49 મિનિટ પેહલાલેખક: અરુણિમા શુક્લા/ કિરણ જૈન
- કૉપી લિંક
આપણે ઘણીવાર ટીવી પર રિયાલિટી શો જોતા હોઈએ છીએ. ક્યારેક મનમાં આવે છે કે શું આ રિયાલિટી શો ખરેખર અસલી હોય છે. ટીવી પર જે બતાવવામાં આવે છે એ ખરેખર સાચું છે? આ સવાલોના જવાબ જાણવા માટે અમે મુંબઈના ગોરેગાંવના ફિલ્મિસ્તાન સ્ટુડિયો પહોંચ્યા.
રિયાલિટી શો ‘ડાન્સ દીવાને’નો સેટ ત્યાં લગાવવામાં આવ્યો હતો. અમે ત્યાંના ક્રિએટિવ ડિરેક્ટર્સ અને કેટલાક સ્પર્ધકો સાથે વાત કરી. વાતચીત દરમિયાન ખબર પડી કે રિયાલિટી શોની સ્ક્રિપ્ટ નથી હોતી, માત્ર કેટલીક બાબતોનું એડવાન્સમાં મેનેજમેન્ટ કરવામાં આવે છે.
સૌથી રસપ્રદ વાત ઓડિયન્સની બહાર આવી. રિયાલિટી શોમાં દર્શકોને પૈસા આપીને બોલાવવામાં આવે છે. 500થી 1000 રૂપિયા પ્રતિ વ્યક્તિ આપવામાં આવે છે. તેમણે એક જગ્યાએ બેસીને 12 કલાક સુધી આખો શો જોવો પડે છે.
અમે રીલ ટુ રિયલના નવા એપિસોડમાં આ મુદ્દાઓ વિશે વાત કરી..
- રિયાલિટી શોમાં બેઠેલા દર્શકો સાથે કેવી રીતે કો-ઓર્ડિનેટ કરવામાં આવે છે?
- જજની ખુરસી પર બેસેલા સેલિબ્રિટી કેટલા પૈસા લે છે?
- એન્કર અને હોસ્ટ કેટલા પૈસા લે છે?
- સ્પર્ધકોની પસંદગીની પ્રક્રિયા શું છે?
- રિયાલિટી શોનું બજેટ કેટલું છે?
દર અઠવાડિયે માત્ર એક જ દિવસે શૂટિંગ થાય છે, એક દિવસમાં બે એપિસોડ પૂરા થાય છે
‘ડાન્સ દીવાને’ના ક્રિએટિવ ડિરેક્ટર અરવિંદે કહ્યું, ‘શોનું શૂટિંગ દર અઠવાડિયે માત્ર એક દિવસ થાય છે. એક દિવસમાં બે એપિસોડ શૂટ કરવામાં આવે છે. એક દિવસમાં 12 કલાકની શિફ્ટ લાદવામાં આવે છે. જજથી માંડીને પ્રેક્ષકોને ક્યાંય ગયા વગર 12 કલાકનો નોન-સ્ટોપ સમય આપવો પડે છે. વચ્ચે લંચનો થોડો સમય હોય છે. પ્રોડક્શન ટીમ હંમેશાં લંચ પહેલાં એક એપિસોડ અને લંચ પછી એક એપિસોડ શૂટ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે.
પ્રેક્ષકોને પૈસા ચૂકવીને બોલાવવામાં આવે છે
રિયાલિટી શોના પ્રેક્ષકોને લઈને ઘણા પ્રશ્નો ઊભા થાય છે. શું આ સામાન્ય લોકો છે કે પછી પૈસા આપ્યા પછી બોલાવવામાં આવે છે? અરવિંદે પણ આ સવાલનો જવાબ આપ્યો. તેમણે કહ્યું, ‘દર્શકોને આમંત્રણ છે. આ સામાન્ય લોકો નથી. તેમનું સંગઠન પણ છે. દર્શકોમાં એવા ઘણા લોકો છે, જે છેલ્લાં 10 વર્ષથી કોઈ ને કોઈ શોમાં દર્શક તરીકે હાજરી આપી રહ્યા છે. અમારા શોમાં લગભગ 70 લોકો ગેસ્ટ તરીકે બેસે છે. પ્રેક્ષકોમાં બેસવા માટે એક વ્યક્તિને 500થી 1000 રૂપિયા આપવામાં આવે છે.
