41 મિનિટ પેહલાલેખક: શશાંક શુક્લા
- કૉપી લિંક
આપણે સૌ સોશિયલ મીડિયાની દુનિયાથી ખૂબ જ પરિચિત છીએ. અહીં કંઈ પણ વાયરલ થઈ શકે છે, ખાસ કરીને જ્યારે તે કોઈ સેલિબ્રિટી સાથે સંબંધિત હોય. તાજેતરમાં, ભારતીય ક્રિકેટર યુઝવેન્દ્ર ચહલ અને તેની પત્ની ધનશ્રી વર્મા વચ્ચેના સંબંધોમાં સંઘર્ષના અહેવાલો આવ્યા હતા. ત્યારથી સોશિયલ મીડિયા પર બંને વચ્ચે છૂટાછેડાની અફવાઓ સતત ફેલાઈ રહી છે. જો કે, કપલ તરફથી હજુ સુધી કોઈ ટિપ્પણી આવી નથી.
યુઝવેન્દ્ર અને ધનશ્રી બંને સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ જ એક્ટિવ છે. બંને એકસાથે વીડિયો અને ફોટો પોસ્ટ કરતા રહે છે, જે તેમના ફેન્સને ખૂબ જ પસંદ આવે છે. જોકે, સંબંધોમાં તણાવના અહેવાલો વચ્ચે બંનેએ એકબીજાને ઈન્સ્ટાગ્રામ પર અનફોલો કરી દીધા છે. ચહલે પોતાના એકાઉન્ટમાંથી ધનશ્રીની તસવીરો પણ હટાવી દીધી છે. ત્યારથી ધનશ્રી વર્મા સોશિયલ મીડિયા યુઝર્સના નિશાના પર છે.
ઘણીવાર એવું જોવા મળે છે કે આવા કોઈ પણ કિસ્સામાં સોશિયલ મીડિયા યુઝર્સ પોતાની અનુકૂળતા મુજબ એક બાજુ પસંદ કરે છે. આવા કિસ્સાઓમાં, જો પુરુષ મોટો સેલિબ્રિટી હોય તો તેના ચાહકો સ્ત્રીને ટ્રોલ કરવા અને સારું અને ખરાબ લખવાનું શરૂ કરે છે.
ઘણા યૂઝર્સ આ સમયગાળા દરમિયાન કુટુંબ અને વ્યાવસાયિક જીવનને પણ લક્ષ્ય બનાવે છે. તે જ સમયે, ઘણા કિસ્સાઓમાં ‘મીડિયા ટ્રાયલ’ પણ થાય છે.
આવી સ્થિતિમાં આજે આપણે રિલેશનશિપમાં જાણીશું કે-
- શા માટે કોઈ વ્યક્તિના અંગત જીવન વિશે ટિપ્પણી ન કરવી જોઈએ?
- શું ટ્રોલ કરનારાઓ સામે કાયદાકીય કાર્યવાહી થઈ શકે?
- ટ્રોલિંગ આપણને શું નુકસાન પહોંચાડી શકે છે?
- કેવી રીતે વધુ સારા નેટીઝન બનવું?
શા માટે કોઈ વ્યક્તિના અંગત જીવન વિશે ટિપ્પણી ન કરવી જોઈએ?
મનોચિકિત્સક ડો.સત્યકાન્ત ત્રિવેદી કહે છે કે દરેક વ્યક્તિને પોતાનું જીવન પોતાની રીતે જીવવાનો અધિકાર છે. કોઈના અંગત જીવન અને જીવન જીવવાની રીત વિશે સારું કે ખરાબ કહેવું બિલકુલ ખોટું છે. કોઈના વિશે કંઈપણ બોલતા કે લખતા પહેલા આપણે પોતાની જાતને તેના સ્થાને મૂકીને વિચારવું જોઈએ. આપણે સમજવું જોઈએ કે આપણા શબ્દોથી તેને કેવું લાગશે.
