રિયલ લોકેશન પર શૂટિંગ કઈ રીતે થાય: જાહેર સ્થળે ભીડથી એક્ટર્સ બહુ ડરે, ગેરિલા શૂટિંગનો આશરો લેવો પડે; મુંબઈમાં મરીન ડ્રાઈવ અને ગેટવે પર શૂટિંગ ઘણું ખર્ચાળ

ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયા, મરીન ડ્રાઈવ, છત્રપતિ શિવાજી ટર્મિનસ, મડ આઈલેન્ડ…આ સ્થળો સાથે બોલિવૂડ કનેક્શન છે. કારણ કે, ‘OMG- 2’, ‘ડાર્લિંગ’, ‘ધ લંચબોક્સ’ અને ‘રેલવે મેન’ જેવી ફિલ્મો અને વેબ સિરીઝ આ જાહેર અથવા રિયલ લોકેશન પર શૂટ કરવામાં આવી છે. જો કે, આ રિયલ લોકેશન્સ પર શૂટિંગ મુશ્કેલીઓથી ભરેલું રહે છે. ઘણી વખત સ્ટાર્સને છેડતી જેવી ઘટનાઓનો સામનો કરવો પડે છે. આ જ કારણ છે કે કલાકારો જાહેર રિયલ લોકેશન પર શૂટિંગ કરવાથી દૂર રહે છે.

મુંબઈની લોકલ ટ્રેનોમાં પણ ઘણી ફિલ્મોનું શૂટિંગ થયું છે. જો શૂટિંગ 4 બોગીમાં કરવાનું હોય તો 12 કલાકનું ભાડું 7 લાખ રૂપિયા છે. પ્લેટફોર્મ પર શૂટિંગનો ચાર્જ 2 લાખ રૂપિયા હોય છે.

આજની ‘રીલ ટુ રિયલ’માં, અમે રિયલ લોકેશન પર શૂટિંગની સમગ્ર પ્રક્રિયા જાણવા લોકેશન મેનેજર સુરજીત સિંહ, અવિનાશ કુમાર, વિનીત અભિષેક, પબ્લિક રિલેશન્સ ચીફ, વેસ્ટર્ન રેલ્વે, મુંબઈ અને એક્ટ્રેસ સ્માઈલી સૂરી સાથે વાત કરી.

તેમણે અમને જણાવ્યું કે વાસ્તવિક લોકેશન પર શૂટિંગ કેવી રીતે થાય છે. અહીં શૂટ કરવાનો કેટલો ખર્ચ થાય છે? શૂટિંગ દરમિયાન સ્થાનિક લોકોને કેવી રીતે મેનેજ કરવામાં આવે છે. અને રિયલ લોકેશન્સ પર રાત્રે શૂટિંગ કેવી રીતે થાય છે?

રિયલ લોકેશન નક્કી કરવું એ સૌથી પડકારજનક કામ સુરજીત સિંહ કહે છે- ‘ઘણી ફિલ્મોનું શૂટિંગ મુંબઈમાં મરીન ડ્રાઈવ, ગેટવે ઑફ ઈન્ડિયા જેવા રિયલ લોકેશન પર થાય છે. જો કે, આ સ્થળો પર શૂટિંગ કરવું બિલકુલ સરળ નથી.’

‘સ્ક્રિપ્ટ ફાઇનલ થયા બાદ પ્રોડક્શન દ્વારા લોકેશનની ડિમાન્ડ કરવામાં આવે છે. પછી અમે દૃશ્યો અનુસાર સ્થાનો શોધવાનું શરૂ કરીએ છીએ. જેમાં ઘણો સમય લાગે છે. 3-4 સ્થાનોને શોર્ટલિસ્ટ કર્યા પછી, ત્યાંના માલિક સાથે વાતચીત કરવામાં આવે છે. માલિકની બાજુથી બધું ફાઇનલ થયા પછી, અમે ડિરેક્ટરને તે શૂટિંગ લોકેશન વિશે જણાવીએ છીએ. ત્યારબાદ તેની ટીમ તેને જોવા જાય છે. લોકેશનમાં શૂટિંગ કરવા માટે સ્થાનિક પોલીસ અને BMC (બોમ્બે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન) પાસેથી પરવાનગી લેવામાં આવે છે’

‘આ પછી લોકેશન પર બેઝ એરિયાનું કામ શરૂ થાય છે. જેમ કે કલાકારો અને તેમની ટીમની રહેવાની વ્યવસ્થા. ફૂડ સ્ટોલ. ક્રૂ મેમ્બર્સ માટે રહેવાની વ્યવસ્થા. તંબુ અને લાઇટિંગ સાધનો રાખવા માટે સેટઅપ’.

