3 જાન્યુઆરીએ આયરા ખાનના લગ્ન: મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદના વંશજ છે આમિર, તેના પિતા તાહિર હુસૈન એક સમયે દેવાના કારણે પાયમાલ થઇ ગયા હતા

બોલિવૂડના મિસ્ટર પરફેક્શનિસ્ટ આમિર ખાન આ દિવસોમાં દીકરી આયરા ખાનના લગ્નને લઈને ચર્ચામાં છે. આયરા 3 જાન્યુઆરીએ ફિટનેસ ટ્રેનર નૂપુર શિખરે સાથે લગ્ન કરવા જઈ રહી છે. આમિરના પરિવારના સભ્યો આ લગ્નમાં હાજરી આપશે, જેમના માટે આમંત્રણ મોકલવામાં આવ્યું છે. આમિરનો પરિવાર બોલિવૂડના સૌથી મોટા પરિવારોમાંથી એક છે. તેમના પરિવારના ઘણા સભ્યો વર્ષોથી હિન્દી ફિલ્મ ઉદ્યોગ સાથે જોડાયેલા છે. આમિરના પિતા તાહિર હુસૈન બોલિવૂડના પ્રખ્યાત નિર્માતાઓમાંના એક હતા. આ સિવાય આમિરના કાકા પણ ફિલ્મ-નિર્માતા અને દિગ્દર્શક હતા.

આવો એક નજર કરીએ આમિર ખાનના પરિવાર પર અને જાણીએ તેમના પરિવાર સાથે જોડાયેલાં રસપ્રદ તથ્યો…

આમિર મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદના વંશજ છે
આમિર સ્વતંત્રતા સેનાની મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદના પરિવારનો છે. મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદ આમિરના ગ્રેટ ગ્રાન્ડ કાકા છે. આમિરનાં દાદી મૌલાના આઝાદનાં ભત્રીજી હતાં. આઝાદ સ્વતંત્ર ભારતના પ્રથમ શિક્ષણમંત્રી હતા. આમિરના પિતા તાહિર હુસૈન પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ઝાકિર હુસૈનના સંબંધી છે. વાસ્તવમાં, ઝાકિર હુસૈન સાત ભાઈઓમાં બીજા હતા. તેમાંથી જ એક ભાઈના પરિવારના વંશજઆમિર ખાન છે.

ઝાકિર હુસૈનની જેમ આમિર ખાનના પૂર્વજો પણ યુપીના કૈમગંજ, ફરુખાબાદના રહેવાસી છે. હુસૈનના જન્મ પછી તેમનો પરિવાર હૈદરાબાદથી આવીને અહીં સ્થાયી થયો હતો. આ બંને આફ્રિદી જનજાતિના પશ્તૂન પરિવારમાંથી આવે છે. એટલું જ નહીં, રાજકીય નેતા નજમા હેપતુલ્લા આમિરનાં બીજાં પિતરાઈ બહેન છે. તે મૌલાના આઝાદની પૌત્રી હોવાનું કહેવાય છે.

આમિરનું પૈતૃક ગામ હરદોઈમાં છે
આમિર ખાનનું પૈતૃક ગામ હરદોઈથી 40 કિલોમીટર દૂર શાહબાદ શહેરમાં છે. અહીં અખ્તિયાપુરમાં આમિરનું પૈતૃક ઘર છે જે હવે લગભગ ખંડેર હાલતમાં છે. આમિરના દાદા ઝફર હુસૈન ખાનના ત્રણ પુત્રો, બકર હુસૈન ખાન, નાસિર હુસૈન ખાન અને તાહિર હુસૈન ખાન, પૈતૃક ગામ હરદોઈથી 40 કિ.મી. દૂર આવેલા શાહબાદ શહેરમાં પૈતૃક મકાનમાં સાથે રહેતા હતા.

