જયપુર15 મિનિટ પેહલાલેખક: અનુરાગ ત્રિવેદી
- કૉપી લિંક
એક્ટર વિક્રાંત મેસી પોતાની ફિલ્મ ‘ધ સાબરમતી રિપોર્ટ’ના પ્રમોશન માટે જયપુર આવ્યો હતો. આ દરમિયાન તેણે પોતાના ફિલ્મી કરિયર અને ફિલ્મો સાથે જોડાયેલા અનુભવો વિશે વાત કરી. તેણે કહ્યું- જ્યારે તેને આ ફિલ્મની ઓફર કરવામાં આવી ત્યારે તેના પરિવાર અને મિત્રોએ ના પાડી હતી. પત્નીએ કહ્યું કે, તું પાગલ છે. આવું કેમ કરી રહ્યો છો? પરિવાર અને મિત્રોએ કહ્યું- તું પહેલાથી જ સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ ટીકાઓનો સામનો કરી રહ્યો છો. ફિલ્મ કર્યા પછી વધુ ટીકાઓનો સામનો કરવો પડશે.
જ્યારે મેં રિસર્ચ કર્યું, ત્યારે મને લાગ્યું કે મારે તે કરવું જોઈએ. ફિલ્મ બનીને તૈયાર થઈ ગઈ છે. હવે ઘણી ધમકીઓ મળી રહી છે. આ અંગે મેં પોલીસ ફરિયાદ પણ નોંધાવી છે. સાબરમતી આગની ઘટનાને લઈને તે સમયે જે થિયરી ફેલાઈ હતી. તે આજે પણ જીવિત છે. અમે લોકોમાંથી તે થિયરીઓને દૂર કરવા માટે એક ફિલ્મ બનાવી રહ્યા છીએ. તેમની વિચારધારામાં પરિવર્તન માટે તેમણે કહ્યું- સમય સાથે વસ્તુઓ બદલાતી રહે છે. મારો પણ વિકાસ થયો છે. આ ફિલ્મને કારણે મારી વિચારધારા બદલાઈ નથી. આગળ વાંચો સંપૂર્ણ ઈન્ટરવ્યુ…
વિક્રાંત મેસીએ જયપુરમાં દાલ-બાટીનો સ્વાદ ચાખ્યો.
ભાસ્કરઃ ટ્રેલરમાં એક ડાયલોગ છે કે સેન્ટ્રલ ટ્રેન યુપીને બદલે ગુજરાતમાંથી પસાર થવી જોઈએ. આમાં રાજકીય સિનારીયોને સમજાવવામાં આવ્યો છે, આ અંગે તમારો શું અભિપ્રાય છે? વિક્રાંત મેસીઃ અમે આમાં એવું કંઈ કહ્યું નથી જે તમે જાણતા ન હોય. અમે 2002ની ઘટનાનો ઉલ્લેખ કરી રહ્યા છીએ. અમારી ફિલ્મ 2002 થી 2010 સુધીની સફરને વર્ણવે છે. અમે માનીએ છીએ કે છેલ્લા 10 વર્ષોમાં ઘણા મોટા ફેરફારો થયા છે. રાજનીતિના પરિપ્રેક્ષ્યમાં, જાહેર ધારણાના પરિપ્રેક્ષ્યમાં, ખાસ કરીને સાબરમતી આગના મુદ્દા પર. ફિલ્મના ડાયલોગ અમુક હદે સાચા છે. તમે પણ સંમત થઈ શકો છો. હવે સમસ્યા એ છે કે એ નામો પણ કંઈ બોલ્યા વગર તમારી સામે આવી ગયા.
આજકાલ ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં લેખકો કરતાં વકીલોની સંખ્યા વધુ છે. અમને દર બીજા દિવસે નોટિસ મળે છે. હવે મેં સેક્ટર 36 ફિલ્મ કરી છે, જે થોડા દિવસો પહેલા રિલીઝ થઈ હતી. અમને આ અંગે 50 કેસ મળ્યા છે. માત્ર મારી સામે જ નહીં પરંતુ આખી ટીમ સામે પણ અલગ-અલગ કેસ થયા છે. જે દિલ્હી કે નોઈડાના સેક્ટર 36 છે. તેઓએ અમારી સામે કેસ કર્યો છે કે તમે અમારા સેક્ટરનું નામ બગાડો છો. આપણે પણ આવી વસ્તુઓ સાથે સંઘર્ષ કરવો પડે છે. નામો બદલવા પડશે. ઘણી વસ્તુઓ કરવી પડે છે જે ન કરવી જોઈએ. તેથી જ અમે તમારી સમક્ષ એક મહત્વપૂર્ણ વાર્તા લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ.
