નવી દિલ્હી53 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
શનિવારે સીતારમણે ₹50.65 લાખ કરોડનું બજેટ રજૂ કર્યું. બજેટમાં જાહેરાત કરવામાં આવી હતી કે પગારદાર લોકો માટે 12.75 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક અને અન્ય કરદાતાઓ માટે 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક કરમુક્ત રહેશે. આમ કરીને સરકારે મધ્યમ વર્ગને અને દિલ્હીને પણ અપીલ કરી, જ્યાં ચાર દિવસ પછી 5 ફેબ્રુઆરીએ મતદાન થઈ રહ્યું છે.
દિલ્હીની વસ્તી 3 કરોડ 38 લાખ છે. આમાંથી 40 લાખ લોકો ટેક્સ ભરે છે. દિલ્હીમાં કુલ 1.55 કરોડ મતદાતાઓ છે. ગયા વર્ષે ઓક્ટોબરમાં કેજરીવાલે કહ્યું હતું કે દિલ્હીવાસીઓ 1.78 લાખ કરોડ રૂપિયા આવકવેરાના રૂપમાં ચૂકવે છે. અહીંના મધ્યમ વર્ગના 67% લોકો નવા સ્લેબથી પ્રભાવિત થશે.
સીતારમણે પોતાના 77 મિનિટના ભાષણમાં નવ વખત બિહારનો ઉલ્લેખ કર્યો અને રાજ્ય માટે મખાના બોર્ડની રચના સહિત અનેક જાહેરાતો કરી. રાજ્યમાં વર્ષના અંતમાં ચૂંટણી યોજાવાની છે. તે બજેટ ભાષણ માટે બિહારની પ્રખ્યાત મધુબની સાડી પહેરીને આવ્યાં હતાં.
બજેટમાં સીતારમણે ઈલેક્ટ્રિક કાર, મોબાઈલ અને એલઈડી સસ્તા કર્યા. કેન્સર અને કેટલીક આવશ્યક દવાઓના ભાવમાં પણ ઘટાડો કરવાની જાહેરાત કરી છે.
સમગ્ર બજેટને 11 મુદ્દામાં સમજો…
1. નોકરી કરતા વ્યક્તિની ₹12.75 લાખ સુધીની આવક કરમુક્ત
જો તેઓ નવી કર વ્યવસ્થા પસંદ કરે છે તો નોકરીયાત લોકોએ ₹12.75 લાખ સુધીની વાર્ષિક આવક પર કોઈ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે નહીં. અન્ય કોઈપણ સ્ત્રોતમાંથી આવકના કિસ્સામાં, કર મુક્તિની મર્યાદા માત્ર ₹12 લાખ હશે.
ટેક્સ સ્લેબમાં ફેરફારને ગ્રાફિકલી સમજો…
ટેક્સ બેનિફિટ્સ કેવી રીતે મેળવશો, જાણો વિગતવાર…
ભાસ્કર ઇન્કમ ટેક્સ કેલ્ક્યુલેટરથી જાણો કે તમારે કેટલો ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
2. વૃદ્ધો માટે: ટેક્સમાં ડબલ છૂટ
- વૃદ્ધો દ્વારા FD પર મળેલા 50,000 રૂપિયાના વ્યાજ પર TDS વસૂલવામાં આવતો ન હતો. હવે તે વધારીને એક લાખ કરવામાં આવ્યો છે. એટલે કે, જો તેમને ડિપોઝિટમાંથી એક લાખ વ્યાજ મળી રહ્યું છે, તો તેમણે TDS ચૂકવવાની જરૂર નથી. 10 કરોડથી વધુ વૃદ્ધોને ફાયદો થશે.
- 29 ઓગસ્ટ, 2024 પછી રાષ્ટ્રીય બચત યોજના ખાતામાંથી ઉપાડેલી રકમને કરવેરામાંથી બહાર કાઢવામાં આવશે.
3. મહિલાઓ માટે: 2 કરોડ રૂપિયા સુધીની ટર્મ લોન
- 5 લાખ એસસી-એસટી મહિલાઓ, જેઓ પ્રથમ વખત ઉદ્યોગસાહસિક બની છે, તેમને આગામી 5 વર્ષમાં 2 કરોડ રૂપિયા સુધીની ટર્મ લોન આપવામાં આવશે.