નાસિર હુસૈન 50ના દાયકામાં મુંબઈ ગયા અને સફળ નિર્માતા-નિર્દેશક બન્યા. આ પહેલા નાસિર હુસૈન લાંબા સમય સુધી શાહબાદ નગરપાલિકાના સચિવ પણ હતા. અહીંથી નીકળ્યા બાદ તેમણે તાહિર હુસૈનને પોતાની પાસે બોલાવ્યો. આમિર અને ફૈઝલનો જન્મ ત્યાં જ થયો હતો, ત્યારથી તેમનો હરદોઈ સાથેનો સંબંધ તૂટી ગયો હતો. આમિર ક્યારેય ત્યાં ગયો નહોતો, પરંતુ 2011માં તેણે એક ઈન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું હતું કે, તે પૈતૃક મકાનને ક્યારેય વેચવા નહીં દે, તેથી તેણે આખી પૈતૃક જમીન ખરીદી લીધી હતી.

હવે ચાલો જોઈએ ખાન પરિવારના કેટલાક પ્રખ્યાત સભ્યો, પેઢી દર પેઢી…

પ્રથમ પેઢી

નાસિર હુસૈનઃ આ પરિવારમાં નાસિર હુસૈન પહેલા વ્યક્તિ હતા જેમણે ફિલ્મી દુનિયામાં સ્થાન બનાવવાનું વિચાર્યું હતું. આમિરે પોતે 2014માં એક ઈન્ટરવ્યૂમાં કાકા નાસિરની ફિલ્મોમાં એન્ટ્રીની સ્ટોરી શેર કરી હતી. તેણે કહ્યું હતું કે, ‘નાસિર સાહેબે મને કહ્યું હતું કે જ્યારે તેણે કોલેજનો અભ્યાસ પૂરો કર્યો ત્યારે તેણે નક્કી કર્યું હતું કે તે ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં સ્ક્રિપ્ટ રાઈટિંગનું કામ કરશે.’

‘તેના પહેલા પરિવારમાંથી કોઈને પણ ફિલ્મો સાથે કોઈ લેવાદેવા ન હતી, તેથી જ્યારે તેણે આ ઈચ્છા વ્યક્ત કરી ત્યારે આખો પરિવાર તેની વિરુદ્ધ હતો. જ્યારે નાસીર સાહેબ કંઈ વિચારી ન શક્યા ત્યારે તેઓ મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદને મળ્યા અને તેમના દિલની વાત કહી.’

આઝાદે કહ્યું, ‘જો તમારે આ જ કરવું હોય તો કોઈની વાત ન સાંભળો, તમારું દિલ તમને જે કહે તે કરો’. આ પછી નાસિર પોતાના નિર્ણય પર અડગ રહ્યા’. આમિરે કહ્યું હતું કે, ‘જો મૌલાના આઝાદે નાસિર સાહબને પ્રોત્સાહિત ન કર્યા હોત તો તેઓ ક્યારેય ફિલ્મી દુનિયામાં આવી શક્યા ન હોત અને ન તો તેમના પિતા તાહિર હુસૈન ફિલ્મોમાં આવ્યા હોત.’

નાસિર હુસૈનની વાત કરીએ તો મૌલાના આઝાદની સલાહ બાદ તેણે ફિલ્મીસ્તાન સ્ટુડિયોમાં ફ્રીલાન્સર તરીકે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. તેમણે 1953માં હિટ ફિલ્મ ‘અનારકલી’થી પોતાના લેખનક્ષેત્રની શરૂઆત કરી હતી. આ પછી નાસિરે ‘નાસિર હુસૈન ફિલ્મ્સ’ નામનું પોતાનું પ્રોડક્શન હાઉસ શરૂ કર્યું. થોડા જ સમયમાં, નાસિર હિન્દી ફિલ્મ ઉદ્યોગના જાણીતા લેખક, નિર્માતા અને દિગ્દર્શક બની ગયા.

તાહિર હુસૈન સાથે આશા પારેખ (જમણે).

તેણે ‘તુમસા નહીં દેખા’ (1957), ‘દિલ દે કે દેખો’ (1959), ‘જબ પ્યાર કિસી સે હોતા હૈ’ (1961), ‘યાદો કી બારાત’ (1973) અને ‘મંઝિલ મંઝિલ’ (1973) જેવી ફિલ્મોમાં અભિનય કર્યો હતો. 1984). ઘણી ફિલ્મોનું દિગ્દર્શન કર્યું હતું. 1988માં તેણે આમિર ખાનની ફિલ્મ ‘કયામત સે કયામત તક’ પણ લખી અને પ્રોડ્યુસ કરી.