ભાસ્કર: આ સ્ટોરી પ્રકાશમાં આવતા 22 વર્ષ કેવી રીતે લાગ્યા? વિક્રાંત મેસી: આ એક એવી ઘટના હતી જેના કારણે આપણું સામાજિક રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક માળખું રાતોરાત વાદળછાયું થઈ ગયું. આ આપણા 9/11ની સમકક્ષ છે. હાલમાં મીડિયામાં રહેલા મારા મિત્રો પણ આમાં જ માને છે. આ ઘટનાને 22 વર્ષ થઈ ગયા છે. આજે પણ તે 59 લોકોને આંકડા તરીકે જોવામાં આવે છે. અડધા લોકો તેના વિશે વાત પણ કરતા નથી. હું ખાતરીપૂર્વક કહી શકું છું કે જો તમે આ ફિલ્મ જોશો તો તમને એક અલગ જ એંગલ જોવા મળશે.
ફિલ્મના પ્રમોશનના ભાગરૂપે, વિક્રાંત મેસી શહેરના એક મોલમાં મીડિયાને મળ્યો.
હું તમને બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં જે બન્યું તેના વિશે કંઈક અલગ કહેવા માંગુ છું. જર્મની, રશિયા, અમેરિકામાં શું થયું. અમારી પાસે તેનો ડેટા છે. કઈ તારીખે શું થયું? તે બધું આપણને આપણા પુસ્તકોમાં શીખવવામાં આવ્યું હતું. તેના પર ફિલ્મો પણ બની છે. ઘણી ફિલ્મો એવી બની છે જેને ઓસ્કાર પણ મળ્યો છે. આપણા દેશમાં આટલો મોટો અકસ્માત થયો છે. આપણે તેના વિશે જાણતા જ નથી. દુઃખની વાત એ છે કે તે સમયે જમીન પર જે થિયરી બનાવવામાં આવી હતી તે આજે પણ જીવંત છે. તેનો અફસોસ થાય છે. હવે હું કહી શકતો નથી કે આ સ્ટોરીને પ્રકાશમાં લાવવામાં 22 વર્ષ કેમ લાગ્યા. મારો હેતુ આ સ્ટોરીને પ્રકાશમાં લાવવાનો હતો.
ભાસ્કરઃ ફિલ્મની સ્ટોરી બહાર આવી તે પહેલા આ ઘટના વિશે તમારી પાસે કેટલી માહિતી હતી? શું આ ફિલ્મ કર્યા પછી તમારી વિચારધારામાં કોઈ ફેરફાર થયો હતો? વિક્રાંત મેસીઃ આ ઘટના બની ત્યારે હું 15-16 વર્ષનો હતો. તમે બધા સમજી શકો છો. બાળપણમાં, તમારા માતાપિતા તમારું રક્ષણ કરવા માંગે છે. અમારા ઘરમાં એ ઘટનાના સમાચાર ચાલતાં હતા તો ચેનલ બદલી દેવામાં આવતી હતી. તે સમયે સમાચારોમાં રમખાણોની ચર્ચા હતી. હિંસાની વાત થઈ. ઘણાં વર્ષોથી તમને સમાચારોમાં સાબરમતી આગ વિશે સાચી માહિતી આપવામાં આવી ન હતી. સમાચાર માત્ર રમખાણોના હતા. આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રેસે પણ તે જ પ્રકાશિત કર્યું. દૂર દૂરથી લોકો આવ્યા હતા. રમખાણો થયા હોવાનું જણાવ્યું હતું.
