બાંગ્લાદેશ- બંધારણમાંથી સેક્યુલર શબ્દ હટાવવાની માંગ: વચગાળાની સરકારના એટર્ની જનરલે પ્રસ્તાવ મૂક્યો; મુજીબર્રહમાનનો ફાધર ઓફ નેશન તરીકેનો દરજ્જો હટાવવાનું કહ્યું

બાંગ્લાદેશની વચગાળાની સરકાર બંધારણમાંથી સેક્યુલર શબ્દ હટાવી શકે છે. વચગાળાની સરકારમાં એટર્ની જનરલ મોહમ્મદ અસજ્જમાને બુધવારે હાઈકોર્ટમાં આ અંગેનો પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો હતો. સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈના અહેવાલ મુજબ, આ પ્રસ્તાવમાં બંધારણમાંથી ધર્મનિરપેક્ષ (સેક્યુલર) અને સમાજવાદ (સમાજવાદ) શબ્દોને હટાવવાની માંગ કરવામાં આવી હતી.

આ સિવાય એટર્ની જનરલે બંધારણમાંથી કલમ 7A નાબૂદ કરવા પણ કહ્યું છે. આ કલમ હેઠળ બાંગ્લાદેશમાં બિન-બંધારણીય સત્તા પરિવર્તન માટે મૃત્યુદંડની જોગવાઈ છે. તેમજ અસાજ્જમાને બાંગ્લાદેશના મુજીબર્રહમાનને રાષ્ટ્રપિતાનો દરજ્જો આપતી જોગવાઈને દૂર કરવા કોર્ટને કહ્યું છે.

વાસ્તવમાં બુધવારે ઢાકા હાઈકોર્ટમાં એક રિટ અરજી પર સુનાવણી ચાલી રહી હતી. આ રિટ પિટિશન એકસાથે અનેક લોકોએ દાખલ કરી હતી. જેમાં શેખ હસીનાની સરકાર દ્વારા 2011માં કરવામાં આવેલા 15મા બંધારણીય સુધારાની માન્યતાને પડકારવામાં આવી હતી.

કોર્ટે કહ્યું- વચગાળાની સરકારે પોતાનું સ્ટેન્ડ ક્લિયર કરવું જોઈએ

કોર્ટે વચગાળાની સરકારને એટર્ની જનરલની દરખાસ્તો પર પોતાનું વલણ સ્પષ્ટ કરવા કહ્યું છે. ઢાકા હાઈકોર્ટના બે જજોની બેંચ આ સમગ્ર મામલાની સુનાવણી કરી રહી હતી. આ અરજીની સુનાવણી માટે ઘણા વકીલોએ પોતાને પક્ષકાર બનાવ્યા હતા. તેમાંથી ઘણા લોકો અરજીનું સમર્થન કરી રહ્યા હતા અને કેટલાક તેનો વિરોધ કરી રહ્યા હતા.

સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટમાં શેખ મુજીબુર રહેમાન પર બોલતા, અસાજ્જમાને કહ્યું કે તે ચોક્કસપણે બાંગ્લાદેશના નિર્વિવાદ નેતા હતા, પરંતુ અવામી લીગ (શેખ હસીનાની પાર્ટી) તેને પોતાના સ્વાર્થ માટે રાજકારણમાં ખેંચી લાવ્યો.

ઓગસ્ટમાં શેખ હસીના સરકારના પતન બાદ તત્કાલિન એટર્ની જનરલે રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું. આ પછી અસાજ્જમાનને વચગાળાની સરકારમાં એટર્ની જનરલ બનાવવામાં આવ્યા હતા.

શું છે 15મો સુધારો?

શેખ હસીનાની અવામી લીગ સરકારે 2011માં 15મો બંધારણીય સુધારો પસાર કર્યો હતો. આ અંતર્ગત બંધારણમાં મોટા પાયે ફેરફાર કરવામાં આવ્યા હતા. આ હેઠળ, ઘણી જોગવાઈઓ પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવી હતી, તેમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો અને દૂર કરવામાં આવ્યો હતો. આમાં કેટલીક મુખ્ય જોગવાઈઓ હતી-

બિનસાંપ્રદાયિક રાજ્યની સ્થિતિ પુનઃસ્થાપિત કરવી-

આ અંતર્ગત દેશમાં ધર્મનિરપેક્ષ રાજ્યનો સિદ્ધાંત પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવ્યો હતો. તેને 1977માં ઝિયાઉર રહેમાનની સૈન્ય સરકારે હટાવી દીધી હતી. બાંગ્લાદેશને 1988માં હુસૈન મોહમ્મદની અધ્યક્ષતામાં ઈસ્લામિક રાજ્ય જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. જોકે, 2010માં સુપ્રીમ કોર્ટે ઈસ્લામિક રાજ્ય બનાવવાના નિર્ણયને ગેરબંધારણીય ગણાવીને ફગાવી દીધો હતો. બાદમાં, શેખ હસીના સરકારે 15મા સુધારા 2011 દ્વારા તેને કાયદેસર બનાવ્યું.

રખેવાળ સરકારમાં ચૂંટણી યોજવાનો નિયમ નાબૂદ

15મા સુધારા દ્વારા દેશમાં ચૂંટણી કરાવવા માટે રખેવાળ સરકાર બનાવવાનો નિયમ નાબૂદ કરવામાં આવ્યો હતો. અગાઉ ચૂંટણી પર નજર રાખવા માટે રખેવાળ સરકારનો નિયમ હતો. આ સિવાય આ સુધારામાં મુજીબુર રહેમાનને રાષ્ટ્રપિતાનો દરજ્જો આપવાની અને ગેરબંધારણીય માધ્યમથી સત્તા મેળવવા માટે મૃત્યુદંડની જોગવાઈ પણ સામેલ છે.

સુનાવણી દરમિયાન એટર્ની જનરલે ગેરબંધારણીય માધ્યમથી સત્તા પ્રાપ્ત કરવાની જોગવાઈની ટીકા કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે આ કાયદો લોકતાંત્રિક ફેરફારોને મર્યાદિત કરે છે અને તાજેતરના જન ગુસ્સાને પણ નજરઅંદાજ કરે છે.