નાસિરે આયેશા સાથે લગ્ન કર્યા હતા જે પછી તે મન્સૂર ખાન નામના પુત્રનો પિતા બન્યો હતો. આ સિવાય નાસિર અને આયેશાએ એક દીકરીને દત્તક લીધી હતી જેનું નામ નુઝહત ખાન છે. નુઝહતે અનિલ પાલ સાથે લગ્ન કર્યા જેઓ વ્યવસાયે એન્જિનિયર હતા. તેનો પુત્ર ઈમરાન ખાન છે જે બોલિવૂડ એક્ટર છે. નાસિર હુસૈન તેમના દાદા છે. નુઝહત અને અનિલના છૂટાછેડા થઈ ગયા હતા. આ પછી તેણીએ રાજ ઝુત્શી સાથે લગ્ન કર્યા તેનાથી પણ તે અલગ થઈ ગઈ છે.

નાસિર હુસૈન પણ પોતાના અંગત જીવનના કારણે ચર્ચામાં રહ્યા હતા. પરિણીત હોવા છતાં અભિનેત્રી આશા પારેખ સાથે તેનું અફેર હતું. આશાએ નાસિર હુસૈન સાથે ‘દિલ દે કે દેખો’, ​​’તીસરી મંઝિલ’ અને ‘કારવાં’ સહિત 7 ફિલ્મોમાં કામ કર્યું હતું.

આશા પારેખે એક ઈન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું હતું કે, “હા, નાસિર સાહબ એક માત્ર એવા માણસ હતા જેને હું પ્રેમ કરતી હતી. હું ક્યારેય ઘર તોડનાર બનવા માગતી નથી. મારી અને નાસિર સાહબના પરિવાર વચ્ચે ક્યારેય કોઈ અણબનાવ નહોતો. હું ક્યારેય હુસૈનને તેના પરિવારથી અલગ કરવા માગતી ન હતી. અને આ ડરના કારણે મેં લગ્ન ન કર્યા. નાસિર હુસૈનનું 13 માર્ચ, 2002ના રોજ હાર્ટ એટેકથી અવસાન થયું.

તાહિર હુસૈન
તાહિર હુસૈન એક જાણીતા ફિલ્મ-નિર્માતા હતા. તેમણે ‘કારવાં’, ‘અનામિકા’, ‘મધોશ’, ‘જખ્મી’, ‘જનમ-જનમ કા સાથ’, ‘ખૂન કી પુકાર’, ‘હમ હૈ રાહી પ્યાર કે’ જેવી ફિલ્મોનું નિર્માણ કર્યું. તેમણે અભિનેતા તરીકે શરૂઆત કરી હતી. 1960ની આસપાસ, તેમણે ‘જબ પ્યાર કિસી સે હોતા હૈ’ અને ‘પ્યાર કા મૌસમ’ જેવી ફિલ્મોમાં કામ કર્યું, પરંતુ 60 ના દાયકાના અંત સુધીમાં, તેમણે નિર્માતા તરીકે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. તેમણે ઝીનત હુસૈન સાથે લગ્ન કર્યા અને તેના ચાર બાળકો હતા – ફરહત ખાન, આમિર ખાન, ફૈઝલ ખાન અને નિખત ખાન.

આમિર બાળપણમાં પિતા તાહિર હુસૈન સાથે.

આમિરે એક ઈન્ટરવ્યૂમાં પોતાના પિતાની બોલિવૂડની સફર વિશે ઘણી વાતો શેર કરી હતી. તેણે કહ્યું હતું કે, ‘હું ફિલ્મી પરિવારમાંથી આવું છું. મેં મારા કાકા (નાસિર હુસૈન)ને ફિલ્મો બનાવતા જોયા છે. પિતાને ફિલ્મો બનાવતા જોયા છે. મારા પિતા ખૂબ જ ઉત્સાહી અને સારા નિર્માતા હતા, પરંતુ તેઓ વ્યવસાય કેવી રીતે ચલાવવો તે જાણતા ન હતા તેથી તેમણે ક્યારેય કોઈ કમાણી કરી ન હતી. મને પણ આવી જ સમસ્યા હતી. કેટલીક ફિલ્મો 8 વર્ષમાં અને કેટલીક 3 વર્ષમાં બની હતી.’

