નવી દિલ્હી59 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની તમામ 288 બેઠકો અને ઝારખંડમાં બીજા તબક્કાની 38 બેઠકો તેમજ 4 રાજ્યોની 15 વિધાનસભા બેઠકો અને મહારાષ્ટ્રની નાંદેડ લોકસભા બેઠક પર આજે પેટાચૂંટણી યોજાઈ રહી છે. મતદાન સવારે 7 થી સાંજે 6 વાગ્યા સુધી ચાલશે.
આ 15 બેઠકોમાંથી 13 બેઠકો ધારાસભ્યો સાંસદ બનવા, 1નું મૃત્યુ અને 1 જેલમાં જવાને કારણે ખાલી પડી છે. જેમાંથી 2 બેઠકો SC માટે અનામત છે. ઉત્તર પ્રદેશની મહત્તમ 9 બેઠકો પર મતદાન થવાનું છે.
15 બેઠકોમાંથી ભાજપ, કોંગ્રેસ અને સમાજવાદી પાર્ટી (SP) પાસે 4-4 અને આમ આદમી પાર્ટી (AAP), રાષ્ટ્રીય લોકદળ (RLD) અને નિષાદ પાર્ટીને 1-1 બેઠક મળી હતી.
મહારાષ્ટ્રની નાંદેડ લોકસભા સીટ કોંગ્રેસના સાંસદ વસંતરાવ ચવ્હાણના નિધનને કારણે ખાલી છે. લોકસભા ચૂંટણીના માત્ર બે મહિના પછી ઓગસ્ટ 2024માં તેમનું અવસાન થયું. પાર્ટીએ તેમના પુત્ર રવિન્દ્ર ચવ્હાણને ઉમેદવાર બનાવ્યા છે. જ્યારે ભાજપે ડો.સંતુક હુંબરડેને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે.
અગાઉ, 3 રાજ્યોની 14 બેઠકો પર મતદાન 13 નવેમ્બરના રોજ થવાનું હતું, પરંતુ ગુરુ નાનક દેવજીના પ્રકાશ પર્વ અને કલાપથી રાસ્ટોલસેવમ તહેવારોને કારણે ચૂંટણી પંચે તારીખમાં ફેરફાર કર્યો હતો.
પેટાચૂંટણીના રાજ્યવાર રાજકીય સમીકરણો…
ઉત્તર પ્રદેશ: પૂર્વાંચલ, અવધ અને પશ્ચિમ યુપીની 9 બેઠકો પર 2027નો લિટમસ ટેસ્ટ
પેટાચૂંટણીની 9 વિધાનસભા બેઠકો રાજ્યના ઘણા રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક ક્ષેત્રોનો ભાગ છે. આ કારણે તેને 2027ની વિધાનસભા ચૂંટણી માટે લિટમસ ટેસ્ટ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે.
સપાએ 80માંથી 37 બેઠકો કબજે કરીને લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપને ઝટકો આપ્યો છે. તે જ સમયે, બીજેપી 62 થી અડધી સીટ ઘટીને 33 થઈ ગઈ છે. આ સંદર્ભમાં આ પેટાચૂંટણી બંને પક્ષો માટે મહત્વની છે.
બંને પક્ષોએ 2027ના જ્ઞાતિ સમીકરણોને ધ્યાનમાં રાખીને આ પેટાચૂંટણીમાં ટિકિટોની વહેંચણી કરી છે. ભાજપે 8 બેઠકો પર ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા છે. મીરાપુર બેઠક સાથી પક્ષ આરએલડી માટે છોડી દેવામાં આવી છે.
NDAએ 5 OBC, 2 બ્રાહ્મણ, 1 દલિત અને 1 ક્ષત્રિયને ટિકિટ આપી છે. ગઠબંધન પછાત વર્ગોમાં પણ તમામ જાતિઓને આકર્ષવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. આ માટે મૌર્ય, કુર્મી, પાલ, નિષાદ અને યાદવ સમુદાયના નેતાઓને તક આપવામાં આવી છે.
તે જ સમયે, એસપીએ પીડીએ (પછાત, દલિત, લઘુમતી) ફોર્મ્યુલાનું પુનરાવર્તન કરીને 3 ઓબીસી, 2 દલિત અને 4 મુસ્લિમ ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. જો કે સપાના 9માંથી 6 ઉમેદવારો રાજકીય પરિવારોના છે, જ્યારે ભાજપે પણ નવા ચહેરાઓને તક આપી છે.
આ 9 બેઠકોમાંથી સપા પાસે 4, ભાજપ પાસે 3, નિષાદ પાર્ટી અને આરએલડી પાસે 1-1 બેઠક હતી. પેટાચૂંટણીમાં, ભાજપ સપાની ચાર બેઠકો જીતવા માટે રામપુર મોડલ લાગુ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે. જેમાંથી કરહાલ અને કુંડારકી બેઠકો પર બંને પક્ષોએ પુરી તાકાત લગાવી દીધી છે.