- આંગણવાડી યોજના હેઠળ દેશભરમાં 8 કરોડથી વધુ બાળકો અને 1 કરોડ સગર્ભા મહિલાઓને પૌષ્ટિક આહાર પૂરો પાડવામાં આવશે.
- મહિલાઓ માટેની મિશન શક્તિ યોજનાને 3,150 કરોડ રૂપિયાનું બજેટ આપવામાં આવ્યું છે. બેટી બચાવો-બેટી પઢાઓ, નારી અદાલત, મહિલા હેલ્પલાઈન, મહિલા પોલીસ સ્વયંસેવક યોજનાઓને આમાંથી રૂ. 629 કરોડ મળશે.
- સ્વાધાર ગૃહ, માતૃ વંદન, વર્કિંગ વુમન હોસ્ટેલ અને નેશનલ ક્રેચ જેવી યોજનાઓ માટે 2 હજાર 521 કરોડ રૂપિયાનું બજેટ આપવામાં આવ્યું છે. નિર્ભયા ફંડ હેઠળ ચાલતી યોજનાઓ માટે 30 કરોડ રૂપિયાનું બજેટ છે.
- ઉત્તર-પૂર્વમાં મહિલાઓ અને બાળ વિકાસ માટે રૂ. 2,615 કરોડની યોજનાઓ આપવામાં આવશે, રાજ્ય સરકારોને રૂ. 22,195 કરોડની સહાય આપવામાં આવશે અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં મહિલા અને બાળ વિકાસ માટેના કાર્યક્રમો ચલાવવા માટે રૂ. 897 કરોડ આપવામાં આવશે.
4. યુવાનો અને રોજગાર માટેઃ 75 હજાર મેડિકલ સીટ વધશે
- સ્ટાર્ટઅપ માટે 10 હજાર કરોડ રૂપિયાનું ફંડ બનાવવામાં આવશે.
- 500 કરોડ રૂપિયાથી 3 AI (કૃત્રિમ બુદ્ધિમત્તા) શ્રેષ્ઠતા કેન્દ્રો બનાવવામાં આવશે.
- આગામી 5 વર્ષમાં મેડિકલ એજ્યુકેશનમાં 75 હજાર સીટો વધશે. એક વર્ષમાં 10 હજાર સીટો વધારવામાં આવશે.
- દેશની 23 IITમાં 6500 સીટો વધારવામાં આવશે. પટના આઈઆઈટી હોસ્ટેલનું વિસ્તરણ કરવામાં આવશે.
- પીએમ રિસર્ચ ફેલોશિપ હેઠળ 10 હજાર નવી ફેલોશિપ આપવામાં આવશે.
- સરકારે રોજગાર માટે કોઈ અલગ જાહેરાત કરી નથી. જો કે, ઘણી યોજનાઓની જાહેરાત કરતી વખતે, સીતારમણે ચોક્કસપણે કહ્યું કે આ રોજગારીનું સર્જન કરશે.
5. જીવનરક્ષક દવાઓ, ઈલેક્ટ્રોનિક સામાન અને મોબાઈલ સસ્તા થશે
સરકારે બજેટમાં કેન્સરની દવાઓ સસ્તી કરવાની જાહેરાત કરી છે. આગામી 3 વર્ષમાં દેશના તમામ જિલ્લાઓમાં કેન્સર ડે કેર સેન્ટર બનાવવામાં આવશે. આવા 200 કેન્દ્રો આગામી નાણાકીય વર્ષમાં જ બનાવવામાં આવશે.
6. ખેડૂતો માટે: PM ધન-ધન્ય યોજના, 1.7 કરોડ લોકોને ફાયદો થયો
- પીએમ ધન-ધન્ય કૃષિ યોજના ઓછી ઉત્પાદકતા ધરાવતા 100 જિલ્લામાં લાગુ કરવામાં આવશે. આ અંતર્ગત ઉત્પાદન વધારવામાં આવશે. પંચાયત કક્ષાએ સંગ્રહની વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે. 1.7 કરોડ ખેડૂતોને ફાયદો થશે.
- કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ (KCC)ની મર્યાદા 3 લાખ રૂપિયાથી વધારીને 5 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી છે.
- ડેરી અને માછલી ઉછેર માટે 5 લાખ રૂપિયા સુધીની લોન આપવામાં આવશે.
