3 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
સ્વર સામ્રાજ્ઞી લતા મંગેશકરનો જન્મદિવસ 28 સપ્ટેમ્બરે હતો. મુંબઈમાં જ્યાં એક તરફ તેમની બહેન ઉષા મંગેશકરે એક કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું હતું. તો બીજી તરફ તેમના ભાઈએ પુણેમાં સંગીતનો કાર્યક્રમ યોજ્યો હતો. લતા મંગેશકરની બહેન મીનાતાઈ મંગેશકરની પુત્રી અને લતા દીદીની ભત્રીજી રચના શાહે પણ તેમાં ભાગ લીધો હતો. આ દરમિયાન તેમણે દિવ્ય ભાસ્કર સાથે ખાસ વાતચીત દરમિયાન લતા દીદી સાથે જોડાયેલી ઘણી વાતો પણ શેર કરી હતી.
લતા દીદીએ મારું નામ રાખ્યું હતું- રચના શાહ લતા મંગેશકરની ભત્રીજી રચના શાહે કહ્યું, ‘હું લતા દીદીની બહેન મીનાતાઈ મંગેશકરની દીકરી છું. મારા જીવનમાં દીદી(લતાજી)ની ભૂમિકા ખૂબ જ સક્રિય રહી છે. હું મારી માતાના ગર્ભમાં હતી ત્યારથી, મારો અને દીદીનો સંબંધ બંધાઈ ગયો. બાય ધ વે, યોગેશ મારો મોટો ભાઈ છે. પણ મારો જન્મ થવાનો હતો ત્યારે બહેને મમ્મીને કહી દીધું હતું કે ‘મીના! આ વખતે તારે એક છોકરી જન્મશે. હું તેનું નામ રચના રાખીશ. તે મારી હશે. દીદીની વાત સાચી સાબિત થઈ અને મારું નામ ‘રચના’ પડ્યું. આજે દીદી આપણી વચ્ચે નથી, પણ ઉપર છે. બસ આટલો જ ફેર છે.
‘લતા દીદી પાસેથી સંબંધો કેવી રીતે નિભાવવા તે શીખ્યા’ રચના શાહે કહ્યું, ‘દીદી તેમના રેકોર્ડિંગ દરમિયાન સંગીતકાર વિશે પણ પૂછપરછ કરતી હતી. દીદીને ખબર હતી કે હું દેવ આનંદ સાહેબની બહુ મોટી ચાહક છું. એક દિવસ જ્યારે દીદી દેવ સાહેબનું ગીત રેકોર્ડ કરી રહ્યા હતા ત્યારે તેમણે મને ફોન કર્યો અને કહ્યું કે તમારે આવવું પડશે. ગીત હતું- ‘પ્યાર કે લિએ બની મૈં, પ્યાર કે લિએ સજી મૈં…’. હું સ્ટુડિયોમાં ગઈ હતી. ગીત રેકોર્ડ થયું ત્યારે દેવ સાહેબના સેક્રેટરી આવ્યા અને દેવ સાહેબને એક પરબિડીયું આપ્યું. તેમાં એક ચેક હતો. દેવ સાહેબ એ પરબિડીયું દીદીને આપવા લાગ્યા, પછી દીદીએ પૂછ્યું કે આ શું છે? તેણે પોતાની શૈલીમાં આભાર કહ્યું. દીદીએ ચેક લીધો અને ફોલ્ડ કરીને દેવ સાહેબને પાછો આપ્યો. કહ્યું, ‘દેવ સાહેબ, હું કંઈ નહીં લઉં.’ તે સમયે જ હું દીદી પાસેથી સંબંધો જાળવવાનું શીખી હતી.
રચના શાહે કહ્યું- ‘દીદી પોતાના સિદ્ધાંતો પર સાચા હતા’ રચના શાહે કહ્યું, ‘લતા દીદી હંમેશા પોતાના સિદ્ધાંતો પર ખૂબ જ મક્કમ રહ્યા છે. તે હંમેશા રેકોર્ડિંગ રૂમની બહાર તેના ચપ્પલ ઉતારતા હતા. જ્યારે તે પ્રોગ્રામમાં જતા ત્યારે સ્ટેજ પર જતાં પહેલા વંદન કરતા હતા. રેકોર્ડિંગ રૂમ અને સ્ટેજ માટે તેમને મંદિરની જેવો આદર હતો.
‘એક તુ હી ભરોસા હૈ… ગીત દીદી પર પિક્ચરાઇઝ થયું હતું’ લતા મંગેશકરની ભત્રીજી રચના શાહે વધુમાં જણાવ્યું કે, એક દિવસ બોની કપૂર, અનિલ કપૂર અને રાજકુમાર સંતોષી દીદીને મળવા આવ્યા હતા. ખૂબ વાતચીત થઈ. આ પછી તેમણે ફિલ્મ ‘પુકાર’ વિશે વાત કરી. તેમણે કહ્યું હતું કે, એઆર રહેમાન એક સંગીતકાર છે. તમારે પોતાને માટે ‘એક તુ હી ભરોસા હૈ…’ ગીત ગાવાનું છે. આ ગીત અન્ય કોઈ પર ચિત્રિત કરવામાં આવશે નહીં. આ સાંભળીને દીદીએ કહ્યું કે મેં ક્યારેય અભિનય કર્યો નથી, હું કેવી રીતે કરીશ? પણ દીદી અનિલ કપૂરની ફેન હતી. તો બધાના કહેવા પર દીદીએ પણ હા પાડી. આ ફિલ્મનું શૂટિંગ હૈદરાબાદમાં થયું હતું. મેં અને મારા પતિ ENT સર્જન ડો.નીતીશ શાહે પણ આમાં ભાગ લીધો હતો. દીદી માટે આ એક અલગ જ અનુભવ હતો, તેથી તે ખૂબ જ ખુશ હતી.
‘દીદીએ પોતાની શરતો પર અમેરિકામાં પરફોર્મ કર્યું હતું’ રચના શાહે વધુમાં કહ્યું કે, ‘દીદીએ 1975માં પહેલીવાર અમેરિકામાં પરફોર્મ કર્યું હતું. અગાઉ, આપણા તમામ ભારતીય કલાકારો જેઓ ત્યાં પરફોર્મ કરવા જતા હતા તેમને અમેરિકામાં મેઇન સ્ટ્રીમ વેન્યૂ આપવામાં આવતા ન હતા. કલાકારો કોમ્યુનિટી હોલ, સામુદાયિક કેન્દ્રો, શાળાઓ વગેરેમાં પ્રદર્શન કરતા. પરંતુ જ્યારે દીદીને બોલાવવામાં આવ્યા ત્યારે તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું કે જો હું આવીશ તો હું કોમ્યુનિટી હોલમાં ગીત નહીં ગાઉં. હું મેઇન સ્ટ્રીમ પર ગાઈશ, જ્યાં તમારા કલાકારો ગાય છે. નહિંતર મારે આવવાની જરૂર નથી અને તેઓ સંમત થયા.’