ફ્લોરિડા25 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
ભારતીય મૂળના અમેરિકન અવકાશયાત્રી સુનિતા વિલિયમ્સ અને બચ વિલ્મોર 9 મહિના અને 14 દિવસ પછી પૃથ્વી પર પાછા ફર્યા છે. તેમનું ડ્રેગન ફ્રીડમ અવકાશયાન 19 માર્ચે ભારતીય સમય મુજબ સવારે 3:27 વાગ્યે ફ્લોરિડાના કિનારે લેન્ડ થયું.
આ બંને અવકાશયાત્રીઓ બોઇંગ અને નાસાના 8 દિવસના સંયુક્ત ‘ક્રૂ ફ્લાઇટ ટેસ્ટ મિશન’ પર ગયા હતા, પરંતુ સ્ટારલાઇનર અવકાશયાનના થ્રસ્ટર્સમાં સમસ્યાને કારણે તેમની 8 દિવસની મુસાફરી 9 મહિનામાં ફેરવાઈ ગઈ.
ન્યૂઝમાં આગળ વધતા પહેલાં, જુઓ 3 મુખ્ય તસવીરો
સુનિતા વિલિયમ્સને ડ્રેગન કેપ્સ્યુલમાંથી બહાર કાઢવામાં આવ્યા. આ દરમિયાન તેમના ચહેરા પર ખુશી દેખાઈ રહી હતી.
ડોલ્ફિન્સે અવકાશયાત્રીઓનું સ્વાગત કર્યું. જે કેપ્સ્યુલની આસપાસ તરતી જોવા મળી હતી.
ડ્રેગન અવકાશયાન આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પેસ સ્ટેશન પર હાર્મની મોડ્યુલના પોર્ટથી અલગ થયું હતું. તે 18 માર્ચે સવારે 10:35 વાગ્યે અલગ થયું.
હવે અવકાશયાત્રીઓ પૃથ્વી પર કેવી રીતે પાછા ફર્યા, 9 મહિના કેમ લાગ્યા, જાણો 7 પ્રશ્નો અને જવાબોમાં…
1. સુનિતા વિલિયમ્સ અને બૂચ વિલ્મોરને સ્પેસ સ્ટેશન પર કેમ મોકલવામાં આવ્યાં હતાં?
સુનિતા વિલિયમ્સ અને બૂચ વિલ્મોર બોઇંગ અને નાસાના 8 દિવસના સંયુક્ત ‘ક્રૂ ફ્લાઇટ ટેસ્ટ મિશન’ પર ગયાં હતાં. આ મિશનનો હેતુ બોઇંગના સ્ટારલાઇનર અવકાશયાનની અવકાશયાત્રીઓને સ્પેસ સ્ટેશન પર લઈ જવા અને ત્યાંથી પાછા ફરવાની ક્ષમતાનું પરીક્ષણ કરવાનો હતો. અવકાશયાત્રીઓએ સ્પેસ સ્ટેશન પરના તેમના 8 દિવસ દરમિયાન સંશોધન અને અનેક પ્રયોગો પણ કરવા પડ્યા. મિશન દરમિયાન તેમણે અવકાશયાન જાતે પણ ઉડાડવું પડ્યું.
2. બોઇંગનું સ્ટારલાઇનર અવકાશયાન ક્યારે અને કેવી રીતે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું?
આ અવકાશયાન 5 જૂન, 2024ના રોજ રાત્રે 8:22 વાગ્યે એટલાસ V રોકેટ દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. તે 6 જૂને રાત્રે 11:03 વાગ્યે સ્પેસ સ્ટેશન પર પહોંચ્યું. તે રાત્રે 9:45 વાગ્યે આવવાનું હતું, પરંતુ થ્રસ્ટરમાં સમસ્યા હતી.
બોઇંગનું સ્ટારલાઇનર અવકાશયાન 5 જૂન, 2024 ના રોજ ભારતીય સમય મુજબ રાત્રે 8:22 વાગ્યે એટલાસ V રોકેટ પર લોન્ચ થયું.
3. સુનિતા અને વિલ્મોર આટલા લાંબા સમય સુધી અવકાશમાં કેવી રીતે અટવાઈ ગયાં?
- સ્ટારલાઇનર અવકાશયાનના 28 રિએક્શન કંટ્રોલ થ્રસ્ટર્સમાંથી પાંચ નિષ્ફળ ગયા હતા. 25 દિવસમાં 5 હિલીયમ લીક પણ થયા હતા. થ્રસ્ટર્સને પ્રોપેલન્ટ પહોંચાડવા માટે હિલિયમ ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. આવી સ્થિતિમાં અવકાશયાનના સુરક્ષિત પાછા ફરવા અંગે ચિંતા હતી.
- ડેટાનું વિશ્લેષણ કર્યા પછી, નાસાએ નક્કી કર્યું કે સ્ટારલાઇનર અવકાશયાન સુનિતા અને બચ વિલ્મોરને પરત કરવા માટે સલામત નથી, તેથી તેણે 6 સપ્ટેમ્બર, 2024ના રોજ અવકાશયાત્રીઓ વિના સ્ટારલાઇનર અવકાશયાન પૃથ્વી પર પાછું આપ્યું.
