દુશ્મનો પાસેથી ‘ક ખ ગ’ બોલાવનાર ‘રતિશંકર શુક્લા’: મજબૂરીમાં કર્યું એન્જિનિયરિંગ, 25 વર્ષ સુધી થિયેટર કર્યા બાદ ‘મિર્ઝાપુર’થી કિસ્મત બદલાઈ

શુભ્રજ્યોતિએ આયુષ્માન ખુરાના સાથે ફિલ્મ ‘આર્ટિકલ 15’માં કામ કર્યું હતું

જન્મ કોલકાતામાં, પરંતુ બનારસમાં રહેતો મારો જન્મ કોલકાતામાં થયો હતો, પણ ત્યાં ક્યારેય રહ્યો નથી. મારા પિતાજી ત્યાં નોકરી કરતા હતા. અમે ત્રણ ભાઈ-બહેન હતા. મારા કાકા મને બનારસ લઈ ગયા. બનારસમાં પાંડે હવેલી પાસે બંગાળી તોલા છે. મારું ઘર ત્યાં હતું. હું આ એટલા માટે કહી રહ્યો છું કારણ કે અમે તે ઘર વેચી દીધું છે. મેં ત્યાંની ફેમસ સેન્ટ જોન્સ સ્કૂલમાં અભ્યાસ કર્યો. બનારસની ગલીઓમાં ગાયના છાણની ગંધ પણ મને સુગંધિત લાગે છે. હું જીવી શકવા સક્ષમ નથી, પણ મારે બનારસમાં મરવું છે.

10મા પછી મુંબઈ આવ્યો, માતા-પિતાના આગ્રહથી મજબૂરીમાં એન્જિનિયરિંગ કર્યું દરમિયાન પિતાની બદલી મુંબઈ થઈ ગઈ. 10મી પછી હું મારા પિતા સાથે જોડાવા બોમ્બે (મુંબઈ) આવ્યો. મેં બોમ્બેમાં ઇન્ટરમીડિયેટનો અભ્યાસ કર્યો. આ પછી એન્જિનિયરિંગ કર્યું. મેં એન્જિનિયરિંગ શા માટે કર્યું તેનું કારણ હું હજુ પણ શોધી રહ્યો છું. કદાચ મારે સાયન્સને બદલે આર્ટસ લેવું જોઈએ. હું આર્ટ શીખવા માટે ખૂબ જ ઉત્સુક હતો, પરંતુ મારા માતા-પિતાની મહત્વાકાંક્ષાએ મારી ઈચ્છાઓને વટાવી દીધી. તેઓ વિચારતા હતા કે આર્ટસ લીધા પછી મને કોણ નોકરી આપશે.

12મા પછી થીયેટરમાં રસ પડ્યો 12મા ધોરણ અને એન્જિનિયરિંગમાં એડમિશનની વચ્ચે હું થિયેટર સાથે જોડાઈ ગયો. થિયેટર આર્ટ વિશે સમજવા માટે, મેં તેને લગતાં પુસ્તકો વાંચવાનું શરૂ કર્યું. પછી નાદિરા બબ્બર જી (રાજ બબ્બરની પહેલી પત્ની) ના થિયેટર સાથે જોડાઈ. હવે મારું મન ત્યાં જ કેન્દ્રિત હતું. જ્યારે હું નાટક વગેરે કરતો ત્યારે મારા વખાણ થતા.

રામ ગોપાલ વર્માની ઓફિસમાં ગયા બાદ પરત ફર્યા હતા મેં મારી જાતને ક્યારેય એક્ટર તરીકે જોઈ નથી. મને લાગતું હતું કે થિયેટર મારી દુનિયા છે. હું થિયેટર કરીને ખુશ હતો. એકવાર પ્રખ્યાત લેખક-દિગ્દર્શક નીરજ વોરાએ મને રામ ગોપાલ વર્માનું સરનામું આપ્યું. તેણે કહ્યું કે રામુ એક ફિલ્મ બનાવી રહ્યો છે અને તે તેમાં મુખ્ય લીડની શોધમાં છે. તું તેને તે રોલ માટે મળતો આવ. હું રામ ગોપાલ વર્માજીની ઓફિસ માટે ઘરેથી નીકળ્યો. ઓફિસની બહાર પહોંચી, થોડીવાર ઉભો રહ્યો અને પાછો ફર્યો.

