નવી દિલ્હી56 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
24 ફેબ્રુઆરી 2020 ના રોજ અમદાવાદમાં આયોજિત ‘નમસ્તે ટ્રમ્પ’ કાર્યક્રમમાં પીએમ મોદી અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ.
“મારા મિત્ર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને તેમની ઐતિહાસિક જીત બદલ હાર્દિક અભિનંદન. અમને આશા છે કે અમે બંને અમારા લોકોના ભલા માટે અને વિશ્વમાં સ્થિરતા અને શાંતિ માટે સાથે મળીને કામ કરીશું.” અમેરિકાની ચૂંટણીમાં ટ્રમ્પની જીતની પુષ્ટિ થતાં જ ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ સોશિયલ મીડિયા પર તેમને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા.
ટ્રમ્પના રાષ્ટ્રપતિ બનવાથી ભારત પર શું અસર પડશે.
હવે સવાલ એ છે કે ‘મેક અમેરિકા ગ્રેટ અગેઇન’ ના નારા સાથે સત્તામાં પાછા ફરનારા ટ્રમ્પ સાથે ભારતના સંબંધો કેવા હશે.
5 પોઈન્ટ્સમાં જાણો ટ્રમ્પના રાષ્ટ્રપતિ બનવાથી ભારત પર શું અસર પડશે.
1. ટ્રમ્પ ભારતની નિકાસ પર ટેરિફ વધારી શકે
ટ્રમ્પના ફરીથી રાષ્ટ્રપતિ બનવાની અસર ભારતની નિકાસ પર જોવા મળી શકે છે. તેનું મુખ્ય કારણ એ છે કે ટ્રમ્પ ભારતને ટેરિફ કિંગ એટલે કે અમેરિકન સામાન પર ઉંચો ટેક્સ લાદતો દેશ ગણાવે છે.
ટ્રમ્પે 17 સપ્ટેમ્બરે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન કહ્યું હતું કે ભારત આયાત ડ્યૂટીના મામલે ખૂબ જ કડક છે. જો મારી સરકાર આવશે તો અમે આ સ્થિતિ બદલીશું અને ટેરિફ ડ્યુટી ઘટાડવા માટે ભારત પર દબાણ લાવીશું.
જવાહરલાલ નહેરુ યુનિવર્સિટી (JNU)માં આંતરરાષ્ટ્રીય બાબતોના પ્રોફેસર રાજન કુમારના જણાવ્યા અનુસાર, જો ભારત અમેરિકન સામાન પર ટેરિફ નહીં ઘટાડે તો ટ્રમ્પ પણ ભારતીય સામાન પર ટેરિફ વધારી શકે છે. જેના કારણે અમેરિકામાં ભારતીય સામાન મોંઘો થઈ શકે છે. જેની સીધી અસર ભારતની નિકાસ પર પડશે.
બંને દેશો વચ્ચે ગયા વર્ષે એટલે કે 2023-24માં 128.78 અબજ ડોલર એટલે કે લગભગ રૂ. 10 લાખ કરોડનો વેપાર થયો હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન ભારતે અમેરિકામાં 77.52 અબજ રૂપિયા એટલે કે 6 લાખ કરોડ રૂપિયાની નિકાસ કરી હતી.
2. નોકરી માટે H1B વિઝા પ્રક્રિયા મુશ્કેલ હોઈ શકે છે
ટ્રમ્પે તેમના પ્રથમ કાર્યકાળમાં H1-B વિઝાના નિયમોમાં ફેરફાર કર્યા હતા. નવા નિયમોમાં વિદેશી કર્મચારીઓનો પગાર અમેરિકન કર્મચારીઓ જેટલો જ રાખવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ પ્રવાસી કામદારો પર પણ ઘણી શરતો લાદવામાં આવી હતી. આ કારણે ટ્રમ્પના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન H1-B વિઝા અરજીઓ નકારવાના દરમાં વધારો થયો હતો. નિયમોને કારણે વિઝા પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવાનો સમય પણ વધી ગયો હતો.
2023માં કુલ 3.86 લાખ ઇમિગ્રન્ટ્સને H1-B વિઝા આપવામાં આવ્યા હતા, જેમાંથી 2.79 લાખ ભારતીય હતા. હવે ટ્રમ્પ પરત ફર્યા છે, જેમણે પહેલાથી જ H1-B વિઝાને અમેરિકન વર્કફોર્સ માટે ખૂબ જ ખરાબ ગણાવ્યા છે. જો ટ્રમ્પ ફરીથી આવા નિયમો અને શરતો લાદશે તો તેની સૌથી મોટી અસર ભારતીય IT સેક્ટર, ફાઇનાન્સ અને અન્ય પ્રોફેશનલ્સ પર પડશે, જેઓ અમેરિકામાં નોકરી માટે H-1B વિઝા પર નિર્ભર છે.
હાલમાં અમેરિકામાં લગભગ 51 લાખ ભારતીય ઈમિગ્રન્ટ્સ છે. અમેરિકાના તમામ સ્થળાંતર કામદારોમાં ભારતીય કામદારોની સંખ્યા સૌથી વધુ છે. 2021 માં, 16 વર્ષ અને તેથી વધુ વયના કુલ NRIsમાંથી 72% અહીં કામ કરી રહ્યા હતા.
બીજી તરફ ટ્રમ્પે પણ ગેરકાયદેસર રીતે અમેરિકામાં પ્રવેશતા ઈમિગ્રન્ટ્સ સામે કડક વલણ અપનાવ્યું છે. ગયા વર્ષે ગેરકાયદેસર રીતે સરહદ પાર કરવા બદલ 29 લાખ લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. તેમાંથી 90,415 ભારતીયો હતા.
