2 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
શિયાળાની ઋતુ પોતાની સાથે અનેક સિઝનલ રોગો લઈને આવે છે. તેમાં સૌથી સામાન્ય શરદી અથવા ઉધરસ છે. આ વાયરલ ચેપ ઝડપથી ફેલાય છે.
સામાન્ય રીતે, શરદી અને ખાંસી 1-2 અઠવાડિયામાં મટી થઈ જાય છે, પરંતુ કેટલીકવાર તે લાંબા સમય સુધી પરેશાન કરી શકે છે. તેનાથી બચવા માટે આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત હોવી જરૂરી છે. રોગપ્રતિકારક શક્તિ જેટલી મજબૂત હશે, શરદી અને વાયરલ ચેપનું જોખમ ઓછું રહેશે.
લોકો રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત કરવા માટે વિવિધ પદ્ધતિઓ અપનાવે છે, પરંતુ તમે જોશો તો આપણા રસોડામાં જ કેટલીક એવી વસ્તુઓ છે જે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવાની સાથે વાયરલ ચેપ સામે પણ રક્ષણ આપે છે.
તો આવો, આજે કામના સમાચારમાં આપણે વાઈરલ ઈન્ફેક્શનથી બચવા માટેના કેટલાક ઘરગથ્થુ ઉપાયો વિશે વાત કરીશું? તમે એ પણ જાણી શકશો કે-
- ઠંડીમાં વાયરલ ચેપનું જોખમ કેમ વધે છે?
- આપણે તેને કેવી રીતે ટાળી શકીએ?
નિષ્ણાત: ડૉ. નવનીત આર્યા, એમડી, પંચકર્મ, શ્રી સાઈ સંસ્થા આયુર્વેદિક રિસર્ચ એન્ડ મેડિસિન, ભોપાલ
પ્રશ્ન- શિયાળામાં વાઇરલ ઇન્ફેક્શનનું જોખમ કેમ વધી જાય છે?
જવાબ- શિયાળામાં હવામાં ભેજ હોય છે. આનાથી બેક્ટેરિયા અને વાયરસનો ઝડપી વિકાસ થાય છે. સૂર્યપ્રકાશના અભાવને કારણે રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી જાય છે. તેનાથી વાઇરલ ઈન્ફેક્શનનું જોખમ વધી જાય છે.
પ્રશ્ન- શરદી કે ઉધરસ હોય તો શું કરવું? જવાબ: બદલાતી ઋતુમાં શરદી કે ખાંસી થવી સામાન્ય બાબત છે. ખાસ કરીને જે લોકોમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી હોય તેમને જોખમ વધુ હોય છે. જો તમે વાઈરલ ઈન્ફેક્શનનો શિકાર થઈ ગયા હો તો તમે કેટલાક ઘરગથ્થુ ઉપાય અપનાવી શકો છો. તેનાથી વાયરલ ઈન્ફેક્શનથી બચી શકાય છે. નીચેના ગ્રાફિકમાં કેટલાક ઘરગથ્થુ ઉપચાર જોઈ શકાય છે.
ચાલો ઉપરના ગ્રાફિકમાં આપેલા મુદ્દાઓને વિગતવાર સમજીએ.
ગરમ પાણી સાથે સ્ટીમ (નાસ) લેવાથી ફાયદો થાય છે જો નાક બંધ થવાની સમસ્યા હોય તો ગરમ પાણી સાથે સ્ટીમ લેવાથી ખૂબ જ ફાયદો થાય છે. વરાળ નાક દ્વારા આપણા શરીરમાં પ્રવેશે છે અને ગરમી ઉત્પન્ન કરે છે. નાકમાં જમા થયેલો મ્યૂકસ વરાળની ગરમીથી ઢીલો થઈ જાય છે, જેનાથી નાક બંધ થવાની સમસ્યામાં રાહત મળે છે. આ માટે એક બાઉલમાં ગરમ પાણી લો. પછી કોટનના ટુવાલથી માથું ઢાંકી દો. આ પછી, વાસણનું ઢાંકણ દૂર કરો અને તેને 5 થી 10 મિનિટ માટે નાસ લો.
