર 42% મહિલાઓ જ સુરક્ષિત અનુભવે છે
ભારતમાં 15 વર્ષથી વધુ ઉંમરની છોકરીઓ અને મહિલાઓમાં સલામતીને લઈને ચિંતા વધી છે. ‘જ્યોર્જટાઉન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર વુમન, પીસ એન્ડ સિક્યુરિટી’એ 2023માં 177 દેશોમાં ભારતને 128મું સ્થાન આપ્યું હતું.
આ રિપોર્ટ અનુસાર, 2017માં 65% ભારતીય મહિલાઓ સુરક્ષિત અનુભવે છે, જે 2023માં ઘટીને 53% થઈ ગઈ છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, મહિલાઓ જે વિસ્તારમાં રહે છે ત્યાં રાત્રે એકલી મુસાફરી કરવાનું ટાળે છે.

સોલો ફિમેલ ટ્રાવેલર માટે વિશ્વના ટોચના 10 ખતરનાક દેશોમાં ભારતનું પણ સ્થાન
સમગ્ર વિશ્વમાં સોલો ફિમેલ ટ્રાવેલરનો ટ્રેન્ડ છે. ભારતમાં પણ આ ટ્રેન્ડ પૂરજોશમાં છે. સોલો ફિમેલ ટ્રાવેલિંગ એટલે દેશ અને વિદેશમાં એકલી મુસાફરી કરવી. નવા વિચારો, નવી તકોનું અન્વેષણ કરો.
તેનો હેતુ માત્ર સાહસ અને નવા અનુભવો મેળવવાનો નથી પણ આત્મવિશ્વાસ વધારવાનો પણ છે.
જો કે, ‘વર્લ્ડ પોપ્યુલેશન રિવ્યૂ’ અનુસાર, એકલ મહિલા મુસાફરી માટે વિશ્વના ટોચના 10 ખતરનાક દેશોમાં ભારત 9મા ક્રમે છે.
દક્ષિણ આફ્રિકા પ્રથમ સ્થાને છે જ્યાં માત્ર 25% મહિલાઓ રાત્રે રસ્તા પર ચાલતી વખતે પોતાને સુરક્ષિત માને છે. બીજા સ્થાને બ્રાઝિલ છે જ્યાં 72% મહિલાઓ રાત્રે રસ્તા પર એકલી ચાલવામાં ડરતી હોય છે.
મહિલાઓ માટે ખતરનાક દેશોમાં રશિયા ત્રીજા સ્થાને, મેક્સિકો ચોથા ક્રમે, ઈરાન પાંચમા, ડોમિનિકન રિપબ્લિક છઠ્ઠા, ઈજિપ્ત સાતમા, મોરોક્કો આઠમા, ભારત નવમા અને થાઈલેન્ડ 10મા ક્રમે છે.
પોતાના પતિ સાથે વર્લ્ડ ટૂર પર ગયેલી સ્પેનિશ મહિલા પર ગેંગરેપ થયો
હાલમાં જ ઝારખંડના દુમકામાં સ્પેનિશ મહિલા બ્લોગર પર 7 લોકોએ સામૂહિક બળાત્કાર ગુજાર્યો હતો. મહિલા તેના પતિ સાથે બાઇક પર વર્લ્ડ ટૂર પર ગઈ હતી. બંનેએ બાઇક પર 66 દેશોની મુલાકાત લીધી હતી. 6 વર્ષમાં બાઇક દ્વારા 1,70,000 કિમીની મુસાફરી કરી.
બંને અફઘાનિસ્તાન અને પાકિસ્તાન જેવા દેશોમાં પણ રહેતા હતા, જેને હ્યુમન રાઈટ્સ વોચે રહેણાંક વિસ્તારોના દૃષ્ટિકોણથી ખતરનાક ગણાવ્યું છે.
હૈદરાબાદ યુનિવર્સિટીના જેન્ડર સ્ટડીઝના પ્રોફેસર સુનિતા રાની કહે છે કે એકલ મુસાફરી કરવી એ મહિલા માટે પડકારોથી ભરપૂર છે.
તે તમને આત્મવિશ્વાસથી ભરી દે છે અને તમારા મનમાંથી ડર દૂર કરે છે, પરંતુ સમાજના કારણે, કેટલીકવાર સોલો ફિમેલ ટ્રાવેલર બનવું મુશ્કેલીઓને આમંત્રણ આપી શકે છે.