યાદ રાખો, દરેક વ્યક્તિની પોતાની સમસ્યાઓ અને પડકારો હોય છે, જેને ફક્ત તે જ વ્યક્તિ સારી રીતે સમજી શકે છે. તેથી, આપણે બીજાના અંગત જીવન વિશે ટિપ્પણી કરવાનું ટાળવું જોઈએ.
શું ટ્રોલિંગ સામે કાયદાકીય પગલાં લઈ શકાય?
સોશિયલ મીડિયા પર કોઈને ટ્રોલ કરવું ખતરનાક બની શકે છે. આનાથી આપણી આદતો અને સામાજિક છબી તો બગડે જ છે સાથે કાયદાકીય કાર્યવાહી પણ થઈ શકે છે.
ટ્રોલિંગ અને અપમાનજનક ટિપ્પણીઓથી ઘણા લોકો માનસિક રીતે પરેશાનીનો ભોગ બને છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તમે અથવા તમારી નજીકની કોઈ વ્યક્તિ ટ્રોલિંગનો શિકાર બની રહી છે, તો તમે ટ્રોલ કરનારા લોકો સામે કાયદાકીય કાર્યવાહી કરી શકો છો. ઉપરાંત, જો તમારી નજીકની વ્યક્તિ કોઈને ટ્રોલ કરી રહી છે, તો તેને આમ કરવાથી રોકો. ચાલો આને ગ્રાફિકલી સમજીએ.
સાયબર કાયદાઓ અને સંબંધિત કાયદાકીય જોગવાઈઓ હેઠળ ટ્રોલર્સ સામે ફરિયાદ કરી શકાય છે. જો કોઈ તમને માનસિક કે ભાવનાત્મક રીતે હેરાન કરે તો તમે પોલીસ અથવા સાયબર સેલમાં ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો.
કોઈને ટ્રોલ કરીને આપણે શું નુકસાન કરીએ છીએ?
જ્યારે આપણે કોઈને ટ્રોલ કરીએ છીએ, ત્યારે આપણે માત્ર સામેની વ્યક્તિને જ નુકસાન પહોંચાડતા નથી પરંતુ આપણી માનસિક શાંતિ પણ ગુમાવી દઈએ છીએ. ધીરે ધીરે આપણે બીજાઓનું ખરાબ બોલવામાં અને તેમને પરેશાન કરવામાં આનંદ લેવાનું શરૂ કરીએ છીએ.
આ ફક્ત આપણા આંતરિક આત્માને જ નુકસાન પહોંચાડતું નથી પણ આપણી છબીને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે. લોકો આપણને નાપસંદ કરવા લાગે છે. જો બીજી વ્યક્તિ નારાજ થઈ જાય અને કાયદાકીય કાર્યવાહી કરે તો ટ્રોલ કરનારાઓ માટે મુશ્કેલ થઈ શકે છે.
વધુ સારા નેટીઝન બનવાની કઈ રીતો છે?
ઈન્ટરનેટ પણ આપણા ઘર-પરિવાર અને શાળા-કોલેજ જેવું છે. આપણે આપણા ફાયદા માટે ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે તેનાથી કોઈને નુકસાન ન થાય અને વ્યક્તિએ વધુ સારા નેટીઝન બનવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. ચાલો આને ગ્રાફિકલી સમજીએ.
ચાલો ગ્રાફિકને વિગતવાર સમજીએ.
હકીકત તપાસ
સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થતા કોઈપણ સમાચારને તથ્ય તપાસ્યા વગર ફોરવર્ડ ન કરો. જો તમે કોઈપણ સમાચાર પર પ્રતિક્રિયા આપવા માગતા હો, તો પહેલા તેની સત્યતા તપાસો. ઘણી વખત તમે અજાણતા અફવાઓ ફેલાવીને બીજાના જીવનને નુકસાન પહોંચાડી શકો છો.
