25 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
હાલ શિયાળો ચાલી રહ્યો છે. ઠંડીથી બચવા માટે લોકો પોતાના ડાયટ પર વધુ ધ્યાન આપી રહ્યા છે. ઘી, હળદર, લસણ, આદુ, તલ, ડ્રાયફ્રૂટ્સ અને એવી ઘણી બધી વસ્તુઓ લેવાથી શરીર ગરમ રહે છે. આ વસ્તુઓ ઘરે સરળતાથી મળી જાય છે. ખાસ વાત એ છે કે આ ખાદ્ય પદાર્થોનું મિશ્રણ એવું છે કે શરદી-ખાંસી દૂર થાય છે અને શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે.
આજે ‘જનજહાન’માં આપણે જાણીશું શિયાળામાં સ્વાસ્થ્ય માટેના અનેક સૂત્રો વિશે
મધ સાથે લસણ ખાંસી અને શરદીમાં રાહત આપે છે
લસણ અને મધનું મિશ્રણ શિયાળામાં અજાયબીઓનું કામ કરે છે. જો બાળકો કે પુખ્ત વયના લોકો દરરોજ મધમાં પલાળીને લસણની એક કળી ખાય તો શરદી અને ખાંસી મટે છે.
આ તૈયાર કરવું ખૂબ જ સરળ છે. કાચની બરણીમાં લસણની કળી મૂકો. પછી તેમાં એટલું મધ નાખો કે લસણ સંપૂર્ણ ડૂબી જાય. બરણીને બે અઠવાડિયા સુધી બંધ રાખો.
આ પછી તેને સારી રીતે હલાવો અને પછી તેને બંધ રાખો. આથોની પ્રક્રિયા ચાર અઠવાડિયા પછી પૂર્ણ થાય છે. હવે તમે લસણ ખાઈ શકો છો. તેને સવારે ખાવાથી સૌથી વધુ ફાયદો થાય છે.
6 મહિના કે તેથી વધુ સમય પછી લસણ અને મધનું આ મિશ્રણ વધુ ફાયદાકારક રહેશે.
આયુર્વેદ નિષ્ણાત ડૉ. દીક્ષા ભાવસાર કહે છે કે લસણ અને મધ બંનેનો પરંપરાગત દવાઓ તરીકે ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
લસણમાં એલિસિન હોય છે જે બ્લડ શુગર, કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડવા અને તમામ પ્રકારના ઇન્ફેક્શન સામે લડવામાં મદદ કરે છે.
લસણ અને મધ બંનેમાં ભરપૂર માત્રામાં એન્ટી-ઓક્સીડેન્ટ હોય છે. જે આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે. ડૉ.દીક્ષા કહે છે કે લસણ કુદરતી એન્ટિબાયોટિક છે. તે કેન્સર સામે લડવામાં મદદ કરે છે.
આમળા અને ગોળની ચટણીથી સ્કિનમાં ગ્લો આવશે
ઠંડીના દિવસોમાં ત્વચા ડ્રાય થઈ જાય છે. જો તમે આમળા અને ગોળની ચટણી ખાશો તો તમારી ત્વચા ચમકવા લાગશે. આમળામાં વિટામિન સી ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. તેમાં પોલિફીનોલ્સ, ફ્લેવોનોઈડ્સ અને ટેનીન પણ હોય છે. તેનાથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે. શરીરને વાઇરલ અને બેક્ટેરિયલ ચેપથી સુરક્ષિત કરે છે.
આમળા સ્વાદમાં કડવો હોય છે તેથી જો ગોળ મિક્સ કરીને ખાવામાં આવે તો વધુ ફાયદો થાય છે. આમળા-ગોળની ચટણી બનાવવી પણ મુશ્કેલ નથી.
આમળાને નરમ થાય ત્યાં સુધી ઉકાળો. તેને મેશ કરીને બાજુ પર રાખો. હવે એક કડાઈમાં તેલ ગરમ કરો અને તેમાં પંચફોરણ અને લાલ મરચું ઉમેરો. તેમાં આમળા ઉમેરીને થોડીવાર સાંતળો.
તેમાં નાના-નાના ટુકડા કરીને ગોળ ઉમેરો અને તે ઓગળે ત્યાં સુધી ધીમી આંચ પર પકાવો. હવે તેમાં શેકેલું જીરું, કાળા મરી પાવડર, કાળું મીઠું ઉમેરો. આમળા-ગોળની ચટણી તૈયાર થઈ રહી છે.
મીઠાના પાણીમાં હળદર નાખીને કોગળા કરો
250-300 મિલી પાણી લો. તેમાં એક ચમચી હળદર અને અડધી ચમચી મીઠું નાખો. તેને 5 મિનિટ સુધી ઉકાળો. આ પાણીથી કોગળા કરો.
તમે આ પાણીથી 3-4 વાર કોગળા કરી શકો છો. જે લોકો ઠંડીના દિવસોમાં ગળામાં ખરાશ અથવા મોટા ટોન્સિલથી પીડિત છે તેઓને તેનાથી ઘણી રાહત મળે છે. બાળકને પણ આ પાણીથી કોગળા કરવાનું કહેવું જોઈએ.
આદુ-તજનું પાણી પાચનમાં સુધારો કરશે
આદુ અને તજ જેવા મસાલાના ઔષધીય ગુણોનો આયુર્વેદમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આદુ અને તજનું પાણી પીવું ફાયદાકારક છે.
