49 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
કારતક મહિનાના સુદ પક્ષની પાંચમ તિથિને સૌભાગ્ય પંચમી કહેવામાં આવે છે. આ તિથિ સુખ અને સમૃદ્ધિ વધારે છે. હિન્દુ પંચાંગ મુજબ કારતક સુદ 5 એટલે કે આજે લાભ પાંચમ ઉજવાશે. વિ.સં.2081 નવા વર્ષમાં જે વેપારીઓએ પોતાના ધંધાનું મૂહુર્ત બેસતા વર્ષે ન કરેલ હોય તો આ દિવસે મૂહુર્ત કરીને વેપાર વ્યવસાયના ધંધાના સોદાઓ નોંધી શકશે. આ દિવસ વણમાગ્યું કે વણજોયુ મૂહુર્તની ગણના થાય છે.
જાણીતા જ્યોતિષાચાર્ય આશિષ રાવલના જણાવ્યાનુસાર પંચમ તિથીના દેવતા શેષનાગ હોવાથી વધારે લાભપ્રદ માનવામાં આવે છે. લાભપાંચમને જ્ઞાનપંચમી, પાંડવપંચમી કે શ્રી પંચમી તરીકે ગણાય છે. જે મુખ્યત્વે ગુજરાતમાં ઉજવવામાં આવે છે અને જે દિવાળીના તહેવારનો છેલ્લો દિવસ મનાય છે. લાભ પાંચમને ભાગ્ય અને સારા લાભનો દિવસ માનવામાં આવે છે. ગુજરાતમાં દિવાળીની ઉજવણી લાભ પાંચમના રોજ પૂર્ણ થાય છે અને આ દિવસને અત્યંત શુભ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે, લાભ પાંચમના દિવસે પૂજા કરવાથી જીવનમાં ધનલાભ, સૌભાગ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે અને વ્યવસાય તથા પરિવારમાં પ્રગતિ થાય છે.
ગુજરાતના તમામ વેપારીઓ દિવાળી પછી પાંચમથી પોતાનું કામ ફરીથી શરૂ કરે છે, એટલે લાભ પાંચમ એ ગુજરાતમાં નવા વર્ષનો પ્રથમ કામકાજનો દિવસ ગણાય છે. તેની સાથે જ નવા વેપારની શરૂઆત કરવા માટે પણ આ દિવસ ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્વ માનવામાં આવે છે. જો કે ભારતીય સંસ્કૃતિમાં આ દિવસનું મહત્ત્વ લગ્ન, સૌભાગ્ય, શિક્ષણ, વેપાર અને ધાર્મિક કાર્યો સાથે પણ જોડાયેલું છે. લાભ પાંચમનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય લોકોને લાભ અને સૌભાગ્યની કામના કરવાનો છે. નવ-વિવાહિત દંપતીઓ માટે પણ આ દિવસનું વિશેષ મહત્ત્વ હોય છે.
લાભ પાંચમ શુભ મુહૂર્ત હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, કારતક મહિનાના શુક્લ પક્ષની પાંચમ તિથિએ લાભ પાંચમનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે લાભ પાંચમનો પર્વ 6 નવેમ્બર, 2024 બુધવારના રોજ ઉજવવામાં આવશે. લાભ પાંચમના દિવસે લક્ષ્મીજીની પૂજા કરવાથી ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિ આવે છે. આ ઉપરાંત વેપારમાં પ્રગતિ માટે પણ આ તહેવાર મહત્ત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.
લાભ પાંચમ ઉજવવાની રીતઃ-
- જે લોકો દિવાળીના દિવસે શારદાપૂજા કરી શકતા નથી, તેઓ પોતાની દુકાનો અને ધંધાકીય સંસ્થાઓ ખોલીને પૂજા કરે છે.
- આ દિવસે લોકો લક્ષ્મી અને ગણેશની પૂજા કરે છે અને સુખ, સમૃદ્ધિ અને સંપત્તિ માટે પ્રાર્થના કરે છે.
- લાભ પાંચમના દિવસે, સંબંધીઓ અને મિત્રો એકબીજાના ઘરે જાય છે અને મીઠાઈઓ અને ભેટોની આપ-લે કરે છે. કહેવાય છે કે, આમ કરવાથી સંબંધોમાં વધુ મધુરતા આવે છે.
