મુંબઈ2 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
ટાટા સન્સના ચેરમેન રતન ટાટાનું બુધવારે રાત્રે મુંબઈની એક હોસ્પિટલમાં નિધન થયું હતું. તેઓ 86 વર્ષના હતા. બે દિવસ પહેલા મીડિયામાં તેમની બિમારીના સમાચાર આવ્યા હતા, જો કે તેમણે એક પોસ્ટમાં કહ્યું હતું કે તેઓ ઠીક છે અને ચિંતા કરવાની કોઈ વાત નથી.
પર્સનલ પ્રોફાઈલ: બાળપણમાં માતા-પિતા અલગ થઈ ગયા હતા, દાદીએ તેમનો ઉછેર કર્યો હતો
- 28 ડિસેમ્બર 1937ના રોજ નેવલ અને સુનુ ટાટામાં જન્મેલા રતન ટાટા ગ્રુપના સ્થાપક જમશેદજી ટાટાના પ્રપૌત્ર હતા. તેઓ પારસી ધર્મના છે. જ્યારે તેઓ નાના હતા ત્યારે જ તેમના માતાપિતા અલગ થઈ ગયા હતા અને તેનો ઉછેર તેની દાદીએ કર્યો હતો. 1991માં તેમને ટાટા ગ્રુપના ચેરમેન બનાવવામાં આવ્યા હતા.
- રતન ટાટાએ ચાર વાર લગ્ન થતા થતા રહી ગયા. ટાટા કહે છે કે જ્યારે તેઓ યુ.એસ.માં હતા ત્યારે તેમણે એકવાર લગ્ન કર્યા હોત. પરંતુ, તેમની દાદીએ તેમને અચાનક બોલાવ્યા અને તે જ ક્ષણે ચીન સાથે ભારતનું યુદ્ધ શરૂ થઈ ગયું. તેઓ અહીં અટવાઈ ગયા અને છોકરીના લગ્ન થઈ ગયા.
- રતન ટાટા પુસ્તક પ્રેમી હતા. તેમને સફળતાની સ્ટોરીઓ વાંચવાનું પસંદ હતું. એક ઈન્ટરવ્યુમાં તેમણે કહ્યું હતું કે નિવૃત્તિ બાદ હવે તે પોતાના શોખ માટે સમય ફાળવી રહ્યા છે. ટાટાને નાનપણથી જ બહુ વાતચીત ગમતી નહી. તેઓ માત્ર મહત્વની વાતો જ કરતા હતા.
- તેમને 60-70ના દાયકાના ગીતો સાંભળવાનું પસંદ હતું. તે કહેતો હતો કે ‘હું શાસ્ત્રીય સંગીત વગાડી શકું તો મને ખૂબ સંતોષ થશે. મને શોપેન ગમે છે. સિમ્ફની પણ સારુ લાગે છે. બીથોવન, ચાઇકોવ્સ્કી પસંદ છે. પરંતુ હું ઈચ્છું છું કે હું જાતે પિયાનો વગાડી શકું.
- કાર વિશે પૂછવામાં આવતા ટાટાએ કહ્યું હતું કે તેમને કારનો ખૂબ જ શોખ છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, ‘મને જૂની અને નવી બંને કારનો શોખ છે. ખાસ કરીને તેમની સ્ટાઇલ અને તેમની મિકેનિઝમ પ્રત્યે ઊંડો રસ છે. તેથી જ હું તેમને ખરીદું છું.
વર્ક પ્રોફાઇલઃ 21 વર્ષ સુધી ચેરમેન, ટાટા ગ્રુપનો નફો 50 ગણો વધ્યો
- 1962 માં પારિવારિક વ્યવસાયમાં જોડાયા હતા. શરૂઆતમાં તેઓ ટાટા સ્ટીલના શોપ ફ્લોર પર કામ કરતા હતા. આ પછી તેઓ સતત મેનેજમેન્ટ હોદ્દા પર આગળ વધ્યા. 1991માં જે.આર.ડી. ટાટાએ પદ છોડ્યું અને જૂથની કમાન રતન ટાટામે મળી.