લોકેશન પરમિશન માટે ચાર્જ ચૂકવવવો પડે છે ‘રિયલ લોકેશન પર શૂટ કરવા માટે BMC અને સ્થાનિક પોલીસની પરવાનગી લેવી પડે છે. લગભગ 7 દિવસમાં પરવાનગી મળી જાય છે. આ પરવાનગી માટે એક નિશ્ચિત રકમ પણ ચૂકવવી પડે છે’

મુંબઈની લોકલ ટ્રેનોમાં પણ ફિલ્મોનું શૂટિંગ થાય છે ‘મુંબઈની લોકલ ટ્રેનોમાં પણ ઘણી ફિલ્મોનું શૂટિંગ થાય છે. રેલવેમાં બે પ્રકારના શૂટિંગ થાય છે, એક રેલવે પ્લેટફોર્મ પર અને બીજું ટ્રેનની બોગીમાં. આ માટે રેલવે પાસેથી વિશેષ પરવાનગી લેવી પડે છે. પરવાનગીઓની બંને કેટેગરી માટે અલગ-અલગ ફી ચૂકરવી પડે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો શૂટિંગ અલગ રેલવે પ્લેટફોર્મ પર કરવાનું હોય તો 12 કલાકનો ચાર્જ 2 લાખ રૂપિયા છે. જ્યારે, 4 બોગીની અંદર શૂટિંગનો ખર્ચ 7 લાખ રૂપિયા છે.’

‘અઠવાડિયામાં માત્ર રવિવારે જ શૂટિંગ કરી શકાય છે. જે ટ્રેનમાં શૂટિંગ કરવાનું હોય તેમાં કોઈ સ્થાનિક મુસાફરો હાજર નથી રખાતા. જો શૂટિંગ ચાલતી ટ્રેનમાં કરવાનું હોય તો મર્યાદિત અંતરમાં જ શૂટિંગ કરવાની પરવાનગી આપવામાં આવે છે. તેનો ચાર્જ પણ અલગ હોય છે. ઉપરાંત, રેલવે વિભાગના નિયમોનું પાલન કરવું ફરજિયાત છે’

જાહેર શૂટિંગમાં ભીડ બેકાબૂ થઈ જાય, સ્થાનિક લોકો ધમકી પણ આપે સુરજીતે કહ્યું- રિયલ લોકેશન પર શૂટિંગ કરતી વખતે સૌથી મોટું કામ નજીકમાં રહેતા લોકોને મેનેજ કરવાનું હોય છે. કોઈપણ રીતે, ફિલ્મોની દુનિયા સામાન્ય લોકોને ખૂબ આકર્ષે છે. ફિલ્મ સ્ટાર્સને જોઈને તેઓ બેકાબૂ બની જાય છે અને તેમની ભીડને મેનેજ કરવી પડે છે. ઘણી વખત સ્થાનિક લોકોને ભારે મુશ્કેલી પડે છે આથી તેઓ ધમકી પણ આપે છે. તેમને લાગે છે કે આ પછી તેમને પૈસા મળશે.’

ભીડથી બચવા માટે મેકર્સ ગેરિલા શૂટિંગ કરે છે જ્યારે શૂટિંગ કોઈ રિયલ લોકેશન પર થાય છે, ત્યારે ભીડ ભેગી થાય છે. આ ભીડથી બચવા માટે મેકર્સ ક્યારેક ગેરિલા શૂટિંગ પણ કરે છે. ગેરિલા શૂટિંગ એટલે કે સ્થાનિક લોકોથી છુપાઈને શૂટિંગ કરવું.