પોતાના પિતાની આર્થિક કટોકટીનું વર્ણન કરતાં આમિરે કહ્યું હતું કે, “તેઓ ખૂબ જ દેવામાં ડૂબી ગયા હતા. મેં મારા પિતાને ભારે આર્થિક સંકટમાં ઝઝૂમતા જોયા છે. અમે નાદાર હતા અને લગભગ રસ્તાઓ પર હતા. તે સમયે મારી સ્કૂલની ફી ક્લાસમાં 6માં 6 રૂપિયા હતી. ધોરણ 7માં 7 રૂપિયા અને ધોરણ 8માં 8 રૂપિયા.’

‘અમારા ભાઈ-બહેનોની ફી જમા કરવામાં પિતા હંમેશા મોડા પડતા હતા. એક-બે ચેતવણીઓ પછી, આચાર્ય શાળાના તમામ બાળકોની સામે એસેમ્બલીમાં અમારા નામની જાહેરાત કરતા હતા.’ -આ વાત કહેતા આમિર ખૂબ જ ભાવુક થઈ ગયો હતો.

અન્ય એક ઘટનાને યાદ કરતાં આમિરે કહ્યું હતું કે, ‘માતાએ કહ્યું હતું કે પિતાએ નોકરીની જરૂરિયાત અનુભવીને તેની ગ્રેજ્યુએશનની ડિગ્રી શોધવાનું શરૂ કર્યું હતું. સ્થિતિ એવી હતી કે, 40 વર્ષના એક વ્યક્તિએ તેનું ગ્રેજ્યુએશન સર્ટિફિકેટ શોધવાનું શરૂ કર્યું.’

તાહિરે તેના પુત્ર આમિર સાથે ‘તુમ મેરે હો’ નામની ફિલ્મ બનાવી હતી. દિગ્દર્શક તરીકે આ તેમની પ્રથમ અને છેલ્લી ફિલ્મ હતી. તાહિર હુસૈનનું 2 ફેબ્રુઆરી 2010ના રોજ હાર્ટ એટેકને કારણે અવસાન થયું હતું

.

બીજી પેઢી

આમિર ખાનઃ આમિર ખાને તેના પિતા અને કાકાના વારસાને ફિલ્મોમાં આગળ વધાર્યો. તેઓ તેમના પરિવારની બીજી પેઢીમાં સૌથી સફળ હતા. નાસિર હુસૈને તેમના ભત્રીજા આમિર ખાનને તેમની ફિલ્મ ‘યાદોં કી બારાત’માં પ્રથમ વખત બાળ-કલાકાર તરીકે નાની ભૂમિકા આપી હતી. આ પછી તે ફિલ્મ ‘મધોષ’માં બાળ કલાકાર પણ બન્યો હતો. 1988માં તેણે ‘કયામત સે કયામત તક’ સાથે હીરો તરીકે ડેબ્યૂ કર્યું હતું.

90ના દાયકામાં તેણે ‘દિલ’, ‘રાજા હિન્દુસ્તાની’, ‘સરફરોશ’ જેવી ઘણી કોમર્શિયલ હિટ ફિલ્મો આપી અને મોટા સ્ટાર બની ગયા. 1999માં, તેણે તેનું પ્રોડક્શન હાઉસ ‘આમિર ખાન પ્રોડક્શન’ શરૂ કર્યું. આમાં તેણે ‘લગાન,’ ‘તારે જમીન પર’ જેવી ફિલ્મો કરી.