- હવે સ્પેસએક્સને સ્પેસ સ્ટેશનમાં ફસાયેલા અવકાશયાત્રીઓને પાછા લાવવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. સ્પેસએક્સનું ડ્રેગન અવકાશયાન દર થોડા મહિને ચાર અવકાશયાત્રીઓને સ્પેસ સ્ટેશન પર લઈ જાય છે, અને અગાઉના ક્રૂ સ્ટેશન પર પહેલેથી જ પાર્ક કરેલા તેમના અવકાશયાનમાં પાછા ફરે છે.
- જ્યારે સ્પેસએક્સે 28 સપ્ટેમ્બર 2024ના રોજ ક્રૂ-9 મિશન શરૂ કર્યું, ત્યારે તેમાં 4 અવકાશયાત્રીઓ પણ હતા, પરંતુ સુનિતા અને બચ માટે બે બેઠકો ખાલી રાખવામાં આવી હતી. તેમના આગમન પછી, સ્પેસ સ્ટેશનમાં પાર્ક કરેલું ક્રૂ-8, તેના અવકાશયાનમાં પૃથ્વી પર પાછું ફર્યું.
- 15 માર્ચ, 2025ના રોજ, સ્પેસએક્સે 4 અવકાશયાત્રી સાથે ક્રૂ-10 મિશન લોન્ચ કર્યું. આ અવકાશયાત્રીઓ 16 માર્ચે સ્પેસ સ્ટેશન પર પહોંચ્યા હતા. હવે, ક્રૂ-9ના ચાર અવકાશયાત્રી સપ્ટેમ્બરમાં ક્રૂ-10ના અવકાશયાત્રીઓને જવાબદારીઓ સોંપ્યા પછી તેમના અવકાશયાનમાં સ્પેસ સ્ટેશન પર પાછા ફરશે.
ક્રૂ-૧૦ અવકાશયાત્રીઓ એન મેકક્લેન અને નિકોલ આયર્સ, જાપાનના ટાકુયા ઓનિશી અને રશિયાના કિરિલ પેસ્કોવ ૧૬ માર્ચે અવકાશ મથક પર પહોંચ્યા હતા. સુનિતા વિલિયમ્સ સહિત અન્ય અવકાશયાત્રીઓએ તેમનું સ્વાગત કર્યું.
4. ક્રૂ-10 મિશનને આટલું મોડું કેમ મોકલવામાં આવ્યું, પહેલાં પણ મોકલી શકતા હતા?
ઈલોન મસ્કની કંપની પાસે હાલમાં 4 ડ્રેગન અવકાશયાન છે. પ્રયત્ન, સ્થિતિસ્થાપકતા, સહનશક્તિ અને સ્વતંત્રતા. પાંચમું અવકાશયાન હાલમાં બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. આ પાંચમા અવકાશયાનનો ઉપયોગ ક્રૂ-10 માટે થવાનો હતો, પરંતુ ઉત્પાદનમાં વિલંબને કારણે, નાસાએ ક્રૂ-10 મિશન ફેબ્રુઆરીથી માર્ચના અંત સુધી મુલતવી રાખ્યું. જોકે, ક્રૂ-9 પાછા લાવવામાં વિલંબ થવાને કારણે નાસાએ પાછળથી ક્રૂ-10 માટે જૂના એન્ડ્યુરન્સ અવકાશયાનનો ઉપયોગ કરવાનું નક્કી કર્યું.
તે જ સમયે, આ વિલંબનું એક કારણ રાજકીય પણ હોવાનું કહેવાય છે. ગયા વર્ષે, મસ્કે સુનિતા વિલિયમ્સ અને બૂચ વિલ્મોરને સમયપત્રક પહેલાં ઘરે પાછા ફરવામાં મદદ કરવાની ઓફર કરી હતી, પરંતુ તેમનો દાવો છે કે બિડેન વહીવટીતંત્રે તેનો ઇનકાર કરી દીધો હતો. ફોક્સ ન્યૂઝના હોસ્ટ સીન હેનિટી સાથેના એક ઇન્ટરવ્યુમાં, મસ્કે કહ્યું, “બંને અવકાશયાત્રીઓને રાજકીય કારણોસર અવકાશ સ્ટેશન પર છોડી દેવામાં આવ્યા હતા, જે સારું નથી.”
5. સ્પેસ સ્ટેશનથી પૃથ્વી પર પાછા ફરવામાં કેટલો સમય લાગ્યો?
- ડ્રેગન કેપ્સ્યુલ ફ્રીડમ અલગ થયાથી લઈને દરિયામાં લેન્ડ થવા સુધી લગભગ 17 કલાક લાગ્યા. 18 માર્ચે સવારે 8:35 વાગ્યે સ્પેસક્રાફ્ટ હેચ થયું, એટલે કે દરવાજો બંધ થઈ ગયો. 10:35 વાગ્યે અવકાશયાન અનડોક થયું, એટલે કે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પેસ સ્ટેશનથી અલગ થઈ ગયું.