- કઠોળમાં આત્મનિર્ભરતા હાંસલ કરવા માટે 6 વર્ષનું મિશન હશે. આ અંતર્ગત નાફેડ અને અન્ય કેન્દ્રીય એજન્સીઓ આગામી 4 વર્ષ સુધી ખેડૂતો પાસેથી કઠોળની ખરીદી કરશે.
- કપાસ ઉત્પાદન માટે 5 વર્ષનો એક્શન પ્લાન. પ્રોડક્શન અને માર્કેટિંગ પર ફોકસ રહેશે. આસામના નામરૂપમાં નવો યુરિયા પ્લાન્ટ સ્થાપવામાં આવશે.
7. શિક્ષણ માટે: તમામ માધ્યમિક શાળાઓમાં ઈન્ટરનેટ
- દેશમાં જ્ઞાન ભારત મિશન શરૂ થશે. 1 કરોડ હસ્તપ્રતોનું ડિજીટલાઇઝેશન કરવામાં આવશે.
- તમામ સરકારી માધ્યમિક શાળાઓ અને પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રો સાથે બ્રોડબેન્ડ કનેક્ટિવિટી.
- કૌશલ્ય વધારવા માટે 5 રાષ્ટ્રીય સ્તરના કેન્દ્રો બનાવવામાં આવશે.
8. સ્વાસ્થ્ય માટે: 200 ડે કેર કેન્સર સેન્ટર બનાવવામાં આવશે.
- સરકારે 36 જીવનરક્ષક દવાઓને સંપૂર્ણપણે ટેક્સ ફ્રી કરી છે. કેન્સર જેવી ભયાનક બીમારીથી પીડિત લોકો અને પરિવારોને રાહત આપવા માટે આગામી 3 વર્ષમાં તમામ જિલ્લા હોસ્પિટલોમાં 200 ડે કેર કેન્સર સેન્ટર બનાવવામાં આવશે.
9. ઓનલાઈન ડિલિવરીના ફાયદા, કેબ ડ્રાઈવરો માટે આઈકાર્ડ, PMJAY
1 કરોડ જીઆઈજી વર્કર્સ એટલે કે ફૂડ ડિલિવરી વર્કર્સ, કેબ ડ્રાઈવર્સ અને ઓનલાઈન ડિલિવરી વર્કર્સને આઈકાર્ડ આપવામાં આવશે. તેમની નોંધણી ઈ-શ્રમ પોર્ટલ પર કરવામાં આવશે. તેઓને પ્રધાનમંત્રી જન આરોગ્ય યોજના હેઠળ સ્વાસ્થ્ય સુવિધાઓનો લાભ પણ મળશે. રિપોર્ટ અનુસાર, 2030 સુધીમાં આ GIG વર્કર્સની સંખ્યા 23 કરોડને વટાવી જશે.
10. દેશને ટોય હબ બનાવવામાં આવશે, હાલમાં 64% આયાત ચીનથી થાય છે
- દેશને રમકડાંનું મોટું કેન્દ્ર બનાવવા માટે નેશનલ એક્શન પ્લાન બનાવવામાં આવશે. અમે ક્લસ્ટરો વિકસાવીશું. સ્કિલ અને મેન્યુફેક્ચરિંગ માટે ઈકો સિસ્ટમ બનાવવામાં આવશે. આ ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા, અનન્ય, નવીન અને લાંબા સમય સુધી ચાલતા રમકડાં બનાવશે.
- આ ઉત્પાદનોની વૈશ્વિક માગમાં એકંદરે ઘટાડો થવાને કારણે ભારતની રમકડાની નિકાસ 2021-22માં US$177 મિલિયનથી ઘટીને 2023-24માં US$152 મિલિયન થવાની ધારણા છે.
- છેલ્લા એક દાયકામાં ભારત રમકડા માટે ચીન પર નિર્ભર બની રહ્યું છે. હાલમાં દેશ સરેરાશ 76% રમકડાની આયાત કરે છે.
11. આદિવાસીઓ માટે DAJGUA નું બજેટ ચારગણું, 30 રાજ્યોમાં અસર
- આદિવાસીઓના કલ્યાણ માટેનું બજેટ વધારીને 14 હજાર 925 કરોડ રૂપિયા કરવામાં આવ્યું છે. ગયા વર્ષે તે 10 હજાર 237 કરોડ રૂપિયાની નજીક હતો. એટલે કે આ વર્ષે તેમાં 45%નો વધારો થયો છે.