- 2012માં 75 વર્ષના થવા પર, ટાટાએ એક્ઝિક્યુટિવ ફંક્શન્સ છોડી દીધા. તેમના 21 વર્ષ દરમિયાન ટાટા ગ્રુપના નફામાં 50 ગણો વધારો થયો હતો. આ આવકનો મોટાભાગનો હિસ્સો જગુઆર-લેન્ડરોવર વ્હીકલ અને ટેટલી જેવા લોકપ્રિય ટાટા ઉત્પાદનોના વિદેશમાં વેચાણમાંથી આવ્યો હતો.
- ચેરમેન પદ છોડ્યા પછી, તેમણે 44 વર્ષીય સાયરસ મિસ્ત્રીને તેમના ઉત્તરાધિકારી તરીકે નિયુક્ત કર્યા. તેમનો પરિવાર જૂથમાં સૌથી મોટો વ્યક્તિગત શેરધારક હતો. જો કે, પછીના કેટલાક વર્ષોમાં, મિસ્ત્રી અને ટાટા વચ્ચે તણાવ વધ્યો.
- ઓક્ટોબર 2016માં ચાર વર્ષથી ઓછા સમય બાદ મિસ્ત્રીને રતન ટાટાના સંપૂર્ણ સમર્થન સાથે ટાટાના બોર્ડમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવ્યા હતા. ફેબ્રુઆરી 2017માં નવા ઉત્તરાધિકારીનું નામ આપવામાં ન આવે ત્યાં સુધી ટાટાએ ચેરમેન પદે રહ્યા.
પરોપકારી: COVID-19 મહામારી દરમિયાન 500 કરોડ રૂપિયાનું દાન કર્યું રતન ટાટા ગ્રૂપની પરોપકારી શાખા, ટાટા ટ્રસ્ટ્સમાં ઊંડાણપૂર્વક સંકળાયેલા હતા. ટાટા ગ્રુપની આ શાખા શિક્ષણ, આરોગ્યસેવા અને ગ્રામીણ વિકાસ જેવા ક્ષેત્રોમાં કામ કરે છે. તેમની સમગ્ર કારકિર્દી દરમિયાન, રતન ટાટાએ સુનિશ્ચિત કર્યું કે ટાટા સન્સના 60-65% ડિવિડન્ડનો ઉપયોગ સખાવતી કાર્યો માટે કરવામાં આવે. રતન ટાટાએ કોવિડ-19 મહામારી સામે લડવા માટે રૂ. 500 કરોડનું દાન આપ્યું હતું.
રતન ટાટાએ એક્ઝિક્યુટિવ સેન્ટર સ્થાપવા માટે તેમના અલ્મા મેટર હાર્વર્ડ બિઝનેસ સ્કૂલને $50 મિલિયનનું દાન આપ્યું હતું. તેમના યોગદાનથી તેમને વૈશ્વિક સ્તરે આદર મળ્યો છે, એક પરોપકારી અને સ્વપ્નદ્રષ્ટા તરીકે તેમના વારસાને આગળ વધાર્યો છે.
રસપ્રદ કિસ્સા: પરિવારને વરસાદમાં ભીંજાતા જોઈને સૌથી સસ્તી કાર બનાવી
રતન ટાટાની 7 તસવીરોઃ બાળપણથી લઈને ઈન્ડિકા અને ફ્લાઈંગ ફાઈટર જેટની ઉડાન સુધી
રતન ટાટા (ડાબે) તેમના ભાઈ જીમી સાથે, 1945નો ફોટો. 10 જાન્યુઆરી, 2023ના રોજ પોતાના ઈન્સ્ટાગ્રામ પર આ તસવીર શેર કરતી વખતે તેણે લખ્યું – તે ખુશ દિવસો હતા.
આ ફોટો ત્યારે લેવામાં આવ્યો હતો જ્યારે રતન ટાટા કોર્નેલ યુનિવર્સિટીમાં વિદ્યાર્થી હતા. તેમણે સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં લખ્યું કે તે યુનિવર્સિટીમાં તે સમય દરમિયાન જે પાઠ શીખ્યા તેનાથી તેઓ ઉત્સાહિત છે.
લગભગ 50 વર્ષ સુધી ગ્રુપનું નેતૃત્વ કર્યા પછી JRD ટાટાએ રતન નવલ ટાટાને તેમના ઉત્તરાધિકારી તરીકે નિયુક્ત કર્યા.