- ડીઓર્બિટ બર્ન 19 માર્ચના રોજ સવારે 2:41 વાગ્યે શરૂ થયું. એટલે કે, અવકાશયાનનું એન્જિન ભ્રમણકક્ષાથી વિરુદ્ધ દિશામાં ફાયર કરવામાં આવ્યું હતું. આના કારણે અવકાશયાન પૃથ્વીના વાતાવરણમાં પ્રવેશ્યું અને સવારે 3:27 વાગ્યે ફ્લોરિડાના દરિયાકાંઠે સ્પ્લેશડાઉન (પાણીમાં લેન્ડ) થયું.
6. સુનિતા વિલિયમ્સ સાથે કેટલા અવકાશયાત્રીઓ પૃથ્વી પર પાછા ફર્યા છે?
ક્રૂ-9 મિશનમાં કુલ 4 અવકાશયાત્રીઓ પૃથ્વી પર પાછા ફર્યા છે. સુનિતા વિલિયમ્સ અને બચ વિલ્મોર ઉપરાંત નિક હેગ અને એલેક્ઝાન્ડર ગોર્બુનોવ ક્રૂ-9નો ભાગ હતા. સુનિતા અને બચના સ્ટારલાઇનર અવકાશયાનમાં સમસ્યાઓના કારણે નાસાએ આ બંને અવકાશયાત્રીઓને ક્રૂ-9નો ભાગ બનાવ્યા.
પૃથ્વી પર પાછા ફરતા પહેલા ક્રૂ 9 સભ્યો સ્પેસ સ્ટેશન અને ડ્રેગન ક્રૂ અવકાશયાન વચ્ચેના વેસ્ટિબ્યુલની અંદર એકસાથે પોઝ આપ્યો હતો. ડાબેથી અમેરિકન અવકાશયાત્રીઓ બચ વિલ્મોર, નિક હેગ અને સુનિતા વિલિયમ્સ અને રશિયન અવકાશયાત્રી એલેક્ઝાન્ડર ગોર્બુનોવ.
7. સુનિતા વિલિયમ્સે 9 મહિના સુધી સ્પેસ સ્ટેશનમાં શું કર્યું?
ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) પરના તેમના 9 મહિના દરમિયાન સુનિતા વિલિયમ્સે સ્પેસવોકથી લઈને વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો અને સ્પેસ સ્ટેશન જાળવણી સુધીના કાર્યો કર્યા.
- સ્પેસવોકમાં રેકોર્ડ બનાવ્યો: સુનિતા વિલિયમ્સે અત્યાર સુધી કુલ 62 કલાક અને 6 મિનિટ સ્પેસવોક કર્યું છે. આ કોઈપણ મહિલા અવકાશયાત્રી દ્વારા સૌથી વધુ સ્પેસ વોકનો રેકોર્ડ છે. જાન્યુઆરી 2025માં તેમણે બે વધારે સમય માટે સ્પેસવોક કર્યા- એક 5 કલાક 26 મિનિટ માટે અને બીજું 6 કલાક માટે.
- વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો: તેમણે અને તેમના સાથી બચ વિલ્મોરે અવકાશ મથક પર 150 થી વધુ વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો કર્યા. આમાં બાયોમેડિકલ સંશોધન, પર્યાવરણીય અભ્યાસ અને નવી તકનીકોનું પરીક્ષણ શામેલ હતું. તેમણે આ પ્રયોગોમાં 900 કલાકથી વધુ સમય વિતાવ્યો.
- સ્પેસ સ્ટેશન જાળવણી: સુનિતાએ ISS પર નિયમિત જાળવણીનું કામ કર્યું જેમ કે સફાઈ, જૂના સાધનો બદલવા અને હાર્ડવેરનું નિરીક્ષણ. ISS લગભગ ફૂટબોલ મેદાન જેટલું છે, અને તેને સરળતાથી ચાલતું રાખવા માટે સતત જાળવણીની જરૂર પડે છે.
- ફિઝિકલ ફિટનેસઃ અંતરિક્ષમાં ઝીરો ગ્રેવિટી હોવાના કારણે માંસપેશીઓ અને હાડકાઓ નબળા ન પડે તેના માટે સુનિતાએ નિયમિત કસરત કરી. તેમણે વેટ ટ્રેનિંગ અને અન્ય ફિટનેસ ગતિવિધિઓમાં સમય વિતાવ્યો જેથી ધરતી પર પાછા ફર્યા બાદ સ્વાસ્થ્ય સંબંધી સમસ્યાઓથી બચી શકાય.
- ટીમ સાથે સહયોગ: શરૂઆતમાં તે અને બચ વિલ્મોર ISS પર મહેમાન તરીકે હતા, પરંતુ પછીથી તેઓ ત્યાંના નિયમિત ક્રૂનો ભાગ બન્યા. તેમણે અન્ય અવકાશયાત્રીઓ સાથે દૈનિક કામગીરી સંભાળવા અને મિશન કાર્યોમાં યોગદાન આપવા માટે કામ કર્યું.