- એકલવ્ય બોર્ડિંગ સ્કૂલો માટે 7 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુનું બજેટ આપવામાં આવ્યું છે. આદિજાતિ વિકાસ મિશન માટે 380 કરોડ રૂપિયા આપવામાં આવશે. પ્રધાનમંત્રી આદિ આદર્શ ગ્રામ યોજનાનું બજેટ 335 કરોડ રૂપિયાથી વધુ છે.
- ધરતી આભા આદિવાસી ગામ ઉત્કર્ષ અભિયાન (DAJGUA)નું બજેટ ચાર ગણું વધારીને રૂ. 500 કરોડથી રૂ. 2 હજાર કરોડ કરવામાં આવ્યું છે. તેનાથી 63 હજાર 843 ગામોમાં આરોગ્ય, શિક્ષણ અને આંગણવાડીની સુવિધામાં વધારો થશે. 30 રાજ્યોના 549 જિલ્લાના 5 કરોડ આદિવાસી લોકોને તેનો લાભ મળશે.
કેન્દ્રીય કર્મચારીઓને નવી કર વ્યવસ્થામાંથી બહાર રાખવામાં આવી શકે છે
સરકારે 8મા પગાર પંચની રચના કરવાની જાહેરાત કરી છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આઠમા પગાર પંચને કારણે મોટાભાગના કેન્દ્રીય કર્મચારીઓનો પગાર 12 લાખ રૂપિયાથી વધુ થઈ જશે, તેથી તેમને નાણામંત્રી દ્વારા જાહેર કરાયેલ 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવકવેરા છૂટનો લાભ નહીં મળે.
જો કે, નિષ્ણાતો હજી પણ આને શુદ્ધ અનુમાન માની રહ્યા છે. કેન્દ્રીય કર્મચારીઓના 5 સ્તર અને કેટલાક ગ્રેડ-પે છે. ઉદાહરણ તરીકે, લેવલ-1 કર્મચારીઓનો ગ્રેડ પે રૂ. 18,000 થી રૂ. 28,000 અને લેવલ-5 કર્મચારીઓનો ગ્રેડ પે રૂ. 29,200 થી રૂ. 92,200 સુધીનો છે. એક અંદાજ મુજબ તમામ કેન્દ્રીય કર્મચારીઓનો સરેરાશ પગાર વાર્ષિક 7 લાખ રૂપિયાની આસપાસ છે.
7મા પગાર પંચના અમલ બાદ કર્મચારીઓના પગારમાં 14%નો વધારો કરવામાં આવ્યો હતો. જો 8મા પગાર પંચમાં 30% વધારો કરવામાં આવે તો પણ લાખો કર્મચારીઓને તેનો ફાયદો થશે. નિષ્ણાતો માને છે કે ચોક્કસ આંકડાઓનો અંદાજ કાઢવો ખૂબ જ વહેલો છે.
બિહાર માટે 5 જાહેરાત, 72 સીટો પર તેની અસર
બજેટમાં મખાના બોર્ડની સ્થાપના, નેશનલ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ફૂડ ટેકનોલોજી, આઈઆઈટી પટનાનું વિસ્તરણ, 3 એરપોર્ટ, બિહારમાં વેસ્ટર્ન કોસી કેનાલ પ્રોજેક્ટની જાહેરાત કરવામાં આવી છે.
બિહારમાં યુવાનોની વસ્તી લગભગ 50% છે. રાજ્યમાં એકમાત્ર IIT પટનામાં છે. હાલમાં 2883 સીટો છે, જે વધીને 5000 આસપાસ થશે. બિહારના 10 જિલ્લામાં મખાનાની ખેતી થાય છે. તેની સાથે 25 હજારથી વધુ ખેડૂતો જોડાયેલા છે. મખાના અંગે કોઈ નિશ્ચિત નીતિ ન હોવાને કારણે નફો વિભાજિત થાય છે. ખેડૂતોને બદલે વેપારીઓના ખિસ્સામાં પૈસા જાય છે. હવે બોર્ડની રચના બાદ બિહારને 100 રૂપિયાના નફામાંથી 90 રૂપિયા મળશે.
એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે માખાના બોર્ડની રચના અને વેસ્ટર્ન કોસી કેનાલ પ્રોજેક્ટની જાહેરાત મિથિલાંચલ અને સીમાંચલ પ્રદેશોની 72 સીટોને અસર કરી શકે છે. રાજ્યમાં 243 વિધાનસભા બેઠકો છે.