હું અહીં એક ડિસ્ક્લેમર આપી રહ્યો છું કે કેટલીકવાર ઘણી વસ્તુઓનું ખોટું અર્થઘટન કરવામાં આવે છે. એ બીજા પાસાની એટલી બધી વાતો થઈ કે આપણે પહેલું પાસું જ ભૂલી ગયા. મને પણ જે માહિતી ઉપલબ્ધ હતી, એટલે કે આગ લાગી હતી, કોઈ સિગારેટ પી રહ્યું હતું કે શોર્ટ સર્કિટ થઈ હતી, આવી થિયરીઓ અમારા સુધી પહોંચી હતી. જ્યારે આ સ્ટોરી મારી પાસે આવી, ત્યારે ઘણી બધી રિસર્ચ સામગ્રી પ્રદાન કરવામાં આવી.
અમે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયના આધારે સ્ટોરી તૈયાર કરી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે જે કહ્યું છે તે જ અમે સ્ટોરીના રૂપમાં બતાવ્યું છે. કોર્ટના નિર્ણય બાદ પણ જૂની થિયરી યથાવત છે. આપણે કહીએ છીએ કે આપણે લોકશાહીમાં માનીએ છીએ, પણ આપણે ક્યાંક સામૂહિકતાનો ભોગ પણ છીએ. આપણે જે માનવા માંગીએ છીએ તે માનીએ છીએ. ભલે ગમે તેટલી હકીકતો કે સત્ય આપણી સામે લાવવામાં આવે.
આ ફિલ્મને કારણે મારી વિચારધારા બદલાઈ નથી. સમય સાથે માણસ બદલાય છે. 10 વર્ષ પહેલા તમે જે હતા તે આજે નહીં હોય. બદલાવ આવ્યો જ હશે. એક અંગ્રેજી કહેવત છે કે ચેન્જ ‘ઈઝ ધ ઓન્લી કોન્સ્ટન્ટ’. હું દેશ અને વિશ્વમાં પ્રવાસ કરું છું. મારી પોતાની આંખોથી વસ્તુઓ જોઈ છે.
હું જાણું છું કે આ પ્રશ્નનું બેકગ્રાઉન્ડ શું છે. મેં મારો જવાબ આપી દીધો છે. હું નથી ઈચ્છતો કે આ ફિલ્મ સાથે પણ આવું થાય કે આપણી વાતચીત રાજકીય વિષયોમાં જતી રહે. મારે કહેવું જોઈએ કે હું પણ વિકસિત થયો છું. પરિવર્તન આવતું જ રહેવું જોઈએ. હું માનું છું કે આજે હું જે છું તે હું 10 વર્ષ પછી નહીં હોય. બદલતા રહેવું જોઈએ.
ભાસ્કર: તમે સત્ય સાથે જોડાયેલી સ્ટોરીઓ પર વધુ કામ કરો છો, તેનું કારણ શું છે? વિક્રાંત મેસીઃ આજે પણ હું માનું છું કે સ્ટોરીઓ અને ફિલ્મોમાં સંપૂર્ણ ક્ષમતા હોય છે. આ બાબત લોકોને પ્રેરણા આપે છે. તે મનોરંજન કરે છે. કારણ કે પરિવારના લોકો ખુશીથી સિનેમા થિયેટર જવા માંગે છે. અમે પણ ઈચ્છીએ છીએ. ક્યારેક એવું થાય છે કે તે સ્ટોરી કહેવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે. લોકો સુધી પહોંચવું જરૂરી છે. આજે મારું પ્રિવિલેજ છે, હું અહીં સિનેમા હોલમાં ઉભો છું. આ મારું સ્વપ્ન હતું. આ મારી વાસ્તવિકતા છે. મારા સમાજને અને તમારા બધાને કંઈક આપવાનું મારા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે, કારણ કે હું તમારા કારણે અસ્તિત્વમાં છું. એટલા માટે હું એક સ્ટોરી લાવું છું જે તમારી સ્ટોરી છે.
