એક્ટ્રેસ સામંથા રૂથ પ્રભુને ચિકનગુનિયા થયો: આની રસી કેટલી અસરકારક છે અને ક્યારે મૂકાવવી જોઈએ? જાણો લક્ષણો અને નિવારણ વિશે મહત્ત્વના પ્રશ્નોના જવાબ ડોક્ટર પાસેથી

પ્રશ્ન: ચિકનગુનિયા કેવી રીતે ઓળખાય છે?

જવાબ: જો કોઈ વ્યક્તિમાં ચિકનગુનિયાના લક્ષણો દેખાય તો તેણે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. તેઓ ચિકનગુનિયાના નિદાન માટે બ્લડ ટેસ્ટ કરાવી શકે છે. આ વાયરસ શરીરમાં છે કે નહીં તેની પુષ્ટિ કરવાનો એકમાત્ર રસ્તો બલ્ડ ટેસ્ટ છે.

પ્રશ્ન: ચિકનગુનિયાની સારવાર શું છે?

જવાબ: ચિકનગુનિયાની સારવાર માટે હજુ સુધી કોઈ દવા બનાવવામાં આવી નથી. તેની સારવારમાં, દર્દીના લક્ષણોને હળવા કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે. આ સિવાય દર્દીએ આ સમયગાળા દરમિયાન આ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ:

મોટાભાગના લોકો લક્ષણો દેખાય તે પછી એક અઠવાડિયામાં સ્વસ્થ થઈ જાય છે. આ અંગે સારી વાત એ છે કે જે લોકોને એક વખત ચિકનગુનિયા થયો હોય, તેઓને ફરીથી આ વાયરસનો ચેપ લાગવાની શક્યતાઓ લગભગ નહિવત છે. આવું એટલા માટે થાય છે કારણ કે શરીર વાયરસ સામે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વિકસાવે છે.

પ્રશ્ન: ચિકનગુનિયા કેવી રીતે ફેલાય છે?

જવાબ: આ વાયરસથી સંક્રમિત મચ્છર કરડવાથી લોકોને ચિકનગુનિયા થાય છે. તે એક વ્યક્તિથી બીજી વ્યક્તિમાં ફેલાતો નથી. જો કે, જ્યારે મચ્છર ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિને કરડે છે ત્યારે તે વાયરસથી સંક્રમિત થાય છે. તેથી, જો કોઈને ચેપ લાગ્યો હોય, તો વાયરસને અન્ય લોકોમાં ફેલાતો અટકાવવા માટે મચ્છર કરડવાથી બચો.

પ્રશ્ન: ચિકનગુનિયાથી બચવા માટે શું પગલાં લઈ શકાય?

જવાબ: ઘરની અંદર કે આજુબાજુ ક્યાંય પણ પાણી જમા ન થવા દો. એડીસ મચ્છર બહુ દૂર સુધી ઊડી શકતું ન હોવાથી તેનાથી ઘણી હદ સુધી રક્ષણ મેળવી શકાય છે. આ સિવાય ચિકનગુનિયાના જોખમવાળા વિસ્તારોમાં મુસાફરી કરવાનું ટાળો. જો આવી જગ્યાએ જવું જરૂરી હોય તો ફુલ બાંયના કપડાં પહેરો અને રાત્રે ત્યાં મચ્છરદાનીમાં સૂઈ જાઓ.

પ્રશ્ન: શું ચિકનગુનિયાની રસી ઉપલબ્ધ છે?

જવાબ: હા, તમે ચિકનગુનિયાથી બચવા માટે રસી પણ મૂકાવી શકો છો. 2023 ના અંત સુધીમાં, અમેરિકન ફૂડ એન્ડ ડ્રગ એડમિનિસ્ટ્રેશન (FDA) એ ચિકનગુનિયા માટે ‘IXCHIQ’ નામની રસી મંજૂર કરી છે.

આ રસી 18 વર્ષથી વધુ ઉંમરના દરેક માટે મંજૂર કરવામાં આવી છે. તેથી, બાળકોના કિસ્સામાં, સાવચેતી જ ચિકનગુનિયા રોકાનો મુખ્ય રસ્તો છે.