મૈનપુરી જિલ્લાની કરહાલ સીટ મુલાયમ સિંહ પરિવારનો ગઢ માનવામાં આવે છે. અખિલેશ યાદવે અહીંથી તેમના ભત્રીજા તેજ પ્રતાપ યાદવને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. તેઓ મૈનપુરીના સાંસદ રહી ચૂક્યા છે. અખિલેશ કન્નૌજ લોકસભા સીટ પરથી સાંસદ તરીકે ચૂંટાયા બાદ આ સીટ ખાલી પડી છે. અહીં ભાજપે સપાના ભત્રીજાવાદનો સામનો કરવા માટે અખિલેશના સાળા અનુજેશ યાદવને ઉમેદવાર તરીકે ઉતાર્યા છે.
તે જ સમયે, ભાજપે મુરાદાબાદની મુસ્લિમ બહુલ કુંડારકી બેઠક પરથી રામવીર સિંહ ઠાકુરને ટિકિટ આપી છે. તેઓ 2012 અને 2017માં આ બેઠક પરથી ચૂંટણી લડ્યા હતા અને હારી ગયા હતા. 1993માં ભાજપ અહીં માત્ર એક જ વખત જીત્યું હતું. આ જ કારણ છે કે આ સીટ જીતવા માટે ભાજપે પોતાના 4 મંત્રીઓને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે.
એટલું જ નહીં, આ સીટ જીતવા માટે ભાજપે 7000 પન્ના પ્રમુખોની નિમણૂક કરી છે. આ સાથે બૂથ પ્રમુખ અને તેમની કારોબારી પણ કુલ 436 બૂથ પર પૂરા દિલથી કામ કરી રહ્યા છે. આ બેઠક એટલા માટે પણ મહત્વની છે કારણ કે તે ભાજપના પ્રદેશ અધ્યક્ષ ભૂપેન્દ્ર સિંહના ગૃહ જિલ્લા મુરાદાબાદમાં છે. બીજી તરફ સપાએ આ સીટ પર હાજી રિઝવાનને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. તેઓ અહીંથી ત્રણ વખત ધારાસભ્ય રહી ચૂક્યા છે.
પંજાબ: રાજવંશ અને ટર્નકોટ પર ભરોસો, ભાજપના ચારેય ઉમેદવારો અન્ય પક્ષોના છે
રાજ્યની ચારેય વિધાનસભા બેઠકો પર તમામ પક્ષોએ ટર્નકોટ અને વંશવાદના રાજકારણમાં વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો છે. કોંગ્રેસ, AAP અને બીજેપીના 12 ઉમેદવારોમાં 6 ટર્નકોટ, 2 સાંસદોની પત્નીઓ અને 1 સાંસદના પુત્રનો સમાવેશ થાય છે.
ભાજપના ચારેય ઉમેદવારો અન્ય પક્ષોમાંથી આવ્યા છે. તે જ સમયે, અકાલી દળ પેટાચૂંટણીમાં ભાગ નથી લઈ રહ્યું. તેમના ધારાસભ્યો સાંસદ બન્યા બાદ આ બેઠકો ખાલી પડી હતી. ચારેય બેઠકો પંજાબના ગ્રામીણ પટ્ટામાં આવે છે. જેમાંથી ત્રણ કોંગ્રેસ પાસે અને એક AAP પાસે હતી.
કોંગ્રેસના પ્રદેશ અધ્યક્ષ અને લુધિયાણાના સાંસદ અમરિંદર સિંહ રાજા વાડિંગની પત્ની અમૃતા વાડિંગ ગિદ્દરબાહા બેઠક પરથી ચૂંટણી લડી રહી છે. અમરિંદર અહીંથી સતત 3 ચૂંટણી જીત્યા છે. AAPએ હરદીપ સિંહને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે.
જ્યારે ભાજપે મનપ્રીત બાદલને ટિકિટ આપી છે. જાન્યુઆરી 2023માં તેમણે કોંગ્રેસ છોડી દીધી હતી. મનપ્રીત પૂર્વ સીએમ પ્રકાશ સિંહ બાદલના ભત્રીજા અને અકાલી દળના પૂર્વ વડા સુખબીર બાદલના પિતરાઈ ભાઈ છે. મનપ્રીત એ વ્યક્તિ છે જેણે પંજાબના વર્તમાન સીએમ ભગવંત માનને રાજકારણમાં લાવ્યો હતો.