આમિરે ‘ગજની’, ‘3 ઈડિયટ્સ’, ‘ધૂમ 3’, ‘પીકે’ અને ‘દંગલ’ જેવી ફિલ્મો સાથે વૈશ્વિક સફળતા હાંસલ કરી, જેણે રેકોર્ડ બ્રેક કમાણી કરી. આમિરે ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં 30 વર્ષથી વધુ સમય પસાર કર્યો છે. તેની અગાઉની ફિલ્મ ‘લાલ સિંહ ચઢ્ઢા’ ફ્લોપ રહી હતી.

રીના દત્તા સાથે આમિર.

આમિરે 1986માં રીના દત્તા સાથે લગ્ન કર્યા હતા. બંનેને બે બાળકો છે – પુત્ર જુનૈદ અને પુત્રી આયરા. રીના અને આમિરે 2002માં છૂટાછેડા લીધા હતા. 2005 માં આમિરે કિરણ રાવ સાથે લગ્ન કર્યા, ત્યારબાદ 2011 માં તેમને એક પુત્ર થયો, જેનું નામ આઝાદ રાવ ખાન છે.

કિરણ બોલિવૂડમાં નિર્માતા, પટકથા લેખક અને દિગ્દર્શક તરીકે કામ કરે છે. તેણે ‘ધોબીઘાટ’, ‘દિલ્હી બેલી’ જેવી ફિલ્મો બનાવી. અભિનેત્રી અદિતિ રાવ હૈદરી તેની કઝીન છે.

ફૈઝલ ​​ખાનઃ આમિરના ભાઈ ફૈઝલે પણ ફિલ્મોમાં કામ કર્યું હતું. જોકે તેને ખાસ સફળતા મળી ન હતી. તેણે પોતાના કરિયરની શરૂઆત ફિલ્મ ‘પ્યાર કા મૌસમ’થી કરી હતી જેમાં તેણે શશિ કપૂરના બાળપણની ભૂમિકા ભજવી હતી. આ સિવાય તેણે ફિલ્મ ‘કયામત સે કયામત તક’માં પણ ભૂમિકા ભજવી હતી. ફૈઝલને 1994માં આવેલી ફિલ્મ ‘મધોશ’માં હીરો તરીકે બ્રેક મળ્યો હતો. જોકે તેને સફળતા મળી ન હતી.

લાંબા સમય સુધી નિષ્ક્રિય બેઠા પછી, ફૈઝલે વર્ષ 2000માં રિલીઝ થયેલી આમિરની ફિલ્મ ‘મેલા’માં કામ કર્યું. આ ફિલ્મ પણ ફ્લોપ સાબિત થઈ, ત્યારબાદ ફૈઝલ ફિલ્મી દુનિયાથી દૂર રહ્યો તે ભાઈ આમિર સાથેના વિવાદોને કારણે પણ ચર્ચામાં રહ્યો છે.

‘મેલા’ની રિલીઝના 19 વર્ષ પછી ફૈઝલે ફિલ્મોમાં પુનરાગમન કર્યું અને ફિલ્મ ‘ફેક્ટરી’માં કામ કર્યું જે ફ્લોપ સાબિત થયું.

નિખત ખાન: આમિરની બહેન નિખત એક અભિનેત્રી છે જે 2023ની બ્લોકબસ્ટર ફિલ્મ ‘પઠાણ’માં એક નાનકડી ભૂમિકામાં જોવા મળી હતી. આ સિવાય તે ‘તાનાજી’, ‘મિશન મંગલ’ અને ‘સાંડ કી આંખ’ જેવી ફિલ્મોમાં પણ જોવા મળી છે. તેણે ફિલ્મોનું નિર્માણ પણ કર્યું છે જેમાં ‘તુમ મેરે હો’ જેવી ફિલ્મોનો સમાવેશ થાય છે. નિખત ખાને સંતોષ હેગડે સાથે લગ્ન કર્યા છે. બંનેને બે બાળકો સહર અને શ્રવણ છે.

ફરહત ખાનઃ આમિરની બહેન ફરહત બોલિવૂડથી દૂર રહી હતી. તેણે બિઝનેસમેન રાજીવ દત્તા સાથે લગ્ન કર્યા છે અને તેનાં બે બાળકો છે. તે તેના પરિવાર સાથે અમેરિકામાં રહે છે.