આ અંગે અવિનાશ કુમારે કહ્યું,’તાજેતરમાં જ અમીષા પટેલની એક ફિલ્મનું શૂટિંગ ચાલી રહ્યું હતું. અમારે નોઈડાના એક મોલમાં અમીષા જી અને તેના કો-એક્ટરનો ક્લોઝ-અપ શોટ લેવાનો હતો. અમે કોઈને જાણ કર્યા વિના કેમેરા લઈને ત્યાં પહોંચ્યા અને શૂટિંગ શરૂ કર્યું.’

‘છેલ્લા શૂટના દિવસે જ્યારે અમે જવાના હતા ત્યારે મોલમાં લોકોને ખબર પડી કે અભિનેત્રી અમીષા પટેલ આવી છે. તેને ઓળખતા જ ભીડ બેકાબૂ થઈ ગઈ હતી. લોકો તેમની સાથે હાથ મિલાવવા અને તેમના ફોટા ક્લિક કરાવવા માટે ઉત્સુક હતા. તે દિવસનું દૃશ્ય હું શબ્દોમાં વર્ણવી શકતો નથી. સદભાગ્યે અમારી પાસે મોલની બહાર બાઉન્સર હતા, જેમણે બધું સંભાળ્યું.’

રાત્રિના શૂટિંગ દરમિયાન પોલીસ સુરક્ષા માટે હાજર હોય છે ‘ઘણી વખત રાત્રે પણ રિયલ લોકેશન પર શૂટિંગ કરવું પડે છે. આવી સ્થિતિમાં સ્થાનિક પોલીસ રાત્રિના સમયે સ્થળ પર હાજર રહે છે. સ્ટાર્સ અને ક્રૂ મેમ્બર્સ માટે વેનિટી વેનની જોગવાઈ છે. ખાસ કરીને લાઇટિંગની સંપૂર્ણ વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે.’

કોલેજમાં શૂટિંગ દરમિયાન છોકરાઓ એસ્ટ્રેસના કપડા પર કોમેન્ટ કરતા હતા ‘રિયલ લોકેશન પર શૂટિંગ કરવાથી ફિલ્મોને વાસ્તવિક સ્પર્શ મળે છે તેમ છતાં, આ સ્થળોએ શૂટિંગ કલાકારો માટે પડકારોથી ભરેલું છે. સુરક્ષાના કારણે તેઓ આ જગ્યાઓ પર શૂટિંગ કરવાથી ડરતા હોય છે.’

‘કેટલીકવાર રિયલ લોકેશન પર શૂટિંગ કરતી વખતે છેડછાડની ઘટનાઓ પણ બને છે. આ અંગે લોકેશન મેનેજર અવિનાશે કહ્યું- ઘણી વખત એવું બને છે કે ફેન્સ પોતાના ફેવરિટ સ્ટારને જોઈને બેકાબૂ થઈ જાય છે. જાણ્યે-અજાણ્યે તેઓ સ્ટારને ગળે લગાવે છે, ક્યારેક તો તેને ચુંબન પણ કરે છે જેના કારણે સ્ટાર અસ્વસ્થતા અનુભવે છે.’

‘ઘણી વખત લોકો અભિનેત્રીના પોશાક પર અભદ્ર ટિપ્પણીઓ કરે છે. એકવાર અમે કોલેજમાં શૂટિંગ કરી રહ્યા હતા. ત્યાં કેટલાક છોકરાઓ મેઇન એક્ટ્રેસ પર કોમેન્ટ પાસ કરી રહ્યા હતા. તેઓ તેના પોશાક પર અભદ્ર ટિપ્પણીઓ કરી રહ્યા હતા. મામલો વધુ બગડે નહીં તે માટે અમે એક્ટ્રેસને કોલેજની બહાર લઈ આવ્યા.’

‘આવી પરિસ્થિતિઓને અમારે પ્રેમથી હેન્ડલ કરવી પડે છે. અમે સામેની વ્યક્તિ પર ગુસ્સો ન કરી શકીએ, બલ્કે અમારે તેને વસ્તુઓ બરાબર સમજાવવી પડે છે.’