મુંબઈ40 મિનિટ પેહલાલેખક: આશિષ તિવારી/ અભિનવ ત્રિપાઠી
- કૉપી લિંક
મધ્યપ્રદેશના છતરપુરની રહેવાસી અભિનેત્રી અન્વેષી જૈનની સફળતાની કહાની અન્ય કલાકારો કરતા થોડી અલગ છે. તેને બાળપણથી જ બોડી શેમિંગનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. એક રીતે તેનું શરીર તેના માટે અભિશાપ બની ગયું હતું. પરિવારના સભ્યો હંમેશા તેને શરીર ઢાંકી રાખવાનું કહેતા રહેતા હતા.
શાળાનું શિક્ષણ પૂરું કરીને એન્જિનિયરિંગમાં પ્રવેશ મેળવ્યો. ત્યાંથી તેને અભિનયમાં રસ પડ્યો. ભોપાલમાં થિયેટર કર્યું. પછી મુંબઈ આવવું પડ્યું. પોતાને સાબિત કરવા માટે, તેણે વેબ સિરીઝ ‘ગંદી બાત’ માં કામ કર્યું, પરંતુ તે બેક ફાયર જેવું થયું. પરિવારના સભ્યોએ વાત કરવાનું બંધ કરી દીધું. ઈન્ડસ્ટ્રીએ પણ તેમને એક જ હરોળમાં ગણી લીધી.
અન્વેશીએ પોતાની ઇમેજ બદલવા માટે સખત મહેનત કરી. એક્ટિંગ અને સિંગિંગ પર ઘણું કામ કર્યું. તેની મહેનત રંગ લાવી. આજે તેની પાસે ઘણા પ્રોજેક્ટ છે. અભિનેત્રી તરીકે તે કન્નડ ફિલ્મ ‘માર્ટિન’માં જોવા મળશે. આ સિવાય તે તેલુગુ ફિલ્મોનો પણ ભાગ છે.
અન્વેષીની કહાની તેના જ શબ્દોમાં
શારીરિક દેખાવને કારણે પરિવારના સભ્યો સલવાર-કમીઝમાં રહેવાનું કહેતા હતા. ‘હું જૂના વિચારો સાથેના રૂઢિચુસ્ત પરિવારમાંથી આવું છું. માતા અને પિતા બંને પ્રોફેસર છે. મારા ઘરમાં છોકરીઓને હંમેશા સારું વર્તન કરવાનું કહેવામાં આવતું હતું.
બાળપણથી જ મારી શારીરિક રચના એવી હતી કે મને અન્ય છોકરીઓની સરખામણીમાં ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડતો હતો. મારા પરિવારને લાગ્યું કે લોકો મને પહેલા નોટિસ કરશે, તેથી જ તેઓ હંમેશા મને સલવાર-કમીઝમાં ઢાંકીને રહેવાનું કહતા હતા.’
ટાઇટેનિક ફિલ્મ જોયા પછી અભિનયમાં રસ જાગ્યો ‘એકવાર ટીવી પર હોલિવૂડ ફિલ્મ ‘ટાઈટેનિક’ જોઈ. તે દિવસ પછી મને ખબર નથી કે મને અચાનક ફિલ્મોમાં રસ પડ્યો. તે દિવસથી તે હિરોઈન બનવાના સપના જોવા લાગી. મેં વિચાર્યું કે જો હું ફિલ્મોમાં આવીશ અને મારું નામ બનાવું તો કદાચ મને એવું સન્માન મળવાનું શરૂ થઈ જશે જે મને ક્યારેય મળ્યું નથી. જો કે મન હંમેશા ભયભીત રહેતું. વિચારતી હતી કે જે છોકરીને દુપટ્ટા વગર ઘરની બહાર જવાની છૂટ નથી, તે ફિલ્મી દુનિયામાં કેવી રીતે કામ કરી શકશે?.’
એન્જિનિયરિંગ કોલેજમાં ગયા પછી જીન્સ ટોપ પહેરવાનું શરૂ કર્યું ‘આ બધાની વચ્ચે હું એન્જિનિયરિંગ કરવા ભોપાલ ગઈ. ઘરેથી ત્રણ હજાર રૂપિયાની પોકેટમની મળતી હતી. આમાં આખો મહિનો કામ ચલાવવું પડતું હતું. એન્જિનિયરિંગ કૉલેજમાં આવ્યા પછી મને થોડી સ્વતંત્રતાનો અનુભવ થયો. અહીં હું ક્યારેક જીન્સ ટોપ પહેરતી હતી. દરમિયાન, હું ભોપાલમાં જ થિયેટર સાથે જોડાઈ.’