પ્રશ્ન: ચિકનગુનિયાની રસી કેટલી અસરકારક છે?

જવાબ: સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન (CDC) અનુસાર, ચિકનગુનિયા માટે બનાવેલ IXCHIQ નામની રસી 96% થી વધુ કેસોમાં 6 મહિના કે તેથી વધુ સમય માટે અસરકારક છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં એવું જોવામાં આવ્યું છે કે તે 2 વર્ષથી વધુ સમય સુધી ચિકનગુનિયા સામે રક્ષણ આપી શકે છે.

પ્રશ્ન: ચિકનગુનિયામાં સાંધાનો દુખાવો શા માટે થાય છે?

જવાબ: જ્યારે ચિકનગુનિયા વાયરસથી ચેપ લાગે છે, ત્યારે આપણા શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ તેને નષ્ટ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ સમય દરમિયાન, આપણા શરીરના પોતાના કોષો પણ રોગપ્રતિકારક શક્તિના હુમલાનો શિકાર બને છે. આના કારણે, પેશીઓ પણ નાશ પામે છે અને સોજો આવે છે.

આ સિવાય ચિકનગુનિયા વાયરસ પણ ઝેર ઉત્પન્ન કરે છે જેના કારણે સાંધામાં સોજો આવે છે. આ જ કારણ છે કે જ્યારે ચિકનગુનિયા થાય છે ત્યારે સાંધામાં દુખાવો થાય છે.

પ્રશ્ન: ચિકનગુનિયાના કિસ્સામાં શું કરવું જોઈએ?

જવાબ: ચિકનગુનિયાની સારવાર માટે કોઈ દવા નથી. તેથી ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ દવાઓ લેવાની સાથે આરામ કરવો જોઈએ અને પુષ્કળ પાણી પીવું જોઈએ. થોડો આરામ મળતાં જ તમારે હળવી કસરત કરવાનું શરૂ કરી દેવું જોઈએ.

પ્રશ્ન: શું ચિકનગુનિયા અને ડેન્ગ્યુ એક જ વસ્તુ છે?

જવાબ: ના, આ બે અલગ અલગ વાયરસ છે. જો કે, એક જ પ્રજાતિના મચ્છર આ બંને વાયરસને માણસોમાં ફેલાવવા માટે જવાબદાર છે. ડેન્ગ્યુના લક્ષણો મોટે ભાગે ચિકનગુનિયા જેવા જ હોય ​​છે. જો કે, ડેન્ગ્યુ સામાન્ય રીતે સાંધાનો દુખાવો અને પીઠનો દુખાવો થતો નથી.

પ્રશ્ન: શું ચિકનગુનિયા ચેપી રોગ છે?

જવાબ: ના, ચિકનગુનિયા લોકોમાં મચ્છર કરડવાથી જ ફેલાય છે. તે બીમાર વ્યક્તિની લાળ, છીંક કે ખાંસી દ્વારા અન્ય વ્યક્તિમાં ફેલાઈ શકતું નથી. આ વાયરસ ત્યારે જ ફેલાય છે જ્યારે મચ્છર પોતે આ વાયરસથી સંક્રમિત થાય છે.

પ્રશ્ન: ચિકનગુનિયાને કારણે કઈ તકલીફો થઈ શકે છે?

જવાબ: વાઈરસની સૌથી સામાન્ય ગૂંચવણ એ સાંધાનો ક્રોનિક દુખાવો છે. કેટલાક લોકો ચિકનગુનિયાના ચેપ પછી મહિનાઓ કે વર્ષો સુધી પીડાની ફરિયાદ કરતા રહે છે.

નવજાત શિશુઓ અને 65 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોને તેના કારણે ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આ ઉપરાંત, આ મેડિકલ કંડિશનમાં ચિકનગુનિયાના ચેપને કારણે સમસ્યાઓ વધી શકે છે:

વાયરસના કારણે મૃત્યુ ખૂબ જ ઓછા કિસ્સાઓમાં થાય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, વાયરસમાંથી સાજા થયા પછી, લોકો હૃદય, આંખ અથવા ન્યુરોલોજીકલ લક્ષણોની ફરિયાદ કરતા હોય છે.