નવી દિલ્હી35 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ સતત 9મી વખત વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. RBIએ વ્યાજ દરો 6.5% પર યથાવત રાખ્યા છે. એટલે કે લોન મોંઘી નહીં થાય અને તમારી EMI પણ વધશે નહીં. RBIએ છેલ્લે ફેબ્રુઆરી 2023માં દર 0.25% થી 6.5% વધાર્યા હતા.
RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે આજે એટલે કે ગુરુવારે 6 ઓગસ્ટથી ચાલી રહેલી મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)ની બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયોની માહિતી આપી હતી. આ બેઠક દર બે મહિને થાય છે. RBIએ જૂનમાં યોજાયેલી તેની અગાઉની બેઠકમાં વ્યાજદરમાં વધારો કર્યો ન હતો.
RBIના MPCમાં છ સભ્યો છે. તેમાં બહારના અને RBI બંને અધિકારીઓ છે. ગવર્નર દાસની સાથે RBI અધિકારી રાજીવ રંજન એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર તરીકે અને માઈકલ દેબબ્રત પાત્રા ડેપ્યુટી ગવર્નર છે. શશાંક ભીડે, આશિમા ગોયલ અને જયંત આર વર્મા બહારના સભ્યો છે.
RBIએ જીડીપી અંદાજ 7.2% જાળવી રાખ્યો , ફુગાવાનો અંદાજ પણ 4.5% પર યથાવત
- RBIએ FY25 માટે GDP ગ્રોથનું અનુમાન 7.2% જાળવી રાખ્યું
- RBIએ પણ FY25 માટે મોંઘવારીનો અંદાજ 4.5% જાળવી રાખ્યો છે.
મોંઘવારી સામે લડવા માટે રેપો રેટ એક શક્તિશાળી ટુલ છે
RBI પાસે રેપો રેટના રૂપમાં ફુગાવા સામે લડવા માટે એક શક્તિશાળી ટુલ છે. જ્યારે મોંઘવારી વધુ હોય છે, ત્યારે RBI રેપો રેટ વધારીને અર્થતંત્રમાં નાણાંનો પ્રવાહ ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરે છે. જો રેપો રેટ વધુ રહેશે તો RBI પાસેથી બેંકોને મળતી લોન મોંઘી થશે.
બદલામાં, બેંકો તેમના ગ્રાહકો માટે લોન મોંઘી કરે છે. આ અર્થતંત્રમાં નાણાંનો પ્રવાહ ઘટાડે છે. જો નાણાંનો પ્રવાહ ઘટે તો માંગ ઘટે અને મોંઘવારી ઘટે છે.
એ જ રીતે, જ્યારે અર્થવ્યવસ્થા ખરાબ તબક્કામાંથી પસાર થાય છે, ત્યારે રિકવરી માટે નાણાંનો પ્રવાહ વધારવાની જરૂર પડે છે. આવી સ્થિતિમાં RBI રેપો રેટમાં ઘટાડો કરે છે. જેના કારણે બેંકો માટે RBIની લોન સસ્તી થઈ જાય છે અને ગ્રાહકોને પણ સસ્તા દરે લોન મળે છે.
ચાલો આને એક ઉદાહરણથી સમજીએ. જ્યારે કોરોના સમયગાળા દરમિયાન આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ ઠપ્પ થઈ ગઈ, ત્યારે માંગમાં ઘટાડો થયો. આવી સ્થિતિમાં RBIએ વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરીને અર્થવ્યવસ્થામાં નાણાંનો પ્રવાહ વધાર્યો હતો.
જાણો મોંઘવારીના આંકડા શું કહે છે?
1. જૂનમાં રિટેલ મોંઘવારી 5.08% રહી હતી
જૂનમાં રિટેલ મોંઘવારી વધીને 5.08 ટકા રહી હતી. આ 4 મહિનામાં મોંઘવારીનો સૌથી વધુ હતી. એપ્રિલમાં મોંઘવારી 4.85% હતી. જ્યારે મે મહિનામાં મોંઘવારી 4.75% હતી. NSOએ 12 જુલાઈના રોજ આ આંકડા જાહેર કર્યા હતા. મોંઘવારી અંગે RBIની રેન્જ 2%-6% છે.
2. જૂનમાં જથ્થાબંધ મોંઘવારી 3.36% રહી હતી
જૂનમાં જથ્થાબંધ મોંઘવારી દર 16 મહિનાની સર્વોચ્ચ સપાટીએ પહોંચી હતી. 15 જુલાઈના રોજ જાહેર કરાયેલા આંકડા અનુસાર જૂનમાં જથ્થાબંધ મોંઘવારી વધીને 3.36% થઈ ગઈ છે. ફેબ્રુઆરી 2023માં જથ્થાબંધ મોંઘવારીનો દર 3.85% હતો. ખાદ્ય ફુગાવો મે મહીનાની સરખામણીમાં 7.40% થી વધીને 8.68% થયો.
મોંઘવારી કેવી રીતે અસર કરે છે?
મોંઘવારીનો સીધો સંબંધ ખરીદ શક્તિ સાથે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો મોંઘવારીનો દર 7% છે, તો કમાયેલા 100 રૂપિયાની કિંમત માત્ર 93 રૂપિયા હશે. તેથી મોંઘવારીને ધ્યાનમાં રાખીને જ રોકાણ કરવું જોઈએ. નહીંતર તમારા પૈસાની કિંમત ઘટી જશે.