- ભારતના કેટલાક વિસ્તારોમાં, લાભ પાંચમના દિવસે, લોકો વિદ્યાની પૂજા કરવાની સાથે બુદ્ધિ અને જ્ઞાન માટે પ્રાર્થના કરે છે.
- લાભ પાંચમના દિવસે લોકો જરૂરિયાતમંદ લોકોમાં કપડાં, મીઠાઈઓ, પૈસા અને અન્ય જરૂરી વસ્તુઓનું વિતરણ કરે છે.
- લાભ પાંચમના દિવસે, લોકો ભવિષ્યમાં સારા લાભ માટે એકબીજાને અભિનંદન આપે છે.
જો કે, મહાન શાસ્ત્રો અને ઋષિઓ અનુસાર, માનવજીવનની પ્રાપ્તિ એ સૌથી મોટો લાભ છે, આને ધ્યાનમાં રાખીને, માણસે દુન્યવી વસ્તુઓની પાછળ ન દોડવું જોઈએ પરંતુ આધ્યાત્મિક બાબતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ અને સાચા પિતા ભગવાન અને તેમના પ્રેમની શોધ કરતા રહેવું જોઈએ.
પૂજા-પદ્ધતિ અને સામગ્રી માતા લક્ષ્મી, શ્રી ગણેશ અને શિવની મૂર્તિઓ કે તસવીર પૂજાની થાળી દીવો સુગંધી ગૂગળ અગરબત્તીઓ સુગંધિત પુષ્પો અને પુષ્પોની માળા સુગંધિત ધૂપ અથવા ચંદન લેપ અક્ષત(ચોખા)
પૂજા-પદ્ધતિ ચાલો જાણીએ પૂજા કેવી રીતે કરવી-
- આ દિવસે સવારે વહેલા ઊઠો, રોજિંદા કામમાંથી નિવૃત્ત થાઓ અને નવા કે સ્વચ્છ કપડા પહેરો.
- તમારા ઘર અથવા દુકાન અથવા વ્યવસાયિક સંસ્થાના મંદિરની સફાઈ કર્યા પછી, દેવી સરસ્વતી, ભગવાન શ્રીગણેશ અને ધનની દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરો.
- આ દિવસ તમામ પ્રકારની સાંસારિક ઈચ્છાઓ પૂર્ણ કરનાર માનવામાં આવે છે, તેથી ભગવાન શિવની પૂરા હૃદયથી પૂજા કરો અને ભોલેનાથ પાસેથી સુખ, પરિવારમાં શાંતિ અને પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિનું વરદાન મેળવો.
- દિવાળી પર જે લોકો દેવી સરસ્વતી, શ્રીગણેશ અને દેવી લક્ષ્મીની પૂજા નથી કરી શકતા તેમના માટે આ દિવસ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે, કારણ કે લાભ પંચમીના દિવસે પૂજા કરવાથી વેપારમાં નવી ઊંચાઈઓ પ્રાપ્ત કરી શકાય છે.
આ દિવસે બુદ્ધિ અને જ્ઞાન વધારવા માટે પુસ્તકોની પૂજા કરવામાં આવે છે.
- આ દિવસથી નવા હિસાબ લખવાનું શરૂ કરવાથી બિઝનેસમાં સફળતા મળે છે. તેથી, નવા હિસાબી ચોપડા(ખાતાવહી) લખવા જ જોઈએ.
- ખાતાવહીમાં લખતી વખતે જમણી બાજુ લાભ અને ડાબી બાજુ શુભ લખવાથી જીવનમાં શુભતા આવે છે.
- આ દિવસે નવું એકાઉન્ટ બુક ખોલો અને ડાબી બાજુ શુભ અને જમણી બાજુ લાભ અને પહેલા પાનાની મધ્યમાં શુભ ચિન્હ- સ્વસ્તિક બનાવીને વેપાર શરૂ કરો.
- ઉપરાંત, લાભ પંચમીના દિવસે નવા હિસાબ લખવાનું શરૂ કરતી વખતે, ભગવાન શ્રીગણેશનું સ્મરણ કરો જેથી તમારું ભાવિ જીવન સુખ અને સમૃદ્ધિથી ભરેલું રહે.
