અલા નામિક પર ​​​​​​​’હાઈડીંગ સદ્દામ હુસૈન’ ડોક્યુમેન્ટ્રી બની: સદ્દામને અમેરિકન દળોથી 235 દિવસ સુધી બચાવ્યા, ભારે કિંમત ચૂકવવી પડી

સાઉદી અરેબિયાના જેદ્દાહમાં ત્રીજા રેડ સી ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલના મુખ્ય સ્પર્ધા વિભાગમાં પ્રદર્શિત ઇરાકી-કુર્દિશ-નોર્વેજિયન ફિલ્મ નિર્માતા હલકાવત મુસ્તફાની દસ્તાવેજી હાઈડીંગ સદ્દામ હુસૈન (2023), અલા નામના એક સરળ ખેડૂત વિશે છે જેણે ઇરાકી પ્રમુખ સદ્દામ હુસૈન (2023) 28 એપ્રિલ 1937- 30 ડિસેમ્બર 2006) 235 દિવસ સુધી અમેરિકન સેનાથી છુપાયેલ. 20 માર્ચ, 2003ના રોજ અમેરિકન દળોએ ઈરાકના રાષ્ટ્રપતિ નિવાસ પર કબજો કર્યો ત્યાં સુધીમાં સદ્દામ હુસૈન ગાયબ થઈ ગયા હતા. એક દિવસ પછી, તેનો ભાઈ સલાદીર પ્રાંતના તિર્કિટ શહેરના એડ દાવર ગામમાં અલા નામિકના ઘરે એક મહેમાનને લાવ્યો અને કહ્યું કે તેઓ અહીં જ રહેશે. તે મહેમાન બીજું કોઈ નહીં પણ ઈરાકના પદભ્રષ્ટ રાષ્ટ્રપતિ સદ્દામ હુસૈન હતા.

સદ્દામ હુસૈનનો જન્મ પણ તિર્કિત શહેર નજીક અલ અવજા ગામમાં થયો હતો.
અલા નામિકે તિર્કિત શહેરથી નવ માઈલ દૂર તેમના નાના ફાર્મ હાઉસમાં તેમના રહેવાની વ્યવસ્થા કરી. તે પણ એક યોગાનુયોગ હતો કે સદ્દામ હુસૈનનો જન્મ પણ તિર્કિત શહેર પાસેના અલ અવજા ગામમાં થયો હતો. બાદમાં, 13 ડિસેમ્બર 2003ના રોજ, અમેરિકન સેનાએ સદ્દામ હુસૈનને અલા નામિકના બગીચામાં એક નાના બંકરમાંથી શોધી કાઢ્યો અને ત્રણ વર્ષ પછી, 30 ડિસેમ્બર 2006ના રોજ, તેને જાહેરમાં ફાંસી આપવામાં આવી.

અલા નામિકને પણ આ માટે ખતરનાક અબુ ગરીબ જેલમાં સાત મહિના પસાર કરવા પડ્યા હતા અને તેને કોઈપણ આરોપ વિના નિર્દોષ છોડી દેવામાં આવ્યો હતો. બીજી તરફ સદ્દામ હુસૈનને ફાંસી અપાયા બાદ ફિલ્મના દિગ્દર્શક હલકાવત મુસ્તફાને ઈરાક છોડીને ભાગી જવું પડ્યું હતું. એક લાખ એંસી હજાર અન્ય કુર્દિશ લોકોને દેશનિકાલ કરવામાં આવ્યા, માર્યા ગયા અથવા ગાયબ થઈ ગયા.

સદ્દામ હુસૈન પર $25 મિલિયનનું ઈનામ રાખવામાં આવ્યું હતું.
હલ્કાવત મુસ્તફાએ આ દુર્લભ ફિલ્મ દસ વર્ષની મહેનત પછી કેમેરા સામે અલા નામિકની સીધી સ્વ-કબૂલાત, આર્કાઇવલ ટેલિવિઝન ફૂટેજ અને ડાકુ નાટક પર આધારિત બનાવી છે. પહેલા જ દ્રશ્યમાં, આપણે અલા નામિકને જોઈ શકીએ છીએ, જે પરંપરાગત આરબ પોશાકમાં સજ્જ છે, ફ્લોર પર મખમલ કાર્પેટ પર ક્રોસ-પગ કરીને બેઠો છે અને કહે છે કે તેણે સદ્દામ હુસૈનને અમેરિકન સૈન્યથી કેવી રીતે અને શા માટે બચાવ્યો. અમેરિકાએ સદ્દામ હુસૈન વિશે માહિતી આપનારને 25 મિલિયન ડોલર અને તેના બે પુત્રો ઉદય અને કુસે વિશે માહિતી આપનારને 15 મિલિયન ડોલરનું ઈનામ જાહેર કર્યું હતું. ચાર બાળકોના પિતા અલા નામિક કહે છે કે તેમના જેવા ગરીબ ખેડૂત માટે 25 મિલિયન ડૉલરનું ઈનામ ઘણું અર્થપૂર્ણ હતું અને તે કોઈના પણ વિશ્વાસને હચમચાવી શકે છે, પરંતુ તે ઈનામના લોભમાં ફસાય નહીં.