જોકે, ટ્રમ્પ અમેરિકામાં કુશળ શ્રમ લાવવાના પક્ષમાં છે.
3. લશ્કરી અને સુરક્ષા
ઇનિશિયેટિવ ઓન ક્રિટિકલ એન્ડ ઇમર્જિંગ ટેક્નોલોજી (iCET) અને GE-HL જેવા સંરક્ષણ સોદાઓએ ભારત અને યુએસ વચ્ચેના સૈન્ય સંબંધોને મજબૂત બનાવ્યા છે. આ ડીલ બિડેનના કાર્યકાળ દરમિયાન કરવામાં આવી હતી. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે ટ્રમ્પની વાપસી બાદ ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના સંરક્ષણ સંબંધો વધુ સુધરશે.
ચીન એક મોટું કારણ છે: ચીનના પ્રભાવને રોકવા માટે, ટ્રમ્પના છેલ્લા કાર્યકાળમાં ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્રમાં ભારત, અમેરિકા, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયા વચ્ચે QUAD જોડાણ મજબૂત બન્યું હતું. ચીનને રોકવા માટે ભારત સાથે અમેરિકન સૈન્ય કરારોની આ શ્રેણી ભવિષ્યમાં પણ ચાલુ રહી શકે છે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે ટ્રમ્પના આગામી કાર્યકાળમાં હથિયારોની ખરીદી, ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર અને સંયુક્ત લશ્કરી કવાયતમાં વેગ આવી શકે છે.
કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 હટાવવામાં આવી ત્યારે ટ્રમ્પે આ મામલે હસ્તક્ષેપ કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
4. પાકિસ્તાન, કાશ્મીર અને બાંગ્લાદેશ
પાકિસ્તાન અંગે ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે અમે તેમની સાથે સંબંધો વધારવા માંગીએ છીએ. પરંતુ ટ્રમ્પે સ્પષ્ટ કહ્યું હતું કે આતંકવાદ માટે તેમને જવાબદાર ઠેરવવા પડશે. ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન પણ ટ્રમ્પે કહ્યું હતું – અમે તાકાતથી વિશ્વમાં શાંતિ લાવીશું. ટ્રમ્પનું આ નિવેદન કટ્ટરવાદ અને આતંકવાદના મુદ્દે ભારત માટે સકારાત્મક સંદેશ છે.
જ્યારે કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 હટાવવામાં આવી ત્યારે ટ્રમ્પે આ મામલે હસ્તક્ષેપ કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે આ ભારતનો આંતરિક મુદ્દો છે. બીજી તરફ, કમલા હેરિસે કહ્યું હતું કે, “આપણે કાશ્મીરીઓને યાદ અપાવવાના છે કે તેઓ દુનિયામાં એકલા નથી. અમે સ્થિતિ પર નજર રાખી રહ્યા છીએ. જો પરિસ્થિતિ બદલાશે, તો હસ્તક્ષેપ કરવાની જરૂર પડશે.”
ટ્રમ્પે બાંગ્લાદેશમાં લઘુમતી હિન્દુઓ પર થતા અત્યાચારની નિંદા કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે બાંગ્લાદેશમાં હિંદુઓ, ખ્રિસ્તીઓ અને અન્ય લઘુમતીઓ વિરુદ્ધ હિંસા થઈ રહી છે. તેમના પર હુમલા થઈ રહ્યા છે, તેમની લૂંટ થઈ રહી છે. હું તેની નિંદા કરું છું.
5. વિશ્વ પર શું અસર થશે?
પ્રોફેસર રાજન કુમારના મતે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના રાષ્ટ્રપતિ બનતાની સાથે જ તેમને રશિયા-યુક્રેન અને ઈઝરાયેલ-હમાસ યુદ્ધ જેવા મોટા પડકારોનો સામનો કરવો પડે છે. ટ્રમ્પ પહેલા જ સત્તા દ્વારા શાંતિ લાવવાની વાત કરી ચૂક્યા છે. ટ્રમ્પ અગાઉ પણ રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પર નિવેદનો આપતા રહ્યા છે. એક ઇન્ટરવ્યુ દરમિયાન ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે-
બીજી તરફ ઈઝરાયેલ-હમાસ યુદ્ધ પર ટ્રમ્પનું વલણ થોડું અલગ રહ્યું છે. ટ્રમ્પે ગાઝામાં જલદીથી યુદ્ધ ખતમ કરવાની વાત કરી છે. જોકે, એ સ્પષ્ટ નથી કે તેઓ યુદ્ધવિરામ દ્વારા યુદ્ધનો અંત લાવવા માગે છે કે હમાસને ખતમ કરીને.
ટ્રમ્પે તેમના પાછલા કાર્યકાળ દરમિયાન અનેક પ્રસંગોએ ઈઝરાયેલને ખુલ્લેઆમ સમર્થન આપ્યું હતું. તેમણે તેલ અવીવના બદલે જેરુસલેમને ઈઝરાયેલની રાજધાની તરીકે માન્યતા આપવાની વાત કરી હતી. આ સાથે તેણે અમેરિકન દૂતાવાસને તેલ અવીવથી જેરુસલેમ શિફ્ટ કરી દીધો. આ સિવાય ટ્રમ્પે સીરિયાના ગોલાન હાઇટ્સને ઇઝરાયેલનો વિસ્તાર તરીકે માન્યતા આપી હતી.
,
