મહાકુંભ બાદ અખાડાના નાગા સાધુ ક્યાં જાય છે?: રવિન્દ્ર પુરીએ કહ્યું- પોલીસ તંત્રની જેમ જ સાધુઓની પણ તહેનાતી કરવામાં આવે છે; નવા સાધુઓ 12 વર્ષ સુધી તપ કરશે

શું કુંભ પછી પણ નાગા સાધુઓ નિર્વસ્ત્ર રહે છે?

રવિન્દ્ર પુરી મહારાજે કહ્યું- મહાકુંભમાં પહેલું સ્નાન નાગા સાધુઓ કરે છે. ત્યારે તેઓ દિગંબર સ્વરૂપમાં હોય છે, એટલે કે નિર્વસ્ત્ર. પરંતુ, સામાન્ય દિવસોમાં તે દિગંબર સ્વરૂપમાં નથી હોતા. દિગંબર સ્વરૂપ સમાજમાં સ્વીકાર્ય નથી. એટલા માટે આ લોકો રાખ, રુદ્રાક્ષ અને પ્રાણીઓનું ચામડું લપેટીને આશ્રમમાં રહે છે.

નાગા સાધુઓ દિગંબર સ્વરૂપમાં કેમ રહે છે?

કુંભમાં મોટાભાગના નાગા સાધુઓ 2 ખાસ અખાડામાંથી આવે છે. પ્રથમ- વારાણસીનું મહાપરિનિર્વાણ અખાડા, બીજો- પંચ દશનામ જુના અખાડું. આ બંને અખાડાના નાગા સાધુઓ કુંભનો ભાગ બને છે. દિગંબર એટલે ધરતી અને અંબર. નાગા સાધુઓ માને છે કે ધરતી તેમની પથારી છે અને અંબર તેમનું ઓઢવાનું છે. એટલા માટે તે કુંભનો અમૃત વરસાવવા માટે નાગના રૂપમાં આવે છે. કુંભ પૂર્ણ થયા પછી, નાગા સાધુઓ પોતપોતાના અખાડામાં પાછા ફરે છે.

મહાકુંભમાં કેટલા નવા નાગા સાધુઓ જોડાયા, તેઓ શું કરશે?

મહાકુંભમાં હજારો નવા નાગા સાધુઓ તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે. આ નાગા સાધુઓનું જીવન હવે 12 વર્ષ સુધી કઠોર તપસ્યામાં વિતશે. તેમના પર તેમના ગુરુ અને સભાપતિની તેમના પર ખાસ નજર રાખશે. જો સન્યાસી પરંપરાનું સહેજ પણ પાલન ન થાય, તો તેમને તાત્કાલિક અખાડામાંથી હાંકી કાઢવામાં આવશે.

નવા નાગા સાધુઓને કેવી રીતે ઓળખવામાં આવે છે?

વારાણસીમાં નવા નાગા સન્યાસી બનેલા લોકોને મોરનો મુગટ, આઈકાર્ડ અને અખાડાના કાયદેસરના દસ્તાવેજો આપવામાં આવશે. જે અમારા સંરક્ષક અને અધ્યક્ષની સહી દ્વારા તેમને આપવામાં આવશે. આ બધું હોળી પહેલા આપવામાં આવશે. તેમના ગુરુ નક્કી હશે. ગુરુના આદેશ પર, તેઓ સંન્યાસની પરંપરાનું પાલન કરશે અને સખત તપસ્યા કરશે. સન્યાસ લેતી વખતે, તેમના ગળામાં સફેદ રંગના દોરાથી એક રુદ્રાક્ષ બાંધવામાં આવે છે, જે તેમણે હંમેશા પહેરવો પડશે.

રવિન્દ્ર પુરીએ કહ્યું- નાગા સાધુઓનું જીવન મુશ્કેલ છે. તેઓ જંગલોમાં ફળ- ફૂલ ખાઈને જીવે છે.

અખાડાઓમાં અન્ય નાગા સાધુઓનું શું કામ છે?

રવિન્દ્ર પુરીએ કહ્યું- નાગા સાધુઓ આ અખાડાઓમાં ધ્યાન અને સાધના કરે છે. સાથે જ, તેઓ ધાર્મિક શિક્ષણ પણ આપે છે. તેમની તપસ્વી જીવનશૈલી હોય છે. ઘણા નાગા સાધુઓ હિમાલય, જંગલો અને અન્ય એકાંત સ્થળોએ તપસ્યા કરવા જાય છે. તેઓ કઠોર તપસ્યા કરે છે અને ફળો અને ફૂલો ખાઈને પોતાનું જીવન વિતાવે છે.

મહાકુંભ પછી અખાડાઓનું શું કાર્ય છે?