આત્મવિશ્વાસના અભાવે ‘સત્ય’ ન મળ્યું મેં વિચાર્યું કે રામ ગોપાલ વર્મા જેવા દિગ્દર્શક મને તેમની ફિલ્મમાં મુખ્ય લીડ તરીકે કેમ કાસ્ટ કરશે? ન તો મારો ચહેરો કે ન દેખાવ સારો છે. આ બધી લાગણીઓ મારા મનમાં ઉછળી રહી હતી. હું ત્યાંથી પાછો ફર્યો. તમને વિશ્વાસ નહીં થાય, પરંતુ રામુજી જે ફિલ્મ માટે એક્ટર શોધી રહ્યા હતા તે ફિલ્મ હતી ‘સત્ય’. હવે તમે વિચારતા હશો કે મેં રામ ગોપાલ વર્મા જેવા દિગ્દર્શક અને ‘સત્ય’ જેવી ફિલ્મને નકારી કાઢી હતી, પરંતુ એવું નથી. મને મારામાં વિશ્વાસ નહોતો કે હું આ રોલ કરી શકીશ.

મને આત્મશંકા છે. હું ઈચ્છવા છતાં પણ કંઈ કરી શકતો નથી કારણ કે તે મારા વ્યક્તિત્વનો એક ભાગ બની ગયો છે. નહીંતર, હું સારી રીતે જાણું છું કે થિયેટર કરવાથી પરિવારનું ભરણપોષણ થતું નથી. ચોક્કસ ઉંમર પછી, જ્યારે બાળકો મોટા થાય છે, ત્યારે તેમની પણ કેટલીક ઈચ્છાઓ હોય છે જે પૂરી કરવાની હોય છે.

જ્યારે આર્થિક સમસ્યા હતી ત્યારે પત્નીએ પણ ટકોર કરી પત્નીએ પણ ઘણી વખત ટકોર કરી. જો કે, તેણે ક્યારેય એવું નથી કહ્યું કે તે શા માટે થિયેટર કરી રહ્યો છે. ફક્ત આર્થિક સમસ્યાઓ વિશે વાત કરી. તમને સાચું કહું તો, હું થિયેટરનો વ્યસની હતો, જેમ કોઈને દારૂનું વ્યસન છે. આલ્કોહોલિક પણ જાણે છે કે દારૂ પીવાથી કેટલું નુકસાન થાય છે. મને એવું પણ લાગ્યું કે હું થિયેટર કરીને પૈસા કમાઈ રહ્યો નથી, તેમ છતાં મેં તે કરવાનું ચાલુ રાખ્યું.

પૈસા માટે આખી રાત ડબિંગ કરતો શુભ્રજ્યોતિએ શરૂઆતમાં સિરિયલોમાં નાના રોલ પણ કર્યા હતા. તેણે કહ્યું- મને ટીવી સિરિયલમાં કામ કરવાની તક કોઈના દ્વારા મળી. આ સમય દરમિયાન મેં હિન્દી સિરિયલોને બંગાળીમાં ડબ કરવાનું પણ શરૂ કર્યું. મને દરેક એપિસોડ માટે ઓછા પૈસા મળતા હતા, પરંતુ હું ઘણા એપિસોડ ડબ કરવા માટે આખી રાત જાગી રહેતો હતો.

ઈમરાન હાશ્મીની ફિલ્મમાં રોલ મળ્યો, પણ ભાગ્યે જ એક્ટિંગ કરી શક્યો 2013માં શુભ્રજ્યોતિએ ઈમરાન હાશ્મી-વિદ્યા બાલનની ફિલ્મ ‘ઘનચક્કર’માં એક નાનકડો રોલ કર્યો હતો. કુલ ત્રણ રાતનું શૂટિંગ હતું. જોકે એ ત્રણ રાત શુભ્રજ્યોતિ માટે મુશ્કેલ હતી. તેણે કહ્યું- હું ત્યાં નવોદિતોની જેમ એક્ટિંગ કરતો હતો. હું એક્ટિંગ કરી શકતો ન હતો.

