36 મિનિટ પેહલાલેખક: ઈફત કુરૈશી
- કૉપી લિંક
આજે પાકિસ્તાનની સોશિયલ મીડિયા સ્ટાર કંદીલ બલોચની વણકહી વાર્તા છે. પાકિસ્તાનના એક નાનકડા ગામની કંદીલે એક સમયે ફેમસ થવાનું સપનું જોયું હતું. તે ઘણીવાર તેની નાની બહેનોને કહેતી – “જુઓ, જ્યારે હું મોટી થઈશ ત્યારે હું હીરોઈન બનીશ અને મારા બધા શોખ પૂરા કરીશ, આખી દુનિયા મને ઓળખશે.”
વીતતા વર્ષો સાથે, કંદીલે આ સપનું સાકાર કર્યું, પરંતુ કમનસીબે તે પોતાનું સપનું પૂરું જોવા માટે આ દુનિયામાં નથી રહી. પાકિસ્તાનની કિમ કાર્દાશિયન તરીકે જાણીતી કંદીલે નાની ઉંમરમાં જ નામ, સંપત્તિ અને ખ્યાતિ હાંસલ કરી હતી, પરંતુ તેની સાથે અનેક વિવાદો પણ સામે આવ્યા હતા.
પાકિસ્તાન જેવા પછાત દેશમાં જ્યાં મહિલાઓને પોતાને ઢાંકવાની કડક સૂચનાઓ હતી, ત્યાં કંદીલે પોતાની બોલ્ડનેસથી ભારે ચર્ચા જગાવી હતી. કંદીલને ધમકીઓ મળવા લાગી. મોતના ડર વચ્ચે 16 જુલાઈ 2016ના રોજ તેના જ ઘરમાં તેની હત્યા કરવામાં આવી હતી, હત્યારો બીજો કોઈ નહીં પણ તેનો ભાઈ હતો. આ હત્યાની ચર્ચા આખી દુનિયામાં થઈ અને પછી ઓનર કિલિંગના વધતા જતા કિસ્સાઓને જોતા નવા કાયદા લાવવાની ઝુંબેશ શરૂ થઈ.
આજે વણકહી વાર્તાના પ્રકરણમાં, પાકિસ્તાની સ્ટાર કંદીલ બલોચની ગરીબીમાંથી સ્ટાર બનવા તરફની વાર્તા અને તેની વિવાદાસ્પદ હત્યા વિશે વાંચો –
1 માર્ચ 1990
કંદીલ બલોચનો જન્મ પાકિસ્તાનના ડેરા ગાઝી ખાન જિલ્લાના નાના ગામ શાહ સદર દિનમાં અનવર બીબી અને મોહમ્મદ અઝીમને ત્યાં થયો હતો. સાચું નામ ફૌઝિયા અઝીમ હતું. કંદીલના પિતા ખેડૂત હતા. તેમની કમાણીથી તેના સાત બાળકો અને પરિવારનું ગુજરાન ચલાવવું મુશ્કેલ હતું.
કંદીલ બલોચ બાળપણથી જ એક મુક્ત વિચારસરણીવાળી છોકરી હતી, જેને સંબંધીઓ અથવા પડોશીઓના ઘરે જવાનું અને ટીવી જોવાનો ખૂબ શોખ હતો. તેને અભ્યાસનો પણ શોખ હતો, પરંતુ જે ઘરમાં બે ટાઈમનું ભોજન પણ મળતું ન હતું ત્યાં પરિવાર શાળાનો ખર્ચ કેવી રીતે ઉપાડી શકે. તે ઉપરાંત પિતા પણ છોકરીઓને ભણાવવાના વિરોધી હતા. પરિણામે કંદીલને ભણવા દેવામાં ન આવી.
