નવી દિલ્હી/ન્યૂયોર્ક2 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
ગુરુવારે ભારતીય ઉદ્યોગપતિ ગૌતમ અદાણી માટે ત્રણ ખરાબ સમાચાર આવ્યા છે. પહેલાં- અમેરિકામાં સૌર ઊર્જા સંબંધિત કોન્ટ્રાક્ટ મેળવવા માટે તેમના પર લાંચ અને છેતરપિંડીનો આરોપ હતો. આ કેસ ન્યુયોર્કની ફેડરલ કોર્ટમાં નોંધવામાં આવ્યો હતો. ગૌતમ અદાણી અને સાગર સામે ધરપકડ વોરંટ પણ જાહેર કરવામાં આવ્યું છે.
બીજું- આ સમાચાર આવ્યા પછી તેમની નેટવર્થમાં 1.02 લાખ કરોડ રૂપિયાનો ઘટાડો થયો. ત્રીજું- કેન્યાએ પાવર ટ્રાન્સમિશન અને એરપોર્ટ વિસ્તરણ માટે અદાણી ગ્રૂપ સાથેનો સોદો રદ કર્યો. બંને સોદા રૂ. 21,422 કરોડના હતા.
ગુરુવારે અદાણી ગ્રૂપના 10માંથી 9 શેર ઘટ્યા હતા. શુક્રવારે પણ અદાણી ગ્રુપના શેરમાં ઘટાડો થવાની ધારણા છે.
અમેરિકાનો આરોપ- ભારતીય અધિકારીઓને 2200 કરોડની લાંચની ઓફર
અમેરિકામાં ઉદ્યોગપતિ ગૌતમ અદાણી સહિત 8 લોકો પર અબજો રૂપિયાની છેતરપિંડીનો આરોપ છે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ એટર્ની ઓફિસનું કહેવું છે કે ભારતમાં સૌર ઊર્જા સંબંધિત કોન્ટ્રાક્ટ મેળવવા માટે અદાણીએ ભારતીય અધિકારીઓને $265 મિલિયન (લગભગ રૂ. 2200 કરોડ)ની લાંચ આપી અથવા આપવાની યોજના બનાવી હતી.
આ સમગ્ર મામલો અદાણી ગ્રુપની કંપની અદાણી ગ્રીન એનર્જી લિમિટેડ અને અન્ય એક ફર્મ સાથે સંબંધિત છે. આ કેસ 24 ઓક્ટોબર 2024ના રોજ ન્યૂયોર્કની ફેડરલ કોર્ટમાં નોંધવામાં આવ્યો હતો. બુધવારે તેની સુનાવણીમાં ગૌતમ અદાણી, તેમના ભત્રીજા સાગર અદાણી, વિનીત એસ જૈન, રણજીત ગુપ્તા, સિરિલ કેબેનિસ, સૌરભ અગ્રવાલ, દીપક મલ્હોત્રા અને રૂપેશ અગ્રવાલને આરોપી બનાવવામાં આવ્યા છે.
જોકે, હજુ એ સ્પષ્ટ નથી કે ગૌતમ કે સાગર અદાણી યુએસ કોર્ટમાં હાજર થશે કે નહીં, કારણ કે તેઓ કોર્ટમાં હાજર થયા વિના તેમની સામેના આરોપોને ફગાવી દેવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે. બ્રુકલિનમાં યુએસ એટર્ની બ્રાયન પીસના પ્રવક્તાએ જણાવ્યું હતું કે ગૌતમ અદાણી કયા દેશમાં રહે છે તે સ્પષ્ટ નથી. હજુ સુધી કોઈ આરોપીને કસ્ટડીમાં લેવામાં આવ્યા નથી.
આંધ્રના ઓફિસરોને કેન્દ્રની કંપની પાસેથી વીજળી ખરીદવા માટે 1,750 કરોડની લાંચ આપવામાં આવી
- યુએસ પ્રોસિક્યુટરના જણાવ્યા અનુસાર, અદાણીની કંપનીને તાજેતરમાં કેન્દ્રીય કંપની સોલર એનર્જી કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (SECI) પાસેથી 12 GW (12 હજાર મેગાવોટ) સોલાર એનર્જી આપવાનો કોન્ટ્રાક્ટ મળ્યો છે. પરંતુ, SECI ભારતમાં સૌર ઊર્જા ખરીદવા માટે ખરીદદારો શોધી શક્યું ન હતું. ખરીદદારો વિના આ સોદો શક્ય ન હોત.
