ઇમ્ફાલ7 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
આ તસવીર મણિપુરમાં છેલ્લા ચાર મહિનાથી ચાલી રહેલી હિંસાની અલગ-અલગ ઘટનાઓની છે.
મણિપુરના જીરીબામ જિલ્લામાં ફરી એકવાર હિંસા ફાટી નીકળી છે. શનિવારે સવારે 5 વાગ્યે મણિપુરના બોરોબેકરાના એક ગામમાં ઉગ્રવાદીઓએ ગોળીબાર કર્યો હતો. બોરોબેકરા પોલીસે જણાવ્યું કે ઉગ્રવાદીઓએ ગામમાં બોમ્બમારો કર્યો હતો.
માહિતી મળતાં જ પોલીસ અને CRPFની ટીમ ઘટનાસ્થળે પહોંચી ગઈ હતી. ઉગ્રવાદીઓ અને સુરક્ષા દળો વચ્ચે ફાયરિંગ ચાલુ છે. હાલ આ હુમલામાં કોઈને ઈજા થઈ હોવાની માહિતી નથી. વૃદ્ધો, મહિલાઓ અને બાળકોને સલામત સ્થળે ખસેડાયા છે.
પોલીસે જણાવ્યું કે બોરોબેકારા જીરીબામ ટાઉનથી 30 કિમી દૂર છે. આ વિસ્તારમાં ગાઢ જંગલો અને પહાડો છે અને અગાઉ પણ અહીં ફાયરિંગ જેવી ઘટનાઓ બની ચૂકી છે. આ પહેલા 18 ઓક્ટોબરના રોજ ઉગ્રવાદીઓએ જીરીબામના કાલીનગર હમાર વેંગ વિસ્તારમાં એક સ્કૂલમાં આગચાંપી હતી.
15 ઓક્ટોબરે, કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયના આમંત્રણ પર મૈતેઈ, કુકી અને નાગા સમુદાયના 20 ધારાસભ્યો દિલ્હી પહોંચ્યા હતા. તેમને મણિપુરમાં વધુ હિંસા નહીં કરવાના સંકલ્પ અપાવ્યા હતા. બેઠકના 4 દિવસ બાદ શનિવારે જીરીબામમાં હિંસા થઈ હતી.
ઉગ્રવાદીઓએ જીરીબામના કાલીનગર હમાર વેંગ વિસ્તારમાં બ્લૂમિંગ ફ્લાવર સ્કૂલમાં આગ લગાવી હતી.
4 દિવસ પહેલા મણિપુરમાં શાંતિ માટે દિલ્હીમાં બેઠક થઈ હતી 15 ઓક્ટોબરે યોજાયેલી બેઠકમાં પહેલા કુકી, પછી મેઇતેઈ અને બાદમાં નાગા નેતાઓ સાથે વાત કરવામાં આવી હતી. દરેકે પોતાની માંગણીઓ કેન્દ્ર સમક્ષ મુકી હતી. આ પછી બધા એક હોલમાં ભેગા થયા અને સંકલ્પ લીધો કે આજની બેઠક પછી મણિપુરમાં ન તો એક પણ ગોળી ચલાવવામાં આવશે અને ન તો કોઈ વ્યક્તિનો જીવ લેવાશે.
ત્રણેય સમુદાયના પ્રતિનિધિઓ આ માટે સંમત થયા હતા. આ પછી પ્રતિનિધિઓએ એકબીજા સાથે હાથ મિલાવ્યા. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર લગભગ દોઢ કલાક સુધી ચાલેલી આ બેઠકમાં કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ અને મણિપુરના સીએમ એન. બિરેન સિંહ હાજર ન હતા, પરંતુ શાહ મિનિટ-મિનિટ મીટિંગ પર નજર રાખી રહ્યા હતા.
CM બિરેન સિંહને હટાવવાની માંગ મણિપુરમાં ભાજપના 19 ધારાસભ્યોએ મુખ્યમંત્રી બિરેન સિંહને હટાવવાની માંગ કરી હતી. ધારાસભ્યોએ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને પત્ર લખીને કહ્યું કે હિંસા રોકવાનો આ એકમાત્ર રસ્તો છે. માત્ર સુરક્ષા દળોને તહેનાત કરવાથી કંઈ થશે નહીં.
તેમણે ચેતવણી આપી હતી કે જો હિંસા લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહેશે તો એક રાષ્ટ્ર તરીકે ભારતની છબી પણ ખરડાશે. આ બેઠકમાં કુકી, મૈતેઈ અને નાગા ધારાસભ્યો પણ હાજર હતા. પત્ર પર હસ્તાક્ષર કરનારાઓમાં વિધાનસભાના અધ્યક્ષ થોકચોમ સત્યવ્રત સિંહ, મંત્રી થોંગમ વિશ્વજીત સિંહ અને યુમનામ ખેમચંદ સિંહનો સમાવેશ થાય છે.
