1 કલાક પેહલાલેખક: શશાંક શુક્લા
- કૉપી લિંક
જેમ જેમ શિયાળાની ઋતુ નજીક આવે છે તેમ તેમ સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત અનેક સમસ્યાઓ વધી જાય છે. તે આપણા ફેફસાને વધારે અસર કરે છે. શરદીમાં ખાંસી, શરદી, અસ્થમા અને શ્વાસની તકલીફ સામાન્ય છે.
ઠંડીના દિવસોમાં સૂકી હવા, પરાગ રજકણો અને વાયરલ ઇન્ફેક્શન ફેફસાને નુકસાન પહોંચાડે છે. જેના કારણે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, ઉધરસ, તાવ જેવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ ઊભી થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં એ જરૂરી છે કે આપણે આપણા ફેફસાંનું ધ્યાન રાખીએ.
આવી સ્થિતિમાં, આજે કામના સમાચારમાં, આપણે એવા કેટલાક સુપર બીજ વિશે જાણીશું, જે ઠંડીની મોસમમાં આપણા ફેફસાં માટે રક્ષણાત્મક કવચનું કામ કરી શકે છે. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-
- ઠંડીથી ફેફસાં પર શું અસર થાય છે?
- આપણે આ કેવી રીતે ટાળી શકીએ?
- બીજ કેટલા ફાયદાકારક છે?
- તેમને કેવી રીતે ખાવાં?
પ્રશ્ન- ઠંડું હવામાન આપણા ફેફસાં માટે કેમ વધુ સંવેદનશીલ હોય છે? જવાબ- શિયાળામાં સૂર્યપ્રકાશની અછતને કારણે શરીરમાં વિટામિન ડીની ઊણપ થાય છે. જેના કારણે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી જાય છે. હવામાં ભેજ અને પ્રદૂષણના અભાવને કારણે ફેફસાં ચેપ પ્રત્યે વધુ સંવેદનશીલ બની જાય છે. ઠંડી હવાને કારણે ફેફસાંના વાયુમાર્ગો સંકોચાઈ જાય છે અને સોજો આવે છે. જેના કારણે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે.
પ્રશ્ન- ઠંડા વાતાવરણમાં ફેફસાંની સંભાળ કેવી રીતે રાખવી? જવાબ: ઠંડા હવામાનમાં, ગરમ કપડાં પહેરવા, પૂરતું પાણી પીવું અને હાઇડ્રેટેડ રહેવું જરૂરી છે. પ્રદૂષણથી બચવા માસ્કનો ઉપયોગ કરો, જરૂરી હોય ત્યારે જ બહાર જાઓ. રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત રાખવા માટે, ચિયા સીડ્સ અને ફ્લેક્સ સીડ્સ જેવા સુપરફૂડનું સેવન કરો.
પ્રાણાયામ અને ઊંડા શ્વાસ લેવાની પ્રેક્ટિસ પણ ફેફસાને મજબૂત રાખે છે. હીટરના ઉપયોગથી હવામાં રહેલ ભેજ નષ્ટ થઈ જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, તેનો મર્યાદિત ઉપયોગ કરો. આવી કેટલીક સાવચેતી રાખીને તમે શિયાળામાં તમારા ફેફસાંની સંભાળ રાખી શકો છો.
પ્રશ્ન: શિયાળાની ઋતુમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટે બીજ ખાવાની સલાહ કેમ આપવામાં આવે છે?
જવાબ – બીજ પોષક તત્વોથી ભરપૂર છે, જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે. બીજમાં એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ, ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ્સ, ફાઈબર, પ્રોટીન, વિટામિન્સ અને મિનરલ્સ વધુ માત્રામાં હોય છે, જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે.
બીજ શરીરને ચેપથી બચાવે છે. ઠંડા હવામાનમાં જ્યારે ચેપનું જોખમ વધારે હોય છે, ત્યારે બીજ શરીરને અંદરથી મજબૂત રાખવામાં મદદ કરે છે.
પ્રશ્ન: ખોરાકમાં કયા બીજનો સમાવેશ કરવો જોઈએ?
જવાબ- બીજ શરીરને જરૂરી પોષક તત્ત્વો પ્રદાન કરે છે. ચેપથી બચાવે છે અને ફેફસાના સ્વાસ્થ્યને જાળવવામાં મદદ કરે છે. ચાલો આ સુપર સીડ્સને ગ્રાફિક દ્વારા સમજીએ.
પ્રશ્ન: આ બીજ ફેફસાં માટે કેવી રીતે ફાયદાકારક છે?
જવાબ – ફ્લેક્સ સીડ્સ, ચિયાના બીજ, કોળાના બીજ, સૂર્યમુખીના બીજ, તુલસીના બીજ અને તરબૂચના બીજમાં પોષક તત્વો હોય છે જે ફેફસાના સ્વાસ્થ્યને ઘણી રીતે ફાયદો કરે છે.
પ્રશ્ન- બીજના અન્ય સ્વાસ્થ્ય લાભો શું છે?
