વૉશિંગ્ટન21 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
અમેરિકામાં નવા રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે મતદાન ચાલુ છે. આ ચૂંટણીમાં અમેરિકન મતદારો કમલા હેરિસ અથવા ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પમાંથી એકને તેમના નવા પ્રમુખ તરીકે પસંદ કરવા જઈ રહ્યા છે. તે સ્પષ્ટ છે કે યુએસ પ્રમુખપદની ચૂંટણીના પરિણામ સમગ્ર વિશ્વને અસર કરશે. દરમિયાન, યુક્રેન અને ગાઝા સહિતના વૈશ્વિક સંઘર્ષો પર યુએસ પ્રમુખપદની ચૂંટણીના પરિણામોની શું અસર થશે તે અંગે અટકળો ચાલી રહી છે. જો ટ્રમ્પ જીતશે તો તેઓ પોતાની વિદેશ નીતિ કેવી રીતે બનાવશે અને કમલા હેરિસ અમેરિકાને કેવી રીતે ચલાવશે.
એવા પણ સમાચાર છે કે નાટો સહિત યુરોપિયન દેશો અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીને લઈને અલગ-અલગ રીતે તણાવમાં છે. તેમને લાગે છે કે જો ટ્રમ્પ જીતશે તો નાટો ફરી નબળું પડી જશે અને યુરોપીયન દેશો પર સંરક્ષણ ખર્ચ વધારવાનું દબાણ આવશે. જ્યારે, કમલા હેરિસ તેમને થોડી છૂટ આપશે અને અમેરિકા તેનો બોજ પોતે ઉઠાવવા તૈયાર થઈ જશે.
નાટો સહિત યુરોપિયન દેશો અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીને લઈને અલગ-અલગ રીતે તણાવમાં છે.
અમેરિકાના વૈશ્વિક પ્રભાવ અંગે પ્રશ્નાર્થ
બીબીસીના મુખ્ય આંતરરાષ્ટ્રીય સંવાદદાતા લિસા ડોસેટે લખ્યું, “આપણે એવી દુનિયામાં રહીએ છીએ જ્યાં અમેરિકાના વૈશ્વિક પ્રભાવનું મૂલ્ય પ્રશ્નમાં છે. પ્રાદેશિક શક્તિઓ પોતપોતાના માર્ગે ચાલી રહી છે, નિરંકુશ શાસનો તેમના પોતાના જોડાણો બનાવી રહ્યા છે અને ગાઝા, યુક્રેનમાં અને અન્યત્ર વિનાશક યુદ્ધો અમેરિકાની ભૂમિકા અંગે સવાલો ઉભા કરી રહ્યાં છે પરંતુ અમેરિકા તેની આર્થિક અને લશ્કરી તાકાત અને અનેક જોડાણોમાં તેની અગ્રણી ભૂમિકાને કારણે મહત્વપૂર્ણ છે.” તેમણે કેટલાક જાણકાર નિરીક્ષકો સાથે પણ આ મહત્વપૂર્ણ ચૂંટણીના વૈશ્વિક પરિણામો પર તેમના મંતવ્યો માટે વાત કરી હતી.
ટ્રમ્પની જીતના સંકેતથી નાટો પરેશાન
નાટોના ભૂતપૂર્વ ડેપ્યુટી સેક્રેટરી જનરલ રોઝ ગોટ્ટેમોલર કહે છે, “હું આ ચેતવણીઓને છુપાવી શકતી નથી. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ યુરોપ માટે એક દુઃસ્વપ્ન છે, જેમની નાટોમાંથી ખસી જવાની ધમકી દરેકના કાનમાં ગુંજી રહી છે.” વોશિંગ્ટનનો સંરક્ષણ ખર્ચ નાટોના અન્ય 31 સભ્યોના લશ્કરી બજેટના બે તૃતીયાંશ છે. નાટો ઉપરાંત, યુએસ તેના સૈન્ય પર ચીન અને રશિયા સહિત આગામી 10 દેશો કરતાં વધુ ખર્ચ કરે છે. ટ્રમ્પે દાવો કર્યો છે કે તેઓ અન્ય નાટો દેશોને તેમના ખર્ચના લક્ષ્યાંકને પૂર્ણ કરવા દબાણ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, જે તેમના જીડીપીના 2% છે. 2024માં માત્ર 23 સભ્ય દેશો જ આ લક્ષ્યાંક હાંસલ કરી શક્યા છે. પરંતુ ટ્રમ્પના અનિશ્ચિત નિવેદનો હજુ પણ તેમને પરેશાન કરે છે.