- આ દિવસે શ્રીગણેશ, માતા લક્ષ્મી અને દેવી સરસ્વતીની આરતી કરો.
- દેવી-દેવતાઓને મિઠાઈ અર્પણ કરીને દેવી લક્ષ્મી પાસે દૈવી કૃપા માટે પ્રાર્થના કરો.
- આ દિવસે દેવી લક્ષ્મી, સરસ્વતી, શ્રીગણેશ અને શિવના મંત્રોનો યથાશક્તિ જાપ કરો.
- આ દિવસે ગરીબ અને અસહાય લોકોને ભોજન, કપડાં, પૈસા અને અન્ય જરૂરી વસ્તુઓનું દાન કરો.
આ શુભ તિથિ ખાસ કરીને પ્રકાશના તહેવારનો એક ભાગ માનવામાં આવે છે. તેથી, જો દુકાન માલિકો અથવા વેપારીઓ આ દિવસે એટલે કે દિવાળી પછી આવતા લાભપાંચમના દિવસે તેમની વ્યવસાયિક પ્રવૃત્તિઓ શરૂ કરે છે, તો તેમને ચોક્કસપણે નફો મળશે. લાભ પંચમીનો દિવસ વિશેષ પ્રકારનો લાભ મેળવવા માટે વિશેષ શુભ માનવામાં આવે છે. આ સંબંધમાં એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન શ્રીગણેશની પૂજા કરવાથી વેપારમાં ઇચ્છિત લાભ થાય છે અને શિવ-પાર્વતીની પૂજા કરવાથી ઘર અને પરિવારમાં સૌભાગ્ય, સુખ, શાંતિ, સમૃદ્ધિ અને સૌભાગ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે.
દેવી લક્ષ્મીની કૃપાથી અપાર ધનની પ્રાપ્તિ થાય છે અને સરસ્વતીની કૃપાથી વાણી શુદ્ધ થાય છે અને તેની મધુરતા રહે છે. તેથી, વ્યવસાયમાં પ્રગતિની શરૂઆત માટે લાભ અથવા શુભ પંચમીનો દિવસ ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. દીપાવલીનો તહેવાર સુખ, શાંતિ અને સુખી જીવન જીવવાનું પ્રતિક હોવાથી તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ કરવાની પ્રેરણા લેવાનું શુભ અવસર માનવામાં આવે છે. તેથી, આ દિવસે સંપૂર્ણ ભક્તિ સાથે પૂજા કરવાનું ભૂલશો નહીં. એટલું જ નહીં, ગુજરાતમાં લાભપાંચમના દિવસને ગુજરાતી નવા વર્ષનો પ્રથમ કાર્યકારી દિવસ તરીકે પણ ગણવામાં આવે છે.
લાભ પાંચમનું મહત્ત્વ ભારતીય સંસ્કૃતિમાં લાભપાંચમના તહેવારનું ઘણું મહત્ત્વ છે. લોકો આ દિવસે પૂજા અને ધાર્મિક વિધિઓ કરે છે. તેઓ દેવી લક્ષ્મીના આશીર્વાદ માટે પણ પ્રાર્થના કરે છે, જેથી તેમને સૌભાગ્ય અને સંપત્તિ મળે. આ તહેવાર વિવિધ પ્રદેશોમાં અલગ અલગ રીતે ઉજવવામાં આવે છે. લાભપાંચમના દિવસે કોઈપણ નવા વ્યવસાયની શરૂઆત કરવી ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. ગુજરાતમાં આ દિવસે વેપારી લોકો નવા હિસાબની શરૂઆત કરે છે, તેને વહીખાતુ કહેવાય છે. આમાં સૌ પ્રથમ ડાબી બાજુ ‘શુભ’ અને જમણી બાજુ કુમકુમ સાથે ‘લાભ’ લખવામાં આવે છે. આની વચ્ચે સાથિયો(સ્વસ્તિક) બનાવવામાં આવે છે. આ દિવસે હિન્દુઓ લક્ષ્મીની પૂજા કરે છે. જૈન સમુદાય જ્ઞાનાત્મક પુસ્તકોની પૂજા કરે છે અને સારા બૌદ્ધિક જ્ઞાન માટે પ્રાર્થના કરે છે.