મુંબઈ6 મિનિટ પેહલાલેખક: આશિષ તિવારી
- કૉપી લિંક
આ ફિલ્મ 15મી નવેમ્બરે રિલીઝ થઈ રહી છે – ધ સાબરમતી રિપોર્ટ. આ ફિલ્મ ગોધરાકાંડ અને ત્યારબાદ ગુજરાતના રમખાણો પર આધારિત છે. ટ્રેલર રિલીઝ થયા બાદ આ ફિલ્મ પણ વિવાદોમાં છે. ફિલ્મના મુખ્ય અભિનેતા વિક્રાંત મેસીને ધમકીઓ મળી રહી છે. તેના વિરોધીઓ પણ તેના 9 મહિનાના બાળકને છોડતા નથી. તે અંગે પણ તેઓ વાહિયાત વાતો કરી રહ્યા છે.
વિક્રાંત મેસીએ પોતે દિવ્ય ભાસ્કરને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં આ વાતનો ખુલાસો કર્યો છે. વિક્રાંતે કહ્યું કે ગોધરાકાંડની આગમાં ઘણા લોકોએ રોટલો શેક્યો છે, પરંતુ જે લોકો માર્યા ગયા તે માત્ર આંકડા જ રહી ગયા.
ગુજરાત રમખાણોને 22 વર્ષ થઈ ગયા છે, પરંતુ સત્ય હજુ જાણી શકાયું નથી. વિક્રાંત મેસીએ કહ્યું કે તેઓ જાણતા હતા કે ફિલ્મનો મુદ્દો સંવેદનશીલ છે. તેને એ પણ સમજાયું કે આની ચર્ચા હકારાત્મક અને નકારાત્મક બંને રીતે થઈ શકે છે. જોકે, ફિલ્મની નિર્માતા એકતા કપૂરને તેની સ્ક્રિપ્ટ પર પૂરો વિશ્વાસ હતો.
વિક્રાંતે કહ્યું, ‘એકતાએ મને એક લાંબો રિસર્ચ પેપર આપ્યો . હું સમજી ગયો કે જો સંશોધન આટલું નક્કર હોય તો કોઈ વિવાદ થવાની શક્યતા નથી. શરૂઆતમાં મને ચોક્કસપણે આશ્ચર્ય થયું કે શું આ ફિલ્મ કોઈ ચોક્કસ ધર્મ, વર્ગ કે વ્યક્તિ વિરુદ્ધ છે. પાછળથી, સ્ક્રિપ્ટ વાંચ્યા પછી, મને સમજાયું કે આ ફિલ્મ ફક્ત સત્યની વાત કરે છે. દુઃખની વાત એ છે કે 22 વર્ષ વીતી ગયા, પરંતુ આ મુદ્દે બહુ ચર્ચા થઈ નથી.
મારા 9 મહિનાના બાળકને પણ છોડ્યું નથી વિક્રાંતે જણાવ્યું કે ગુજરાત રમખાણો પર આધારિત ફિલ્મમાં કામ કરવાને કારણે તેને ધમકીઓ મળી રહી છે. તેણે કહ્યું, ‘મને વોટ્સએપ પર ધમકીભર્યા સંદેશા મળી રહ્યા છે. હું 9 મહિના પહેલા જ એક પુત્રનો પિતા બન્યો હતો. તેણે હજી ચાલવાનું પણ શીખ્યું નથી. તેના વિશે પણ ઊંધું કહેવામાં આવી રહ્યું છે. મને સમજાતું નથી કે આપણે કયા યુગમાં જીવી રહ્યા છીએ. શું કલાને દબાવવી યોગ્ય છે?
જર્મનીની નાઝી સેનાએ હજારો યહૂદીઓની હત્યા કરી. તેના પર ઘણી ફિલ્મો બની અને તેને એવોર્ડ પણ મળ્યા. એ જ રીતે અમેરિકાએ જાપાન પર અણુબોમ્બ ફેંક્યા, તેના પર ઘણી એવોર્ડ વિજેતા ફિલ્મો બની. તો પછી આપણે અહીં બનતી ઘટનાઓ પર ફિલ્મ બનાવવા માટે આટલું બધું કેમ વિચારીએ છીએ?
ફિલ્મ સાઈન કરતી વખતે હું ડરી ગયો હતો, પણ આજે નહીં તો ક્યારે? ફિલ્મની અભિનેત્રી રાશિ ખન્નાએ કહ્યું કે જ્યારે તેને આ ફિલ્મની ઓફર મળી ત્યારે તે ચોક્કસપણે ડરી ગઈ હતી. આ એટલા માટે છે કારણ કે જો કંઈપણ થાય છે, તો પ્રથમ બોમ્બ કલાકારો પર ફૂટે છે.
રાશીએ કહ્યું, કોઈએ તો આવી ફિલ્મો કરવી જ પડશે. ગોધરાની ઘટનાનું સાચું સત્ય હજુ સુધી કોઈ જાણતું નથી. આ ઘટનાની આગ ક્યાંથી લાગી અને કેવી રીતે શરૂ થઈ, આ તમામ બાબતો અમે ફિલ્મ દ્વારા દર્શાવી છે. જ્યારે અમને ફિલ્મની ઑફર મળી ત્યારે અમે ચોક્કસથી ડરી ગયા હતા. કંઈક ખરાબ થવાની ભીતિ હતી. ફિલ્મ કોણ બનાવે છે તે કોઈ વાંધો નથી, અમે કલાકારો તેનો ચહેરો છીએ. આ કારણોસર, ટ્રોલિંગ પણ આપણી સાથે સૌથી વધુ થાય છે.
