ઉનાળો આવી રહ્યો છે: હવામાન બદલાતાં રોગોનું જોખમ વધે છે, જાણો ડૉક્ટર પાસેથી સ્વસ્થ રહેવાની 7 ટિપ્સ

ફેબ્રુઆરી મહિનો પૂરો થયો. માર્ચના પહેલા અઠવાડિયામાં તાપમાનમાં વધુ ફેરફાર થવાની શક્યતા છે. દિવસ દરમિયાન ગરમી વધુ તીવ્ર બનશે, જ્યારે રાત્રે થોડી ઠંડક અનુભવાઈ શકે છે.

જેમ જેમ ઋતુઓ બદલાય છે તેમ તેમ આપણા શરીરની જરૂરિયાતો પણ બદલાય છે, તેથી આપણી જીવનશૈલી અને ખાવાની આદતોમાં ફેરફાર કરવો ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે.

ઉનાળો નજીક આવી રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, તાપમાનમાં વધઘટને કારણે, વાયરલ ચેપ અને પાચન સમસ્યાઓનું જોખમ વધી જાય છે. તેથી, આ ઋતુમાં તમારા સ્વાસ્થ્યનું ખાસ ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે.

તો, આજે કામના સમાચારમાં, આપણે વાત કરીશું કે હવામાન બદલાય ત્યારે કયા રોગો વધે છે? તમે એ પણ જાણશો કે-

નિષ્ણાત: ડૉ. અંકિત બંસલ, એસોસિયેટ કન્સલ્ટન્ટ, ઇન્ટરનલ મેડિસિન, શ્રી બાલાજી એક્શન મેડિકલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ, નવી દિલ્હી

પ્રશ્ન: ઋતુ બદલાય ત્યારે આપણું શરીર રોગો અને ચેપ પ્રત્યે સંવેદનશીલ કેમ બને છે? જવાબ: ફેબ્રુઆરી-માર્ચ મહિનામાં તાપમાનમાં ઘણી વધઘટ થાય છે. શરીર માટે હવામાન બદલવું સરળ નથી. શરીરને નવા વાતાવરણમાં અનુકૂલન સાધવામાં થોડો સમય લાગે છે. આ સમય દરમિયાન, રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર દબાણ આવે છે, જે શરીરની બેક્ટેરિયા અથવા વાયરસ સામે લડવાની ક્ષમતાને અસર કરે છે. આ ઉપરાંત ઉનાળામાં હવામાં ભેજ વધી જાય છે, જેના કારણે બેક્ટેરિયાના વિકાસનું જોખમ વધારે હોય છે.

પ્રશ્ન: હવામાન બદલાય ત્યારે કયા રોગોનું જોખમ વધે છે? જવાબ: ડૉ. અંકિત બંસલ સમજાવે છે કે જ્યારે હવામાન બદલાય છે ત્યારે શરદી, ખાંસી અને ફ્લૂ જેવા વાયરલ ચેપનું જોખમ વધી જાય છે. આ ઉપરાંત, ઉનાળામાં ખોરાક ઝડપથી બગડી જાય છે, જેના કારણે ઝાડા, પેટમાં દુખાવો અને અન્ય પાચન સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.

જેમ જેમ ગરમી વધે છે તેમ તેમ શરીરને પાણીની જરૂરિયાત વધે છે. પાણીની અછતથી ડિહાઇડ્રેશન, માથાનો દુખાવો, ચક્કર અને થાક જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. હવામાનમાં ફેરફારને કારણે શરીરની ઘડિયાળ પર પણ અસર પડે છે, જેના કારણે ઊંઘ પણ અસરગ્રસ્ત થઈ શકે છે.

નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી સમજો કે ઋતુ બદલાય ત્યારે કયા રોગોનું જોખમ વધે છે.

પ્રશ્ન: ઊનાળાની ઋતુમાં રોગો અને ચેપથી બચવા માટે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ? જવાબ: ડૉ. અંકિત બંસલ કહે છે કે ઋતુઓના પરિવર્તન સાથે, આપણે આપણી દિનચર્યા અને જીવનશૈલીમાં કેટલાક ફેરફારો કરવાની જરૂર છે. આનાથી આપણે મોસમી રોગો અને વાયરલ ચેપથી બચી શકીએ છીએ. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજો-

પ્રશ્ન: હવામાન બદલાય ત્યારે કપડાંમાં કેવા પ્રકારના ફેરફાર કરવા જોઈએ? જવાબ: જેમ જેમ હવામાન બદલાય છે, તેમ તેમ તમારે ધીમે ધીમે તમારા કપડાં પણ બદલવા જોઈએ. તરત જ આખી બાંયમાંથી અડધી બાંય અથવા ઊનના કપડાંમાંથી હળવા કપડાં પહેરવા સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક બની શકે છે.