- આવી સ્થિતિમાં અદાણી ગ્રીન એનર્જી અને એઝ્યુર પાવરે સરકારી અધિકારીઓને લાંચ આપી હતી. 2021માં, અદાણી આંધ્રના તત્કાલિન સીએમ (જગનમોહન રેડ્ડી) ને મળ્યા અને ત્યાંની રાજ્ય સરકાર 7 હજાર મેગાવોટ વીજળી ખરીદવા સંમત થઈ. આંધ્રના અધિકારીઓને પ્રતિ મેગાવોટ રૂ. 25 લાખ મળે છે. એટલે કે કુલ 200 મિલિયન ડોલર (રૂ. 1750 કરોડ)ની લાંચ આપવામાં આવી હતી. ઓડિશાએ આવી જ રીતે 500 મેગાવોટ વીજળી ખરીદી હતી.
- આ પછી જુલાઈ 2021થી ડિસેમ્બર 2021 વચ્ચે, SECI એ આંધ્રપ્રદેશ, ઓડિશા, છત્તીસગઢ અને તમિલનાડુ પાસેથી પાવર ખરીદવા માટે કરાર કર્યા.
- લાંચની રકમ ચૂકવવા માટે બંને કંપનીઓએ અમેરિકન બેંકો અને રોકાણકારો પાસેથી કથિત રીતે $175 મિલિયન (રૂ. 1478 કરોડ) એકત્ર કર્યા હતા. પોતાની ભૂમિકા છુપાવવા માટે કોડનો ઉપયોગ કર્યો. અદાણીનું કોડ નેમ ‘Numero Uno’ અથવા ‘The Big Man’ હતું. આ ડીલ એન્ક્રિપ્ટેડ મેસેજિંગ દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
- અદાણી પર લાંચની આ રકમ વસૂલવા માટે અમેરિકન રોકાણકારો અને બેંકો સાથે ખોટું બોલવાનો આરોપ છે. આ કેસ અમેરિકામાં નોંધવામાં આવ્યો હતો કારણ કે અમેરિકન રોકાણકારોના નાણાં પ્રોજેક્ટમાં રોકવામાં આવ્યા હતા અને અમેરિકન કાયદા હેઠળ તે પૈસા લાંચ તરીકે આપવી એ ગુનો છે.
શું અદાણીની અમેરિકામાં ધરપકડ થઈ શકે છે?
ગૌતમ અદાણી સામે યુએસ તપાસ એજન્સી તેમના પ્રત્યાર્પણ માટે વિનંતી કરી શકે છે. જોકે, ભારતીય કોર્ટ નક્કી કરશે કે આ કાયદો ભારતીય કાયદા હેઠળ લાગુ પડે છે કે કેમ. આ સિવાય રાજકીય અને માનવાધિકારની ચિંતાઓનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવશે. અદાણી પ્રત્યાર્પણનો વિરોધ કરી શકે છે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયામાં થોડો સમય લાગી શકે છે.
ગૌતમ અદાણીએ હજુ સુધી કોઈપણ આરોપનો જવાબ આપ્યો નથી. તેઓ હજુ સુધી અમેરિકાની કોઈપણ કોર્ટમાં હાજર થયા નથી. જો તેઓનું પ્રત્યાર્પણ કરવામાં આવે અથવા આત્મસમર્પણ કરે તો તેમના વકીલો આરોપોને પડકારી શકે છે. આ કેસ ટૂંક સમયમાં કોર્ટમાં શરૂ થાય તેવી શક્યતા નથી. અદાણી સાથે સંકળાયેલા અન્ય આરોપીઓ માટે કાનૂની પ્રક્રિયાઓ, પુરાવા પરની ચર્ચાઓ અને અલગ ટ્રાયલ પ્રક્રિયાને લંબાવી શકે છે.
