મુંબઈ3 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
દેશમાં 16 કરોડથી વધુ લોકો શેરબજારમાં રજિસ્ટર્ડ છે. તેમાંથી 50% હિસ્સો માત્ર 5 રાજ્યો (મહારાષ્ટ્ર, યુપી, ગુજરાત, રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશ)નો છે. એક અભ્યાસ મુજબ, 80% ડીમેટ એકાઉન્ટ હોલ્ડર્સના 50 હજારથી વધુનુ શેર બજારમાં રોકાણ છે.
લગભગ 140 કરોડની વસ્તી ધરાવતા આપણા દેશમાં દરેક નવમો વ્યક્તિ શેરબજારમાં રોકાણ કરી રહ્યો છે. 2018 અને 2023 ની વચ્ચે, એટલે કે છેલ્લા 5 વર્ષો દરમિયાન, તેમની સંખ્યામાં 4 ગણાથી વધુનો ઉછાળો આવ્યો છે. મધ્યપ્રદેશ (MP)-રાજસ્થાન જેવા મોટા રાજ્યોમાં, લગભગ દરેક 10મી-12મી વ્યક્તિ શેર માર્કેટમાં રજીસ્ટર્ડ છે.
2018માં કુલ 3.19 કરોડ ડીમેટ એકાઉન્ટ હતા, જે ડિસેમ્બર 2018માં 13.93 કરોડ સુધી પહોંચી ગયા હતા. માર્ચ 2024માં આ આંકડો 16.42 કરોડે પહોંચ્યો હતો. 2018માં 25 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના રોકાણકારોનો હિસ્સો 6.3% હતો, જે 31 ડિસેમ્બર, 2023 સુધીમાં વધીને 13.6% થઈ જશે. એ જ રીતે, 25-50 વર્ષની વયના લોકો સમાન સમયગાળામાં 46% થી વધીને 61% થયા છે.
મહારાષ્ટ્રમાં દરેક ચોથો વ્યક્તિ શેરબજારમાં રોકાણકાર છે
મહારાષ્ટ્રમાં દરેક ચોથો વ્યક્તિ શેરબજારમાં રોકાણકાર છે. ગુજરાતમાં દર 5મો, હરિયાણામાં 6ઠ્ઠો, પંજાબમાં 8મો, યુપીમાં 14મો, ઝારખંડમાં 15મો અને બિહારમાં દર 21મો વ્યક્તિ શેરબજારમાં રોકાણકાર છે. પરંતુ બિહારમાં રોકાણકારો ઝડપથી વધી રહ્યા છે. નવ મોટા રાજ્યોમાં બિહારમાં એક વર્ષમાં રોકાણકારોમાં સૌથી વધુ 44%નો વધારો જોવા મળ્યો છે.
મધ્યમ વર્ગ; 5-10 લાખની આવક ધરાવતા વધુ લોકો
- શેરબજારના રોકાણકારોમાં મહિલાઓનો હિસ્સો ડિસેમ્બર 2018માં 17.67% હતો, જે 2023માં વધીને 21.66% થયો હતો, જ્યારે પુરુષોનો હિસ્સો 51.42% હતો, જે વધીને 72.59% થયો હતો.
- મોટાભાગના રોકાણકારો 22-35 વર્ષની વયના યુવાનો છે, જેમની વાર્ષિક આવક રૂ. 5-10 લાખની વચ્ચે છે.
- ડિસેમ્બર 2019 પછી 18-24 વર્ષની વય જૂથના મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણકારો 4 ગણો વધ્યા છે.
- 3 વર્ષમાં MFમાં મહિલા રોકાણકારોમાં 27.5 લાખનો વધારો થયો છે. સૌથી વધુ 45+.વયની છે.
60% રોકાણકારો લાંબા ગાળા માટે બજારમાં રોકાણ કરે છે
ઇક્વિટી એડવાઇઝરી ફર્મ રિસર્ચ એન્ડ રેન્કિંગ્સના અભ્યાસ મુજબ, શેરબજારમાં લગભગ 52% રોકાણકારો નોન-મેટ્રોના છે. આ મુજબ ભારતીય શેરબજારના 60% રોકાણકારો લાંબા ગાળા માટે નાણાંનું રોકાણ કરે છે. તેમાંથી 57% બજારની સ્થિતિના આધારે એકસાથે રોકાણ કરે છે, જ્યારે 43% SIP દ્વારા અથવા મજબૂત પોર્ટફોલિયો બનાવીને રોકાણ કરે છે.
જોકે BSEમાં 16.42 કરોડ રોકાણકારો નોંધાયેલા છે. પરંતુ એક્ટિવ રોકાણકારો (જેમણે મહિનામાં ઓછામાં ઓછું એકવાર ટ્રેડિંગ કર્યુ છે) માત્ર 3.25 કરોડ છે. આવી સ્થિતિમાં એવું કહી શકાય કે ભારતીય શેરબજારમાં વધુ સંભાવનાઓ છે.