કંદીલના ભાઈને પાકિસ્તાની આર્મીમાં નોકરી મળી. જ્યારે પણ ભાઈ રજાઓમાં ઘરે આવતો ત્યારે કંદીલ તેનો યુનિફોર્મ પહેરીને ગામમાં ફરતી. જ્યારે તેના ભાઈને નોકરી મળી, ત્યારે ઘરની પરિસ્થિતિ અમુક અંશે સુધરવા લાગી. કંદીલની માતાને એ વાત પસંદ ન હતી કે તેની પુત્રી ટીવી જોવા માટે કોઈના ઘરે જાય, તેથી તેણે ગુપ્ત રીતે થોડા રૂપિયા ભેગા કર્યા અને તેના પુત્રને ઘર માટે એક નાનો ટીવી સેટ લાવવા કહ્યું.
કંદીલ અવારનવાર હીરો-હીરોઈનોને ટીવી પર જોઈને તેમની નકલ કરતી હતી. કંદીલ હંમેશા તેની નાની બહેનને કહેતી, ‘ જુઓ, એક દિવસ હું પણ હિરોઈન બનીશ. દરેક જગ્યાએ સમાચાર આવશે કે અઝીમની દીકરીએ કંઈક કરી બતાવ્યું.
કિશોરાવસ્થામાં લીધેલી કંદીલ બલોચની તસવીર.
કંદીલના ઉચ્ચ વિચારો અને ફિલ્મો તરફનો ઝુકાવ તેના ભાઈઓ અને માતા-પિતાને પસંદ ન હતો. જ્યારે ગામની તમામ છોકરીઓ માથું ઢાંકતી હતી, ત્યારે કંદીલ તેના કપડા કાપીને તેને મોર્ડન બનાવતી હતી.
17 વર્ષની ઉંમરે માતાએ તેના પિતરાઈ ભાઈ સાથે લગ્ન કરાવ્યા
જ્યારે પડોશમાં રહેતા લોકો વાત કરવા લાગ્યા ત્યારે કંદીલના લગ્ન કરાવવાનો પ્લાન ઘડવામાં આવ્યો. 17 વર્ષની કંદીલે સ્પષ્ટ ઇનકાર કર્યો હતો કે તે લગ્ન નહીં કરે. તેને મોટા શહેરમાં જવું પડશે, જ્યાં તેઓ અભ્યાસ કરી શકે અને નોકરી મેળવી શકે. આ મુદ્દે ઘરમાં દરરોજ ચર્ચા થવા લાગી. આખરે તેની માતાએ કંદીલને તેના પિતરાઈ ભાઈ સાથે લગ્ન કરવા દબાણ કર્યું.
પતિ તેને બેરહેમીથી મારતો હતો, તેના શરીર પર સિગારેટના ડામ દેતો હતો
તેના પોતાના પરિવારની જેમ તેના સાસરિયાઓ પણ કંદીલના ઉમદા વિચારોની ચિંતા કરવા લાગ્યા. પહેલા બોલાચાલી થઈ અને પછી તે મારામારીમાં પરિણમી. કંદીલનો પતિ તેને નિર્દયતાથી મારતો હતો અને સિગારેટના ડામ દેતો હતો.
એક ઈન્ટરવ્યુમાં કંદીલે તેના લગ્ન વિશે આંસુભરી આંખે કહ્યું હતું કે, ‘મારી ઉંમર નહોતી, હું માત્ર 17 વર્ષની હતી અને મારા માતા-પિતાએ મારા લગ્ન એક અભણ વ્યક્તિ સાથે કરાવ્યા હતા. મારો અભ્યાસ પૂરો થયો ન હતો, મારે કંઈક કરવું હતું, મારે નોકરી કરવી હતી. લગ્ન પછી મને એક બાળક થયું, પણ તે માણસ મને મારતો હતો. એ લોકો ઘણા ખતરનાક હતા.
કંદીલ બલોચ તેના પતિ સાથે.