રાશિ મૂળભૂત રીતે તમિલ અને તેલુગુ ફિલ્મોમાં કામ કરે છે.
આજે પત્રકારત્વની હાલત દયનીય છે, ભરોસો શોધવા ક્યાં જાઉં? આ આખી ફિલ્મ પત્રકારત્વના એંગલથી બનાવવામાં આવી છે. તે સમયના પત્રકારોએ ગોધરા ઘટનાને કેવી રીતે રજૂ કરી તેના પર ફિલ્મની વાર્તા આધારિત છે. રિદ્ધિ ડોગરા કહે છે, ‘આજના સમયમાં પત્રકારો ખૂબ જ આકસ્મિક રીતે સમાચારો કહે છે. મને ખબર નથી કે વિશ્વાસ શોધવા ક્યાં જવું. તમામ મીડિયા હાઉસ પોતાને રજૂ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. તેઓ સમાચાર બતાવવાની પણ પરવા કરતા નથી. દર્શકોને આ પરિસ્થિતિથી વાકેફ કરવા માટે હું આ ફિલ્મ સાથે જોડાયેલી છું.
રિદ્ધિ ડોગરાએ પોતાના કરિયરની શરૂઆત ટીવી એક્ટ્રેસ તરીકે કરી હતી.
અંગ્રેજી વૈશ્વિક ભાષા છે, પણ હિન્દી બોલવામાં શરમ શા માટે? ફિલ્મના ટ્રેલરમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે કેવી રીતે અંગ્રેજી પત્રકારો હિન્દી પત્રકારોને ઓછો આંકે છે. વિક્રાંત કહે છે, ‘ભાષાના આધારે લોકો સાથે ભેદભાવ કરવામાં આવે છે. નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકીએ એક વખત કહ્યું હતું કે તેને અંગ્રેજી આવડતું ન હોવાથી તેને અલગ રીતે જોવામાં આવે છે. હું હંમેશા કહું છું કે ભાષા માત્ર એક માધ્યમ છે. હું માનું છું કે અંગ્રેજી વૈશ્વિક ભાષા છે. મને આની સામે કોઈ વાંધો નથી. સમસ્યા ત્યારે થાય છે જ્યારે તમે તમારી ભાષા બોલવામાં સંકોચ અનુભવો છો.
દક્ષિણના લોકોને તેમની ભાષા પર ગર્વ છે, ઉત્તર ભારતમાં એવું નથી રાશિ ખન્નાએ ભાષાના અવરોધ વિશે પણ વાત કરી. તેણે કહ્યું, ‘મેં તમિલ, તેલુગુ અને કન્નડ ઇન્ડસ્ટ્રીઝમાં પણ કામ કર્યું છે. ત્યાંના લોકો પોતાની ભાષા પર ખૂબ ગર્વ અનુભવે છે. અંગ્રેજી ન જાણવું એ ત્યાં મોટું કામ નથી. જ્યારે ઉત્તર ભારતમાં, હિંગ્લિશ (હિન્દી-અંગ્રેજી મિશ્રણ) વધુ વપરાય છે. અહીં, અંગ્રેજી ન જાણતા લોકોને ઓછા દર આપવામાં આવે છે. મને લાગે છે કે જે રીતે દક્ષિણના લોકો તેમની ભાષાનો આદર કરે છે, આપણે શા માટે તેમ ન કરી શકીએ?
વાંચો ગુજરાત રમખાણો સંબંધિત આ માહિતી..
- ગુજરાતમાં આ ઘટના બની ત્યારે નરેન્દ્ર મોદી રાજ્યના મુખ્યમંત્રી હતા. માર્ચ 2002 માં, તેમણે ગોધરા ઘટનાની તપાસ માટે નાણાવટી-શાહ કમિશનની રચના કરી. હાઇકોર્ટના નિવૃત્ત ન્યાયાધીશ કે જી શાહ અને સુપ્રીમ કોર્ટના નિવૃત્ત ન્યાયાધીશ જી ટી નાણાવટી તેના સભ્યો બન્યા.
- પંચે સપ્ટેમ્બર 2008માં તેના અહેવાલનો પ્રથમ ભાગ રજૂ કર્યો હતો. જેમાં ગોધરાની ઘટનાને સુનિયોજિત કાવતરું ગણાવ્યું હતું. તેમજ નરેન્દ્ર મોદી, તેમના મંત્રીઓ અને વરિષ્ઠ અધિકારીઓને ક્લીનચીટ આપવામાં આવી હતી.
- જસ્ટિસ કેજી શાહનું 2009માં અવસાન થયું હતું. જે પછી ગુજરાત હાઈકોર્ટના નિવૃત્ત ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ અક્ષય મહેતા તેના સભ્ય બન્યા અને પછી કમિશનનું નામ નાણાવટી-મહેતા કમિશન થયું.
- કમિશને તેના રિપોર્ટનો બીજો ભાગ ડિસેમ્બર 2019માં રજૂ કર્યો હતો. આમાં પણ રિપોર્ટના પહેલા ભાગમાં જે કહેવામાં આવ્યું હતું તેનું પુનરાવર્તન કરવામાં આવ્યું હતું.
