16 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
સુપ્રીમ કોર્ટે ચૂંટણી પંચને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં આ વર્ષે સપ્ટેમ્બર સુધીમાં ચૂંટણી કરાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
આ વર્ષે દેશના 4 રાજ્યો મહારાષ્ટ્ર, ઝારખંડ, હરિયાણા અને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાશે. ચૂંટણી પંચે રાજ્યોમાં મતદાર યાદી અપડેટ કરવા અંગે આદેશ જારી કર્યા છે. આ કામ 20 ઓગસ્ટ સુધીમાં પૂર્ણ કરવાનું છે.
મતદારોના ડેટા અપડેટ થયા બાદ ચૂંટણી પંચ ચાર રાજ્યોમાં ચૂંટણીની તારીખો જાહેર કરી શકે છે. સુપ્રીમ કોર્ટે ચૂંટણી પંચને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં આ વર્ષે સપ્ટેમ્બર સુધીમાં ચૂંટણી કરાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે.
હવે જાણો 4 રાજ્યોની રાજકીય સ્થિતિ વિશે…
1. રાજ્ય: જમ્મુ અને કાશ્મીર
સરકાર: રાષ્ટ્રપતિ શાસન
કાર્યકાળ સમાપ્ત: સરકાર 2018 થી વિસર્જન
અપેક્ષિત ચૂંટણી: સપ્ટેમ્બર 2024
જમ્મુ-કાશ્મીરમાં છેલ્લે 2014માં ચૂંટણી યોજાઈ હતી, ભાજપ-પીડીપી ગઠબંધન તૂટી ગયું હતું
5 ઓગસ્ટ, 2019 ના રોજ જમ્મુ અને કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 નાબૂદ કરવામાં આવી હતી. તેમજ રાજ્યને 2 કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો, જમ્મુ અને કાશ્મીર અને લદ્દાખમાં વહેંચવામાં આવ્યું હતું. આ પહેલા અહીં છેલ્લે 2014માં ચૂંટણી થઈ હતી. 2018માં ભાજપ અને પીપલ્સ ડેમોક્રેટિક પાર્ટીની ગઠબંધન સરકાર પડી ગઈ કારણ કે ભાજપે પીડીપી સાથે ગઠબંધન તોડી નાખ્યું હતું.
સુપ્રીમ કોર્ટે ડિસેમ્બર 2023માં ચૂંટણી પંચને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં કોઈપણ સંજોગોમાં સપ્ટેમ્બર 2024 સુધીમાં ચૂંટણી કરાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે પણ એક ઈન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું હતું કે, જમ્મુ-કાશ્મીરમાં 30 સપ્ટેમ્બર પહેલા વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાશે.
લોકસભા ચૂંટણી 2024: જમ્મુ-કાશ્મીરમાં ભાજપને 2 બેઠકો, નેશનલ કોન્ફરન્સના ખાતામાં 2 બેઠકો
જમ્મુ-કાશ્મીરની 5 બેઠકોમાંથી જમ્મુ અને ઉધમપુર બેઠકો ભાજપના ખાતામાં ગઈ. જમ્મુ કાશ્મીર નેશનલ કોન્ફરન્સને અહીં 2 સીટો મળી છે. બારામુલા બેઠક પર અપક્ષ ઉમેદવારોએ જીત મેળવી હતી.
2. રાજ્ય: હરિયાણા
સરકાર: ભાજપ સરકાર
કાર્યકાળ સમાપ્ત થાય: 3 નવેમ્બર 2024
અપેક્ષિત ચૂંટણી: ઓક્ટોબર 2024
હરિયાણામાં ભાજપ-જેજેપી ગઠબંધનની સરકાર હતી, બંને આ વર્ષે અલગ થઈ ગયા.
હરિયાણામાં છેલ્લી વિધાનસભા ચૂંટણી 2019માં યોજાઈ હતી. જેમાં ભાજપને 41 અને જેજેપીને 10 બેઠકો મળી હતી. ભાજપે 6 અપક્ષ અને એક હાલોપા ધારાસભ્ય સાથે સરકાર બનાવી. મનોહર લાલ ખટ્ટરને મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા. જોકે, તેઓ તેમનો પાંચ વર્ષનો કાર્યકાળ પૂરો કરી શક્યા ન હતા.
આ વર્ષે 12 માર્ચે જેજેપી અને ભાજપનું ગઠબંધન તૂટી ગયું હતું. મનોહર લાલ ખટ્ટરની જગ્યાએ ધારાસભ્ય દળની બેઠકમાં સૈનીને નેતા તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા. આ પછી મુખ્યમંત્રી નાયબ સૈનીએ દાવો કર્યો કે તેમની પાસે 48 ધારાસભ્યોનું સમર્થન છે. 41 બીજેપી અને 7 અપક્ષ ધારાસભ્યો એટલે કે 48 બેઠકમાં હાજરી આપી હતી. વિધાનસભામાં બહુમતી સાબિત કરવા માટે 46 ધારાસભ્યોનું સમર્થન જરૂરી હતું.
લોકસભા ચૂંટણી 2024: ભાજપ-કોંગ્રેસને 5-5 બેઠકો મળી
2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે 5 બેઠકો જીતી હતી. ભાજપે પણ 5 બેઠકો જીતી હતી. 2019માં ભાજપે અહીં 10માંથી 10 બેઠકો જીતી હતી. કોંગ્રેસને અહીં એક પણ બેઠક મળી શકી નથી. તેમના દિગ્ગજ નેતાઓ પણ ચૂંટણી હારી ગયા હતા.