દૂધના પૈસા ન હતા તો બાળકને પરત કર્યું
બાળકના જન્મ પછી, જ્યારે મારપીટનો સિલસિલો હદ વટાવી ગયો, ત્યારે કંદીલ બાળકીને લઈને તેના પિયરે પાછી આવી. પરંતુ અહીં આવતા જ તેના બાળકની તબિયત બગડવા લાગી. ગરીબીની સ્થિતિ એવી હતી કે બાળકના દૂધ માટે પણ ઘરમાં પૈસા નહોતા. દરમિયાન કોઈએ સલાહ આપી કે, બાળકને પરત કરી દો, કારણ કે જો બાળકને કંઈ થશે તો તેના પિતા તને મારી નાખશે. તને જેલમાં મોકલી દેશે.
તેના વડીલોની સલાહ પર, કંદીલ તેના બાળકને તેના સાસરિયાઓને સોંપવા સંમત થઈ. પરંતુ એક શરત મૂકવામાં આવી હતી કે કંદીલને બાળક સાથે કોઈ લેવાદેવા નહીં હોય. આખરે લખાણ પછી બાળક પરત કરી દીધું. સમગ્ર પરિવાર અને ગામમાં ભારે હોબાળો મચી ગયો હતો.
લોકોના ટોણા અને તેના પરિવારના સભ્યોની કેદ કંદીલને પરેશાન કરવા લાગ્યા, તેથી એક દિવસ કંદીલ ઘરેથી ભાગીને ઈસ્લામાબાદ પહોંચી ગઈ. શરૂઆતમાં કમાણીનું કોઈ સાધન ન હતું તેથી તે બસ કંડક્ટર બની.
3 વર્ષ પછી પિતાને ફોન કર્યો, કહ્યું- મને અહીં કોઈ કામ કરવા દેતું નથી
ઘરેથી ભાગ્યાના ત્રણ વર્ષ પછી એક દિવસ કંદીલે તેના પિતાને ફોન કર્યો. તેણે તેના પિતાને કહ્યું- ‘મારે મારું ઓળખ પત્ર બનાવવું છે. કાર્ડ વિના અહીં કોઈને કામ કરવાની મંજૂરી નથી. દીકરીનો અવાજ સાંભળતા જ તેના માતા-પિતા ઈસ્લામાબાદ પહોંચ્યા અને કાર્ડ બનાવ્યું. ત્યારથી કંદીલે ફરીથી તેના પરિવારના સંપર્કમાં રહેવાનું શરૂ કર્યું.
પાકિસ્તાની આઇડલથી ઓળખ મળી
વર્ષ 2013માં કંદીલ પાકિસ્તાની સિંગિંગ રિયાલિટી શો પાકિસ્તાની આઈડલ માટે ઓડિશન આપવા આવી હતી. ઓડિશનમાં તેના લુક અને સિંગિંગની મજાક ઉડાવવામાં આવી હતી. તેને શોમાં સ્થાન ન મળ્યું, પરંતુ તેના ઓડિશનનો વીડિયો વાઇરલ થયો, જેના કારણે તેને લોકપ્રિયતા મળવા લાગી.
પાકિસ્તાની આઇડોલમાં કંદીલ બલોચ.
ડબમેશમાં બોલ્ડ કન્ટેન્ટ બનાવીને કંદીલ લાઈમલાઈટમાં આવી હતી
આ પછી કંદીલે ડબમેશ એપ પર વીડિયો બનાવવાનું શરૂ કર્યું. તે વેસ્ટર્ન કપડાં પહેરીને અને વિદેશી ઉચ્ચારનો ઉપયોગ કરીને ચાહકો સાથે જોડાતી હતી. જ્યાં એક તરફ તેના ફોલોઅર્સ લાખોની સંખ્યામાં વધી રહ્યા હતા, તો બીજી તરફ પાકિસ્તાનનો એક વર્ગ એવો હતો જે તેની નીડરતાની સખત નિંદા કરી રહ્યો હતો. સતત બોલ્ડ વીડિયો પોસ્ટ કરતી કંદીલને પાકિસ્તાની કિમ કાર્દાશિયન કહેવા લાગ્યા. સોશિયલ મીડિયા દ્વારા ખ્યાતિ પ્રાપ્ત કર્યા પછી, તેણે વકાર ઝાકાના રિયાલિટી શો ‘દેશી કુડિયાં’ સીઝન 2 માં સ્પર્ધક તરીકે ભાગ લીધો.