જો દોષી સાબિત થશે તો શું સજા થશે?
જો ગૌતમ અદાણી દોષી સાબિત થાય છે, તો તેમને લાંચ આપવા બદલ પાંચ વર્ષ સુધીની જેલ થઈ શકે છે. આ સિવાય છેતરપિંડી અને ષડયંત્રના આરોપમાં 20 વર્ષ સુધીની સજા થઈ શકે છે. આ સિવાય તેમને ભારે દંડ પણ થઈ શકે છે. કોઈપણ સજા નક્કી કરવી આખરે કેસ સંભાળતા જજ પર નિર્ભર રહેશે. અદાણીની કાનૂની ટીમ કોઈપણ દોષારોપણ સામે અપીલ કરી શકે છે, જે કાનૂની લડાઈને લંબાવી શકે છે.
અદાણીએ કહ્યું- તમામ આરોપો પાયાવિહોણા છે
અદાણી ગ્રુપે તમામ આરોપોને પાયાવિહોણા ગણાવ્યા છે. જૂથે કહ્યું – ‘અદાણી ગ્રીન એનર્જી લિમિટેડના ડિરેક્ટર્સ વિરુદ્ધ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ જસ્ટિસ અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ કમિશન દ્વારા લગાવવામાં આવેલા આરોપો પાયાવિહોણા છે. અમે તેમનું ખંડન કરીએ છીએ.
અમેરિકી ન્યાય વિભાગે જાતે જ કહ્યું કે હજું આ માત્ર આરોપ છે. જ્યાં સુધી દોષિત સાબિત ન થાય ત્યાં સુધી આરોપીઓને નિર્દોષ ગણવામાં આવે છે.
અદાણી કેસમાં કોણે શું કહ્યું…
- કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ અદાણી જૂથની કામગીરી અને વિદેશમાં તેના રોકાણોની સંયુક્ત સંસદીય સમિતિ (JPC) તપાસની માગ કરી છે.
- ટીએમસીએ ગૌતમ અદાણી પર લાગેલા લાંચ અને છેતરપિંડીના આરોપોની તપાસની માગ કરી હતી. તેમજ વડાપ્રધાન મોદીના નિવેદનની માંગણી કરી હતી.
- કેન્દ્રીય મંત્રી ગિરિરાજ સિંહે કહ્યું- રાહુલ ગાંધી અદાણી ફોબિયાથી પીડિત છે, તેથી તેમની ધરપકડની માગ કરી રહ્યા છે.
- YSR કોંગ્રેસે કહ્યું કે અમે SECI (કેન્દ્રની કંપની) સાથે સીધો કરાર કર્યો હતો, જે પારદર્શક અને કાયદેસર રીતે માન્ય હતો. અદાણી કે કોઈ ખાનગી કંપની આમાં સામેલ નહોતી.
કેન્યા સરકારે રૂ. 21,422 કરોડના બે સોદા રદ કર્યા અમેરિકામાં અદાણી ગ્રૂપ સામેના આક્ષેપો પછી કેન્યાની સરકારે તેમની સાથેના તમામ સોદા રદ કરવાની જાહેરાત કરી છે. જેમાં પાવર ટ્રાન્સમિશન અને એરપોર્ટ વિસ્તરણ જેવા મોટા પ્રોજેક્ટનો સમાવેશ થાય છે.
રાષ્ટ્રપતિ વિલિયમ રુટોએ કહ્યું- ‘અમારી સરકાર પારદર્શિતા અને ઈમાનદારીના સિદ્ધાંતો પર કામ કરે છે અને દેશની છબી અને હિતોની વિરુદ્ધ હોય તેવા કરારોને મંજૂરી નહીં આપે. અમે એવા કોઈપણ કરારને સ્વીકારીશું નહીં જે આપણા દેશની નીતિઓ અને મૂલ્યોની વિરુદ્ધ હોય.
કેન્યાની સંસદને સંબોધતા રાષ્ટ્રપતિ વિલિયમ રૂટો.
