અમાસ તિથિના સ્વામીને પિતૃદેવ માનવામાં આવે છે અને આ તિથિનું નામ અમા નામના પૂર્વજના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે, તેથી આ દિવસે ખાસ કરીને પૂર્વજો માટે ધાર્મિક વિધિ કરવાની પરંપરા છે.
મહાભારતના અનુશાસન પર્વમાં લખ્યું છે કે પિતૃઓ માટે તર્પણ અને શ્રાદ્ધ વિધિ કરવાથી પિતૃઓ પ્રસન્ન થાય છે અને પરિવારના સભ્યો પર આશીર્વાદ વરસાવે છે. પૂર્વજોના આશીર્વાદથી પરિવારમાં સુખ-સમૃદ્ધિ રહે છે. આ કાર્યો માટે અમાવસ્યા તિથિ સૌથી શુભ માનવામાં આવે છે.
ગરુડ પુરાણમાં લખ્યું છે કે જે લોકો અમાસ પર પોતાના પિતૃઓ માટે તર્પણ, પિંડ દાન, શ્રાદ્ધ, ધૂપ-ધ્યાન કરે છે, તેમના પૂર્વજો સંતુષ્ટ થાય છે. પૂર્વજો શાંતિ મેળવે છે અને સુખી થાય છે અને પરિવારને આશીર્વાદ આપે છે.
પદ્મ પુરાણ અનુસાર અમાસ પર કરવામાં આવતા શુભ કાર્યો વિશે જણાવવામાં આવ્યું છે. આ દિવસે ઉપવાસ, નદી સ્નાન અને દાન કરવાની પરંપરા છે. અમાવસ્યા તિથિ પર ભગવાન વિષ્ણુની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે.
સ્કંદ પુરાણ અનુસાર, અમાસ પર વ્યક્તિએ તીર્થયાત્રા કરવી જોઈએ, ગંગા જેવી પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરવું જોઈએ અને ભગવાન શિવની પૂજા કરવી જોઈએ. અમાસ પર કરવામાં આવતી ધાર્મિક ક્રિયાઓ જાણી-અજાણ્યે કરેલા પાપોનો નાશ કરે છે.
જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર અમાસ પર ચંદ્ર અને સૂર્ય એક જ રાશિમાં હોય છે. 30 ડિસેમ્બરે ચંદ્ર અને સૂર્ય ધન રાશિમાં રહેશે. સૂર્યના કારણે ચંદ્રની સ્થિતિ નબળી પડી જાય છે. આ દિવસે સૂર્યને જળ અર્પણ કરવાની સાથે ચંદ્ર ભગવાનની મૂર્તિની પણ પૂજા કરવી જોઈએ. આમ કરવાથી કુંડળીમાં ચંદ્ર અને સૂર્ય સંબંધિત દોષો શાંત થાય છે.
