નવી દિલ્હી14 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
આજે એટલે કે 9મી ઓક્ટોબરે ભારતીય રિઝર્વ બેંક એટલે કે RBIની મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)ની બેઠકનો છેલ્લો દિવસ છે. RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસની અધ્યક્ષતામાં આ બેઠકમાં વ્યાજ દર અંગે નિર્ણય લેવામાં આવશે. ગવર્નર આજે બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયોની માહિતી આપશે.
નિષ્ણાતોના મતે આ વખતે પણ રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફારની આશા નથી. મોનેટરી પોલિસી કમિટીની છેલ્લી બેઠક ઓગસ્ટમાં યોજાઈ હતી, જેમાં કમિટીએ સતત 9મી વખત દરોમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો ન હતો. આ બેઠક દર બે મહિને યોજાય છે. RBIએ છેલ્લે ફેબ્રુઆરી 2023માં દર 0.25% થી 6.5% વધાર્યા હતા.
યુએસ ફેડરલ રિઝર્વે વ્યાજ દરમાં 0.5%નો ઘટાડો કર્યો
અગાઉ 18 સપ્ટેમ્બરે યુએસ ફેડરલ રિઝર્વે વ્યાજ દરોમાં 0.5%નો ઘટાડો કર્યો હતો. ચાર વર્ષ પછી કરવામાં આવેલા આ ઘટાડા પછી, વ્યાજ દરો 4.75% થી 5.25%ની વચ્ચે છે. અમેરિકા વિશ્વની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે, તેથી તેની સેન્ટ્રલ બેંકના દરેક મોટા નિર્ણયો વિશ્વભરની અર્થવ્યવસ્થાઓને અસર કરે છે.
રિઝર્વ બેંકે 2020 થી પાંચ વખત વ્યાજ દરોમાં 1.10%નો વધારો કર્યો
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ કોરોના (27 માર્ચ 2020 થી 9 ઓક્ટોબર 2020) દરમિયાન વ્યાજ દરોમાં બે વાર 0.40%નો ઘટાડો કર્યો. આ પછી, આગામી 10 મીટિંગમાં, સેન્ટ્રલ બેંકે વ્યાજ દરોમાં પાંચ વખત વધારો કર્યો, ચાર વખત કોઈ ફેરફાર કર્યો નહીં અને ઓગસ્ટ 2022માં એકવાર તેમાં 0.50%નો ઘટાડો કર્યો. કોવિડ પહેલાં, રેપો રેટ 6 ફેબ્રુઆરી 2020ના રોજ 5.15% હતો.
ભારતમાં માર્ચ 2025 સુધીમાં 0.50% નો ઘટાડો થઈ શકે
- જિયોજિત ફાઇનાન્શિયલ સર્વિસિસના ચીફ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ સ્ટ્રેટેજિસ્ટ ડૉ. વી.કે. વિજયકુમારે જણાવ્યું હતું કે માર્ચ 2025 સુધીમાં ભારતમાં 0.50%નો રેટ કટ જોવા મળી શકે છે. RBI એ 8 ફેબ્રુઆરી 2023 પછી વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. હાલમાં રેપો રેટ 6.50% છે.
- વોલફોર્ટ ફાઇનાન્સિયલ સર્વિસિસ લિમિટેડના સ્થાપક વિજય ભરાડિયાએ જણાવ્યું હતું કે દરમાં ઘટાડો એ એક બોલ્ડ પગલું છે જે ભારતીય રિઝર્વ બેન્ક સહિત અન્ય વૈશ્વિક કેન્દ્રીય બેન્કોને નરમ નાણાકીય વલણ અપનાવવા પ્રોત્સાહિત કરી શકે છે.
પોલિસી રેટ ફુગાવા સામે લડવાનું એક શક્તિશાળી ટુલ
કોઈપણ મધ્યસ્થ બેંક પાસે પોલિસી રેટના સ્વરૂપમાં ફુગાવા સામે લડવા માટે એક શક્તિશાળી ટુલ છે. જ્યારે મોંઘવારી વધુ હોય છે, ત્યારે સેન્ટ્રલ બેંક પોલિસી રેટ વધારીને અર્થતંત્રમાં નાણાંના પ્રવાહને ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરે છે.
જો પોલિસી રેટ ઉંચો રહેશે તો બેન્કોને સેન્ટ્રલ બેન્ક પાસેથી જે લોન મળે છે તે મોંઘી થશે. બદલામાં, બેંકો તેમના ગ્રાહકો માટે લોન મોંઘી બનાવે છે. આ અર્થતંત્રમાં નાણાંનો પ્રવાહ ઘટાડે છે. જો નાણાંનો પ્રવાહ ઘટે તો માગ ઘટે અને મોંઘવારી ઘટે.
તેવી જ રીતે, જ્યારે અર્થવ્યવસ્થા ખરાબ તબક્કામાંથી પસાર થાય છે, ત્યારે રિકવરી માટે નાણાંનો પ્રવાહ વધારવાની જરૂર છે. આવી સ્થિતિમાં સેન્ટ્રલ બેંક પોલિસી રેટ ઘટાડે છે. જેના કારણે બેંકોને સેન્ટ્રલ બેંક તરફથી મળતી લોન સસ્તી થાય છે અને ગ્રાહકોને પણ સસ્તા દરે લોન મળે છે.
