તેલ અવીવ/દોહા5 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
ઇઝરાયલના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા મંત્રી અને દક્ષિણપંથી નેતા બેન-ગવીર ઇટામારે હમાસ સાથેના યુદ્ધવિરામ કરારનો વિરોધ કર્યો છે. ગુરુવારે સાંજે બેન-ગવીરે ધમકી આપી હતી કે જો ડીલ મંજૂર થશે તો સરકાર પાસેથી સમર્થન પાછું ખેંચી લેશે.
ઈઝરાયલ ટાઈમ્સ અનુસાર જીવીરે હમાસ સાથેના કરારને મોટી બેદરકારી ગણાવી છે. તેમણે કહ્યું કે તેમની ઓત્ઝમા યેહુદિત પાર્ટી નેતન્યાહુની લિકુડ પાર્ટી સાથેનું જોડાણ તોડી નાખશે. આ ઉપરાંત ફરીથી સરકારમાં સામેલ થવા માટે ગાઝામાં યુદ્ધ ફરી શરૂ કરવાની શરત પણ રાખવામાં આવી છે.
ઇઝરાયલ અને હમાસ વચ્ચે યુદ્ધવિરામ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે. ઈઝરાયલના વડાપ્રધાન કાર્યાલયે આ વાતની પુષ્ટિ કરી છે. ડીલને લઈને આજે સુરક્ષા કેબિનેટની બેઠક થશે. સરકાર શનિવારે તેને મંજૂરી આપશે. આ પછી 19 જાન્યુઆરીથી યુદ્ધવિરામ લાગુ થશે.
ગાઝામાં બંધકોની મુક્તિ અને યુદ્ધવિરામ સોદા અંગે મે 2024 સુધી વાતચીત ચાલુ હતી. આને લઈને દેશમાં એક વર્ષથી દેખાવો ચાલી રહ્યા હતા.
ડીલની મંજૂરી અંગે ગઈકાલે મીટિંગ થઈ શકી ન હતી
આ પહેલા ગુરુવારે ડીલને મંજૂરી આપવા માટે કેબિનેટની બેઠક યોજાવાની હતી. પરંતુ પીએમ બેન્જામિન નેતન્યાહુએ હમાસની માગને લઈને બેઠક રદ કરી હતી. નેતન્યાહૂએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે હમાસ છેલ્લી ઘડીએ સમજૂતીની શરતોને નકારી રહ્યું છે.
ઈઝરાયલ ટાઈમ્સ અનુસાર હમાસે પેલેસ્ટિનિયન કેદીઓની ઓળખ સંબંધિત મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો, જે બાદમાં મધ્યસ્થીઓની મદદથી ઉકેલવામાં આવ્યો હતો. બુધવારે, કતારના પીએમએ પુષ્ટિ કરી હતી કે ડીલ ફાઇનલ છે.
આ ડીલ 3 તબક્કામાં પૂર્ણ થશે. પ્રથમ તબક્કામાં 33 ઈઝરાયલ બંધકોને મુક્ત કરવામાં આવશે. તેના બદલામાં ઈઝરાયલ 250 પેલેસ્ટાઈન કેદીઓને પણ મુક્ત કરશે. ઈઝરાયલની સેના પણ ગાઝામાંથી હટી જશે.
પેલેસ્ટિનિયનોએ બુધવારે યુદ્ધવિરામ સોદો પૂર્ણ થયા બાદ ઉજવણી કરી હતી.
સોદો કેવી રીતે અમલમાં આવશે?
ડીલ અનુસાર યુદ્ધવિરામનો પ્રથમ તબક્કો 42 દિવસ માટે રહેશે. પ્રથમ તબક્કામાં હમાસ 33 ઈઝરાયલી બંધકોને મુક્ત કરશે. તેના બદલામાં ઈઝરાયલ હમાસના 250 કેદીઓને પણ મુક્ત કરશે. તેમજ ઈઝરાયલની સેના ગાઝા બોર્ડરથી 700 મીટર દૂર પીછેહઠ કરશે.
કતારની રાજધાની દોહામાં છેલ્લા ઘણા અઠવાડિયાથી યુદ્ધવિરામ માટેની વાટાઘાટો ચાલી રહી હતી. આ વાતચીતમાં ઈજિપ્ત અને અમેરિકા પણ સામેલ હતા. અલ જઝીરાના અહેવાલ મુજબ, કતારના પીએમ થાનીએ બુધવારે હમાસ અને ઈઝરાયલના પ્રતિનિધિઓ સાથે મુલાકાત કરી હતી, ત્યારબાદ આ ડીલ પૂર્ણ થઈ હતી.
પ્રથમ તબક્કાના બંધકોને મુક્ત કર્યાના 15 દિવસ બાદ હમાસ બાકીના બંધકોને મુક્ત કરશે. આ દરમિયાન બંને પક્ષો કાયમી યુદ્ધવિરામ અંગે વાત કરશે.
બાઇડન અને ટ્રમ્પ વચ્ચે ક્રેડિટ વોર
યુએસ પ્રમુખ જો બાઇડન અને નવા ચૂંટાયેલા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે બુધવારે યુદ્ધવિરામ માટે શ્રેયનો દાવો કર્યો હતો. વ્હાઇટ હાઉસે આ ડીલમાં ટ્રમ્પના પ્રતિનિધિને પણ સામેલ કર્યા હતા. સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કરતાં ટ્રમ્પે કહ્યું કે રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં અમારી જીતને કારણે આ ઐતિહાસિક સમજૂતી શક્ય બની છે.
ટ્રમ્પે કહ્યું કે આ ડીલ મારા પ્રશાસનના શાંતિ સ્થાપવા અને અમેરિકા અને તેના સહયોગીઓની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવાના પ્રયાસોનો પુરાવો છે.
વ્હાઇટ હાઉસમાંથી તેમના છેલ્લા ભાષણમાં સોદાનો ઉલ્લેખ કરતી વખતે, બાઇડને કહ્યું કે-
યુદ્ધવિરામ માટેના અમારા રાજદ્વારી પ્રયાસો ક્યારેય બંધ થયા નથી. હમાસ પર દબાણ વધારવા પ્રાદેશિક સમીકરણોમાં પરિવર્તન અને લેબનોનમાં યુદ્ધવિરામ બાદ જ આ સમજૂતી શક્ય બની. આ અમેરિકાની કૂટનીતિનું પરિણામ છે.
તેમના ઉદ્ઘાટન પહેલા ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે હમાસને યુદ્ધ વિરામ માટે અલ્ટીમેટમ આપ્યું હતું.
ડીલ કતાર અને અમેરિકા દ્વારા કરવામાં આવી હતી
ઇજિપ્ત, કતાર અને અમેરિકાની મદદથી કતારની રાજધાની દોહામાં આ કરાર પર વાટાઘાટો કરવામાં આવી હતી. ઇઝરાયલનું પ્રતિનિધિત્વ મોસાદ ચીફ ડેવિડ બાર્નિયા અને શિન બેટ ચીફ રોનેન બારે કર્યું હતું. તે જ સમયે, યુએસ તરફથી ટ્રમ્પના દૂત સ્ટીવ વિટકોફ અને બિડેનના દૂત બ્રેટ મેકગર્ક અહીં હાજર હતા.