કોંગ્રેસે ડેરા બાબા નાનક સીટ પર ગુરદાસપુરના સાંસદ અને પૂર્વ ડેપ્યુટી સીએમ સુખજિંદર સિંહ રંધાવાની પત્ની જતિન્દર કૌરને ટિકિટ આપી છે. તેઓ પણ છેલ્લી ત્રણ ચૂંટણીઓથી આ બેઠક પરથી જીતતા આવ્યા છે. જો કે દર વખતે તેમનો વોટ શેર ઘટતો રહ્યો છે. તે 2012 માં 50.22% ની સરખામણીમાં 2022 માં 36.70% હતી.
ભાજપે આ સીટ પરથી રવિકરણ સિંહને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. તેમણે 2022 માં અકાલી દળની ટિકિટ પર સુખજિંદર સામે ચૂંટણી લડી હતી, પરંતુ 466 મતોથી હારી ગયા હતા. તેઓ લોકસભા ચૂંટણી પહેલા ભાજપમાં જોડાયા હતા. અકાલી દળે પેટાચૂંટણી ન લડવાને કારણે રવિકરણની જીતની શક્યતા વધી ગઈ છે. જ્યારે AAPએ ગુરદીપ સિંહ રંધાવાને ટિકિટ આપી છે.
AAPએ ચબ્બેવાલ બેઠક પરથી હોશિયારપુરના સાંસદ ડૉ. રાજકુમારના પુત્ર ઈશાંક ચબ્બેવાલને ટિકિટ આપી છે. રાજકુમાર 2022માં કોંગ્રેસની ટિકિટ પર ચબ્બેવાલથી ધારાસભ્ય બન્યા હતા. લોકસભા ચૂંટણી પહેલા તેઓ AAPમાં જોડાયા અને સાંસદ બન્યા.
કોંગ્રેસે બહુજન સમાજ પાર્ટી (BSP)માંથી રણજીત કુમારને ટિકિટ આપી છે. ડિસ્ટ્રિક્ટ બાર એસોસિએશનના પ્રમુખ રહી ચૂકેલા રણજીત હોશિયારપુરથી બસપાની ટિકિટ પર લોકસભાની ચૂંટણી લડ્યા હતા. તેઓ કાંશીરામના સમયથી બસપા સાથે જોડાયેલા હતા.
તે જ સમયે, ભાજપે આ બેઠક પર સોહન સિંહ થાંડલને પોતાનો ઉમેદવાર બનાવ્યો છે. તેઓ અકાલી દળ છોડીને નોમિનેશનની તારીખ પૂરી થયાના એક દિવસ પહેલા ભાજપમાં જોડાયા હતા.
બરનાલા સીટ માટે AAPએ સંગરુર સાંસદ ગુરમીત સિંહ હાયરના મિત્ર હરિન્દર સિંહ ધાલીવાલને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. ભાજપે કોંગ્રેસમાંથી બે વખત ધારાસભ્ય રહી ચૂકેલા કેવલ સિંહ ધિલ્લોનને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. કોંગ્રેસે કુલદીપ સિંહને ટિકિટ આપી છે.
ઉત્તરાખંડ: કોંગ્રેસ-ભાજપને પૂર્વ ધારાસભ્યો પર ભરોસો, CM ધામીએ પણ પ્રચારમાં ભાગ લીધો.
પેટાચૂંટણી માટે કોંગ્રેસ અને ભાજપ બંને પક્ષોએ તેમના પૂર્વ ધારાસભ્યો પર વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો છે. કોંગ્રેસે આ બેઠક પરથી 2017માં ધારાસભ્ય બનેલા મનોજ રાવતને ટિકિટ આપી છે. પાર્ટીએ ઘણા મોટા નામોની અવગણના કરીને તેમને ઉમેદવાર બનાવ્યા છે. 2022ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં તેઓ ત્રીજા ક્રમે રહ્યા હતા. આમ છતાં તે આ વિસ્તારમાં સતત સક્રિય રહ્યો. આ જ કારણ છે કે પાર્ટીએ તેમના પર વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો છે.
ભાજપે બે વખત પૂર્વ ધારાસભ્ય આશા નૌટિયાલને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. તે 2002 અને 2007માં આ જ સીટ પરથી ધારાસભ્ય રહી ચૂક્યા છે. તેઓ 2012માં કોંગ્રેસના શૈલારાણી રાવત સામે હારી ગયા હતા. આશા નૌટિયાલ મહિલા મોરચાના પ્રદેશ અધ્યક્ષ પણ છે. ભાજપે તેની સંપૂર્ણ તાકાત વાપરી છે. પ્રદેશ પ્રમુખથી લઈને મુખ્યમંત્રી પુષ્કર સિંહ ધામી પ્રચારમાં વ્યસ્ત છે.