અન્વેષીએ ભોપાલની એક એન્જિનિયરિંગ કોલેજમાંથી B.TECH કર્યું છે
પરિવારજનો તેના પર લગ્ન માટે દબાણ કરતા હતા, પોતાને બચાવવા તે MBA કરવા ગઈ હતી ‘બીજા વર્ષમાં આવ્યા પછી મને લાગ્યું કે હું નોકરી નહીં કરી શકું. હવે પરિવારના સભ્યો પણ લગ્નને લઈને પાછળ પડી ગયા હતા. લગ્ન ટાળવા માટે એમબીએ કરવા ઈન્દોર ગઈ હતી. જો કે, ત્યાં અભ્યાસ પૂરો થઈ શક્યો નહીં. વચ્ચે મેં બિઝનેસ કરવાનું નક્કી કર્યું. ખર્ચ બચાવવા, ચા-બિસ્કિટ ખાધા પછી મેં ઈન્ટિરિયર ડિઝાઈનિંગનો બિઝનેસ શરૂ કર્યો. મને ઘરેથી ફી પેટે મળેલા પૈસા પણ તેમાં રોક્યા હતા. મારું કામ ત્યાં સારું ચાલવા લાગ્યું. જોકે, જ્યારે મારા પરિવારજનોને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેમનો ગુસ્સો જોવા જેવો હતો.’
જ્યાં રહેતી હતી તે ઘરમાં આગ લાગી હતી, 1800 રૂપિયા લઈને મુંબઈ આવી હતી ‘બિઝનેસમાં હાથ અજમાવ્યા પછી, મેં ઇવેન્ટ્સમાં એન્કરિંગ કરવાનું શરૂ કર્યું. હું આ દ્વારા બોલવાની કુશળતા વિકસાવવા માંગતી હતી. મને નાની-મોટી ઈવેન્ટ્સ હોસ્ટ કરવાની ઓફર મળવા લાગી. ત્યાંથી પણ સારી આવક થતી હતી.’
‘જો કે એક દિવસ કંઈક એવું બન્યું જેણે બધું બદલી નાખ્યું. ઈન્દોરમાં હું જ્યાં રહેતી હતી તે ઘરમાં આગ લાગી હતી. મારા તમામ કપડાં, જરૂરી વસ્તુઓ, કાગળો અને કેટલાક પૈસા બળીને રાખ થઈ ગયા. આ ઘટના પછી મેં નક્કી કર્યું કે મારે હવે અહીં રહેવું નથી. બે અઠવાડિયામાં હું મધ્યપ્રદેશ છોડીને માત્ર 1800 રૂપિયા લઈને મુંબઈ આવી.’
‘કૅમેરા પર જાડી દેખાતી હતી, લાગ્યું કે હું હજી તૈયાર નથી’ મુંબઈ આવ્યા બાદ એક પરિચિતના ઘરે રહેવા લાગી. તેમની પાસે માત્ર એક રૂમનું ઘર હતું, પરંતુ તેઓએ મને ખૂબ સારી રીતે રાખી. મુંબઈ આવતાની સાથે જ મેં ઓડિશન આપવાનું શરૂ કર્યું. જોકે, એક-બે ઓડિશન પછી મને લાગ્યું કે હું હજી તૈયાર નથી. કેમેરામાં ખૂબ જ જાડી દેખાતી હતી અને એક્ટિંગ પણ તે સ્તરની નહોતી. હાલત એટલી ખરાબ હતી કે હું મારી જાતને કાસ્ટ કરી શકતી ન હતી, આમાં બીજાં કોઈ શું કરે?
નિરાશ થઈને મેં મારા એક્ટિંગ કોચને ફોન કર્યો. તેમણે કહ્યું કે દીકરી, તું મોટા સપના તો જુએ છે પણ તે પ્રમાણે મહેનત કરી શકતી નથી. આ વાતે મને અરીસો બતાવ્યો. મેં થોડા સમય માટે ઓડિશન આપવાનું બંધ કર્યું અને 90 દિવસનો ચાર્ટ બનાવ્યો. આ 90 દિવસોમાં મારા શરીર અને કુશળતા પર ઘણું કામ કર્યું. આ પછી, જ્યારે મેં ફરીથી ઓડિશન આપ્યું, ત્યારે મારી પસંદગી થઈ.’