તેમના બંને પુત્રો માર્યા ગયા પછી, અલા નામિકને તેમના પુત્ર તરીકે સ્વીકારવામાં આવ્યો.
તેઓ ત્યાં સુધી સદ્દામ હુસૈનની સરમુખત્યારશાહી અને કારનામા વિશે વધુ જાણતા ન હતા કારણ કે તેમની પાસે સરકારી રેડિયો અને ટેલિવિઝન સિવાય બીજો કોઈ વિકલ્પ નહોતો. તેઓ સદ્દામ હુસૈનને માસ્ટર કહેતા. જ્યારે તેમના બંને પુત્રો ઉદય અને કુસે જુલાઈમાં યુએસ આર્મી ઓપરેશનમાં માર્યા ગયા, ત્યારે તેમણે બત્રીસ વર્ષના અલા નામિકને તેમના પુત્ર તરીકે દત્તક લીધા. આ ઘટનાના થોડા દિવસ પહેલા જ અમેરિકન સેનાથી છુપાયેલા તેના બે પુત્રો રાત્રે સદ્દામ હુસૈનને મળવા આવ્યા હતા.

સદ્દામ હુસૈને બંકરમાં છુપાઈને પોતાનો જીવ બચાવ્યો હતો
આ તેમની છેલ્લી મુલાકાત સાબિત થઈ. અલા નામિકે તેના નાના બગીચામાં એક નાનો ખાડો ખોદીને બંકર બનાવ્યું અને તેનું મોં ફૂલોના કુંડાથી ઢાંક્યું. જ્યારે અમેરિકન સૈનિકોની અવરજવર વધી ત્યારે સદ્દામ હુસૈન આખો દિવસ એક જ ખાડા જેવા બંકરમાં છુપાઈ જતો. તેના ઘર પર અમેરિકન સેનાએ એક-બે વખત દરોડા પાડ્યા હતા, પરંતુ સદ્દામ હુસૈન બંકરમાં છુપાયેલા હોવાથી બચી ગયો હતો. આખી ફિલ્મ આલા નામિક દ્વારા વોઈસ-ઓવર કોમેન્ટ્રી અને મેચિંગ વિડીયો ફૂટેજ સાથે ચાલે છે. અલા નામિક નવ મહિના સુધી પોતાના પરિવારને સમય પણ આપી શક્યો ન હતો.

અલા નામિક સદ્દામ હુસૈનનો શ્રેષ્ઠ મિત્ર બન્યો
ફિલ્મમાં, અલા નામિક જણાવે છે કે કેવી રીતે તે ઝડપથી સદ્દામ હુસૈન માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ વ્યક્તિ બની ગયો કારણ કે તેને વાળંદ અને રસોઈથી માંડીને વ્યવસ્થિત અને સલાહકાર સુધીનું કામ કરવું પડતું હતું. પોતાની ગુમાવેલી સત્તા પાછી મેળવવા માટે, સદ્દામ હુસૈન તેના વફાદાર અધિકારીઓ સાથે ભૂગર્ભ બેઠકો યોજતો હતો અને વ્યૂહરચના બનાવવામાં વ્યસ્ત હતો. આ ખાસ લોકોના કારણે જ તે પકડાયો હતો. આલા નામિકે ફિલ્મમાં બધું સત્યતાથી સ્વીકાર્યું છે. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જ્યોર્જ બુશે આરોપ લગાવ્યો હતો કે સદ્દામ હુસૈનના મહેલમાં સામૂહિક વિનાશના રાસાયણિક શસ્ત્રો હતા અને બ્રિટિશ વડાપ્રધાન ટોની બ્લેરે સંસદમાં જ્યોર્જ બુશના સમર્થનમાં ખોટું નિવેદન આપ્યું હતું. તે રાસાયણિક હથિયારો આજદિન સુધી મળ્યા નથી.

આ ફિલ્મ બતાવે છે કે કેવી રીતે એક અરાજક સરમુખત્યાર એક સામાન્ય માણસમાં ફેરવાઈ જાય છે જ્યારે તેનું જીવન જોખમમાં હોય છે. અલા નામિક માટે સદ્દામ હુસૈન એક પૌરાણિક પાત્ર જેવો હતો. તેઓ કલ્પના પણ કરી શકતા ન હતા કે તેઓ તેને ક્યારેય મળી શકશે. તે ભાગ્યનું નાટક હતું કે તેણે નવ મહિના તેમની સાથે વિતાવવા પડ્યા.