અહીં વાંચીને તમને લાગશે જ કે દર્શકોનું કામ ઘણું સારું છે, તેમને પગાર પણ મળી રહ્યો છે અને સેલેબ્સ અને પ્રતિભાશાળી સ્પર્ધકોનું પ્રદર્શન પણ જોવા મળી રહ્યું છે. જોકે આની બીજી બાજુ પણ છે. 12 કલાક એક જગ્યાએ બેસી રહેવું એ જ મુશ્કેલ કામ છે. તેમની પ્રવૃત્તિ ઓછી થવા લાગે છે અને તેઓ થાકવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં ઓડિયન્સ કો-ઓર્ડિનેટર આવે છે અને તેમને ફરીથી એક્ટિવ થવા માટે અપીલ કરે છે.
શો માટે સ્પર્ધકો કેવી રીતે પસંદ કરવામાં આવે છે?
સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે સ્પર્ધકોની પસંદગી કેવી રીતે થાય છે? ‘ડાન્સ દીવાને’ના ક્રિએટિવ ડિરેક્ટર અરવિંદે જવાબ આપ્યો, ‘અમે દેશનાં દરેક મોટાં શહેરમાં જઈએ છીએ અને ત્યાંથી સ્પર્ધકોને શોધીએ છીએ. અમે 100 લોકોને પસંદ કરીએ છીએ, જેમાંથી 30 લોકોને કાઢી નાખવામાં આવે છે. અંતે, 70 સ્પર્ધકો બાકી હોય છે, જેમને જજ સમક્ષ લાવવામાં આવે છે.
આ સિવાય અમે ઘણા ડાન્સ કોઓર્ડિનેટર અને ડાન્સિંગ સ્કૂલ ચલાવતા લોકોનો સંપર્ક કરીએ છીએ. અમે તેમને અમારી માગણીઓ જણાવીએ છીએ અને અમને કેવા સ્પર્ધક જોઈએ છે. આ શોમાં જોડાવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરનારાઓને પહેલા ડાન્સ વીડિયો સબ્મિટ કરવાનું કહેવામાં આવે છે. આ પછી તેઓ સાથે મુલાકાત થાય છે. જો સામેની વ્યક્તિ સમજે તો અમે તેને શોમાં બોલાવીએ છીએ.
ક્રિએટિવ ટીમ ઉમેદવારોને પસંદ કરવા માટે એક શહેરમાંથી બીજા શહેરમાં જાય છે
તેમણે કહ્યું- તે એક શહેરમાં તમામ ઓડિશન માત્ર એક જ દિવસમાં પૂરા કરે છે. મતલબ કે જે શહેરના ઉમેદવારોએ જવાનું હોય તેમને અગાઉથી જાણ કરવામાં આવે છે. પ્રોડક્શન ટીમ એક જગ્યા નક્કી કરે છે અને ત્યાં કેમ્પ ગોઠવે છે. બધા ઉમેદવારો ત્યાં જઈને ઓડિશન આપે છે, જેઓ સિલેક્ટ થાય છે તેમને મુંબઈ આવવાનું આમંત્રણ આપવામાં આવે છે.
એક તરફ, ક્રિએટિવ ટીમ ઉમેદવારોને પસંદ કરવા માટે એક શહેરથી બીજા શહેરમાં પ્રવાસ કરે છે, જ્યારે બીજી તરફ પ્રોડક્શન ટીમ મુંબઈમાં સેટ તૈયાર કરતી રહે છે. બંને કાર્યો એકસાથે થતાં રહે છે. સેટ બનાવવામાં 22થી 25 દિવસનો સમય લાગે છે. ઉમેદવારોને પસંદ કરવા માટે સમાન દિવસો લેવામાં આવે છે. એકંદરે શોનું શૂટિંગ બે મહિનામાં શરૂ થાય છે.
ઓડિશન માટે સ્પર્ધકો એક લાઇનમાં ઊભા રહે છે અને તેમના વારાની રાહ જુએ છે.
સ્ટેજની આસપાસ 17 કેમેરા લગાવવામાં આવ્યા છે
ટીવી પર આટલો મોટો શો દરેક એંગલથી બતાવવા માટે કેટલા કેમેરાની જરૂર છે? અરવિંદે કહ્યું, ’17 કેમેરાનો ઉપયોગ થાય છે. જજને કેન્દ્રમાં રાખીને બેથી ત્રણ કેમેરાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ સિવાય સ્પર્ધકના પરિવારના સભ્યોને બતાવવા માટે બે કેમેરાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. સ્ટેજ પર 4 કેમેરા લગાવવામાં આવ્યા છે. સ્પર્ધકોનું પર્ફોર્મન્સ બતાવવા માટે બે કેમેરા પણ લગાવવામાં આવ્યા છે.
