3 કલાક પેહલાલેખક: શશાંક શુક્લા
- કૉપી લિંક
આપણે વેનેઝુએલાને ગરીબ દેશ તરીકે ગણીએ છીએ. ફુગાવો એટલો ઊંચો હતો કે થોડા વર્ષો પહેલા તેનું ચલણ લગભગ કાગળના મૂલ્ય જેટલું થઈ ગયું હતું.
જો કે, દક્ષિણ અમેરિકાના આ દેશે સંસાધનોની અછત, મોંઘવારી અને ગરીબી સાથે સંઘર્ષ કરીને ખૂબ જ સુંદર કામ કર્યું છે. એટલે કે માર્ગ અકસ્માતમાં થતા મૃત્યુમાં 50% ઘટાડો કર્યો છે. આમાં સરકારની સાથે નાગરિકોએ પણ મોટી ભૂમિકા ભજવી છે.
તે જ સમયે, ભારત જેવો દેશ, તમામ સંસાધનો હોવા છતાં, માર્ગ અકસ્માતોને કારણે મૃત્યુની સંખ્યા ઘટાડવામાં સંપૂર્ણપણે નિષ્ફળ ગયો છે. ભારતમાં વર્ષ 2024 દરમિયાન માર્ગ અકસ્માતમાં 1 લાખ 80 હજાર લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. આ આંકડો વર્ષ 2023માં માર્ગ અકસ્માતમાં થયેલા 1.72 લાખ લોકોના મૃત્યુ કરતાં વધુ છે.
દેશમાં માર્ગ સલામતી અંગે જાગૃતિ વધારવા માટે દર વર્ષે જાન્યુઆરી મહિનો ‘રોડ સેફ્ટી મંથ’ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, 11 થી 17 જાન્યુઆરી ‘માર્ગ સલામતી સપ્તાહ’ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ વખતે થીમ ‘બી એ રોડ સેફ્ટી હીરો’ છે. તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય દેશમાં માર્ગ અકસ્માતોને ઘટાડવાનો છે.
આવી સ્થિતિમાં આજે આપણે કામના સમાચારમાં જાણીશું કે-
- માર્ગ સલામતી શું છે?
- માર્ગ અકસ્માતનું મુખ્ય કારણ શું છે?
- આને રોકવાના ઉપાયો શું છે?
પ્રશ્ન- માર્ગ સલામતી સપ્તાહ શું છે?
જવાબ- માર્ગ સલામતી સપ્તાહ એ એક એવી ઉજવણી છે જેમાં સરકાર, શાળાઓ, કોલેજો, ટ્રાફિક પોલીસ અને ઘણી NGO એકસાથે આવે છે અને લોકોને માર્ગ સલામતી વિશે જાગૃત કરે છે. તેમાં અનેક વર્કશોપ અને શેરી નાટકોનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
આમાં, ટ્રાફિક નિયમો વિશે જાગૃતિ ફેલાવવાની અને તમારી રોજિંદી આદતમાં રસ્તાના નિયમોનું પાલન કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
પ્રશ્ન- માર્ગ સલામતીના તે કયા નિયમો છે, જેને લોકો સામાન્ય રીતે અવગણતા હોય છે?
જવાબ- રસ્તા પર સલામતી નાના નિયમોને અનુસરવાથી શરૂ થાય છે. રાહદારીઓએ ઝીબ્રા ક્રોસિંગનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. ડ્રાઈવરોએ સિગ્નલ અને સ્પીડ લિમિટનું પાલન કરવું જોઈએ. જ્યારે, બાઇક ચલાવતી વખતે હેલ્મેટ પહેરવું અને કાર ચલાવતી વખતે સીટ બેલ્ટ પહેરવું ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
ઘણી વખત આપણે વિચારીએ છીએ કે, ‘હેલ્મેટ વગર થોડું ચાલવાથી શું ફરક પડે છે?’ અથવા ‘કાર ધીમી ગતિએ ચાલતી હોય ત્યારે સીટબેલ્ટની શું જરૂર છે?’
આ બેદરકારી ઘણીવાર મોટા અકસ્માતોમાં ફેરવાઈ જાય છે. આ ઉપરાંત, બાઇક પર ટ્રીપિંગ અને મોટા વાહનોમાં ઓવરલોડિંગ પણ અકસ્માતોના મુખ્ય કારણોમાંનું એક છે.
