નવી દિલ્હી2 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
23 ડિસેમ્બરે રૂપિયો તેના સર્વકાલીન નીચલા સ્તરે પહોંચ્યો હતો. યુએસ ડોલર સામે 07 પૈસાનો ઘટાડો થયો હતો અને તે 85.11 રૂપિયા પ્રતિ ડોલરની સર્વકાલીન નીચી સપાટીએ બંધ રહ્યો હતો. અગાઉ 19 ડિસેમ્બર 2024ના રોજ ડોલર સામે રૂપિયો 85.08ના સ્તરે બંધ થયો હતો.
નિષ્ણાતોના મતે આ ઘટાડો ડોલરની મજબૂતી અને ક્રૂડ ઓઈલની વધતી કિંમતોને કારણે આવ્યો છે. વિદેશી ચલણના વેપારીઓએ ભારતીય રૂપિયામાં ઘટાડાનું કારણ યુએસ ડોલરની મજબૂત માગ અને ભૌગોલિક-રાજકીય અનિશ્ચિતતાને કારણે ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં વધારાને આભારી છે.
હકીકતમાં, ગયા અઠવાડિયે યુએસ સેન્ટ્રલ બેંક, ફેડરલ રિઝર્વે વર્ષ 2025માં બે વાર વ્યાજદરમાં ઘટાડો કર્યો હતો. આ પછી ડોલર ઇન્ડેક્સ મજબૂત થયો છે, જે 0.38 ટકા વધીને 107.75 પર પહોંચ્યો છે.
આયાત મોંઘી થશે રૂપિયામાં ઘટાડાનો અર્થ એ છે કે માલની આયાત ભારત માટે મોંઘી થવા જઈ રહી છે. આ ઉપરાંત વિદેશ પ્રવાસ અને અભ્યાસ પણ મોંઘો થઈ ગયો છે. ધારો કે, જ્યારે ડોલર સામે રૂપિયાનું મૂલ્ય 50 હતું, ત્યારે અમેરિકામાં ભારતીય વિદ્યાર્થીઓને 50 રૂપિયામાં 1 ડોલર મળી શકે છે. હવે 1 ડોલર માટે વિદ્યાર્થીઓએ 85.06 રૂપિયા ખર્ચવા પડશે. આના કારણે ફીથી લઈને રહેઠાણ, ભોજન અને અન્ય વસ્તુઓ મોંઘી થઈ જશે.
ચલણનું મૂલ્ય કેવી રીતે નક્કી થાય છે? જો ડોલરની સરખામણીમાં અન્ય કોઈ ચલણનું મૂલ્ય ઘટે તો તેને ચલણનું પડવું, તૂટવું, નબળું પડવું કહેવાય છે. અંગ્રેજીમાં ચલણનું અવમૂલ્યન. દરેક દેશ પાસે વિદેશી ચલણ અનામત છે જેની સાથે તે આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવહારો કરે છે. વિદેશી ભંડારમાં વધારો અને ઘટાડાની અસર ચલણના ભાવ પર જોવા મળી રહી છે.
જો ભારતના ફોરેન રિઝર્વમાં ડોલર અમેરિકાના રૂપિયાના ભંડાર સમાન હોય તો રૂપિયાનું મૂલ્ય સ્થિર રહેશે. જો આપણો ડોલર ઘટશે તો રૂપિયો નબળો પડશે, જો તે વધશે તો રૂપિયો મજબૂત થશે. તેને ફ્લોટિંગ રેટ સિસ્ટમ કહેવામાં આવે છે.
