નાના પાટેકરે સેનામાં બે મહિના સેવા આપી: પરમિશન માટે સીધો રક્ષામંત્રીને ફોન કર્યો, પરફોર્મન્સ દરમિયાન મહિલાઓએ ચંપલનો વરસાદ કર્યો હતો

13 વર્ષની ઉંમર, દિવસમાં 16 કિમી ચાલવતા હતા નાનાના પિતા ટેક્સટાઈલ પેઈન્ટીંગનો નાનો ધંધો કરતા હતા. નાના જ્યારે 13 વર્ષના હતા ત્યારે કોઈએ તેમના પિતાને છેતર્યા હતા. રાતોરાત ધંધો પડી ભાંગ્યો. બધી મિલકત વેચાઈ ગઈ. નાનાને પણ પૈસા કમાવવા માટે બહાર નીકળવું પડ્યું. તે સવારે શાળાએ જતા અને સાંજે ફિલ્મના પોસ્ટર દોરતા. તે જ્યાં પોસ્ટર દોરતા હતા ત્યાંથી ઘરનું અંતર 8 કિલોમીટર દૂર હતું. આ રીતે તેઓ એક દિવસમાં 16 કિલોમીટરનું અંતર પગપાળા જ કાપતા હતા. આ કામ માટે તેને દર મહિને 35 રૂપિયા મળતા હતા. આ સમયગાળો 1963ની આસપાસ હતો. પૈસાની એટલી અછત હતી કે ક્યારેક ખાવાનું પણ મળતું ન હતું. લંચ કે ડિનરના સમયે નાના તેમના મિત્રોને મળવા આકસ્મિક રીતે જતા. સામે કોઈ બે ચપાટી ખાવાનું કહેશે એવી આશાએ.

શિક્ષકો તેમની બાજુમાં બેસાડતા, જેથી વારંવાર મારવા ન ઉઠવું પડે નાના બાળપણમાં ખૂબ જ તોફાની હતા. તેઓ એટલા તોફાની હતા કે શિક્ષકોએ તેમને એકબીજાની બાજુમાં બેસાડ્યા, જેથી વારંવાર મારવા ન ઉઠવું પડે. તોફાન એટલો વધી ગયો કે નાનાની માતાએ તેમને છઠ્ઠા ધોરણ પછી તેમની બહેનના ગામ મોકલી દીધા. માતાને લાગ્યું કે તે બીજી જગ્યાએ જશે તો સુધરશે. નાના એક-બે વર્ષ તેમની માસીના ઘરે રહ્યા, પછી પાછા ફર્યા. માસીએ પોતે જ તેમને પાછા મોકલી દીધા. તેઓ ડરતા હતા કે તેમના પોતાના બાળકો તેમના ભાઈની સંગતમાં બગડી જશે.

દેખાવળા નથી તેવું માનતા અને પિતા વિશે ખોટી માન્યતાઓ હતી નાના પોતાની જાતને બીજા કરતા ખરાબ દેખાય છે તેવું માનતા હતા. નાનાના બે ભાઈઓ તેમના કરતા સારા દેખાતા હતા. નાનાને લાગ્યું કે પિતા બીજા ભાઈઓને વધુ મહત્વ આપ્યું છે. નાના નાનપણથી જ ગામના નાટકોમાં ભાગ લેતા. એકવાર તે ગામમાં નાટક કરી રહ્યા હતા. તેમના પિતા માત્ર નાટક જોવા બોમ્બે (હાલનું મુંબઈ)થી ગામડે આવ્યા હતા. ત્યારે નાનાનો પિતા તેને પ્રેમ નથી કરતા એવો ભ્રમ તૂટી ગયો. નાનાને તે સમયે સમજાયું કે જેમ તેમણે તેમના પિતાને તેમની કળાથી પ્રભાવિત કર્યા હતા, તે જ રીતે તેઓ આખી દુનિયાને પ્રભાવિત કરી શકે છે.

નાનાને લાગ્યું કે આ દેખાવથી કોઈ તેને ફિલ્મમાં હીરોની ભૂમિકા નહીં આપે. જોકે તેને પોતાની પ્રતિભા પર પૂરો વિશ્વાસ હતો.

પિતા હોસ્પિટલમાં હતા, તેમની પાસે દવાઓ માટે પણ પૈસા ન હતા નાનાને તેના પિતા વિશે જે ગેરમાન્યતાઓ હતી તે સમય જતાં ખતમ થઈ ગઈ, પણ તેમને હજુ એક વાતનો અફસોસ છે. નાના પિતાના હાથમાં એક રૂપિયો પણ રાખી શક્યા નહીં. નાનાએ તાજેતરમાં દિવ્ય ભાસ્કરને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં આ વાત કહી હતી.

તેમણે કહ્યું, ‘મને ખૂબ જ દુઃખ છે કે હું મારી કમાણીથી મારા પિતા માટે કંઈ ન કરી શક્યો. તેમનું પણ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની હોસ્પિટલમાં મૃત્યુ થયું હતું. તે સમયે મારી પાસે તેમની દવાના પૈસા પણ ન હતા. મારા મિત્રોએ ખૂબ મદદ કરી. તેમણે જ મને દવાના પૈસા આપ્યા હતા.