16 મહિનાથી ચાલી રહેલી આ હિંસામાં અનેક જિલ્લાઓમાં ઘરો, દુકાનો, વાહનો બળીને રાખ થઈ ગયા છે.
4 મુદ્દાઓમાં- મણિપુર હિંસાનાં કારણો
મણિપુરની વસ્તી લગભગ 38 લાખ છે. અહીં ત્રણ મુખ્ય સમુદાયો છે. મૈતેઈ, નાગા અને કુકી. મૈતેઈ મોટાભાગે હિંદુઓ છે. એનગા-કુકી ખ્રિસ્તી ધર્મને અનુસરે છે. એસટી કેટેગરીમાં આવે છે. તેમની વસ્તી લગભગ 50% છે. રાજ્યના લગભગ 10% વિસ્તારને આવરી લેતી ઇમ્ફાલ ખીણમાં મૈતેઇ સમુદાયનો દબદબો છે. નાગા-કુકીની વસ્તી લગભગ 34 ટકા છે. આ લોકો રાજ્યના લગભગ 90% વિસ્તારમાં રહે છે.
વિવાદ કેવી રીતે શરૂ થયો: મૈતેઇ સમુદાયની માગ છે કે તેમને પણ આદિજાતિનો દરજ્જો આપવામાં આવે. સમુદાયે આ માટે મણિપુર હાઈકોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી હતી. સમુદાયની દલીલ એવી હતી કે મણિપુર 1949માં ભારતમાં ભળી ગયું હતું. તે પહેલા તેમને માત્ર આદિજાતિનો દરજ્જો મળ્યો હતો. આ પછી, હાઈકોર્ટે રાજ્ય સરકારને ભલામણ કરી હતી કે મૈતેઈને અનુસૂચિત જનજાતિ (ST)માં સામેલ કરવામાં આવે.
શું છે મૈતેઇની દલીલઃ મૈતેઈ જાતિનું માનવું છે કે વર્ષો પહેલા તેમના રાજાઓએ મ્યાનમારથી કુકીઓને યુદ્ધ લડવા માટે બોલાવ્યા હતા. તે પછી તેઓ કાયમી રહેવાસી બની ગયા. આ લોકોએ રોજગાર માટે જંગલો કાપ્યા અને અફીણની ખેતી શરૂ કરી. જેના કારણે મણિપુર ડ્રગ સ્મગલિંગનો ત્રિકોણ બની ગયું છે. આ બધું ખુલ્લેઆમ થઈ રહ્યું છે. તેણે નાગા લોકો સામે લડવા માટે એક શસ્ત્ર જૂથ બનાવ્યું.
શા માટે નાગા-કુકી વિરુદ્ધ છે: અન્ય બે જાતિઓ મૈતેઈ સમુદાયને અનામત આપવાની વિરુદ્ધ છે. તેઓ કહે છે કે રાજ્યની 60 વિધાનસભા બેઠકોમાંથી 40 બેઠકો પહેલેથી જ મૈતેઇ પ્રભુત્વવાળી ઇમ્ફાલ ખીણમાં છે. આવી સ્થિતિમાં જો મૈતેઇઓને એસટી કેટેગરીમાં અનામત મળશે તો તેમના અધિકારોનું વિભાજન થશે.
શું છે રાજકીય સમીકરણોઃ મણિપુરના 60 ધારાસભ્યોમાંથી 40 ધારાસભ્યો મેઇતેઈ અને 20 ધારાસભ્યો નાગા-કુકી જનજાતિના છે. અત્યાર સુધી 12 માંથી માત્ર બે CM આદિજાતિમાંથી આવ્યા છે.
મણિપુર હિંસા સંબંધિત આ સમાચાર પણ વાંચો…
મણિપુરમાં સીએમના કાફલા પર હુમલો, બે સુરક્ષાકર્મી ઘાયલઃ કહ્યું- આ રાજ્યની જનતા પર હુમલો છે
સીએમની સુરક્ષા ટુકડી સીએમની મીટીંગ પહેલા તૈયારીઓની સમીક્ષા કરવા હિંસાગ્રસ્ત જીરીબામ જઈ રહી હતી.
મણિપુરના જીરીબામમાં 10 જૂને ઉગ્રવાદીઓએ મણિપુરના સીએમ એન. બિરેન સિંહની સુરક્ષા કાફલા પર હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. આ સુરક્ષા કાફલો હિંસાગ્રસ્ત જીરીબામમાં મુખ્યમંત્રીની સભા પહેલા તૈયારીઓનું નિરીક્ષણ કરવા જઈ રહી હતી. જ્યારે સુરક્ષા કાફલો કોટલેન પહોંચ્યો, ત્યારે ઉગ્રવાદીઓએ ગોળીબાર શરૂ કર્યો, જેમાં ડ્રાઇવર સહિત બે સુરક્ષાકર્મીઓ ઘાયલ થયા. હુમલા સમયે મુખ્યમંત્રી કાફલામાં ન હતા.