તેને બનાવવા માટે સૌ પ્રથમ એક ગ્લાસ પાણી ગરમ કરો. તેમાં આદુના નાના ટુકડા ઉમેરો. હવે તેમાં તજની એક સ્ટીક નાખીને આખી રાત રાખો. આ પાણીને સવારે ગાળીને ખાલી પેટ પીવો.
આ પાણી પીવાથી બ્લડ શુગર કંટ્રોલમાં રહે છે. આદુ અને તજ બંનેમાં એન્ટી-ઓક્સીડેન્ટ હોય છે જે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે. આ પાણી પીવાથી પાચનક્રિયા પણ સુધરે છે.
કાચી હળદરને ગોળમાં મિક્સ કરીને ખાઓ
કાચી હળદરને કુદરતી પેઇનકિલર કહેવામાં આવે છે. તે મિનરલ્સ અને એન્ટી-ઓક્સીડેન્ટથી ભરપૂર છે.
મેંગેનીઝ, કેલ્શિયમ, મેગ્નેશિયમ, ફોસ્ફરસ, સેલેનિયમ, સોડિયમ, ઝીંક, આયર્ન, કોપર, પોટેશિયમ, ફાઈબર, વિટામિન B3, B6, ફોલેટ, વિટામિન C, વિટામિન A ધરાવે છે.
કાચી હળદર ગરમ છે. તે કફ, વાત, રક્ત વિકાર અને ચામડીના વિકારોનો નાશ કરે છે. કાચી હળદરને ગોળમાં ભેળવીને દૂધમાં ઉકાળીને પીવો. આ દૂધને ‘ગોલ્ડન મિલ્ક’ કહેવામાં આવે છે.
આવું દૂધ પીવાથી શરીર અનેક રોગો અને ખાસ કરીને મોસમી ફ્લૂ અને ઉધરસથી દૂર રહે છે. બાળકોને કાચી હળદર મિશ્રિત દૂધ પીવડાવવું જોઈએ.
તેવી જ રીતે, હરિદ્ર ખંડ બાળકોને આપવા માટે તૈયાર કરવામાં આવે છે એટલે કે હળદર, ગોળ અને ખાંડમાંથી બનાવેલી દવા.
તમે કાચી હળદરને એક ચમચી ઘી સાથે ઉકાળીને પણ સવારે પી શકો છો.
જાયફળ અને સરસવનું તેલ
જાયફળ ખૂબ જ ગરમ માનવામાં આવે છે. તેને પીસીને સરસવના તેલમાં મિક્સ કરીને છાતી અને ગરદન પર લગાવો. જે બાળકોને શ્વાસ લેતી વખતે ગડગડાટનો અવાજ આવતો હોય તેમને આ તેલથી માલિશ કરવી જોઈએ.
આ તેલ લગાવવાથી સાંધા અને સ્નાયુઓના દુખાવામાં આરામ મળે છે.
દૂધમાં એક ચપટી કાળા મરીનો પાવડર નાખીને પીવો.
દૂધમાં કેલ્શિયમ, પ્રોટીન, વિટામિન B2, B12, વિટામિન D, ઝિંક, પોટેશિયમ, ફોસ્ફરસ જેવા અનેક પ્રકારના પોષક તત્ત્વો હોય છે. જ્યારે કાળા મરીમાં ઔષધીય ગુણ હોય છે.
જો તમે એક ચપટી કાળા મરીના પાવડરમાં મિક્ષ કરીને દૂધ પીશો તો તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો થશે. ઠંડીના દિવસોમાં તેમાંથી શરીરને ગરમી મળે છે.
પીપળી અને મધનું મિશ્રણ ખાવાથી ઉધરસમાં રાહત મળે છે
એપ્લીકની પ્રકૃતિ ગરમ છે. પ્રોટીન, બળતરા વિરોધી, વિટામિન્સ, એમિનો એસિડ ઉપરાંત તેમાં મિનરલ્સ પણ હોય છે. તેને મધમાં ભેળવીને ખાવાથી ઉધરસમાં રાહત મળે છે. માત્ર એક ચપટી પીપલી પાવડરને મધમાં મિક્સ કરીને ખાઓ.
જો તમારા પગ ઠંડા થાય છે, તો અજમા-સરસવના તેલથી માલિશ કરો
અજમા અને સરસવનું તેલ ભેળવી છાતીમાં માલિશ કરવાથી શરદી અને ખાંસી મટે છે. ઘણા લોકોને પગમાં ઠંડી લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં અજમાના બીજ અને સરસવના તેલથી પગના તળિયાની માલિશ કરો.
તજના પાણીમાં મધ અને લીંબુ ભેળવીને પીવો
250 મિલી પાણીમાં અડધી ચમચી તજ પાવડર મિક્સ કરો અને તેને 5 મિનિટ સુધી ઉકાળો. તેને યોગ્ય રીતે ફિલ્ટર કરો. તેમાં થોડું મધ અને લીંબુ ઉમેરીને પીવો.
આ શિયાળામાં શરીર માટે ફાયદાકારક છે. એ જ રીતે એક ગ્લાસ પાણીમાં 4-5 તુલસીના પાન નાખીને ઉકાળો. તેને ફિલ્ટર કરો. હવે તેમાં મધ અને આદુ ઉમેરી શકાય છે.
આને પીવાથી શ્વાસની દુર્ગંધ દૂર થાય છે.