સેટ પર હેવી કેમેરાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આને સંભાળવા માટે એક વ્યાવસાયિક ટીમ પણ છે.
તમે જોયું જ હશે કે ક્યારેક રિયાલિટી શોમાં સેલિબ્રિટીઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવે છે. બેકગ્રાઉન્ડમાં કેટલીક ખાનગી તસવીરોનો પણ ઉપયોગ થાય છે. જો એક્ટરનો પરિવાર ઇચ્છે તો તેઓ એ તસવીરો માટે પ્રોડક્શન હાઉસ પાસેથી પૈસા પણ લઇ શકે છે.
પર્ફોર્મન્સ વચ્ચે કોઈ કટ કે રિટેક નહીં
એકવાર સ્પર્ધકો ડાન્સ કરવાનું શરૂ કરે છે, તેઓ કોઈપણ કટ વિના અંત સુધી કરે છે. એવું નથી કે જો તમે સ્ટેપ ભૂલી જાઓ છો તો તમારે ફરીથી શરૂઆત કરવી પડશે. એકવાર પર્ફોર્મન્સ શરૂ થાય, તે માત્ર બે કે ત્રણ મિનિટ પછી સમાપ્ત થાય છે.
‘ડાન્સ દીવાને’ના સેટ પર પર્ફોર્મન્સ કરી રહેલા સ્પર્ધકો.
‘ડાન્સ રિયાલિટી શો’માં ગીતોની પસંદગી જરૂરી છે, જો ગીતો કંટાળાજનક હોય તો ટીઆરપી પર અસર થાય છે.
ક્રિએટિવ ટીમ તેમની તરફથી સ્પર્ધકોને ગીતોનું લિસ્ટ આપે છે. આમાંથી કોઈ એક ગીત પસંદ કરીને પર્ફોર્મન્સ આપવાનું હોય છે. ડાન્સ રિયાલિટી શોમાં ગીતની પસંદગી મોટી ભૂમિકા ભજવે છે. ક્રિએટિવ ટીમ એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે ગીતો સારી રીતે પસંદ કરવામાં આવ્યાં છે, જેથી પ્રેક્ષકો સાંભળવા અને જોવા બંનેનો આનંદ માણી શકે. જો ગીતો કંટાળાજનક હોય તો એની સીધી અસર શોની ટીઆરપી પર પડે છે.
જો કોસ્ચ્યૂમ બરાબર નથી તો એ રાતોરાત બદલાઈ જાય છે સ્પર્ધકના કોસ્ચ્યૂમ પર પણ ઘણું ધ્યાન આપવામાં આવે છે. રવિવારે એટલે કે શૂટિંગના આગલા દિવસે તમામ સ્પર્ધકોને તેમના કોસ્ચ્યૂમમાં ડાન્સ કરવાનું કહેવામાં આવે છે. જો એવું લાગે છે કે કોઈ ચોક્કસ સ્પર્ધકનો કોસ્ચ્યૂમ ગીત અથવા શોની લાઇટિંગ સાથે મેળ ખાતો નથી, તો એ રાતોરાત બદલાઈ જાય છે.
સ્પર્ધકોને રહેવા માટે હોટલની વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે
પ્રોડક્શન હાઉસ દ્વારા સ્પર્ધકો માટે રહેવાની અને ભોજનની યોગ્ય વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે. સેટ પર હાજર એક સ્પર્ધકે કહ્યું, ‘પ્રોડક્શન હાઉસ અમારી દરેક મૂળભૂત સુવિધાઓનું ધ્યાન રાખે છે. અમારા રહેવા માટે એક હોટલ હોય છે, અમે અમારી ઈચ્છા મુજબ ત્યાં રહી શકીએ છીએ. કપડાં ધોવા માટે લોન્ડ્રી પણ ઉપલબ્ધ છે. આ ઉપરાંત અહીં 24 કલાક મેડિકલ સુવિધા છે.
સેટની પાછળના વિસ્તારમાં સ્પર્ધકો માટે ભોજનની વ્યવસ્થા હોય છે.
નોન-સેલિબ્રિટી રિયાલિટી શોમાં ભાગ લેનારા સ્પર્ધકોને પૈસા મળતા નથી
નોંધનીય બાબત એ છે કે નોન-સેલિબ્રિટી રિયાલિટી શોમાં ભાગ લેનારા સ્પર્ધકોને પૈસા મળતા નથી. શો જીત્યા બાદ જ તેમને અમુક રકમ મળે છે. આ સિવાય આવા રિયાલિટી શોમાં સેલિબ્રિટી ભાગ લે છે, તેમને દરેક એપિસોડ પ્રમાણે પૈસા મળે છે.
