ન્યુ યોર્ક15 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
12 ઓગસ્ટ 2022ના રોજ ન્યૂયોર્કમાં એક કાર્યક્રમ દરમિયાન સલમાન રશ્દી પર હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. જેના કારણે તેમણે એક આંખની દ્રષ્ટિ ગુમાવી હતી.
ભારતીય મૂળના લેખક સલમાન રશ્દીને છરી મારીને હુમલો કરનાર હાદી મતાર (27) ને ન્યૂયોર્કની એક કોર્ટે હત્યાના પ્રયાસ અને હુમલાનો દોષી ઠેરવ્યો છે. ઓગસ્ટ 2022માં ન્યૂયોર્કમાં એક કાર્યક્રમ દરમિયાન મતારે રશ્દી પર છરીના 15 ઘા માર્યા હતા.
રશ્દીને માથા, ગરદન, ધડ અને ડાબા હાથની હથેળીમાં ગંભીર ઈજાઓ થઈ હતી. તેમણે એક આંખની દ્રષ્ટિ ગુમાવી દીધી હતી. એક હાથની નસ કપાઈ જવાથી લકવાગ્રસ્ત થઈ ગયા હતા. આ ઉપરાંત, તેમના લીવર અને આંતરડાને પણ ગંભીર ઈજા થઈ હતી
મતારની સજાની તારીખ 23 એપ્રિલ નક્કી કરવામાં આવી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તેને હવે 30 વર્ષથી વધુ જેલની સજા થઈ શકે છે.
હુમલા પછી, સલમાન રશ્દીને એર એમ્બ્યુલન્સ દ્વારા સારવાર માટે લઈ જવામાં આવ્યા હતા.
રશ્દીએ પોતે કોર્ટમાં જુબાની આપી, કહ્યું- મને લાગ્યું કે હું મરી જઈશ
આ કેસની સુનાવણી ન્યૂયોર્કની ચૌટાઉક્વા કાઉન્ટી કોર્ટમાં 2 અઠવાડિયા સુધી ચાલી. કોર્ટે માતરને રશ્દીનો ઇન્ટરવ્યુ લઈ રહેલા હેનરી કીઝને ઇજા પહોંચાડવા બદલ પણ દોષી ઠેરવ્યા. કીઝને માથામાં સામાન્ય ઈજા થઈ હતી. જ્યારે રશ્દી પર આ હુમલો થયો ત્યારે તે રૂમમાં 1000થી વધુ લોકો હતા.
આ કેસની સુનાવણી દરમિયાન, 77 વર્ષીય સલમાન રશ્દીએ પોતે કોર્ટમાં જુબાની આપી હતી. રશ્દીએ જ્યુરીને કહ્યું કે શરૂઆતમાં તેમને લાગ્યું કે હુમલાખોરે તેમને મુક્કો માર્યો છે. પણ પછી તેને ખ્યાલ આવ્યો કે તેના કપડાંમાંથી ખૂબ લોહી નીકળી રહ્યું હતું. તેના પર અનેક વખત છરીથી ઘા મારી હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. આ સમય દરમિયાન તેમને લાગ્યું કે હું મરી જઈશ.
કોર્ટમાં પોતાની ઈજાગ્રસ્ત જમણી આંખ બતાવવા માટે રશ્દીએ પોતાના કાળા લેન્સવાળા ચશ્મા પણ ઉતારી નાખ્યા. રશ્દીએ પોતાના શરીરના તે ભાગો તરફ પણ ઈશારો કર્યો જ્યાં તેમને છરીના ઘા મારવામાં આવ્યા હતા. લેખકે કહ્યું કે તેઓ હવે પહેલા જેટલા ઉર્જાવાન નથી રહ્યો.
દોષિત ઠેરવવામાં આવેલા મતારે પોતાના બચાવમાં જુબાની આપી ન હતી. તેમના વકીલે પણ તેમના કોઈપણ સાક્ષીને બોલાવવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
હુમલાખોર હાદી મતાર શુક્રવારે કોર્ટમાં હાજર થયો હતો.