રવિ ચોપરાને રેપિસ્ટની ભૂમિકાની ઓફર કરી ત્યારે તેને ગાળો સંભળાવી સ્મિતા પાટીલે નાનાને બી.આર. ચોપરાના પુત્ર રવિ ચોપરા પાસે મોકલ્યા. રવિ ચોપરા તે સમયે ફિલ્મ ‘આજ કી આવાઝ’ બનાવી રહ્યા હતા. તેમણે નાનાને રેપિસ્ટનો રોલ ઓફર કર્યો. ઓફર સાંભળીને નાના ગુસ્સે થઈ ગયા. તેમણે બધાની સામે રવિને ગાળો આપી. નાનાએ કહ્યું કે તમે મને રેન્ડમ વ્યક્તિ માનો છો, શું હું આવી ભૂમિકા ભજવીશ?

એમ કહીને નાના ત્યાંથી પાછા જતા રહ્યા. એટલામાં જ સ્મિતા પાટીલ ત્યાં પહોંચી ગયા. તેમણે નાના અને રવિ બંનેને સમજાવ્યા. ત્યારબાદ રવિ ચોપરાએ તેમને મુખ્ય વિલનની ભૂમિકા ઓફર કરી. નાના આ વખતે પણ સીધા સહમત ન થયા. તેમણે કહ્યું કે હું કરીશ, પણ હું મારું પાત્ર જાતે જ લખીશ. આખરે તેમણે ફિલ્મમાં કામ કર્યું.

વિધુ વિનોદ ચોપરા સાથે ઝપાઝપી, નાનાનો કુર્તો ફાટી ગયો ‘પરિંદા’ ફિલ્મના શૂટિંગ દરમિયાન વિધુ વિનોદ ચોપરા અને નાના પાટેકર વચ્ચે ઝઘડો થયો હતો. વિધુએ પોતે એક ટીવી રિયાલિટી શો દરમિયાન આ વાત સ્વીકારી હતી.

તેમણે કહ્યું, નાના દરેક સીનમાં ગાળો આપતા હતા. મને આ ખૂબ જ વિચિત્ર લાગતી હતી. મને તે સમયે ગાળો નહતી આવડતી. નાના વારંવાર ગાળો આપ્યા જ કરતા હતા. ઉપરથી, તેઓ શૂટિંગ કર્યા વિના ઘરે જવા લાગ્યા. મેં કહ્યું પહેલા પૈસા આપો, પછી પાછા જાઓ. એમ કહીને મેં તેમનો કુર્તો ફાડી નાખ્યો.

જ્યારે આ બધું ચાલી રહ્યું હતું ત્યારે કેમેરામેને શોટ તૈયાર કરી લીધો હતો. જો તમે ફિલ્મ જોશો તો એક સીનમાં નાના બનિયાન પહેરીને બેસીને રડતા જોવા મળશે. તે શોટ લડાઈ પછી તરત જ લેવામાં આવ્યો હતો. ઠીક છે, શોટ સંપૂર્ણ હતો. બાદમાં નાનાએ મને ગળે લગાવ્યો.

નાના આ સીનમાં ગંજીમાં દેખાયા હતા. આ પહેલા તેમણે કુર્તો પહેર્યો હતો, જેને વિધુએ ગુસ્સામાં ફાડી નાખ્યો હતો.

સેફ્ટી ગાર્ડ પહેરવાનો ઇનકાર કર્યો, આગમાં બળ્યા તો ચામડી ઉતરી ગઈ ‘પરિંદા’ ફિલ્મના ક્લાઈમેક્સ સીનમાં નાના પાટેકરને આગમાં સળગતા બતાવવામાં આવ્યા હતા. કમનસીબે, નાના ખરેખર આગમાં બળી ગયા હતા. જેના કારણે તેમની આખી ચામડી ઉતરી ગઈ હતી. ખરેખર, તે સમયની ફિલ્મોમાં કૃત્રિમ આગ જેવી કોઈ વસ્તુ નહોતી. સેટ પર વાસ્તવિક આગ પ્રગટાવવામાં આવી હતી.

ફિલ્મના દિગ્દર્શક વિધુ વિનોદ ચોપરાએ નાનાને સેફ્ટી ગાર્ડ પહેરવાનું કહ્યું હતું. નાનાએ કહ્યું કે જો તે સેફ્ટી ગાર્ડ પહેરશે તો તેમની એક્ટિંગ નેચરલ નહીં લાગે. તેમ છતાં વિધુના આગ્રહ પર તેમણે પોતાની જાતને થોડી ઢાંકી દીધી.

જો કે, જ્યારે દ્રશ્ય શરૂ થયું ત્યારે આગ તેમના શરીરને સ્પર્શી ગઈ હતી. તેમના હાથ અને પગની ચામડી બળી ગઈ. મામલો ગંભીર બન્યો હતો. તેમને મુંબઈની નાણાવટી હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. આ ઘટના બાદ નાના એક વર્ષ સુધી ફિલ્મોથી દૂર રહ્યા.