કેરળ: કોંગ્રેસ અને ભાજપ વચ્ચે મુકાબલો, કોંગ્રેસના બળવાખોરોએ પેટાચૂંટણીને રસપ્રદ બનાવી
રાજ્યની બે વિધાનસભા બેઠકોમાંથી એક પલક્કડ પર બુધવારે મતદાન થશે. બીજી સીટ ચેલાક્કારા પર 13 નવેમ્બરે મતદાન થયું છે. પલક્કડ વિધાનસભા બેઠક કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય શફી પરંબિલ વડાકારાથી સાંસદ તરીકે ચૂંટાયા બાદ ખાલી પડી હતી.
કોંગ્રેસે યુથ કોંગ્રેસના પ્રદેશ અધ્યક્ષ રાહુલ બીઆર અને ભાજપે તેના પ્રદેશ મહાસચિવ સી કૃષ્ણકુમારને ટિકિટ આપી છે. કૃષ્ણકુમાર ચાર વખત કાઉન્સિલર અને પલક્કડ નગરપાલિકાના ઉપપ્રમુખ પણ રહી ચૂક્યા છે.
2021ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં આ બેઠક પરથી ભાજપના ઉમેદવાર ઇ શ્રીધરન માત્ર 3859 મતોથી હારી ગયા હતા. આ વખતે પણ કોંગ્રેસ અને ભાજપ વચ્ચે મુકાબલો છે. સંઘ પણ પુરી તાકાત સાથે ચૂંટણી પ્રચારમાં વ્યસ્ત છે. બીજા ઘણા જિલ્લાના સ્વયંસેવકો પણ અઠવાડિયાથી અહીં કેમ્પ કરી રહ્યા છે.
આ સાથે જ અપક્ષ ઉમેદવાર પી સરીને પેટાચૂંટણીને રસપ્રદ બનાવી છે. તેઓ કોંગ્રેસના રાજ્ય ડિજિટલ મીડિયા સેલના વડા હતા. જ્યારે સરીને રાહુલ બીઆરને ટિકિટ મળવા પર નારાજગી વ્યક્ત કરી, ત્યારે કોંગ્રેસે પાર્ટી વિરોધી પ્રવૃત્તિઓને કારણે 17 ઓક્ટોબરે તેમને પાર્ટીમાંથી હાંકી કાઢ્યા. સરીન, જે ભારતીય ઓડિટ અને એકાઉન્ટ્સ સર્વિસ (IAAS) અધિકારી હતા, હવે અપક્ષ તરીકે ચૂંટણી લડી રહ્યા છે.
મહારાષ્ટ્ર: નાંદેડ લોકસભા પેટાચૂંટણી, પૂર્વ સીએમ અશોક ચવ્હાણની વિશ્વસનીયતા દાવ પર.
મરાઠવાડા ક્ષેત્રની નાંદેડ લોકસભા બેઠક ભાજપ અને કોંગ્રેસ બંને માટે વિશ્વસનીયતાનો પ્રશ્ન બની ગઈ છે. ભાજપ માટે પડકાર વધુ કઠિન છે કારણ કે લોકસભા ચૂંટણીમાં પાર્ટીને આ વિસ્તારમાં કારમી હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે.
કોંગ્રેસે દિવંગત સાંસદ વસંતરાવના પુત્ર રવિન્દ્ર ચવ્હાણને ટિકિટ આપી છે. જ્યારે ભાજપે ડો.સંતુક હુંબરડેને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. ખાસ વાત એ છે કે સંતુકના ભાઈ મોહન હંબર્ડે દક્ષિણ નાંદેડથી કોંગ્રેસના વિદાયમાન ધારાસભ્ય છે અને આ વખતે પણ ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. તેઓ પૂર્વ સીએમ અશોક ચવ્હાણના નજીકના માનવામાં આવે છે.
નાંદેડ કોંગ્રેસના દિગ્ગજ નેતા અશોક ચવ્હાણ (હવે ભાજપમાં)નો ગઢ છે. તેમના પિતા પણ સીએમ રહી ચૂક્યા છે. સ્થાનિક સંસ્થા, વિધાનસભા, લોકસભા જેવી તમામ ચૂંટણીઓમાં ચવ્હાણ પરિવારનું વર્ચસ્વ છે. ચવ્હાણ ફેબ્રુઆરી 2024માં ભાજપમાં જોડાયા પછી કોંગ્રેસની સ્થિતિ અહીં ખરાબ માનવામાં આવી રહી હતી, પરંતુ વસંતરાવની જીતે બધાને ચોંકાવી દીધા.
ચવ્હાણની પુત્રી શ્રીજય પણ મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણીમાં ભોકર વિધાનસભા બેઠક પરથી રાજકીય દાવ શરૂ કરી રહી છે. આ સીટ પણ નાંદેડ લોકસભામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે આ ચૂંટણીમાં અશોક ચવ્હાણની પ્રતિષ્ઠા દાવ પર લાગી છે.