રશ્દી પર હુમલો કેમ થયો? ભારતમાં એક કાશ્મીરી મુસ્લિમ પરિવારમાં જન્મેલા સલમાન રશ્દીએ 1988માં ‘સેટેનિક વર્સેસ’ નામની નવલકથા લખી હતી. પયગંબર મુહમ્મદના જીવનથી પ્રેરિત આ નવલકથાએ કેટલાક મુસ્લિમોમાં આક્રોશ ફેલાવ્યો હતો. તેમણે તેને નિંદા માની હતી. તેના પ્રકાશન પછી, ભારત સહિત ઘણા દેશોમાં આ પુસ્તક પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો.
1989માં, ઈરાની ઇસ્લામિક ક્રાંતિના નેતા આયાતુલ્લાહ ખોમેનીએ રશ્દી વિરુદ્ધ મૃત્યુદંડનો ફતવો જાહેર કર્યો. હુમલા પછી, માતરે ન્યૂયોર્ક પોસ્ટ સાથેની મુલાકાતમાં ખોમેનીની પ્રશંસા કરી. માતરે કહ્યું હતું કે રશ્દી એક ખરાબ માણસ છે જેમણે ઇસ્લામ પર હુમલો કર્યો હતો. માતરે કહ્યું કે તેણે આ પુસ્તકના ફક્ત થોડા પાના જ વાંચ્યા છે.
માતરનો જન્મ લેબનનમાં થયો હતો. તેમનો પરિવાર નાની ઉંમરે અમેરિકા સ્થાયી થયો હતો. માતર શિયા ઉગ્રવાદ અને ઈરાનના ઇસ્લામિક રિવોલ્યુશનરી ગાર્ડ કોર્પ્સ (IRGC) પ્રત્યે સહાનુભૂતિ ધરાવે છે. પકડાયા બાદ તેની પાસેથી નકલી ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ પણ મળી આવ્યું હતું.
ભારત સહિત ઘણા દેશોમાં ‘ધ સેટેનિક વર્સેસ’ પર પ્રતિબંધ
- ‘ધ સેટેનિક વર્સેસ’ સલમાન રશ્દીની ચોથી નવલકથા હતી. આ નવલકથા ભારત અને વિશ્વના ઘણા દેશોમાં પ્રતિબંધિત છે. તે 1988માં પ્રકાશિત થઈ હતી. રશ્દી પર પયંગબર મુહમ્મદનું અપમાન કરવાનો આરોપ હતો.
- ‘ધ સેટેનિક વર્સેસ’ના જાપાની અનુવાદક હિતોશી ઇગારશીની હત્યા કરવામાં આવી હતી, જ્યારે ઇટાલિયન અનુવાદક અને નોર્વેજીયન પ્રકાશક પર પણ હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. દક્ષિણ આફ્રિકામાં ભારતીય મૂળની મહિલા લેખિકા ઝૈનબ પ્રિયા પર પણ રશ્દીના વખાણ કરવા બદલ હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. હુમલાખોરોએ પ્રિયાના ગળા પર છરી મારી હતી. તેના ચહેરા પર ઈંટ મારી હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો.
- રશ્દી અફેર્સ બાબતે પણ ચર્ચામાં રહ્યા છે. તેમણે ચાર વાર લગ્ન કર્યા છે. તેમના જન્મ પછી તરત જ તેઓ બ્રિટન ગયા. તેમણે પ્રાથમિક શિક્ષણ ઇંગ્લેન્ડની રગ્બી સ્કૂલમાં મેળવ્યું છે. બાદમાં તેમણે કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીમાંથી ઇતિહાસમાં સ્નાતકની પદવી મેળવી. લેખક બનતા પહેલા, તેમણે જાહેરાત એજન્સીઓમાં કોપીરાઇટર તરીકે પણ કામ કર્યું છે.
રશ્દીને 10 વર્ષ સુધી પોલીસ સુરક્ષા મળી હતી રશ્દી લગભગ 10 વર્ષ સુધી પોલીસ સુરક્ષા હેઠળ હતા. 1998માં, તત્કાલીન ઈરાની રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ ખાતેમીએ કહ્યું: અમે હવે રશ્દીની હત્યાને સમર્થન આપતા નથી. જોકે, ફતવો હજુ પણ પાછો ખેંચાયો ન હતો. રશ્દીએ આ વિશે એક સંસ્મરણ ‘જોસેફ એન્ટોન’ પણ લખ્યું હતું. આ પછી, રશ્દી ન્યૂયોર્કમાં શાંતિપૂર્ણ જીવન જીવી રહ્યા હતા. 2019માં તેમણે તેમની નવી નવલકથા “ક્વિહોતે” લખી.