અખાડાઓના સંતો અને સાધુઓ ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક શિક્ષણનો પ્રચાર કરે છે. તે ગામડે ગામડે અને શહેર- શહેરમાં જાય છે અને કથા, પ્રવચન અને સત્સંગ કરે છે. આ પ્રવચનોમાં ગીતા, વેદ, પુરાણો અને ઉપનિષદોના ઉપદેશો લોકોને સરળ ભાષામાં પહોંચાડવામાં આવે છે. તેઓ નિયમિતપણે યોગ, ધ્યાન અને ધાર્મિક અનુષ્ઠાનનો અભ્યાસ કરે છે. તેમનો ઉદ્દેશ્ય આત્મજ્ઞાન મેળવવાનો અને તેમના અનુયાયીઓને આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શન આપવાનો હોય છે.

કાશીના ગંગા ઘાટ પાસે બનેલા આશ્રમોમાં નાગા સાધુઓનો મેળાવડો છે.

અખાડા અને નાગા સાધુઓનો વહીવટ કેવી રીતે ચાલે છે?

નાગા સન્યાસીઓ સનાતન પરંપરાની એક અદ્ભુત કડી છે, જેને શંકરાચાર્યએ સનાતનના રક્ષણ માટે તૈયાર કરી હતી. વિવિધ અખાડાઓના નાગા સાધુઓનું કાર્યક્ષેત્ર અને તેમની કાર્યશૈલી પણ અલગ છે. જેમ સામાન્ય જીવનમાં લોકોની સુરક્ષા માટે એસપી, પોલીસ અધિકારી, ચોકી ઇન્ચાર્જ હોય ​​છે, તેવી જ રીતે અખાડામાં પણ સભાપતિ અને ક્ષેત્ર રક્ષક તરીકે નાગા તપસ્વીઓ તૈનાત હોય છે. ઉત્તર, દક્ષિણ, પૂર્વ અને પશ્ચિમ એમ ચાર દિશાઓ માટે અલગ અલગ સભાપતિ નિયુક્ત કરવામાં આવે છે.

અખાડામાં પણ સભાપતિ અને ક્ષેત્ર રક્ષક તરીકે નાગા સાધુઓને તહેનાત કરાય છે.

શું ઠંડી નાગા સાધુઓને અસર કરતી નથી?

તેમને ઠંડી કે ગરમીની કોઈ અસર થતી નથી. કુંભમાં ફક્ત એટલા માટે આવીએ છીએ કારણ કે ત્યાં અમારા અખાડાની શોભાયાત્રા હોય છે અને અખાડાઓની શક્તિનું પ્રદર્શન હોય છે. આ પછી દરેકનો પોત-પોતાનો અલગ રસ્તો હોય છે. કેટલાક હિમાલય તરફ નીકળી જશે, તો કેટલાક ઉત્તરાખંડ, હરિદ્વાર, નૈનિતાલ અને હિમાચલના પર્વતો તરફ જશે. અમને આરામ અને શાંતિ જોઈએ છીએ.

અખાડાના મહામંડલેશ્વર શું કરે છે?

અમારી પાસે એક ઝુંડી મહંત બોય છે. તે ગામમાં અને જ્યાં પણ ઈચ્છે ત્યાં સનાતનનો પ્રચાર કરે છે. અમારા મહામંડલેશ્વર પણ સમગ્ર મંડળી સાથે ભારતભરમાં પ્રવાસ કરે છે. અમારા અખાડામાં પંચ હોય છે. સનાતનનો પ્રચાર-પ્રસાર કરવાની જવાબદારી આ બધાની છે. મહામંડલેશ્વરની વાતોનું પાલન કરે.

સૌથી વધુ નાગા સંતો ક્યાં જોવા મળે છે?

રવિન્દ્ર પુરીએ કહ્યું- અખાડામાં જે પણ હોય છે તે નાગા જ હોય છે. પણ જેમને તમે નાગા બાવા કહો છો, તેઓ ખૂબ જ ઓછી સંખ્યામાં રહે છે. મોટાભાગના નાગા મધ્યપ્રદેશના નર્મદા ક્ષેત્રમાં જોવા મળે છે. ત્યાં તેઓ ધુણી પ્રગટાવે છે અને 3 વર્ષ અને 3 મહિના સુધી પરિક્રમા કરે છે. આપણા સંતો અને ઋષિઓ પણ આમાં સામેલ હોય છે.

મહાશિવરાત્રી પર, અખાડાના સાધુઓએ કાશીમાં ગંગા સ્નાન કર્યું હતું.

હવે તમારી સાથે આગળની મુલાકાત ક્યાં થશે?

રવિન્દ્ર પુરીએ કહ્યું – હોળી સુધી અમે બધા અખાડા અહીં જ રહીશું. અમારા આચાર્ય મહામંડલેશ્વર કાશી આવશે અને અમે અહીં પંચકોસી પરિક્રમા પણ કરીશું. ત્યાર પછી, અમે બધા અમારા દંડ અને કમંડલ લઈને અહીંથી જુદા જુદા રાજ્યોમાં જઈશું. પછી આગળની મુલાકાત નાસિક અને ઉજ્જૈનમાં થશે.