રતન ટાટાએ “ભારતની પ્રથમ સ્વદેશી કાર, ટાટા ઇન્ડિકા” ના લોન્ચિંગ દરમિયાન ફોટોગ્રાફ્સ માટે પોઝ આપ્યો હતો.
રતન ટાટા જેઆરડી ટાટા સાથે. રતન ટાટા તેમના ગ્રૂપ વિશે કહેતા હતા – તેમને ત્યાંના કામો અને સુપરવાઈઝર બંને તરફથી મળતા પ્રેમ અને સ્નેહનો આનંદ માણ્યો હતો.
પોતાના ઈન્સ્ટાગ્રામ પેજ પર રતન ટાટાએ આ ફોટો વિશે વિગતે લખ્યું છે – તે કોલેજમાંથી રજા પર હતા ત્યારે લેવામાં આવ્યો હતો.
રતન ટાટા એફ-16 પર ઉડાન ભરનાર પ્રથમ ભારતીય નાગરિક હતા. તે લગભગ 40 મિનિટ સુધી યુએસ એરફોર્સના બ્લોક 50 સાથે જોડાયેલા ફાઈટર પ્લેનનો કો-પાઈલટ હતો.
1868માં ટાટા ગ્રુપની સ્થાપના: તેના ઉત્પાદનો સવારથી સાંજ સુધી આપણા જીવનમાં સામેલ છે
ટાટા ગ્રુપની સ્થાપના જમશેદજી ટાટા દ્વારા 1868માં કરવામાં આવી હતી. તે ભારતની સૌથી મોટી મલ્ટીનેશનલ કંપની છે, તેની 30 કંપનીઓ વિશ્વના 100થી વધુ દેશોમાં 10 અલગ-અલગ બિઝનેસમાં કારોબાર કરે છે. હાલમાં એન ચંદ્રશેખરન તેના અધ્યક્ષ છે.
ટાટા સન્સ ટાટા કંપનીઓનું મુખ્ય રોકાણ હોલ્ડિંગ અને પ્રમોટર છે. ટાટા સન્સની ઇક્વિટી શેર મૂડીનો 66% હિસ્સો તેના ચેરિટેબલ ટ્રસ્ટ પાસે છે, જે શિક્ષણ, આરોગ્ય, કલા અને સંસ્કૃતિ અને આજીવિકા નિર્માણ માટે કામ કરે છે.
2023-24માં ટાટા ગ્રુપની તમામ કંપનીઓની કુલ આવક 13.86 લાખ કરોડ રૂપિયા હતી. તે 10 લાખથી વધુ લોકોને રોજગાર પ્રદાન કરે છે. તેના ઉત્પાદનો સવારથી સાંજ સુધી આપણા જીવનમાં સમાવિષ્ટ છે. સવારે ઉઠ્યા પછી ટાટા ચા પીવાથી લઈને ટેલિવિઝન પર ટાટા બિન્જ સર્વિસનો ઉપયોગ કરવા અને ટાટા સ્ટીલમાંથી બનેલી અસંખ્ય પ્રોડક્ટ્સનો ઉપયોગ કરે છે.
રતન ટાટા કહેતા હતા…’સૌથી મોટું જોખમ, જોખમ ન ઉઠાવવું છે’
- ‘તમારે ઝડપથી જવું હોય તો એકલા ચાલો. પણ જો તમારે ઘણું દૂર જવું હોય તો સાથે-સાથે ચાલો..’
- ‘લોકો તમારા પર જે પથ્થરો ફેંકે છે તેને લઈ લો અને તેનો ઉપયોગ સ્મારક બનાવવા માટે કરો.’
- ‘હું યોગ્ય નિર્ણય લેવામાં માનતો નથી. હું નિર્ણય લઉં છું અને પછી તેને સાચો સાબિત કરું છું.
- ધીરજ અને દ્રઢતા સાથે પડકારોનો સામનો કરો કારણ કે તે સફળતાનો આધાર છે.
- ‘સૌથી મોટું જોખમ, જોખમ ન ઉઠાવવું છે. ઝડપથી બદલાતી દુનિયામાં, ફક્ત એક જ વ્યૂહરચના છે જે નિષ્ફળ બનાવી શકે છે, અને તે છે જોખમ ન ખેડવું.