તેથી, થોડા દિવસો માટે, સવારે અને સાંજે આખી બાંયના અથવા ઊનના કપડાં પહેરો. દિવસ દરમિયાન તાપમાન વધે છે, તેથી તમે હળવા અને આરામદાયક કપડાં પહેરી શકો છો. આનાથી તમારા શરીરને ધીમે ધીમે હવામાન સાથે અનુકૂલન સાધવામાં મદદ મળશે, પરંતુ તમે સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી પણ સુરક્ષિત રહેશો.

પ્રશ્ન- ઉનાળો આવી રહ્યો છે. આ ઋતુમાં ખાવાની આદતોમાં કયા ફેરફારોની જરૂર છે? જવાબ: જ્યારે ઋતુઓ બદલાય છે, ત્યારે આપણા ખાવા-પીવાની આદતોમાં પણ ફેરફાર કરવો જરૂરી છે. આ મુદ્દાઓ પરથી સમજો-

પ્રશ્ન: આ ઋતુમાં ડિહાઇડ્રેશનથી બચવા માટે કઈ સાવચેતી રાખવી જોઈએ? જવાબ: શિયાળામાં આપણને તરસ ઓછી લાગે છે, પરંતુ જેમ જેમ તાપમાન વધે છે તેમ તેમ શરીરને વધુ પાણીની જરૂર પડે છે. ઓછું પાણી પીવાથી ડિહાઇડ્રેશન થઈ શકે છે. તેથી, દિવસભરમાં 8-10 ગ્લાસ પાણી પીવાની આદત બનાવો, જેથી શરીર હાઇડ્રેટેડ રહે. જો તમને ખૂબ પરસેવો થતો હોય તો પાણીનું સેવન વધારો. ઘરની બહાર નીકળતા પહેલા અને પાછા ફર્યા પછી પાણી અવશ્ય પીવો. ખૂબ ઠંડુ કે બરફ જેવું ઠંડુ પાણી ન પીવું એ ધ્યાનમાં રાખો. આનાથી ગળામાં દુખાવો, શરદી અને ખાંસી થઈ શકે છે.

પ્રશ્ન: આ સિવાય, ઋતુ બદલાય ત્યારે જીવનશૈલીમાં કયા ફેરફારો કરવા જોઈએ? જવાબ: જેમ જેમ ઋતુઓ બદલાય છે, તેમ તેમ શરીરને નવી પરિસ્થિતિઓમાં અનુકૂલન સાધવામાં સમય લાગે છે. તેથી, તમારી જીવનશૈલીમાં કેટલાક ફેરફારો કરો. નીચે આપેલા નિર્દેશો દ્વારા આ સમજો-

ભારે કસરત ન કરો જ્યારે હવામાન બદલાય છે, ત્યારે વ્યક્તિએ ભારે કસરતો જેવી કે વજન ઉપાડવા, ઉચ્ચ-તીવ્રતાવાળા વર્કઆઉટ્સ અથવા લાંબી દોડ કરવાનું ટાળવું જોઈએ. આનાથી શરીર પર વધારાનો ભાર પડે છે. આનાથી થાક, નબળાઈ અથવા ડિહાઇડ્રેશન થઈ શકે છે.

તમારી ઊંઘની આદતો બદલો શિયાળામાં રાત લાંબી અને ઉનાળામાં ટૂંકી હોય છે. આ ફેરફારને ધ્યાનમાં રાખીને, તમારા સૂવાનો અને જાગવાનો યોગ્ય સમય નક્કી કરો. શરીરને પૂરતો આરામ મળે તે માટે 7-8 કલાક સૂવાની આદત પાડો.

કૂલર-પંખાથી અંતર રાખો હવામાન બદલાય ત્યારે તરત જ કૂલર કે પંખાનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળવું જોઈએ. આનાથી શરદી, ગળામાં દુખાવો અને તાવ જેવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.