59 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
સિનેમાના જાદુગર તરીકે જાણીતા મિસ્ટર પરફેક્શનિસ્ટ આમિર ખાન આજે 60 વર્ષના થયા છે. એક્ટરની હીરો તરીકેની પહેલી ફિલ્મ ‘કયામત સે કયામત તક’ બોક્સ ઓફિસ પર બ્લોકબસ્ટર સાબિત થઈ. આ ફિલ્મ પછી, આમિર ખાનને ફિલ્મો કેવી રીતે પસંદ કરવી તે ખબર નહોતી. તે જમાનામાં દરેક સ્ટાર એક સમયે લગભગ 30-40 ફિલ્મો સાઇન કરતો હતો. આમિર ખાને પણ તેમના ઉદાહરણ પર ચાલીને 9-10 ફિલ્મો સાઇન કરી. તેણે દરરોજ 2-3 શિફ્ટમાં કામ કરવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ તે ફિલ્મોના શૂટિંગ દરમિયાન, તેને ખ્યાલ આવ્યો કે તેણે ફિલ્મો પસંદ કરવામાં ભૂલ કરી છે. શૂટિંગથી ઘરે આવ્યા પછી તે રડતો. તેણે પોતાની ભૂલોમાંથી બોધપાઠ લીધો અને ફિલ્મો પસંદ કરવામાં સાવધાની રાખવાનું શરૂ કર્યું. આમિર ખાન ફક્ત સ્ક્રિપ્ટ અને પોતાના પાત્ર પર જ ધ્યાન આપતો નથી. પરંતુ તેઓ ફિલ્મના પ્રમોશન માટે અલગ અલગ માર્કેટિંગ વ્યૂહરચના પણ અપનાવે છે.
આજે આમિર ખાનના જન્મદિવસ પર, ચાલો જાણીએ દસ મોટી ફિલ્મોમાં તેમના પાત્રની તૈયારી અને માર્કેટિંગ વ્યૂહરચના વિશે.

1. ફિલ્મ “કયામત સે કયામત તક” પાત્ર- રાજ રિલીઝ તારીખ- 29 એપ્રિલ 1988
ડાયલોગ ડિલીવરી પર ઘણું ધ્યાન આપવામાં આવ્યું હતું ‘કયામત સે કયામત તક’ ફિલ્મ હિન્દી સિનેમામાં એક સીમાચિહ્નરૂપ હતી, જેણે ભારતીય સિનેમાની સમગ્ર સંવેદનશીલતા બદલી નાખી. આમિરે પોતાની પહેલી ફિલ્મમાં એક્ટિંગ સ્કિલ સુધારવા માટે ડાયલોગ ડિલીવરી પર ખાસ ધ્યાન આપ્યું. આમિરે અમિતાભ બચ્ચનને ડાયલોગનું રિહર્સલ કરતા જોયા અને તેમની પાસેથી પ્રેરણા લીધી.
માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી – ઓટો રિક્ષાની પાછળ પોસ્ટર જાતે ચોંટાડ્યા આમિર ખાને દરેક ફિલ્મ સાથે અલગ અલગ માર્કેટિંગ વ્યૂહરચના અપનાવે છે. જ્યારે હીરો તરીકેની તેમની પહેલી ફિલ્મ ‘કયામત સે કયામત તક’ રિલીઝ થવાની હતી. તે દિવસોમાં તે પોતે ઓટો રિક્ષા પાછળ પોસ્ટર ચોંટાડતો જોવા મળ્યો હતો. જેના પર લખ્યું હતું- ‘આમીર ખાન કોણ છે?’ બાજુની છોકરીને પૂછો…’ એટલું જ નહીં, જ્યારે ફિલ્મ રિલીઝ થઈ, ત્યારે બીજી માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી અપનાવવામાં આવી કે આઠ કે તેથી વધુ ટિકિટ ખરીદનાર કોઈપણને આમિર અને જુહીનું પોસ્ટર મફતમાં આપવામાં આવશે.