જ્યારે પણ ઘરમાં વીજળી આવવાની હોય તેવા ટેલિકાસ્ટ શોમાં આવતી
થોડા દિવસો વીતી ગયા હતા જ્યારે કંદીલે ફોન કરીને તેના પરિવારને કહ્યું કે તે હવે હિરોઈન બની ગઈ છે. તે દરરોજ તેના પરિવારને કહેતી હતી કે તેનો કાર્યક્રમ ટીવી પર આવશે. પરિવારના સભ્યોએ ટીવી ઓન કર્યું અને કંદીલને જોવાની રાહ જોવા લાગ્યા.
કંદીલની બહેને એકવાર તેને કહ્યું હતું કે ઘરમાં ફક્ત પીટીવી ચેનલ આવે છે, અમે તમને અન્ય ચેનલો પર જોઈ શકતા નથી. આવી સ્થિતિમાં કંદીલ ફક્ત પીટીવીના જ શો કરતી હતી. ગામમાં મોટાભાગે રાત્રે 8 વાગ્યે જ વીજળી આવતી હતી, તેથી તેની બહેનોની વિનંતી પર, કંદીલ આવા ટીવી શો કરતી હતી જે રાત્રે 8 વાગ્યે ટેલિકાસ્ટ થતા હતા.
મ્યુઝિક વીડિયોમાં કંદીલ બલોચ
પૂર્વ પાકિસ્તાની પીએમ સાથે લગ્ન કરવા માંગતી હતી
કંદીલ બલોચ અવારનવાર તેના વીડિયોને લઈને વિવાદો સર્જતી હતી. 2016માં તેણે એક વીડિયોમાં કહ્યું હતું કે તે તત્કાલિન વડાપ્રધાન ઈમરાન ખાન સાથે લગ્ન કરવા માંગે છે. જો ઈમરાન તેની સાથે લગ્ન કરશે તો તે વીડિયો બનાવવાનું બંધ કરી દેશે. આ સિવાય તેણે એક વીડિયો જાહેર કર્યો હતો અને જાહેરાત કરી હતી કે જો પાકિસ્તાની ક્રિકેટ ટીમ T-20 વર્લ્ડ કપમાં ભારતીય ક્રિકેટ ટીમને હરાવશે તો તે સ્ટ્રીપ ડાન્સ બતાવશે.
તેના નિવેદનો સિવાય કંદીલના કપડા પણ વિવાદોમાં ઘેરાતા હતા. જે દેશમાં મહિલાઓને બુરખામાં રહેવાની સૂચના આપવામાં આવી હતી, ત્યાં કંદીલની બિકીની કોસ્ચ્યુમ અને બોલ્ડ નિવેદનોથી નવી ચર્ચા શરૂ થઈ. છોકરીઓએ કેવું વર્તન કરવું જોઈએ અને કંદીલના વીડિયો પર કેવી રીતે પ્રતિબંધ મૂકવો જોઈએ તેના પર ચર્ચા થઈ હતી. તે સમાજમાં ગંદકી ફેલાવતી હોવાના આક્ષેપો થયા હતા. બીજી તરફ, કંદીલની હિંમતને કારણે પાકિસ્તાનમાં ફીમેલ કન્ટેન્ટ ક્રિએટર્સની સંખ્યા વધી રહી હતી.