આ સત્ય ઘટના પહેલીવાર દુનિયા સામે આવી
હલકાવત મુસ્તફાએ રેડ સી ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલમાં આ ફિલ્મ બનાવવાની વાર્તા સંભળાવી. તેણે કહ્યું કે તેને બનાવવામાં 12 વર્ષ લાગ્યા પરંતુ પહેલીવાર સાચી વાર્તા દુનિયા સામે આવી કે કેવી રીતે એક ખેડૂતે સદ્દામ હુસૈનને લગભગ 1.5 લાખ અમેરિકન સૈનિકો દ્વારા પાગલોની જેમ 235 દિવસ સુધી છુપાવીને રાખ્યા. તેણે ખુલાસો કર્યો કે તેણે 2011માં અલા નામિકની શોધ શરૂ કરી હતી. એક વર્ષ પછી 2012 માં, તેણે ધ વોશિંગ્ટન પોસ્ટમાં તેમના વિશે એક લેખ વાંચ્યો. બે વર્ષની ખૂબ જ મુશ્કેલી સાથે શોધ કર્યા પછી, એક ઈરાકી શેખની મદદથી, તેઓ તેને શોધી શક્યા અને તેને ફિલ્મ કરવા માટે સમજાવવામાં સફળ થયા. તે જ સમયે, ઇરાકમાં ઇસ્લામિક સ્ટેટ (ISIS) નો ઉદય શરૂ થયો અને મુસ્તફાનું કામ સરળ બન્યું.

અલા નામિકને ભારે કિંમત ચૂકવવી પડી
અલા નામિક જેદ્દાહમાં રેડ સી ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલમાં પણ આવી હતી. તેણે કહ્યું કે શરૂઆતમાં મને લાગ્યું કે મારે ચૂપ રહેવું જોઈએ અને હું વીસ વર્ષ ચૂપ રહ્યો કારણ કે મને મારા પરિવારની સુરક્ષાની ચિંતા હતી. જ્યારે પ્રેસ અને સોશિયલ મીડિયામાં વિવિધ પ્રકારના સમાચાર આવવા લાગ્યા ત્યારે મેં નક્કી કર્યું કે મારે હવે ફિલ્મ દ્વારા સાચી વાત જણાવવી જોઈએ. આ મામલે મારા નજીકના શેખે મુસ્તફા સાથે મધ્યસ્થી કરી હતી. અલા નામિકે કહ્યું કે જ્યારે અમેરિકન દળોએ સદ્દામ હુસૈન સાથે તેની ધરપકડ કરી ત્યારે તેને સાત મહિના સુધી બગદાદની પશ્ચિમે સ્થિત કુખ્યાત અબુ ગરીબ જેલમાં રહેવું પડ્યું. આ જેલ અમેરિકી સૈન્ય અને સીઆઈએ દ્વારા કેદીઓના અપમાન અને અમાનવીય યાતનાઓ માટે કુખ્યાત છે. સદ્દામ હુસૈનને છુપાવવા માટે તેને અને તેના પરિવારને ભારે કિંમત ચૂકવવી પડી હતી. આ દુ:ખને કારણે તેના પિતાનું અવસાન થયું.

ફિલ્મના દિગ્દર્શક હલકાવત મુસ્તફાએ જણાવ્યું હતું કે ફિલ્મ બનાવતી વખતે તેમનું ધ્યાન સદ્દામ હુસૈન દ્વારા કુર્દિશ લોકો પર કરવામાં આવેલા અત્યાચારો પર ન હતું, ખાસ કરીને 1988ના હલબજા હુમલામાં જ્યારે હજારો કુર્દ રાસાયણિક હથિયારોથી માર્યા ગયા હતા. તેણે કહ્યું કે તેનો ઉદ્દેશ્ય સદ્દામ હુસૈન પર નહીં પરંતુ તે વ્યક્તિ પર ફિલ્મ બનાવવાનો હતો જેણે તેને 235 દિવસ સુધી છુપાવીને રાખ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે તેઓ એક તપાસ પત્રકાર તરીકે આ વિષય પર માહિતી એકત્ર કરી રહ્યા છે, પરંતુ ખરી સમસ્યા એ માહિતીની ચકાસણી કરવાની હતી.

(સાઉદી અરેબિયાના પ્રખ્યાત ફિલ્મ વિવેચક અને પત્રકાર અજીત રાયનો અહેવાલ)