2. ફિલ્મ – લગાન પાત્ર- ભુવન રિલીઝ તારીખ – 15 જૂન 2001
અવધિ ભાષા શીખેલી ફિલ્મ ‘લગાન’ માટે આમિર ખાને ક્રિકેટ રમવા, અવધી ભાષા શીખવા અને પોતાના પાત્રને અનુરૂપ બનવા માટે સખત મહેનત કરી. તેમણે ગામડાના વાતાવરણમાં રહેવા અને સ્થાનિક લોકો સાથે વાતચીત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. આમિરે બધા માટે નિયમો બનાવ્યા હતા કે શૂટિંગ દરમિયાન બધી જ મહિલાઓ અને દારૂથી દૂર રહેશે. આખા શૂટિંગ દરમિયાન બધાએ આ નિયમનું પાલન કર્યું.
માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી – ફિલ્મના ગેટઅપમાં મોલ્સ અને જાહેર સ્થળોએ પહોંચ્યો ફિલ્મ ‘લગાન’ના પ્રમોશન દરમિયાન, આમિર ખાન ફિલ્મના તમામ મુખ્ય પાત્રો સાથે ફિલ્મમાં અપનાવેલા ગેટઅપમાં વિવિધ મોલ્સ અને જાહેર સ્થળોએ પહોંચ્યા. તે પણ આ જ ગેટઅપમાં ક્રિકેટ રમતો હતો. એટલું જ નહીં, ‘લગાન’ની રિલીઝ પહેલા આમિરે ક્રિકેટના ભગવાન કહેવાતા સચિન તેંડુલકરને ફિલ્મ બતાવીને પણ ચર્ચામાં આવ્યો હતો.
3. ફિલ્મ- તારે જમીન પર પાત્ર – રામશંકર નિકુંભ રિલીઝ તારીખ- 21 ડિસેમ્બર 2007
બાળકોની સમસ્યાઓ સમજવી ફિલ્મ ‘તારે જમીન પર’માં આમિર ખાને શિક્ષક રામશંકર નિકુંભની ભૂમિકા ભજવી હતી. આ ફિલ્મ ડિસ્લેક્સિયાથી પીડિત બાળકની વાર્તા પર આધારિત હતી, જે સામાન્ય રીતે લોકો માટે એક ગંભીર વિષય હતો. આ ભૂમિકાની તૈયારી માટે, આમિર ખાને બાળકની માનસિકતા સમજવા અને તેમાં આરામદાયક અનુભવવા માટે વિવિધ તકનીકોનો ઉપયોગ કર્યો. જેમાં બાળકો સાથે આરામદાયક વાતચીત અને તેમની સમસ્યાઓ સમજવાનો સમાવેશ થતો હતો. તેમણે બાળકો સાથે કામ કરવા માટે ઘણી કસરતો કરી જેથી તેઓ પાત્રમાં સંપૂર્ણપણે પ્રવેશી શકે.
માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી- સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો ‘તારે જમીન પર’નું ડિરેક્શન આમિર ખાને પોતે કર્યું હતું. આ ફિલ્મની માર્કેટિંગ વ્યૂહરચનામાં, આમિર ખાને બાળકો અને શિક્ષણના મુદ્દાઓ પર ફિલ્મ કેન્દ્રિત કરી, આમ દર્શકોમાં નકારાત્મક વલણ દૂર કર્યું અને શૈક્ષણિક અને કૌટુંબિક મૂલ્યોને પણ પ્રકાશિત કર્યા. ફિલ્મના પ્રમોશન માટે સોશિયલ મીડિયાનો વ્યાપક ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ ફિલ્મમાં શિક્ષણના મહત્ત્વ અને બાળકો સાથે પરિવારના સંબંધો પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો, જેણે માતાપિતા અને શિક્ષકોનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું.
4. ફિલ્મ – ગજની પાત્ર- સંજય સિંઘાનિયા રિલીઝ તારીખ- 25 ડિસેમ્બર 2008
8 પેક એબ્સ બનાવ્યા ફિલ્મ ‘ગજની’માં સંજય સિંઘાનિયાના રોલ માટે આમિર ખાને ખૂબ મહેનત કરી હતી. સંજય સિંઘાનિયાની ભૂમિકા માટે પોતાને તૈયાર કરવા માટે તેણે પોતાના પર્સનલ ટ્રેનર સાથે એક વર્ષ સુધી સખત મહેનત કરી, અને નિયમિતપણે પોતાના ખાનગી જીમમાં તાલીમ લીધી. આ ફિલ્મ માટે તેણે 8 પેક એબ્સ બનાવ્યા હતા, જેની ખૂબ ચર્ચા થઈ હતી.
માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી – ગઝની સ્ટાઇલમાં વાળ કપાવવાનો ક્રેઝ આમિર ખાન એક શહેરથી બીજા શહેરમાં ગયો અને ગઝની સ્ટાઇલમાં લોકોના વાળ કાપ્યાં. ફિલ્મ રિલીઝ થાય તે પહેલાં, તેણે ગઝની સ્ટાઇલના માણસોની ફોજ સાથે પોતાની ફિલ્મનું પ્રમોશન કર્યું. એટલું જ નહીં, મલ્ટિપ્લેક્સમાં કામ કરતા કર્મચારીઓએ પણ ગઝની સ્ટાઇલમાં વાળ કપાવ્યા હતા. અગાઉ, દર્શકો આમિર ખાનના શરીર પર ટેટૂવાળા પોસ્ટર જોવા માટે ઉત્સાહિત હતા.

5. ફિલ્મ – થ્રી ઇડિયટ્સ પાત્રો- રણછોડ દાસ છાંછડ અને ફુનસુક વાંગડુ રિલીઝ તારીખ- 25 ડિસેમ્બર 2009
વાંગચુકથી પ્રેરણા મેળવી ‘3 ઈડિયટ્સ’ ફિલ્મ માટે, આમિર ખાને સૌપ્રથમ ફુંસુક વાંગડુની ભૂમિકા ભજવવા માટે સોનમ વાંગચુક નામના લદ્દાખી આવિષ્કારક પાસેથી પ્રેરણા લીધી અને તેણે હંમેશા શિક્ષણ સંબંધિત વિષયો પર ફિલ્મો કરવા માટે પોતાને તૈયાર રાખ્યો. ફિલ્મમાં ફુનસુક વાંગડુનું પાત્ર લદ્દાખી આવિષ્કારક સોનમ વાંગચુકથી પ્રેરિત હતું, જે શ્રીનગરની નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજીમાંથી મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગ ગ્રેજ્યુએટ છે.
માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી – વેશપલટો કરીને ફરવું ‘કયામત સે કયામત તક’ પછી, આમિરે ફરીથી ફિલ્મ ‘થ્રી ઇડિયટ્સ’માં રિક્ષાઓ પર જાહેરાતો ચોંટાડવાની ટેકનિક અપનાવી. તેમણે ઓટો રિક્ષા પર પોસ્ટર ચોંટાડ્યા હતા, જેના પર લખ્યું હતું – 3 ઇડિયટ્સ. આ ઉપરાંત, તેમણે અલગ અલગ ગેટઅપમાં દેશના વિવિધ શહેરોનો પ્રવાસ કર્યો. તેનો ગેટઅપ એટલો નવો અને આર્ટિફિશયલ હતો કે કોઈ તેને ઓળખી શકતું નહીં. તે ગામડાની શાળાઓમાં બાળકો વચ્ચે બેસીને ચા પીતો. એટલું જ નહીં, ફિલ્મનો પહેલો શો સવારે 7 વાગ્યે યોજાવાનો હતો જેમાં મુલાકાતીઓને ટિકિટ સાથે મફત ચા અને બિસ્કિટ પણ આપવામાં આવ્યા હતા.
6. ફિલ્મ – પીકે પાત્ર- પીકે રિલીઝ તારીખ- 19 ડિસેમ્બર 2014
બે વર્ષ સુધી ભોજપુરી શીખી ફિલ્મ ‘પીકે’ માટે આમિર ખાને ટીવી સ્ટાર શાંતિ ભૂષણ પાસેથી બે વર્ષ સુધી ભોજપુરી શીખી. લેન્સ પહેર્યા પછી, તેણે આંખો પટપટાવવી પ્રેક્ટિસ કરી અને ઘણા વિચિત્ર દેખાવ અજમાવ્યા જેથી તે પીકેના પાત્રમાં સંપૂર્ણપણે પ્રવેશી શકે. ફિલ્મના શૂટિંગ દરમિયાન આમિર ખાનને ઘણી વખત પાન ખાવું પડ્યું હતું, કારણ કે પીકેના પાત્રમાં તે ભોજપુરી બોલતી વખતે પાન ચાવતો જોવા મળે છે.
માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી- ભોજપુરીમાં ટ્વિટ કરવાનું શરૂ કર્યું આમિરે ફિલ્મ ‘પીકે’ના પ્રમોશન માટે ઘણી દોડધામ કરી હતી. જ્યારે આમિર આ ફિલ્મના પ્રમોશન માટે વારાણસી પહોંચ્યો ત્યારે તેણે બનારસનું ગિલોરી પાન ચાખ્યું. તેણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ‘પીકે’ ના શૂટિંગ દરમિયાન તેઓ દરરોજ 100 પાન ખાતો હતો અને તેમને બનારસી પાન ખૂબ જ ભાવે છે. ફિલ્મમાં ભોજપુરીમાં પોતાના ડાયલોગ બોલ્યા એટલું જ નહીં આમિરે ભોજપુરીમાં ટ્વિટ પણ કરવાનું શરૂ કર્યું. આ તેનો પ્રમોશનલ ફંડા હતો.
7. ફિલ્મ – દંગલ પાત્ર- મહાવીર સિંહ ફોગટ રિલીઝ તારીખ- 23 ડિસેમ્બર 2016
વજન વધાર્યું અને પછી ઘટાડ્યું ફિલ્મ ‘દંગલ’માં ગ્લેમરસ લુકને બદલે આમિર ખાન રફ-ટફ લુકમાં જોવા મળ્યો હતો. આ ફિલ્મમાં આમિરે પહેલવાન મહાવીર સિંહ ફોગટની ભૂમિકા ભજવી હતી. આ ભૂમિકા માટે આમિરે પોતાના લુકની સાથે પોતાના શરીરને પણ એક અલગ આકાર આપવો પડ્યો. આ માટે, પહેલા તેણે વજન વધાર્યું, પછી સખત મહેનત કરીને વજન ઘટાડ્યું. આ માટે, તેણે પર્વતો પર ચઢાણ કર્યું, સાયકલિંગ કર્યું, જીમમાં પરસેવો પાડ્યો અને સ્ટ્રીક ડાયટ પ્લાન બનાવ્યો.
માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી- ગીતા ફોગાટના લગ્નમાં હાજરી આપી ફિલ્મ ‘દંગલ’ના પ્રમોશન દરમિયાન આમિર જે રીતે ગીતા ફોગાટના લગ્નમાં છોકરી તરફથી હાજરી આપી હતી તે પણ તેની પ્રમોશનલ સ્ટ્રેટેજી હતી. આ ઉપરાંત, તેણે ફિલ્મ માટે વજન વધારવા અને ઘટાડવાનો એક વીડિયો બનાવ્યો હતો, જે ખૂબ જ વાઈરલ થયો હતો.
8. ફિલ્મ-સિક્રેટ સુપરસ્ટાર પાત્ર- શક્તિ કુમાર રિલીઝ તારીખ- 19 ઓક્ટોબર 2017
દેખાવ પર કામ કર્યું ફિલ્મ ‘સિક્રેટ સુપરસ્ટાર’માં આમિર ખાને મ્યૂઝિશ્યનની શક્તિ કુમારની ભૂમિકા ભજવી હતી. જો જો એક છોકરીને સુપરસ્ટાર બનવામાં મદદ કરે છે. આ ભૂમિકા માટે તેણે પોતાના દેખાવ અને વર્તનમાં ફેરફાર કર્યા. જેમાં ટી-શર્ટથી લઈને હેરકટ સુધીની ઘણી બાબતોની ચર્ચા કરવામાં આવી અને તેને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું.
માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી- ફિલ્મના પ્રમોશન માટે ચીન ગયો હતો ફિલ્મ ‘સિક્રેટ સુપરસ્ટાર’ના પ્રમોશન માટે આમિર ખાને સોશિયલ મીડિયાનો સ્પોર્ટ લીધો હતો. ફિલ્મના પ્રમોશન માટે ચીન ગયો હતો. જે ચીની બજાર ફિલ્મના પ્રમોશન માટે મહત્વપૂર્ણ સાબિત થઈ. ફિલ્મના ટ્રેલર અને ગીતોને ઓનલાઈન અને ઓફલાઈન બંને રીતે પ્રમોટ કરવામાં આવ્યા, જેનાથી લોકોની ફિલ્મ પ્રત્યે ઉત્સુકતા જાગી.
9. ફિલ્મ – ઠગ્સ ઓફ હિન્દુસ્તાન પાત્ર – ફિરંગી મલ્લાહ રિલીઝ તારીખ- 8 નવેમ્બર 2018 એક્શનની ટ્રેનિંગ માલ્ટામાં લીધી ફિલ્મ ‘ઠગ્સ ઓફ હિન્દુસ્તાન’ના એક્શન સીન માટે આમિર ખાને યુરોપિયન દેશ માલ્ટામાં એક્શનની ટ્રેનિંગ લીધી હતી. ફિલ્મની ફ્રેમ્સને સુંદર બનાવવા માટે અસલી બોટનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.
માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી- ગૂગલ મેપ પર દેખાયો આમિર ખાને ફિલ્મ ‘ઠગ્સ ઓફ હિન્દુસ્તાન’ના પ્રમોશન માટે ગુગલ સાથે માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી બનાવી હતી. વિદેશી નાવિકની ભૂમિકામાં, તે ગુગલ મેપ્સ પર દરેકને રસ્તો બતાવતો જોવા મળ્યો. જે લોકોને ખૂબ જ ગમ્યું.
10. ફિલ્મ – લાલ સિંહ ચઢ્ઢા પાત્ર- લાલ સિંહ ચઢ્ઢા રિલીઝ તારીખ- 11 ઓગસ્ટ 2022
7-8 મહિના સુધી પંજાબી ભાષા શીખી ‘લાલ સિંહ ચઢ્ઢા’ ફિલ્મની સ્ટોરી સદીના આઠમા દાયકાથી શરૂ થાય છે અને વર્તમાન વાતાવરણને આવરી લે છે. આ ફિલ્મમાં આમિર ખાને લાલ સિંહ ચઢ્ઢાનું પાત્ર ભજવ્યું હતું. ભલે આ ફિલ્મ બોક્સ ઓફિસ પર સફળ ન રહી, પણ આ ફિલ્મમાં આમિરના પાત્રની ખૂબ પ્રશંસા થઈ. આ ફિલ્મ માટે આમિર ખાને ગ્વાલિયર સ્થિત થિયેટર કલાકાર કુલવિંદર બક્ષીશ પાસેથી પંજાબી ભાષા શીખી અને 7-8 મહિના સુધી ભાષા પર કામ કર્યું. કારણ કે પંજાબના વિવિધ ભાગોમાં ભાષા બોલવાની અલગ અલગ રીતો છે.
માર્કેટિંગ સ્ટ્રેટેજી – ફિલ્મની રીમેકનો ખુલાસો કર્યો ‘લાલ સિંહ ચઢ્ઢા’ની માર્કેટિંગ વ્યૂહરચનામાં પહેલાથી જ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું હતું કે તે હોલિવૂડ ફિલ્મ ‘ફોરેસ્ટ ગમ્પ’ની હિન્દી રિમેક છે. આમિર માનતો હતો કે આના દ્વારા દર્શકોને ફિલ્મ રિલીઝ થાય તે પહેલાં જ ખબર પડી જશે કે ફિલ્મ કેવી છે. ફિલ્મની સ્ટોરીનું કેન્દ્રબિંદુ આમિર ખાન પર હતું. આ ફિલ્મની સ્ટોરી ‘લાલ સિંહ ચઢ્ઢા’ના જીવનયાત્રા પર આધારિત છે, જેમાં યુદ્ધ, પ્રેમ અને જીવનની મુશ્કેલીઓ દર્શાવવામાં આવી છે.