ડિબેટ શોમાં ટીકા કરનાર મુફ્તીનો પર્દાફાશ
આ એ સમય હતો જ્યારે પાકિસ્તાની સિનેમા દુનિયાભરમાં પોતાનું સ્થાન બનાવી રહ્યું હતું. પાકિસ્તાની સિનેમાના આધુનિકીકરણને કારણે વીણા મલિક સહિત અનેક પાકિસ્તાની અભિનેત્રીઓને મીડિયા ચેનલો પર ચર્ચામાં બોલાવવામાં આવી રહી હતી. દરમિયાન, કંદીલને એક ચેનલમાં ધમકી આપવામાં આવી હતી કે જો તે બોલ્ડ કન્ટેન્ટ બનાવવાનું ચાલુ રાખશે તો તેના પર ફતવો લાદવામાં આવી શકે છે અને તેની સામે કાનૂની કાર્યવાહી કરવામાં આવી શકે છે.
આ શોમાં કંદીલે કહ્યું હતું કે, ‘ પાકિસ્તાનમાં બીજા ઘણા મુદ્દા છે. એવા ઘણા મુદ્દા છે જેની સામે પ્રચાર કરવાની જરૂર છે તો માત્ર હું જ કેમ? મારા જેવી નિર્દોષ છોકરીને ટીકાનું નિશાન કેમ બનાવવામાં આવે છે?
એક ડિબેટ શોમાં, કંદીલ બલોચને ફેડરલ શરિયત કોર્ટના વરિષ્ઠ સલાહકાર અને કાઉન્સેલર મુફ્તી અબ્દુલ કવિની સામે બેસાડવામાં આવી હતી. આ મુદ્દે બંને વચ્ચે લાંબી ચર્ચા ચાલી હતી. મુફ્તીએ કંદીલને તેની અશ્લીલતા પર લાંબું લેક્ચર આપ્યું અને તેને આ બધું બંધ કરવાની સલાહ આપી. ટેલિકાસ્ટ દરમિયાન જ મુફ્તી અબ્દુલ કવિએ કહ્યું હતું કે જ્યારે પણ કંદીલ કરાચી આવે ત્યારે તેને મળે . તે સમયે આ બાબતને મજાક ગણાવીને ફગાવી દેવામાં આવી હતી.
આ ચર્ચાના થોડા દિવસો જ પસાર થયા હતા, જ્યારે કંદીલ બલોચનો એક વીડિયો સામે આવ્યો, જેમાં તે કરાચીની એક હોટલના રૂમમાં મુફ્તી અબ્દુલ કવિને મળતી જોવા મળી હતી. વીડિયો બનાવતી વખતે કંદીલે સ્પષ્ટ કર્યું કે મુફ્તી સાહેબે તેને મળવાની વિનંતી કરી હતી.
વીડિયોમાં મુફ્તી સાહેબ કંદીલને પૂછતા જોવા મળ્યા હતા કે તે કઈ સિગારેટ પીવા માંગે છે. આ મીટિંગની ઘણી તસવીરો પણ સામે આવી હતી, જેમાં કંદીલ મુફ્તી સાહેબની નજીક જોવા મળી હતી. જ્યારે કંદીલ વીડિયો બનાવી રહી હતી, ત્યારે મુફ્તીએ તેને વીડિયો ન બનાવવાની ચેતવણી આપી હતી કારણ કે તેનાથી વિવાદ થઈ શકે છે. કંદીલે તેને ખાતરી આપી હતી કે તે આ વીડિયોને ક્યાંય ટેલિકાસ્ટ નહીં કરે. જોકે, તેણે મુફ્તીનો પર્દાફાશ કરવા માટે વીડિયો શેર કર્યો હતો.
બંનેને મીડિયા ચેનલોમાં ફરી બોલાવવા લાગ્યા. એક ચેનલ પર ચર્ચા દરમિયાન કંદીલે કહ્યું કે મુફ્તી સાહેબ ખોટી રીતે બતાવે છે. તેણે કહ્યું, ‘મુફ્તી સાહેબ મારી સાથે કોક શેર કરી રહ્યા છે અને હોટલના રૂમમાં મારી સાથે સિગારેટ પી રહ્યા છે, એમ કહીને કે તેનાથી પ્રેમ વધશે. કયો પ્રેમ વધશે? વિવાદોને કારણે મુફ્તી સાહેબ પર પ્રશ્નો ઉભા થયા અને ઘણી સમિતિઓએ તેમને પદ પરથી સસ્પેન્ડ કર્યા.
પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં કહ્યું- મારો જીવ જોખમમાં છે
મુફ્તી સાથેના કૌભાંડ બાદ કંદીલ બલોચે એક પ્રેસ કોન્ફરન્સ યોજી હતી, જેમાં તેણે જણાવ્યું હતું કે મુફ્તી સાહેબનો પર્દાફાશ કર્યા બાદ તેને સતત જાનથી મારી નાખવાની ધમકીઓ મળી રહી છે. તેણે પોલીસ પાસે સુરક્ષાની માંગ કરી હતી, પરંતુ તેની માંગને અવગણવામાં આવી હતી.
14 જુલાઈ, 2016ના રોજ કંદીલે એક્સપ્રેસ ટ્રિબ્યુનલના રિપોર્ટર સાથે વાત કરી હતી. તેણે કહ્યું કે તે પાકિસ્તાનમાં સુરક્ષિત અનુભવતી નથી. તેને પોલીસ રક્ષણ મળ્યું નથી, તેથી ઈદ-ઉલ-ફિત્ર પછી તે બીજા દેશમાં જઈને સ્થાયી થશે.
તે દિવસે મોડી રાત્રે કંદીલે તેની માતાને ફોન કરીને કહ્યું કે તે ઘરે આવવા માંગે છે. તેની માતાની સંમતિ મળતાની સાથે જ કંદીલ બીજા દિવસે 15 જુલાઈએ સવારે મુલતાન પહોંચી ગઈ હતી.
‘ધ ગાર્ડિયન’ને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં કંદીલની માતાએ જણાવ્યું કે તે કરાચીથી ડરીને બુરખો પહેરીને ઘરે પરત ફરી હતી. બધા તેને જોઈને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા કારણ કે કંદીલે આ પહેલા ક્યારેય બુરખો પહેર્યો નહોતો. તે ઘરમાં પ્રવેશી અને તેની માતાને ઘરને તાળું મારવાનું કહ્યું જેથી કોઈ ઘરમાં ઘૂસી ન શકે.
કંદીલે 15 જુલાઈની રાત્રે ડિનર કર્યું અને સૂઈ ગઈ. બીજા દિવસે સવારે માતા તેને જગાડવા આવી. તે અવાજ લગાવતી રહી, પરંતુ કંદીલ જાગી ન હતી કે તે જવાબ નહોતી આપી રહી. જેવી માતાએ તેના ચહેરા પરથી ચાદર હટાવી, તેણે જોયું કે તેની પુત્રીના શ્વાસ બંધ થઈ ગયા હતા.
પ્રારંભિક અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે કંદીલની ગોળી મારીને હત્યા કરવામાં આવી હતી, જો કે, પોસ્ટમોર્ટમ રિપોર્ટમાં જાણવા મળ્યું હતું કે તેને ઊંઘની ગોળીઓ આપવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ તેની ઊંઘમાં ગળું દબાવીને હત્યા કરવામાં આવી હતી. 16 જુલાઈના રોજ, કંદીલના પિતાએ દાવો કર્યો હતો કે તેમના પુત્રોએ કંદીલના પૈસા માટે તેમની હત્યા કરી હતી. કંદીલના મૃત્યુના દિવસે તેના બે ભાઈ વસીમ અને અસલમની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી.
ધરપકડ દરમિયાન વસીમનો ફોટોગ્રાફ.
પૂછપરછ દરમિયાન વસીમે તરત જ ગુનો કબૂલી લીધો હતો. તેણે ઈકબાલ-એ-જુર્મમાં કહ્યું, તે અમારા પરિવારના ઈજ્જત ખરાબ કરી રહી છે, હું આ સહન કરી શક્યો નહીં. મેં તેને રાત્રે 11:30 વાગ્યે મારી, જ્યારે બધા સૂતા હતા.