ઘરે આવીને મેં મારી જાતને પૂછ્યું કે હું 20 વર્ષથી એક્ટિંગ કરું છું, પણ હું નિયમ પ્રમાણે નાનો રોલ નથી મેળવી શકતો? પછી ફિલ્મના દિગ્દર્શક રાજકુમાર ગુપ્તાએ મને સમજાવ્યું કે તારે તારો સમય કાઢીને તારી નવરાશમાં શૂટિંગ કરવું જોઈએ. પછીથી મને સમજાયું કે હું હજુ પણ એક્ટિંગને ગંભીરતાથી લેતો નથી.

25 વર્ષ સુધી થિયેટર કર્યા બાદ ‘મિર્ઝાપુર’થી કિસ્મત બદલાઈ ‘મિર્ઝાપુર’ સિરીઝની પ્રથમ સિઝનમાં કામ કર્યા બાદ શુભ્રજ્યોતિ સામાન્ય લોકોમાં ઓળખાય છે. કાસ્ટિંગ ડાયરેક્ટર અભિષેક બેનર્જીએ તેને ફોન કરીને ઓડિશન આપવા કહ્યું હતું. પ્રથમ સિઝનના માત્ર 5 એપિસોડમાં દેખાયા, પરંતુ ‘રતિશંકર શુક્લા’ના પાત્રમાં પ્રખ્યાત થયા. આજે પણ મોટાભાગના લોકો તેમને ‘રતિશંકર શુક્લા’ના પાત્રથી જ ઓળખે છે. સીરિઝમાં તેમનો પ્રખ્યાત ડાયલોગ – હમકો ‘જોઇન’ કરલો, તુમકો ‘આફર’ દે રહે થે, હજુ પણ તેના મીમ્સ બની રહ્યા છે.

પોતાના પાત્ર વિશે વાત કરતાં શુભ્રજ્યોતિએ કહ્યું- હું ‘રતિશંકર શુક્લા’નું પાત્ર વધુ સારી રીતે નિભાવી શક્યો કારણ કે મારા મૂળ બનારસ સાથે જોડાયેલા છે. હું પૂર્વાંચલના લોકોની ભાષા અને બોડી લેંગ્વેજ સમજું છું.

‘મિર્ઝાપુર’ બાદ ‘CA ટોપર’થી નવી ઓળખ મળી ‘મિર્ઝાપુર’ બાદ આ વર્ષે રિલીઝ થયેલી વેબ સિરીઝ ત્રિભુવન મિશ્રા CA ટોપરમાં શુભ્રજ્યોતિને પણ ઘણી લોકપ્રિયતા મળી. ખરેખર, આ શો પુનીત કૃષ્ણાએ લખ્યો છે. પુનીત કૃષ્ણાએ ‘મિર્ઝાપુર’ પણ લખ્યું છે. પુનીત કૃષ્ણને ‘મિર્ઝાપુર’માં શુભ્રજ્યોતિનું કામ ખૂબ જ ગમ્યું. ત્રિભુવન મિશ્રા CA ​​​​​​ટોપરના શૂટિંગના એક વર્ષ પહેલા તેણે શુભ્રજ્યોતિનો સંપર્ક કર્યો હતો.

પિતાને યાદ કરીને શુભ્રજ્યોતિ રડી પડી ઈન્ટરવ્યુના અંતે શુભ્રજ્યોતિ થોડા ઈમોશનલ થઈ ગયા. અમે પૂછ્યું કે શું તેના જીવનમાં કોઈ મહત્વાકાંક્ષા કે સંઘર્ષ છે? જવાબમાં તેણે કહ્યું, 2015માં પિતાનું અવસાન થયું હતું. આજે હું જ્યાં છું તે જોઈ તે ખૂબ ખુશ હોત. મને પણ તેને જોઈને ખૂબ ખુશી થાત. મારી કોઈ મહત્વાકાંક્ષા નથી. બસ મને સારોમાં સારો રોલ મળે. હું જે સ્ટેજ પર છું તેનાથી બે ડગલાં આગળ વધી શકુ. થોડા ઘણા પૈસા પણ મળતા રહે જેથી હું મારું જીવન સન્માન સાથે જીવી શકું.