બાલાજી પ્રોડક્શનનું નામ સાંભળીને ઓડિશન આપવા આવી, ત્યાં ખબર પડી કે તે એડલ્ટ વેબ સિરીઝમાં સિલેક્ટ થઈ ગઈ છે ‘હું ઓડિશનમાં સિલેક્ટ થઈ ગઈ, પણ મને ખબર નહોતી કે હું કયો શો મેળવવાની છું. પાછળથી ખબર પડી કે તે એડલ્ટ વેબ સિરીઝ ‘ગંદી બાત’ માટે ઓડિશન હતું. હું એકતા કપૂરના બાલાજી પ્રોડક્શનનું નામ સાંભળીને ઓડિશન આપવા આવી હતી.
પછી મેં કલ્પના કરવાનું શરૂ કર્યું કે જો હું આ શોમાં કામ કરું તો મારા પિતા શું વિચારશે. તેઓ મને જીન્સ અને ટોપમાં પણ જોવા માંગતા ન હતા, તો પછી તેઓ મને આ શોમાં જોશે તો શું પ્રતિક્રિયા હશે.
શૂટિંગ દરમિયાન રડવા લાગી, સહ કલાકારોએ કહ્યું- તમારે કરવું પડશે નહીંતર તમાને બોયકોટ કરવામાં આવશે ‘હું આ શોમાં કામ કરવાને લઈને મૂંઝવણમાં હતી. હું સમજી શકતી ન હતી કે શું કરવું. મેં મારા કેટલાક લોકો સાથે વાત કરી. તેમણે કહ્યું કે- ‘આવી તકો વારંવાર આવતી નથી, તમારે આ શો કરવો જોઈએ.’ પછી મેં પ્રોડક્શન લોકો સમક્ષ એક શરત મૂકી કે મારો સીન કોઈ છોકરા સાથે ન હોવો જોઈએ. ગમે તેમ કરીને મારો સીન છોકરી સાથે રાખવામાં આવ્યો હતો.
શૂટિંગ દરમિયાન હું ખૂબ જ અસ્વસ્થતા અનુભવવા લાગી. હું સમજી શકતો ન હતી કે હું શું કરી રહ્યો છું. એક ક્ષણ માટે મને લાગ્યું કે હું મારું શરીર વેચી રહી છું. હું સેટની બાજુમાં ગઈ અને રડવા લાગી.
મેં મારા સહ કલાકારોને કહ્યું કે હું આ બધું કરી શકીશ નહીં. તેમણે કહ્યું કે જો તમે આ શો અધવચ્ચે જ છોડી દેશો તો ઈન્ડસ્ટ્રીમાંથી તમારો બહિષ્કાર કરવામાં આવશે. આ સાંભળીને મારી પાસે શો પૂરો કરવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ બચ્યો નહોતો.’
અન્વેષી (ડાબે) ને ઓલ્ટ બાલાજીના શો ‘ગંદી બાત-2’ થી ચોક્કસપણે ઓળખ મળી હતી, પરંતુ તેના કારણે તેને ઘણી ટીકાઓનો પણ સામનો કરવો પડ્યો હતો
લોકોએ કહ્યું- તમારી દીકરી શું ભૂલ કરી રહી છે, સંબંધીઓ એવોઇડ કરવા લાગ્યા બાદમાં (ગંદી બાત) ક્લિપ વાયરલ થવા લાગી. વતનમાં મારા પરિવારની મશ્કરી થવા લાગી. પપ્પા સાથે કામ કરતા કેટલાક પત્રકાર મિત્રો કહેતા – ‘તમે બહુ સજ્જન છો, પણ તમારી દીકરીને જુઓ, તે કેવું શરમજનક કામ કરી રહી છે.’
જ્યારે ભાઈએ કહ્યું- તું તારા શરીરના કારણે ફેમસ છો મને મારો નાનો ભાઈ કે જેણે મારા જીવનના દરેક વળાંક પર મને સાથ આપ્યો હતો તેની એક વાત હૃદય પર ઘા કરી ગઈ, એક દિવસ અમારી વચ્ચે ઝઘડો થયો. તેણે ગુસ્સામાં કહ્યું, “શું તમને લાગે છે કે તમે તમારી પ્રતિભાને કારણે પ્રખ્યાત છો? તમે તમારા શરીરને કારણે જ ઓળખાયા છો.”
મારા ભાઈની આ વાત સાંભળીને જાણે બધું ખતમ થઈ ગયું. જોકે તેને પાછળથી ચોક્કસપણે પસ્તાવો થયો હતો.