રિપોર્ટમાં એવું પણ લખવામાં આવ્યું હતું કે કંદીલના ભાઈઓએ મુફ્તી અબ્દુલ કવિના કહેવા પર તેની હત્યા કરી હતી, જોકે પુરાવાના અભાવે તેમને ક્લીનચીટ આપવામાં આવી હતી.
કંદીલ બલોચની હત્યાએ સનસનાટી મચાવી દીધી હતી. ઓનર કિલિંગના આ મુદ્દે આંતરરાષ્ટ્રીય મીડિયાએ લાંબા કાર્યક્રમો કર્યા. વિશ્વભરના ઘણા પ્રખ્યાત લોકોએ આ હત્યાની ટીકા કરી હતી. આ લોકોમાં મેડોના, કોલ કાર્દાશિયન, માઈલી સાયરસ, જેમી લી કર્ટીસ, રાખી સાવંત, પાકિસ્તાનના પૂર્વ પીએમ ઈમરાન ખાન, બિલાવલ ભુટ્ટો ઝરદારી, સનમ બલોચ, અલી ઝફર જેવા ઘણા લોકો સામેલ હતા.
કંદીલ બલોચની હત્યાએ પાકિસ્તાનમાં મહિલાઓની સ્થિતિનો મુદ્દો પણ ગરમ કર્યો હતો. ફિલ્મમેકર અને એક્ટિવિસ્ટ શરમીન ઓબેદે એક ઈન્ટરવ્યુમાં કહ્યું હતું કે, આ દેશમાં કોઈ મહિલા સુરક્ષિત નથી. આ દેશમાં એવો કોઈ દિવસ પસાર થતો નથી જ્યારે મહિલાની હત્યાનો કિસ્સો અખબારમાં પ્રકાશિત ન થાય.
તત્કાલીન બ્રિટિશ વડા પ્રધાન થેરેસાએ કંદીલ બલોચની હત્યાની ટીકા કરતાં કહ્યું હતું કે, ઓનર કિલિંગમાં કોઈ સન્માન લેવા જેવું નથી. આવા મામલાઓને આતંકવાદ સમાન ગણવા જોઈએ. પરિવારના સમ્માનની રક્ષાના નામે મહિલાઓની હત્યા કરવી પરિવારના સભ્યો માટે ગુનાહિત છે.
પાકિસ્તાનના પૂર્વ વડાપ્રધાન નવાઝ શરીફની પુત્રી મરિયમ નવાઝે જાહેરાત કરી હતી કે ઓનર કિલિંગ સામે નવો કાયદો બનાવવામાં આવશે. આ માટે તેમણે એક ડ્રાફ્ટ તૈયાર કરીને સંસદમાં રજૂ કર્યો હતો.
કંદીલ બલોચની હત્યાના એક વર્ષ પછી, તેના હત્યારા વસીમને આજીવન કેદની સજા ફટકારવામાં આવી હતી, જોકે તે 3 વર્ષ પછી જામીન પર મુક્ત થયો હતો. વર્ષ 2019 માં, કંદીલ બલોચના પિતાએ પોલીસ ફરિયાદ નોંધાવી હતી કે તેમનો જીવ જોખમમાં છે. જે લોકોએ કંદીલની હત્યા કરી હતી તેઓ તેમને ખતમ કરવા માંગે છે.
કંદીલ બલોચના મૃત્યુ બાદ તેની નાની બહેને ‘ધ ગાર્ડિયન’ને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં કહ્યું હતું કે, ‘તે હંમેશાથી ફેમસ બનવા માંગતી હતી, જો તે આજે જીવતી હોત તો તે જોઈ શકતી કે તે હવે આખી દુનિયામાં ફેમસ થઈ ગઈ છે.’