નાટો ઉપરાંત, યુએસ તેના સૈન્ય પર ચીન અને રશિયા સહિત આગામી 10 દેશો કરતાં વધુ ખર્ચ કરે છે.
કમલા હેરિસના રાષ્ટ્રપતિ બને તો યુરોપને રાહત
ગોટ્ટેમોલર માને છે કે જો હેરિસ જીતશે તો નાટો નિઃશંકપણે વોશિંગ્ટનમાં સારા હાથમાં હશે. પરંતુ તેણીએ ચેતવણી પણ આપી હતી કે “તે યુક્રેનમાં વિજય હાંસલ કરવા માટે નાટો અને EU સાથે કામ કરવાનું ચાલુ રાખવા માટે તૈયાર રહેશે, પરંતુ તે યુરોપ પર ખર્ચ અંગે દબાણ લાવવાથી અચકાશે નહીં.” પરંતુ વ્હાઇટ હાઉસમાં હેરિસની ટીમે સેનેટ અથવા હાઉસ સાથે શાસન કરવું પડશે, જે ટૂંક સમયમાં રિપબ્લિકન હાથમાં આવી શકે છે, અને તેમના ડેમોક્રેટિક સમકક્ષો કરતાં વિદેશી યુદ્ધોને ટેકો આપવા માટે ઓછા તૈયાર હશે.
નાટોના ભૂતપૂર્વ ડેપ્યુટી સેક્રેટરી જનરલ રોઝ ગોટ્ટેમોલર કહે છે કે હેરિસ જીતશે તો નાટો નિઃશંકપણે વોશિંગ્ટનમાં સારા હાથમાં હશે.
શું અમેરિકા યુક્રેન યુદ્ધથી છેડો ફાડશે
એવું માનવામાં આવી રહ્યું છે કે કોઈ પણ વ્યક્તિ રાષ્ટ્રપતિ બને, યુક્રેન પર આ યુદ્ધમાંથી બહાર નીકળવાનો માર્ગ શોધવા માટે દબાણ વધતું રહેશે કારણ કે અમેરિકી સાંસદો જંગી સહાય પેકેજ પસાર કરવામાં વધુને વધુ અનિચ્છા અનુભવે છે. ગમે તે થાય, ગોટ્ટેમોએલર કહે છે, “હું માનતી નથી કે નાટો તૂટે.” યુરોપે “નેતૃત્ત્વ માટે આગળ વધવું જોઈએ.”
ઘાતક સંઘર્ષ વધુ ભયંકર બની રહ્યો છે
આગામી યુ.એસ. પ્રમુખે શીત યુદ્ધ પછીના મોટા સત્તા સંઘર્ષના સૌથી મોટા જોખમનો સામનો કરી રહેલા વિશ્વમાં કામ કરવું પડશે. ઇન્ટરનેશનલ ક્રાઇસિસ ગ્રૂપના પ્રમુખ અને સીઇઓ કમ્ફર્ટ એરોએ જણાવ્યું હતું કે, “યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ શાંતિ અને સુરક્ષાની બાબતોમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ દેશ છે.” “પરંતુ તકરાર ઉકેલવામાં મદદ કરવાની તેની શક્તિ ઓછી થઈ ગઈ છે,” તેણી ઉમેરે છે. યુદ્ધોનો અંત પહેલા કરતાં વધુ મુશ્કેલ બની રહ્યો છે. “ઘાતક સંઘર્ષ વધુ ભયંકર બની રહ્યો છે, મહાન શક્તિઓ અને મધ્યમ શક્તિઓ વચ્ચે સ્પર્ધા વધી રહી છે,” એરોએ કહ્યું. યુક્રેન જેવા યુદ્ધો બહુવિધ શક્તિઓને એકસાથે લાવે છે અને સુદાન જેવા સંઘર્ષો પ્રાદેશિક દેશોને એકબીજા સામે સ્પર્ધા કરવા દબાણ કરે છે અને કેટલાક શાંતિ કરતાં યુદ્ધમાં વધુ રોકાણ કરે છે.