ભાસ્કર: શું આ ફિલ્મ પછી તમારા પરિવારને ધમકીઓ મળી રહી છે? શું તમે આ ફિલ્મ કરતા પહેલા તેમની પાસેથી સલાહ લીધી હતી? વિક્રાંત મેસીઃ પરિવારના સભ્યોને ધમકીઓ મળી રહી છે તે અંગે ગેરસંચાર થયો છે. મુંબઈમાં પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં મને એક પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યો હતો, જેનો મેં જવાબ આપ્યો હતો. જેને સોશિયલ મીડિયા પર ખોટી રીતે રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. મારા પરિવારના સભ્યોને ધમકીઓ મળી રહી નથી. મને ધમકીઓ મળી રહી છે. એક રીતે જોઈએ તો તે ચીનના ખેલ જેવું છે. મને નિશાન બનાવવામાં આવી રહ્યો છે. મને ઘણું કહેવામાં આવે છે, પરંતુ મેં કેટલાક નિર્ણયો લીધા છે. હવે ડર લાગતો નથી. ક્યાંક હળવાશનો અહેસાસ થાય છે. પહેલા ડર હતો. જ્યારે 27 ફેબ્રુઆરીના રોજ ફરીથી બનાવવામાં આવશે. શૂટિંગ દરમિયાન પણ ઘણી સમસ્યાઓ હતી. આપણે બહુ સહેલાઈથી વાંચીએ છીએ, પણ જ્યારે કરવા જઈએ છીએ. મોટી સમસ્યા ઉભી થાય છે. મારી સુરક્ષા અને મારા પરિવારની સુરક્ષા માટે જે પણ પગલાં જરૂરી છે તે હું લઈ રહ્યો છું. અમે બધા સાથે મળીને આ કરી રહ્યા છીએ.
નિર્માતા એકતા કપૂર સાથે મારો ગાઢ સંબંધ છે. તે નિર્માતા નથી. તે મારા માર્ગદર્શક પણ છે. અમે સાયબર પોલીસમાં ફરિયાદ પણ નોંધાવી છે. સાચું કહું તો હવે ડર ઓછો થઈ રહ્યો છે. જ્યારે મેં આ વાર્તા કહેવાની કોશિશ કરી ત્યારે ઘણી હિંમત આવી. હવે કોઈ સમસ્યા નથી. પહેલા દિવસથી જ અમારી વિચારસરણી એવી હતી કે તે 59 લોકોને યાદ કરવામાં આવે અને તેમને સાચી શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવે. મીડિયાની ભૂમિકાને લોકો સમક્ષ લાવવી જોઈએ.
હું મારા પરિવારને બધું પૂછું છું. જોકે નિર્ણય મારો એકલાનો છે. મારા માતા-પિતા એકદમ સામાન્ય લોકો છે. તેમની પાસે આવી કોઈ માહિતી નથી. તેને આવા વિષય સાથે કંઈ લેવાદેવા હોય તે બહુ દૂરની વાત છે. તેઓને એ પણ ખબર નથી કે ફિલ્મ શું છે. સ્ક્રિપ્ટ શું છે? તે કેવી રીતે બને છે? માર્કેટિંગ શું છે? તેઓ કંઈપણ જાણતા નથી, દરેક માતાપિતાની જેમ તેઓને તેમના પુત્ર પર ગર્વ છે.
મારી પત્ની શીતલ સાથે વાત કરી. જ્યારે ઘરમાં ચર્ચા થતી ત્યારે હું સામાન્ય રીતે ટૂંકમાં વાત કરું છું. જ્યારે તેમને કહ્યું કે આ વિષય પર એક ફિલ્મ બની રહી છે. સાચું કહું તો મારી પત્નીએ કહ્યું કે તું પાગલ છે. તમે આવું કેમ કરી રહ્યા છો? મારા કેટલાક મિત્રો છે જે આ ઈન્ડસ્ટ્રીના છે. મેં તેને પૂછ્યું તો તે કહેતો હતો કે ભાઈ કેમ મુશ્કેલીમાં પડે છે. જ્યારે પાછળથી મને રિસર્ચ સામગ્રી મળી. જ્યારે મેં વાર્તા સાંભળી ત્યારે મને લાગ્યું કે આ સ્ટોરી કહેવી જોઈએ. એકતા કપૂર જે પણ કહેવા માંગે છે, તેણે કહેવું જોઈએ.