ગળામાં દુખાવો થાય તો મીઠાના પાણીથી કોગળા કરો સામાન્ય રીતે ગળામાં દુખાવો વાયરસના કારણે થાય છે. મીઠાના પાણીથી કોગળા કરવાથી આરામ મળે છે. જો શરદી અને ઉધરસ તીવ્ર હોય તો તમે મીઠાના પાણીમાં તુલસીના પાન પણ નાખી શકો છો. તુલસીમાં એન્ટિબેક્ટેરિયલ ગુણ હોય છે, જે શરદી અને ઉધરસમાં ઘણી રાહત આપે છે. આ માટે, તમે ઓછામાં ઓછા એક કપ ગરમ પાણીમાં એક ચતુર્થાંશ ચમચી મીઠું ઓગાળીને ગાર્ગલ કરી શકો છો.
વિટામિન સી યુક્ત આહાર લો વિટામિન સી એન્ટિઑકિસડન્ટ તરીકે કામ કરે છે, જે શરીરના કોષોને નુકસાનથી બચાવે છે. વિટામિન સીની ઊણપને કારણે રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી જાય છે. આ માટે શિયાળામાં તમારા આહારમાં વિટામિન સીથી ભરપૂર સંતરાં, લીંબું, આમળાં જેવી વસ્તુઓનો સમાવેશ કરો. તે માત્ર રોગપ્રતિકારક શક્તિને જ મજબૂત બનાવશે નહીં, પરંતુ વાયરલ ચેપનું જોખમ પણ ઘટાડે છે.
આદુ-તુલસીની ચા ખૂબ જ ફાયદાકારક છે આદુ અને તુલસીમાં એન્ટિ-બેક્ટેરિયલ અને એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણ હોય છે, જે બેક્ટેરિયા સામે લડવામાં મદદરૂપ થાય છે. તેની ચા પીવાથી વાઈરલ ઈન્ફેક્શનથી બચી શકાય છે. આ સિવાય તમે તુલસી અને આદુનો ઉકાળો બનાવીને પી શકો છો. તે શરીરમાં જમા થયેલ કફને દૂર કરે છે. તે શરદી, ખાંસી અને ગળામાં ખરાશમાં પણ રાહત આપે છે.
પ્રશ્ન- શિયાળામાં નાસ લેવો કેટલો ફાયદાકારક છે? જવાબ- ડૉ.નવનીત આર્યા કહે છે કે શરદીથી થતા રોગોથી બચવા માટે સ્ટીમ લેવી એ એક સારો ઘરગથ્થુ ઉપાય છે. આનાથી ખાંસી અને શરદીથી તો રાહત મળે જ છે સાથે સાથે ત્વચાને કુદરતી રીતે ચમક પણ મળે છે.
તમે નીચેના ગ્રાફિકમાં કેટલાક અન્ય ફાયદાઓ જોઈ શકો છો.
પ્રશ્ન- હ્યુમિડિફાયર વાયરલ ચેપ સામે રક્ષણમાં કેવી રીતે મદદ કરે છે? જવાબ: શિયાળામાં ઘરમાં હ્યુમિડિફાયર લગાવવાથી શરદી અને ઉધરસનું જોખમ ઓછું થાય છે કારણ કે તે હવામાં ભેજનું પ્રમાણ વધારે છે. તેનાથી શ્વસનતંત્ર સ્વસ્થ રહે છે. આ ઉપરાંત, તે વાયરસના જોખમથી બચાવે છે, જે વાયરલ ચેપનું જોખમ ઘટાડે છે. જો કે, હ્યુમિડિફાયરને નિયમિતપણે સાફ કરવું જરૂરી છે. જેથી કરીને તેમાં બેક્ટેરિયા અને વાયરસ રહી ન જાય.
સવાલ- શિયાળામાં વાઈરલ ઈન્ફેક્શનથી બચવા કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ? જવાબ: હવામાન બદલાતાં જ વાયરલ અને બેક્ટેરિયલ ઈન્ફેક્શન ઝડપથી ફેલાઈ જાય છે. આવી સ્થિતિમાં તેનાથી બચવું ખૂબ જ જરૂરી છે. થોડી બેદરકારી તમને બીમાર કરી શકે છે. જો તમે બદલાતા હવામાનમાં વાયરલ ઈન્ફેક્શનથી બચવા ઈચ્છો છો તો કેટલીક બાબતોનું ખાસ ધ્યાન રાખો. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આને સમજો-
પ્રશ્ન- શું સ્વચ્છતાથી વાયરલ ઈન્ફેક્શન ટાળી શકાય? જવાબ- હા, બિલકુલ! સ્વચ્છતા અપનાવીને વાઈરલ ઈન્ફેક્શનથી બચી શકાય છે. આ માટે શિયાળામાં રજાઈ-ધાબળાની સાથે બેડશીટ અને તમારા ગરમ કપડા સાફ રાખો. ગંદા કપડાં ન પહેરો.