ઓફિસ કે ઘરમાં ભૂલો કર્યા પછી તમે તમારી જાતને સુધારી શકો છો. રસ્તા પરની ભૂલો સુધારવાનો અવકાશ નથી. અહીં જીવન તમને બીજી તક આપતું નથી. મોટાભાગના અકસ્માતો જાગૃતિના અભાવ, બેદરકારી અને ખરાબ ટેવોના કારણે થાય છે. ચાલો આને ગ્રાફિકલી સમજીએ.
પ્રશ્ન- માર્ગ અકસ્માતનું મુખ્ય કારણ શું છે?
જવાબ – માર્ગ અકસ્માતનાં મુખ્ય કારણોમાં ઓવરસ્પીડ, ડ્રિંક એન્ડ ડ્રાઇવ, વાહન ચલાવતી વખતે મોબાઈલ પર વાત કરવી, ખરાબ રસ્તાઓ અને ખાડાઓ, ઓવરટેક કરતી વખતે બેદરકારી અને વાહનની નબળી જાળવણી છે.
શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે જ્યારે તમે ઝડપી વાહન ચલાવો છો, ત્યારે તમને યોગ્ય સમયે બ્રેક લગાવવાની તક મળશે? અથવા જ્યારે તમે તમારા મોબાઇલમાં વ્યસ્ત હો ત્યારે તમે તમારી આંખો કેટલા સમય સુધી રસ્તા પરથી હટી જાય છે? તેવી જ રીતે, ખરાબ રસ્તા પર વધુ ઝડપે વાહન ચલાવવાથી વાહન નિયંત્રણ બહાર જઈ શકે છે.
પ્રશ્ન- વાહનની નિયમિત જાળવણી શા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે?
જવાબ- વાહનની સમયાંતરે સર્વિસિંગ અને જાળવણી માત્ર વાહનના જીવનને જ નહીં પરંતુ આપણી સલામતી પણ સુનિશ્ચિત કરે છે.
પ્રશ્ન- શું સરકાર પાસે ઘાયલોને મદદ કરવાની કોઈ યોજના છે?
જવાબ- માર્ગ અકસ્માત પછી ઘણા લોકો સારવારના અભાવે મૃત્યુ પામે છે. આવી સ્થિતિમાં સરકાર કેશલેસ ટ્રીટમેન્ટ સ્કીમ લઈને આવી રહી છે, જેમાં ઘાયલ વ્યક્તિની સાત દિવસની સારવારનો ખર્ચ સરકાર ઉઠાવશે. આ સમયગાળા દરમિયાન સરકાર સારવાર માટે વધુમાં વધુ 1.5 લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ ઉઠાવશે.
પ્રશ્ન- બાળકોને માર્ગ સલામતીના નિયમો વિશે જણાવવું શા માટે મહત્ત્વનું છે?
જવાબ- વર્ષ 2024માં 10 હજાર બાળકો પણ માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામ્યા હતા. તેથી, પુખ્ત વયના તેમજ બાળકોને માર્ગ સલામતીની તાલીમ આપવી ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. શાળામાં ટ્રાફિક સિગ્નલ, ચાલવા અને સાયકલ ચલાવવાના નિયમો સમજાવવા જોઈએ.
પ્રશ્ન- શું ટ્રાફિકના નિયમો તોડવા પર દંડ ભરવો પડે છે?
જવાબ – હા. ટ્રાફિકના નિયમોનો ભંગ કરવા બદલ ભારે દંડ વસૂલવામાં આવે છે. ઉપરાંત, નિયમોનો ભંગ કરવા બદલ હવે સ્માર્ટ ટ્રાફિક લાઇટ, સીસીટીવી કેમેરા અને વ્હીકલ ટ્રેકિંગ સિસ્ટમથી ડાયરેક્ટ ચલણ જારી કરી શકાશે.
રોડ સેફ્ટિ વીક એ માત્ર એક અઠવાડિયાનું અભિયાન નથી, પરંતુ જીવનભર પાલન કરવાનો નિયમ છે. આ અઠવાડિયું આપણને યાદ અપાવે છે કે રસ્તા પર આપણી સુરક્ષા માત્ર સરકારની જ નહીં, આપણી પણ જવાબદારી છે. વેનેઝુએલા જેવા દેશ પાસેથી શીખીને આપણે આપણા દેશમાં માર્ગ અકસ્માતો ઘટાડી શકીએ છીએ.