કેન્યાની સરકારે અદાણી ગ્રુપ સાથે 30 વર્ષ માટે $736 મિલિયન એટલે કે રૂ. 6,217 કરોડના પાવર ટ્રાન્સમિશન ડીલ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. આ ડીલ હેઠળ કેન્યામાં વિજળી ટ્રાન્સમિશન માટે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવવાનું હતું. આ સિવાય અદાણી ગ્રુપ પાસે $1.8 બિલિયન એટલે કે રૂ. 15,205 કરોડની દરખાસ્ત પણ હતી, જેમાં આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ વિકસાવવાનું હતું, પરંતુ રૂ. 21,422 કરોડના આ બંને સોદા હવે રદ કરવામાં આવ્યા છે.
એરપોર્ટના કર્મચારીઓ હડતાળ પર ઉતરી ગયા હતા
રૂટોએ કહ્યું, ‘મેં પરિવહન મંત્રાલય અને ઊર્જા મંત્રાલયની એજન્સીઓને આ પ્રોજેક્ટ્સને તાત્કાલિક બંધ કરવા સૂચના આપી છે. તપાસ એજન્સીઓ દ્વારા આપવામાં આવેલી નવી માહિતી અને ઇનપુટ્સના આધારે આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે કેન્યામાં અદાણી ગ્રુપ સામે વિરોધ શરૂ થયો હતો અને એરપોર્ટ કર્મચારીઓ હડતાળ પર ઉતરી ગયા હતા.
ગુરુવારે, ઊર્જા પ્રધાન ઓપિયો વાન્ડેઇએ સંસદીય સમિતિને જણાવ્યું હતું કે અદાણી જૂથ સાથેના કરાર પર કેન્યા તરફથી કોઈ લાંચ કે ભ્રષ્ટાચાર થયો નથી.
અદાણી ગ્રીન એનર્જી બોન્ડ ઓફરિંગ બંધ કરે છે
અદાણી ગ્રૂપે બુધવારે જ 20 વર્ષના ગ્રીન બોન્ડના વેચાણથી $600 મિલિયન (રૂ. 5064 કરોડ) એકત્ર કરવાની જાહેરાત કરી હતી. થોડા કલાકો પછી, તેના પર છેતરપિંડીનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો.
અદાણી ગ્રીન એનર્જી લિમિટેડે સ્ટોક એક્સચેન્જ ફાઈલિંગમાં જણાવ્યું – યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ જસ્ટિસ અને યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ કમિશને અમારા બોર્ડના સભ્યો ગૌતમ અદાણી અને સાગર અદાણી વિરુદ્ધ ન્યૂયોર્ક ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટમાં ફોજદારી કેસ અને સિવિલ ફરિયાદ દાખલ કરી છે.
યુએસ જસ્ટિસ ડિપાર્ટમેન્ટે આ ફોજદારી કેસમાં અમારા બોર્ડના સભ્ય વિનીત જૈનનો પણ સમાવેશ કર્યો છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, અમારી પેટાકંપનીઓએ હાલમાં સૂચિત બોન્ડ ઓફરિંગ સાથે આગળ ન વધવાનું નક્કી કર્યું છે. હવે અદાણી ગ્રુપે પણ આ બોન્ડ ઓફર મુલતવી રાખી છે.
ગૌતમ અદાણીની નેટવર્થ એક દિવસમાં ₹1.02 લાખ કરોડ ઘટી
લાંચ અને છેતરપિંડીના આરોપો બાદ કંપનીઓના શેરમાં થયેલા ઘટાડાને કારણે અદાણી ગ્રુપના ચેરપર્સન ગૌતમ અદાણીની નેટવર્થ એક દિવસમાં $12.1 બિલિયન (આશરે રૂ. 1.02 લાખ કરોડ) ઘટીને $57.7 બિલિયન (રૂ. 4.87 લાખ કરોડ) થઈ ગઈ છે. ). આ સાથે અદાણી ફોર્બ્સની રિયલ ટાઈમ બિલિયોનેર્સની યાદીમાં 25મા નંબરથી સીધા 22મા નંબર પર પહોંચી ગયા છે. જો કે આ પછી પણ ગૌતમ અદાણી મુકેશ અંબાણી પછી બીજા નંબરના સૌથી અમીર ભારતીય છે.