સંઘર્ષ ટાળો
સોશિયલ મીડિયા પર તમે જેની સાથે વાતચીત કરો છો તેના પ્રત્યે આદર રાખો. કોઈના અંગત જીવન અથવા તેમના નિર્ણયો પર ટિપ્પણી કરવાનું ટાળો. ધ્યાન રાખો કે તમારી વાતોથી કોઈને દુઃખ ન થાય.
સોશિયલ મીડિયા પર સકારાત્મક વાતાવરણ બનાવવાનો પ્રયાસ કરો
આપણે બધાએ સોશિયલ મીડિયા પર સકારાત્મક વાતાવરણ જાળવવાની જવાબદારી લેવી જોઈએ. કોઈની મજાક ઉડાવવી, અફવાઓ ફેલાવવી અને નકારાત્મક ટિપ્પણી કરવી એ ખોટું છે. તેનાથી સમાજમાં નફરત વધે છે અને તણાવ ફેલાય છે.
ફક્ત સત્તાવાર નિવેદન પર વિશ્વાસ કરો
જો કોઈ પણ સેલિબ્રિટી અથવા જાહેર વ્યક્તિ વિશે કોઈ સમાચાર ફેલાય છે, તો તેમનું સત્તાવાર નિવેદન અથવા ઇન્ટરવ્યૂ અંતિમ સત્ય છે. સોશિયલ મીડિયા પર ફેલાયેલી કોઈપણ અફવાને ત્યાં સુધી સાચી ન ગણો જ્યાં સુધી તેના પર સંબંધિત વ્યક્તિ તરફથી કોઈ ટિપ્પણી ન કરવામાં આવે.
અન્યત્ર કોઈપણ સમાચારને ક્રોસ ચેક કરો
ઘણી વખત, ફોટા અથવા વીડિયોના કેટલાક ભાગોને કાપીને સોશિયલ મીડિયા પર ખોટી રીતે રજૂ કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, આપણે તે સમાચારોને ધ્યાનથી વાંચવા જોઈએ અને તેની સત્યતાને સમજવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ.
ગોપનીયતાનો આદર કરો
કોઈના અંગત જીવન પર ટિપ્પણી કરવી અથવા ટીકા કરવી એ માત્ર ખોટું નથી, પરંતુ તે તેમની ગોપનીયતાનું ઉલ્લંઘન પણ હોઈ શકે છે. આપણે બીજાની અંગત બાબતોમાં દખલ કરવાનું ટાળવું જોઈએ.
સ્માર્ટફોન અને ઇન્ટરનેટનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરો
સ્માર્ટફોન અને ઈન્ટરનેટ આપણા જીવનનો મહત્ત્વનો ભાગ બની ગયા છે, પરંતુ આપણે તેનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરવો જોઈએ. સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ સમજદારીપૂર્વક કરવો જોઈએ. કેટલાક મંતવ્યો અને પૈસા માટે, એવી સામગ્રી ન આપવી જોઈએ જે કોઈની માનસિક શાંતિને ખલેલ પહોંચાડે.
સંવેદનશીલ મુદ્દાઓ પર સમજણ બતાવો
જ્યારે કોઈ સંવેદનશીલ મુદ્દો આવે, ત્યારે સમજદારીપૂર્વક કાર્ય કરો. મોજશોખ માટે અફવા ફેલાવવાથી સમાજમાં ખોટો સંદેશ જાય છે. કોઈપણ વિવાદમાં સંયમ જાળવવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ.
અન્ય લોકોને જાગૃત કરો સોશિયલ મીડિયા પર અફવાઓથી બચવા માટે આપણે અન્ય લોકોને પણ જાગૃત કરવા જોઈએ. જો તમે કોઈને ખોટી માહિતી આપતા જોશો તો તેને સાચી માહિતી આપો. આનાથી આપણું ડિજિટલ વિશ્વ વધુ સારું બનશે અને આપણે વધુ સારા સમાજ તરફ આગળ વધી શકીશું.