પરિંદા ફિલ્મ 1989માં રિલીઝ થઈ હતી. આ ફિલ્મમાં નાના નેગેટિવ રોલમાં હતા. આ ફિલ્મના ક્લાઈમેક્સ સીનમાં નાનાને આગમાં સળગતા બતાવવામાં આવ્યા હતા.

જ્યારે સૈન્ય અધિકારીએ જવાબ ન આપ્યો તો ડાયરેક્ટ રક્ષા મંત્રીને ફોન કર્યો નાના પાટેકર બાળપણથી જ સેનામાં જોડાવા માંગતા હતા. તેમનું આ સપનું પણ 1991માં આવેલી ફિલ્મ ‘પ્રહર’ દ્વારા પૂર્ણ થયું હતું. આર્મી બેકગ્રાઉન્ડ પર આધારિત આ ફિલ્મની તૈયારી માટે નાનાએ ત્રણ વર્ષ સુધી આર્મી ટ્રેનિંગ પ્રોગ્રામ કર્યો હતો, જ્યાં તેમને કેપ્ટનનું માનદ પદ આપવામાં આવ્યું હતું. નાનાએ 1999માં પાકિસ્તાન સાથે કારગિલ યુદ્ધમાં ભારતીય સેનામાં સેવા આપી હતી. જો કે તેની પાછળ એક રસપ્રદ કહાની છે.

નાનાએ સેનાના એક વરિષ્ઠ અધિકારીને ફોન કરીને સેનામાં જોડાવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી. અધિકારીએ કહ્યું કે તમે સામાન્ય નાગરિક છો, અમે તમને સેનામાં ન લઈ શકીએ. ત્યારે નાનાએ દેશના તત્કાલિન સંરક્ષણ મંત્રી જ્યોર્જ ફર્નાન્ડિસને ફોન કર્યો હતો. જ્યોર્જ ફર્નાન્ડિસ નાનાને પહેલેથી ઓળખતા હતા. પહેલા તો તેમણે ના પાડી, પરંતુ જ્યારે નાનાએ તેમને તેમની આર્મી બેકગ્રાઉન્ડ વિશે જણાવ્યું તો તે સંમત થયા. તેમને લીલી ઝંડી આપી.

નાના બે મહિના સુધી કારગીલમાં સેના સાથે જોડાયેલા રહ્યા. ત્યાં તે ક્વિક રિએક્શન ટીમનો ભાગ હતો. ક્વિક રિએક્શન ટીમમાં ફક્ત તે જ લોકો કામ કરે છે, જેઓ અન્ય કરતા વધુ કુશળ હોય છે અને દરેક પરિસ્થિતિમાં લડવા માટે તૈયાર હોય છે.

નાના જ્યારે આર્મીમાં જોડાયા ત્યારે તેમનું વજન 76 કિલો હતું. જ્યારે તે બે મહિના પછી ત્યાંથી ગયો ત્યારે તેનું વજન 56 કિલો હતું.

પરફોર્મન્સ દરમિયાન ચંપલનો વરસાદ થયો હતો નાનાએ પુરુષ (1981) નાટકમાં 16 વર્ષ સુધી અભિનય કર્યો. આ નાટકમાં તે વિલનનો રોલ કરતો હતો. તેમનો રોલ એટલો ઘૃણાસ્પદ હતો કે મહિલાઓ પરફોર્મન્સ​​​​​​ની વચ્ચે તેમના ચંપલ માર્યા. જ્યારે ચંપલ માગવા આવ્યા ત્યારે નાના ના પાડી દેતા. તેમણે તે પગરખાં આદરની નિશાની તરીકે રાખ્યા.

એક ભાઈ પતંગ પકડવા જતાં તો એક ભાઈનું મુંબઈ બ્લાસ્ટમાં મોત નાના પાટેકરનો મોટો ભાઈ વસંત કાકાના ત્યાં મુંબઈ રહેતો. 14 વર્ષીય વસંત ઉત્તરાયણમાં પતંગ પકડવા જતા સમયે ધાબા પરથી નીચે પડી ગયો હતો. નાના પાટેકર આજે પણ ભાઈ સાથેની યાદો ભૂલ્યા નથી.

12 માર્ચ, 1993માં મુંબઈમાં એક પછી એક 12 સિરિયલ બ્લાસ્ટ થયા હતા અને એમાંથી એક બ્લાસ્ટ વરલીમાં બેસ્ટની બસમાં થયો હતો. આ બ્લાસ્ટમાં નાના પાટેકરના ભાઈનું મોત થયું. આ બ્લાસ્ટમાં 257નાં મોત થયાં ને 713 ઇજાગ્રસ્ત થયા. નાના પાટેકર બ્લાસ્ટના થોડા દિવસ બાદ જ હિંદુ-મુસ્લિમ વિસ્તારમાં જઈને શાંતિની અપીલ કરતા હતા.