મન્સૂર ખાન: મન્સૂર નાસિર હુસૈનનો પુત્ર અને આમિરનો પિતરાઈ ભાઈ છે. તેણે ‘કયામત સે કયામત તક’ ફિલ્મથી દિગ્દર્શક તરીકેની શરૂઆત કરી હતી. આ પછી તેણે ‘જો જીતા વોહી સિકંદર’ પણ બનાવી જે હિટ રહી. મન્સૂરની અન્ય સફળ ફિલ્મોમાં “અકેલે હમ અકેલે તુમ’, ‘જોશ’નો સમાવેશ થાય છે.

આ સિવાય તેણે 2008માં આવેલી ફિલ્મ ‘જાને તુ યા જાને ના’નું પણ સહ-નિર્માણ કર્યું હતું જેમાં તેના ભત્રીજા ઈમરાન ખાને મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. મન્સૂર અત્યારે ફિલ્મોમાં બહુ સક્રિય નથી. તે તેની પત્ની ટીના સાથે કુન્નુરમાં રહે છે અને ત્યાં ખેતી કરે છે. તેમને બે બાળકો છે – જાન મારિયો ખાન અને પાબ્લો ખાન.

ત્રીજી પેઢી

ઈમરાન ખાનઃ આ પરિવારની ત્રીજી પેઢીના ઘણા સભ્યો પણ બોલિવૂડ તરફ વળ્યા છે. નુઝહત ખાન અને અનિલ પૉલના પુત્ર ઈમરાનને 2008માં ફિલ્મ ‘જાને તુ યા જાને ના’ દ્વારા બૉલિવૂડમાં લૉન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. આ ફિલ્મ હિટ રહી હતી. આ પછી ઈમરાન ‘આઈ હેટ લવ સ્ટોરીઝ’, ‘દિલ્હી બેલી’, ‘મેરે બ્રધર કી દુલ્હન’, ‘એક મેં ઔર એક તુ’ જેવી ફિલ્મોમાં જોવા મળ્યો હતો.

આ પછી તે અચાનક ફિલ્મોમાંથી ગાયબ થઈ ગયો. આ દરમિયાન તેમના પત્ની અવંતિકા મલિકથી અલગ થવાના સમાચાર સામે આવ્યા હતા. જોકે બંનેએ છૂટાછેડા લીધા નથી. બંનેને ઈમારા નામની પુત્રી છે.

જુનૈદ ખાનઃ જુનૈદ આમિર અને રીનાનો પુત્ર છે. તે સિદ્ધાર્થ પી. મલ્હોત્રાની ફિલ્મ ‘મહારાજા’થી બોલિવૂડમાં એન્ટ્રી કરશે. આ પહેલા તેણે ફિલ્મોમાં આસિસ્ટન્ટ ડિરેક્ટર તરીકે પણ કામ કર્યું હતું.

આયરા ખાન: તેના પિતા આમિરની જેમ આયરાએ અભિનયની દુનિયામાં પ્રવેશ કર્યો ન હતો, પરંતુ તેને ફિલ્મ-નિર્માણ અને થિયેટરમાં ખૂબ જ રસ છે. 2021 માં, તેણે ફિટનેસ ટ્રેનર નૂપુર શિખરે સાથે ડેટિંગમા હોવાનું સ્વીકાર્યું હતું. ત્યારબાદ નવેમ્બર 2022 માં તેઓએ સગાઈ કરી.

આમિર, કિરણ રાવ અને આઝાદ રાવ ખાન

આઝાદ રાવ ખાનઃ આમિરના નાના પુત્રનું નામ આઝાદ રાવ છે. આઝાદ આમિર અને તેની બીજી પત્ની કિરણ રાવનો પુત્ર છે. 2005માં આમિરે કિરણ સાથે લગ્ન કર્યા અને 2011માં તે આઝાદ રાવના પિતા બન્યા. આમિર અને કિરણે 2021માં છૂટાછેડા લીધા હતા. જોકે તેઓ તેમના 12 વર્ષના પુત્રનું સહ-પેરેન્ટિંગ કરી રહ્યાં છે.