3. રાજ્ય: મહારાષ્ટ્ર
સરકાર: ભાજપ-શિવસેના (શિંદે જૂથ) સરકાર
મુદતની સમાપ્તિ: 8 નવેમ્બર 2024
અપેક્ષિત ચૂંટણી: ઓક્ટોબર 2024
મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભામાં 5 વર્ષથી ગરબડ, બે વાર CM બદલાયા, શિવસેનાના બે જૂથ
2019માં મહારાષ્ટ્રમાં 288 વિધાનસભા બેઠકો પર ચૂંટણી યોજાઈ હતી. ભાજપ 106 ધારાસભ્યો સાથે રાજ્યમાં સૌથી મોટી પાર્ટી બની. મુખ્યમંત્રી પદને લઈને શિવસેના અને ભાજપ વચ્ચે ગઠબંધન ચાલી શક્યું નથી.
શિવસેનાએ 56 ધારાસભ્યો સાથે કોંગ્રેસ સાથે 44 ધારાસભ્યો અને એનસીપીએ 53 ધારાસભ્યો સાથે મહાવિકાસ અઘાડી બનાવીને સરકાર બનાવી છે. શિવસેના પ્રમુખ ઉદ્ધવ ઠાકરે મુખ્યમંત્રી બન્યા.
મે 2022 માં, મહારાષ્ટ્ર સરકારના શહેરી વિકાસ પ્રધાન અને શિવસેનાના નેતા એકનાથ શિંદેએ 39 ધારાસભ્યો સાથે બળવો કર્યો. તેઓ ભાજપમાં જોડાયા હતા. 30 જૂન, 2022ના રોજ, એકનાથ શિંદેએ મહારાષ્ટ્રના 20મા મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા. આ સાથે શિવસેના પાર્ટી બે જૂથોમાં વહેંચાઈ ગઈ છે. એક જૂથ શિંદે જૂથનો અને બીજો ઉદ્ધવ જૂથનો બનેલો હતો.
17 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ, ચૂંટણી પંચે આદેશ આપ્યો કે પાર્ટીનું નામ ‘શિવસેના’ અને પાર્ટીનું ચૂંટણી ચિન્હ ‘ધનુષ અને તીર’ એકનાથ શિંદે જૂથ પાસે જ રહેશે.
લોકસભા ચૂંટણી 2024: ભાજપને માત્ર 9 બેઠકો મળી, ઈન્ડિયા બ્લોક જીત્યો
લોકસભા ચૂંટણી 2024માં મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપે 48માંથી 9 બેઠકો જીતી હતી. ગઠબંધન સાથી એનસીપીએ એક બેઠક જીતી હતી. શિવસેના (શિંદે જૂથ) 7 બેઠકો જીતી. ઈન્ડિયા બ્લોકમાં સમાવિષ્ટ કોંગ્રેસે 13 બેઠકો જીતી હતી. શિવસેના (UBT)ને 9 બેઠકો મળી છે. એનસીપી શરદચંદ્ર પવારે 8 બેઠકો જીતી હતી. સાંગલી બેઠક પર અપક્ષ ઉમેદવારે જીત મેળવી હતી.
4. રાજ્ય: ઝારખંડ
સરકાર: જેએમએમ-કોંગ્રેસ સરકાર
મુદતની સમાપ્તિ: 4 જાન્યુઆરી 2025
અપેક્ષિત ચૂંટણી: ઓક્ટોબર 2024
હેમંત સોરેન ઝારખંડમાં સીએમ હતા, ધરપકડ, રાજીનામું આપ્યું; ચંપાઈ સોરેન મુખ્યમંત્રી બન્યા
81 સભ્યોની રાજ્ય વિધાનસભા માટે 2019માં ચૂંટણી યોજાઈ હતી. ઝારખંડ મુક્તિ મોરચાએ ગઠબંધનમાં સરકાર બનાવી. 81 સભ્યોની ઝારખંડ વિધાનસભામાં બહુમત માટે 43 ધારાસભ્યોની જરૂર છે.
ગઠબંધન પાસે 48 ધારાસભ્યો છે. જેએમએમ પાસે 29, કોંગ્રેસના 17, આરજેડી પાસે એક અને સીપીઆઈ (એમએલ) પાસે એક ધારાસભ્ય છે. હેમંત સોરેન રાજ્યના મુખ્યમંત્રી બન્યા.
31 જાન્યુઆરીએ ઝારખંડના સીએમ હેમંત સોરેનની જમીન કૌભાંડમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. ધરપકડ પહેલા તેમણે સીએમ પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. તેમની જગ્યાએ ચંપાઈ સોરેનને મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા.
લોકસભા ચૂંટણી 2024: જેએમએમને 3, કોંગ્રેસને 2 અને ભાજપને 8 બેઠકો મળી
ઝારખંડની 14 બેઠકોમાંથી ભાજપે 8 બેઠકો જીતી છે. સહયોગી AJSU પાર્ટી એક બેઠક જીતી શકી. જ્યારે ભારત ગઠબંધનમાં કોંગ્રેસને બે બેઠકો મળી હતી. ઝારખંડ મુક્તિ મોરચાએ 3 બેઠકો જીતી હતી.
