19 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
‘શિયાળાનાં સુપરફૂડ’ સિરીઝમાં આજનો ખોરાક છે – જુવાર.
જો તમે તમારી દાદીને જુવાર વિશે પૂછો, તો તે તમને તેના અદ્ભુત સ્વાદ વિશે ઘણી વાર્તાઓ કહેશે. શિયાળામાં મોટાભાગના વડીલોને સ્વાદિષ્ટ જુવારના રોટલા યાદ આવે છે.
લગભગ 5000 વર્ષ પહેલાં ઓસ્ટ્રેલિયા, આફ્રિકા, એશિયા અને મધ્ય અમેરિકામાં જુવારની ખેતી મોટા પાયે થતી હતી. તે લોકોના આહારનો મુખ્ય ભાગ હતો. હવે તેની જગ્યા ઘઉંએ લઈ લીધી છે. જો કે, છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, કર્ણાટકના હુબલીમાં ઉગાડવામાં આવતી જુવારની માગ ઓસ્ટ્રેલિયા અને અમેરિકામાં ફરી વધી છે.
ભારતમાં હજુ પણ મોટા પાયે જુવારની ખેતી કરવામાં આવે છે. પહેલા તેના લીલા પાંદડા પ્રાણીઓને ખવડાવવામાં આવે છે. જ્યારે જુવારનો પાક તૈયાર થાય છે, ત્યારે તેનો ઉપયોગ અનાજ તરીકે થાય છે. જુવાર એ વિશ્વમાં સૌથી વધુ વપરાતા અનાજમાં પાંચમું સ્થાન છે.
જુવાર તેના અદ્ભુત સ્વાદ માટે તેટલું જ જાણીતું છે જેટલું તે તેના પોષક તત્ત્વો માટે છે. જુવાર વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે સલામત છે. તે ઈન્ફ્લેમેશન વિરોધી છે અને તેમાં કેન્સર વિરોધી તત્ત્વો પણ છે.
તેથી, આજે ‘શિયાળાનાં સુપરફૂડ’ સિરીઝમાં આપણે જુવાર વિશે વાત કરીશું. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-
- તેનું પોષણ મૂલ્ય શું છે?
- જુવાર ખાવાથી કયા રોગોનું જોખમ ઓછું થાય છે?
- જુવાર કોણે ન ખાવો જોઈએ?
જુવાર ગ્લુટેન ફ્રી છે
જુવાર એ ગ્લુટેન ફ્રી અનાજ છે. આનો અર્થ એ છે કે મોટાભાગના લોકો માટે જુવાર ખાવો સલામત છે. તેને કોઈપણ અન્ય શાકભાજી કે અનાજ વગર રાંધીને ખાઈ શકાય છે. જો કે, તેનો લોટ સામાન્ય રીતે તૈયાર કરીને ખાવામાં આવે છે.
જુવારનું પોષક મૂલ્ય જુવારમાં ફાયબર, કાર્બોહાઈડ્રેટ અને પ્રોટીન જેવા મહત્વપૂર્ણ પોષક તત્ત્વો હોય છે. જેના કારણે શરીરને જરૂરી એનર્જી મળે છે અને પાચન સરળ બને છે. પ્રોટીનની હાજરીને કારણે પેટ લાંબા સમય સુધી ભરેલું લાગે છે. તેથી વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
ગ્રાફિકમાં તેના પોષક તત્વો જુઓ:
જુવારમાં હોય છે જરૂરી વિટામિન્સ અને મિનરલ્સ જુવારમાં વિટામિન B6 ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. તેમાં પોટેશિયમ, કેલ્શિયમ અને આયર્ન જેવા શરીર માટે જરૂરી મિનરલ્સ હોય છે. તેમની હાજરીને કારણે જ જુવાર સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે. આનાથી શરીરની દૈનિક જરૂરિયાતનો કેટલો ભાગ પૂરો થાય છે, ગ્રાફિકમાં જુઓ:
જુવાર ખાવાથી સ્વાસ્થ્યને માટે ફાયદાકારક છે જુવાર ખાવાથી પાચનતંત્ર સુધરે છે. આ ખાવાથી બ્લડ શુગર કંટ્રોલમાં રહે છે. તેથી તે ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે પણ ફાયદાકારક છે. જુવારમાં વિટામિન બી સહિત અનેક પોષક તત્વો ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. આ ચયાપચયને એક્ટિવ કરે છે અને ચેતા કોષોના વિકાસમાં મદદ કરે છે. તેનાથી સ્કિન અને વાળ સ્વસ્થ રહે છે.
મેગ્નેશિયમ જેવા મહત્વના મિનરલ્સને કારણે બ્લડપ્રેશર કંટ્રોલમાં રહે છે અને હૃદયનું સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે. આ સિવાય જુવાર ખાવાના અન્ય ફાયદા શું છે, જુઓ ગ્રાફિકમાંઃ
જુવારને લગતાં કેટલાક સામાન્ય પ્રશ્નો અને તેના જવાબો પ્રશ્ન: એક દિવસમાં કેટલી જુવાર ખાઈ શકાય?