પછી મેં વિચાર્યું – આવા શોમાં ફરી કામ ન કરવું ‘ગંદી બાત’ કર્યા પછી મેં વિચાર્યું કે હું આવા શો ફરી ક્યારેય નહીં કરું. ઘણી વખત મને કોરા ચેક મળતા હતા. કહેતા હતા કે, ગમે તેટલા પૈસા લો, અમારા શોમાં જ કામ કરો. તે બધા એડલ્ટ શો હતા, તેથી મેં તેમને ના પાડી. લોકડાઉન દરમિયાન મેં 50 થી વધુ શોને ના પાડી દીધી હતી.’
માત્ર એક જ પ્રકારની ભૂમિકાઓ ઉપલબ્ધ હતી, તેમ છતાં મેં કામ કરવાનું બંધ કર્યું નથી ‘મને બે વર્ષ સુધી એક જ પ્રકારની ભૂમિકાઓ મળતી રહી. એક રીતે, હું ટાઇપકાસ્ટ હતી. જોકે, મેં મહેનત કરવાનું બંધ કર્યું નથી. ધીરે ધીરે એ સમય આવ્યો જ્યારે લોકો મારા શરીર કરતાં એક્ટિંગને વધુ મહત્વ આપવા લાગ્યા.
મેં ‘શેરશાહ’ ફિલ્મના ગીત ‘રાતા લાંબિયા…’નું કવર વર્ઝન ગાયું, જેના કારણે મને ખૂબ જ એક્સપોઝર મળ્યું. ‘શેરશાહ’ના ડાયરેક્ટર વિષ્ણુવર્ધન સરે પણ મારા વખાણ કર્યા. જો હું તેને અગાઉ મળી હોત, તો કદાચ હું મૂળ ગીત ગાઈ શકી હોત.’
આ પછી મેં એક ગુજરાતી ફિલ્મમાં કામ કર્યું, જે બ્લોકબસ્ટર હતી. તેલુગુ ફિલ્મ ‘કમિટમેન્ટ’થી ડેબ્યૂ કર્યું. રવિ તેજાની ફિલ્મ ‘રામારાવ ઓન ડ્યુટી’માં કેમિયો કર્યો હતો. હાલમાં મારી એક કન્નડ ફિલ્મ ‘માર્ટિન’ રિલીઝ થવાની છે.
આ સિવાય મેં ઘણા ટેડ ટોક્સ કર્યા છે અને મોટિવેશનલ સ્પીકર તરીકે પણ કામ કરું છું. એકવાર પિતાને પણ લઈ ગઈ હતી. મને આટલા બધા લોકોની સામે બોલતી જોઈને કદાચ મારા પ્રત્યેની તેમની માનસિકતા થોડી બદલાઈ ગઈ હશે.’
પંજાબી સિંગરે કહ્યું- સાડી રાખો, હું તમને તેમાં જોવા માંગુ છું એક સમયે. હું એક પ્રખ્યાત પંજાબી ગાયક સાથે એક ગીત માટે દોઢ મહિના સુધી પ્રેક્ટિસ કરી રહી હતી. આટલા મહાન સિંગર સાથે કામ કરવાનો મોકો મળી રહ્યો છે તેની ખુશી હતી. ગીતના રેકોર્ડિંગ માટે અમારે ચંદીગઢ જવાનું હતું. જતા પહેલા તેણે કહ્યું કે તું તારી બેગમાં બે જોડી સાડી રાખજે. હું તમને અંગત રીતે સાડીમાં જોવા માંગુ છું.
આ સાંભળતા જ મેં કહ્યું કે, જો તમે આ પહેલા કહ્યું હોત તો હું તમારી સાથે કામ ન કરત. એ જ ગાયકે મને બે વર્ષ પછી માફી માંગતો મેસેજ કર્યો.’
કલાકારનો દેખાવ સફળતાના માર્ગમાં ન આવવો જોઈએ અન્વેષીએ ઈન્ટરવ્યૂના અંતે કહ્યું- હું ઈચ્છું છું કે ઈન્ડસ્ટ્રીના પ્રખ્યાત ફિલ્મ મેકર્સ અને ડિરેક્ટરોએ કલાકારોની અભિનય કુશળતાને તેમના દેખાવ કરતાં વધુ પ્રાધાન્ય આપવું જોઈએ. એવા લોકો માટે તમારા દરવાજા ખોલો જેઓ બહારના છે અથવા તેમના પર કોઈનો હાથ નથી.’
હું માનું છું કે દેખાવ કોઈપણ કલાકારની સફળતાના માર્ગમાં ન આવવો જોઈએ. જો આવું થાય તો તે ઈન્ડસ્ટ્રી અને કલાકાર બંને માટે નુકસાનકારક છે.