જવાબ – બીજમાં ઘણા પોષક તત્વો હોય છે જે શરીરને ઘણી રીતે ફાયદો કરે છે. ચાલો જાણીએ કેટલાક મહત્ત્વપૂર્ણ બીજ અને તેના સ્વાસ્થ્ય લાભ વિશે-
ફ્લેક્સ સીડ્સ (અલસીના બીજ) ના ફાયદા
હૃદયની તંદુરસ્તી: ફ્લેક્સ સીડ્સમાં ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ હોય છે, જે હૃદયની તંદુરસ્તી જાળવવામાં મદદ કરે છે.
પાચન સુધારે છે: તેમાં ફાઈબર હોય છે, જે પાચનને સુધારે છે અને કબજિયાત ઘટાડે છે.
વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ: આ બીજ ભૂખને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે, જે વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
શું મળે છે: ઓમેગા -3, ફાઇબર, પ્રોટીન, વિટામિન બી1, લિગ્નન્સ.
ચિયા સીડ્સ (તકમરિયાના બીજ) ના ફાયદા
કોલેસ્ટ્રોલ: ચિયાના બીજમાં ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ અને ફાઈબર હોય છે, જે બ્લડ પ્રેશર અને કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.
હાડકાંની મજબૂતી: કેલ્શિયમ, મેગ્નેશિયમ અને ફોસ્ફરસની હાજરીને કારણે હાડકાં મજબૂત બને છે.
એસિડિટી વિરોધી: આ બીજમાં બળતરા વિરોધી ગુણ હોય છે, જે બળતરા ઘટાડે છે.
શું મળે છે: ઓમેગા -3, ફાઇબર, પ્રોટીન, કેલ્શિયમ, એન્ટીઑકિસડન્ટ્સ.
કોળાના બીજના ફાયદા
પ્રોટીન અને ઝિંક: કોળાના બીજમાં પ્રોટીન અને ઝિંક હોય છે, જે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે.
ઊંઘ સુધારે છે: તેમાં ટ્રિપ્ટોફેન નામનું તત્વ હોય છે, જે સારી ઊંઘ લાવવામાં મદદ કરે છે.
બ્લડ પ્રેશર નિયંત્રણ: કોલેસ્ટ્રોલ અને બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.
શું મળે છે: ઝીંક, મેગ્નેશિયમ, પ્રોટીન, ઓમેગા -3, ટ્રિપ્ટોફેન.
સૂર્યમુખીના બીજના ફાયદા
ત્વચા માટે ફાયદાકારક: વિટામિન ઇ ધરાવે છે, ત્વચાને ચમકદાર બનાવે છે અને વૃદ્ધત્વના સંકેતોને ધીમો પાડે છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ: વિટામિન ઇ અને સેલેનિયમ રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરે છે.
એન્ટીઑકિસડન્ટથી ભરપૂર: આ બીજ શરીરને ફ્રી રેડિકલથી બચાવે છે.
શું મળે છે: વિટામિન ઇ, સેલેનિયમ, પ્રોટીન, ફોસ્ફરસ.
બેસિલ સીડ્સ (તુલસીના બીજ) ના ફાયદા
એસિડિટી વિરોધી ગુણધર્મો: તુલસીના બીજ એસિડિટી ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
હોર્મોનલ સંતુલન: આ બીજ સ્ત્રીઓમાં હોર્મોનલ અસંતુલનને સુધારવામાં મદદ કરે છે.
ઠંડક: આ ખાવાથી શરીર ઠંડુ રહે છે, જે ઉનાળાની ઋતુમાં રાહત આપે છે.
શું મળે છે: ઓમેગા -3, ફાઇબર, એન્ટીઑકિસડન્ટો, કેલ્શિયમ.
તરબૂચના બીજના ફાયદા
પ્રોટીનનો સ્રોત: તરબૂચના બીજમાં પ્રોટીન હોય છે, જે મસલ્સ બનાવવામાં મદદ કરે છે.
હાર્ટ હેલ્થઃ આ બીજ હૃદયની તંદુરસ્તી જાળવવામાં મદદ કરે છે.
પાચનમાં મદદ કરે છે: આ બીજ પાચન સુધારવામાં મદદરૂપ છે.
શું મળે છે: પ્રોટીન, મેગ્નેશિયમ, વિટામિન બી, ઝિંક.
પ્રશ્ન: બીજ કેવી રીતે ખાવા જોઈએ? પલાળીને, પીસીને, શેકીને કે અન્ય કોઈ સ્વરૂપે?
જવાબ- બીજ ખાવાની વિવિધ રીતો છે. ફ્લેક્સ અને ચિયાના સીડ્સને પલાળીને ખાવાથી ફાયદો થાય છે. આને કારણે, ફાઇબર અને પોષક તત્ત્વો સરળતાથી શોષાય છે. સૂર્યમુખી અને કોળાના બીજને હળવા શેકીને ખાઈ શકાય છે, જે તેનો સ્વાદ વધારે છે અને નાસ્તા તરીકે સ્વાદિષ્ટ બનાવે છે. શણ અને ચિયાના બીજને પીસીને પણ ખાઈ શકાય છે, જેથી શરીર દ્વારા પોષક તત્વો સંપૂર્ણ રીતે શોષી શકાય. બીજને દહીં, સલાડ કે સ્મૂધીમાં પણ ઉમેરીને ખાઈ શકાય છે.