જવાબ: જો તમે જુવારના રોટલા બનાવીને ખાતા હોવ તો તમે તેને રોજ ખાઈ શકો છો. આનો અર્થ એ છે કે તમે દિવસમાં બે સર્વિંગમાં જુવારની બનેલી રોટલી ખાઈ શકો છો.
ઘઉં પહેલા ભારતમાં જુવારના રોટલા સામાન્ય રીતે ખાવામાં આવતા હતા. જુવારનો ઉપયોગ હજુ પણ ઘણા દેશોમાં પ્રાથમિક અનાજ તરીકે થાય છે. જુવાર ખાવું સંપૂર્ણપણે સલામત છે. તેની મર્યાદાને માપવાની કે તોલવાની જરૂર નથી, પરંતુ વધુ પડતું ખાવાથી પેટનું ફૂલવું અથવા પેટમાં દુખાવો થઈ શકે છે.
પ્રશ્ન: શું જુવાર ખાવાથી કેટલીક આડઅસર થઈ શકે છે?
જવાબ: સામાન્ય રીતે જુવાર ખાવી સલામત છે. જો કે, તેની કેટલીક આડઅસર પણ થઈ શકે છે. જેમ કે-
- ગેસ અને પેટને લગતી સમસ્યા થઈ શકે છે.
- કેટલાક લોકોને એલર્જીક રિએક્શન થઈ શકે છે.
- આ અસ્થમાનું કારણ બની શકે છે
- જો તમે ડાયાબિટીસની દવાઓ લો છો, તો તમારી બ્લડ સુગર ઓછું થઈ શકે છે.
પ્રશ્ન: શું જુવાર ખાવાથી ગેસ અને પેટને લગતી સમસ્યા થઈ શકે છે?
જવાબ: હા, જુવાર ખાવાથી ગેસ અને પેટને લગતી સમસ્યા થઈ શકે છે. જુવારમાં ફ્રુક્ટન્સ નામનું ફાઈબર હોય છે, જેનાથી આ સમસ્યા થઈ શકે છે. જો કોઈ વ્યક્તિને બાવલ સિંડ્રોમ (IBS) અથવા અન્ય કોઈપણ પ્રકારની પાચન સમસ્યા હોય, તો લક્ષણો ગંભીર થઈ શકે છે.
પ્રશ્ન: શું જુવાર ખાવાથી એલર્જી થઈ શકે છે?
જવાબ: હા, જુવાર ખાવાથી કેટલાક લોકોને એલર્જી થઈ શકે છે. આનાથી શરીર પર કેટલાક ફોલ્લીઓ થઈ શકે છે અથવા શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે. જેના કારણે નાકમાં સોજો આવી શકે છે. અસ્થમા અને ત્વચાની એલર્જી જેવા લક્ષણો દેખાઈ શકે છે.
પ્રશ્ન: શું સગર્ભા સ્ત્રીઓ માટે જુવાર ખાવું સુરક્ષિત છે?
જવાબ: હા, અમેરિકન ફૂડ એન્ડ ડ્રગ એડમિનિસ્ટ્રેશન (FDA) મુજબ, જુવાર દરેક માટે સલામત છે. સગર્ભા સ્ત્રીઓ, બાળકો અને વૃદ્ધો બધા તેને ખાઈ શકે છે. તેનાથી સગર્ભા સ્ત્રીઓને પૂરતું પોષણ મળી શકે છે. બાળકોના શારીરિક અને માનસિક વિકાસમાં મદદ મળી શકે છે. વૃદ્ધોની પાચનશક્તિ સારી રહેશે અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ મજબૂત બનશે.
પ્રશ્ન: શું ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે જુવાર ખાવો જોઈએ?
જવાબઃ ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે જુવાર સારો વિકલ્પ છે. વાસ્તવમાં, જુવારનો ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ અને ગ્લાયકેમિક લોડ ઘણો ઓછો છે. તેથી ડૉક્ટરો ડાયાબિટીસના દર્દીઓને જુવાર ખાવાની સલાહ આપે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ તેની બ્લડ સુગરને કંટ્રોલ કરવા માટે દવાઓ લેતો હોય તો તેણે મર્યાદામાં જવાર ખાવું જોઈએ કારણ કે તેનાથી બ્લડ સુગર ખૂબ જ ઓછી થઈ શકે છે.
પ્રશ્ન: કોણ જુવાર ન ખાઈ શકે?
જવાબ: આ લોકોએ જુવાર ન ખાવો જોઈએ:
- જેમને ઇરિટેબલ બોવેલ સિન્ડ્રોમ (IBS) અથવા પાચન સંબંધી કોઈ સમસ્યા છે.
- જે લોકોને કિડની સ્ટોનની સમસ્યા હોય છે.
- જે લોકોને થાઈરોઈડ સંબંધિત સમસ્યા હોય છે.