કોઈ પણ વ્યક્તિ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ બને, યુક્રેન પર આ યુદ્ધમાંથી બહાર નીકળવાનો માર્ગ શોધવા માટે દબાણ વધતું રહેશે.
ટ્રમ્પનું ખુલ્લેઆમ ઇઝરાયેલને સમર્થન
તેણી કહે છે કે હેરિસની જીત વર્તમાન વહીવટ સાથે સાતત્યનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. જો ટ્રમ્પ જીતે છે, તો તેઓ ઈઝરાયેલને ગાઝા અને અન્ય જગ્યાએ વધુ સ્વતંત્રતા આપી શકે છે. તેમણે સંકેત આપ્યો છે કે તેઓ રશિયા સાથે સોદો કરવા માટે યુક્રેન પર દબાણ કરી શકે છે. મધ્ય પૂર્વના મુદ્દા પર, ડેમોક્રેટિક નોમિની કમલા હેરિસે ઇઝરાયેલના “પોતાના બચાવના અધિકાર” માટે બાઈડેનના મજબૂત સમર્થનનો વારંવાર પુનરોચ્ચાર કર્યો છે. પરંતુ તેમણે એ વાત પર પણ ભાર મૂક્યો કે “નિર્દોષ પેલેસ્ટિનિયનોની હત્યા બંધ થવી જોઈએ.”
ટ્રમ્પે 2020 અબ્રાહમ એકોર્ડને લંબાવવાનું વચન આપ્યું છે. આ દ્વિપક્ષીય કરારોએ ઇઝરાયેલ અને કેટલાક આરબ રાજ્યો વચ્ચેના સંબંધોને સામાન્ય બનાવ્યા હતા.
મધ્ય પૂર્વમાં શાંતિ રહેશે કે સંઘર્ષ?
ટ્રમ્પે એ પણ જાહેર કર્યું છે કે શાંતિ તરફ પાછા ફરવાનો અને લોકોની હત્યા બંધ કરવાનો સમય આવી ગયો છે. પરંતુ તેમણે ઈઝરાયેલના નેતા બેન્જામિન નેતન્યાહુને કહ્યું છે કે “તમે જે ઈચ્છો તે કરો.” રિપબ્લિકન ઉમેદવાર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પોતાને શાંતિદૂત ગણાવીને ગર્વ અનુભવે છે. તેમણે રવિવારે રાત્રે સાઉદી અરેબિયાના અલ અરેબિયા ટીવીને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં કહ્યું હતું કે, “હું મધ્ય પૂર્વમાં શાંતિ સ્થાપિત કરીશ, અને હું તે જલ્દી કરીશ.” તેમણે 2020 અબ્રાહમ એકોર્ડને લંબાવવાનું વચન આપ્યું છે. આ દ્વિપક્ષીય કરારોએ ઇઝરાયેલ અને કેટલાક આરબ રાજ્યો વચ્ચેના સંબંધોને સામાન્ય બનાવ્યા હતા, પરંતુ વ્યાપકપણે પેલેસ્ટિનિયનોને હાંસિયામાં ધકેલવામાં આવ્યા હોવાનું જોવામાં આવ્યું હતું
