26 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
આજે મૌની અમાસ છે. આવતીકાલે એટલે કે 30 જાન્યુઆરીથી માઘ શુક્લ પ્રતિપદા છે અને આ તારીખથી ગુપ્ત નવરાત્રિ શરૂ થઈ રહી છે. માઘ (મહા) મહિનાની ગુપ્ત નવરાત્રી 6 ફેબ્રુઆરી સુધી ચાલશે. ગુપ્ત નવરાત્રિમાં, દેવી સતીથી જન્મેલી દસ મહાવિદ્યાઓના આશીર્વાદ મેળવવા માટે સાધના કરવામાં આવે છે. જાણો ગુપ્ત નવરાત્રિ સાથે જોડાયેલી વાર્તા અને દસ મહાવિદ્યાઓના નામ…
ઉજ્જૈનના જ્યોતિષ પં. મનીષ શર્મા અનુસાર, ગુપ્ત નવરાત્રિ પહેલા મૌની અમાવસ્યાની રાત્રે મહાકાળીની વિશેષ પૂજા કરવી જોઈએ. માતાજીની મૂર્તિ અથવા ચિત્રને ફૂલ અને લીંબુની માળા અર્પણ કરવી જોઈએ. તેની સાથે દેવીને અત્તર પણ ચઢાવો. યોગ્ય પૂજા કરો. માઘ મહિનાની નવરાત્રિ દરમિયાન સાધના ગુપ્ત રીતે કરવામાં આવે છે. દસ મહાવિદ્યાઓ દેવી દુર્ગાના દસ સ્વરૂપોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
આ દસ મહાવિદ્યાઓ છે
કાલી : સમય અને મૃત્યુની દેવી.
તારા: કરુણા અને જ્ઞાનની દેવી.
ત્રિપુરા સુંદરી: સૌંદર્ય, પ્રેમ અને આધ્યાત્મિકતાની દેવી.
ભુવનેશ્વરી: તે સમગ્ર બ્રહ્માંડની પ્રમુખ દેવી છે.
છિન્નમસ્તા: આત્મવિલોપન અને બલિદાનનું પ્રતીક.
ભૈરવી: તપ અને ધ્યાનની દેવી.
ધૂમાવતીઃ દેવીનું આ સ્વરૂપ બલિદાન અને ત્યાગનું પ્રતિક છે.
બગલામુખી : દેવીનું આ સ્વરૂપ શત્રુઓ અને નકારાત્મક શક્તિઓનો નાશ કરે છે.
માતંગી: શિક્ષણ, કળા અને સંગીતની દેવી.
કમલા: સંપત્તિ, કીર્તિ અને સમૃદ્ધિની દેવી.
દસ મહાવિદ્યાઓની કથા
દંતકથા અનુસાર, દેવી સતીના પિતા પ્રજાપતિ દક્ષ ભગવાન શિવને પસંદ નહોતા કરતા અને સમયાંતરે ભગવાન શિવનું અપમાન કરવાની તકો શોધતા રહેતા હતા.
એક દિવસ પ્રજાપતિ દક્ષે યજ્ઞનું આયોજન કર્યું. યજ્ઞમાં તમામ દેવી-દેવતાઓ અને ઋષિઓને બોલાવવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ દક્ષે શિવ અને સતીને આમંત્રણ આપ્યું ન હતું.
જ્યારે દેવી સતીને તેમના પિતાના સ્થાને યજ્ઞ થઈ રહ્યો હોવાની માહિતી મળી ત્યારે દેવી પણ યજ્ઞમાં જવા માટે તૈયાર થઈ ગઈ.
ભગવાન શિવે દેવી સતીને સમજાવ્યું કે આપણે આમંત્રણ વિના આવા કાર્યક્રમોમાં ન જવું જોઈએ. દેવી સતીએ કહ્યું કે દક્ષ મારા પિતા છે, અને તેમના પિતાના સ્થાન પર જવા માટે કોઈ આમંત્રણની જરૂર નથી. સતીએ આટલું કહ્યા પછી પણ શિવે દેવીને જતા રોકવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પરંતુ સતી ગુસ્સે થઈ ગયા.
દેવી સતીના ક્રોધને કારણે દસ મહાવિદ્યાઓ પ્રગટ થઈ. આ પછી, ભગવાન શિવના ઇનકાર છતાં, દેવી સતી યજ્ઞ માટે દક્ષના સ્થાને પહોંચ્યા. યજ્ઞ સ્થળ પર સતીને જોઈને પ્રજાપતિ દક્ષે ભગવાન શિવને અપમાનજનક વાતો કહી. દેવી સતી શિવજી એ અપમાન સહન ન કરી શક્યા અને યજ્ઞકુંડમાં પોતાના શરીરનું બલિદાન આપ્યું.
